Steeds meer buitenlanders
slachtoffer van de WAO
55
95
Gastarbeiders in Europa
willen één vuist maken
vl
Heroïne 1
Anti City
Parkeren
sssssssss'
ssssssks
GAK ontkent
„andere
behandeling”
kkooft
'SI
r
Misverstanden
12
13
O
rm «mM
S3
go
Het GAK (Gemeenschappelijk
Administratiekantoor) beweert
dat er van discriminatie geen
sprake is, maar talrijke buiten
landse arbeiders zeggen dat zij
slachtoffer zijn geworden van de
WAO (Wet op de Arbeids Onge-
schiktheidsverzekering). „Wij
hebben hard gewerkt onder zeer
moeilijke omstandigheden,” al
dus de Marokkanen die vorige
week een demonstratie hielden
bij het GAK-gebouw in Amster
dam, „Dat is ten goede gekomen
aan de ontwikkeling van de Ne
derlandse economie, maar wij
zijn er de dupe van geworden. Wij
zijn uitgebuit en afgedankt. Nu
zijn onze kinderen aan de beurt
om versleten te worden.”
Lazrak Ali: „Veel buitenlan
ders durven hier hun problemen
niet uit te spreken. Er bestaat
drempelvrees en de angst voor
represaille uit het thuisland is le
vensgroot. Dit is nog maar het
begin, want er zijn onder de bui-
tenlanders ontzettend veel meer
slachtoffers van de WAO.”
HWSi
||)8
'HH,I V I ns
bO M M I M
Li
Wij zijn uitgebuit en afgedankt
BS
congres als een begin van de gemeen-
Waterfietsbouwers houden race
fs?
De twaalf miljoen gastarbeiders uit de
landen rond de Middellandse Zee, werk
zaam in geheel West-Europa, willen één
vuist maken. In het Amsterdamse RAI-
congrescentrum hebben het afgelopen
weekeinde 100 vertegenwoordigers van
5 0 organisaties een programma van eisen
opgesteld voor met name de EEG-landen
waarin zij alsj gastarbeiders werkzaam
zijn.
De afgevaardigden kwamen uit Neder-
deze zwijgende happening, die voortaan
elke zaterdag herhaald wordt, is de
bouw van een parkeergarage achter de
Bijenkorf.
Het blad Nieuw Amsterdams Peil pre
senteert zaterdag om 11 uur op het Spui
drie soorten waterfietsen. „Massaal ge
bruik van de waterfiets zal binnenkort
een kentering veroorzaken in de schrij
nende toestand van het hoofdstedelijk
milieu”, aldus het NAP. De lancering
van de waterfiets is de aanloop van een
waterfietsprijsvraag op 16 juni in het
water rond de Herenmarkt. Er zullen
drie races zijn, de inschrijving staat nog
open. Aanmeldingen via tel. 020-252033.
was geen stof, maar hij moest elke dag in
een vrieskast werken om pakken melk te
stapelen bij een temperatuur van min
dertig graden. De man hield dit 21 maan
den vol en is daarna volledig afgeknapt.
De buitenlander krijgt nu te maken met
de WAO-fase in zijn bestaan. Hij wordt
gekeurd door artsen van de GMD en voor
een bepaald percentage arbeidsonge
schikt verklaard. Het GAK baseert hierop
de uitkering. Volgens het KMAN behan-
Met de vaststelling van het eerste
Actieplan hebben B. en W. van Am
sterdam de uitwerking van het ver
keerscirculatieplan ingeluid. Het ge
meentebestuur heeft zich uitgespro
ken voor de bouw van parkeergara
ges aan Weesperstraat, Museum
plein, Westerdoksdijk en Centraal
Station. Eerder had de gemeenteraad
al beslist geen parkeergarages in de
binnenstad zelf te bouwen. „Park and
ride-voorzieningen” (parkeren aan de
rand van de stad en verder met open
baar vervoer) zouden B. en W. graag
willen realiseren bij alle metro
stations in de Bijlmermeer, aan de
Cornells Lelylaan (Slotervaart), de
NS-stations Zuid, Amstel en Sloter-
dijk, Buikslotermeerplein (Noord),
Olympisch Stadion, RAI, Flevopark-
bad en Bos en Lommerplein. Het
actieplan kondigt ook een studie aan
naar het geschikt maken van be
staande parkeerplaatsen voor kort
parkeren op het noordelijk deel van
het Rokin, het Waterlooplein en het
Thorbeckeplein.
Ook de fiets krijgt extra aandacht
van het stadsbestuur. Er zal worden
gestudeerd op uitbreiding van het
aantal fietsroutes. Een „fietsknelpun-
tenprogramma” moet aangeven wel
ke voor fietsers onveilige kruispun
ten of trajecten kunnen worden aan
gepakt.
Het Komitee Marokkaanse Arbeiders
Nederland (KMAN) opereert vanuit de
Amsterdamse Ferdinand Bolstraat en
noemt de toestanden rond de buitenlan
ders die recht hebben op een WAO-uitke
ring „ongelooflijk”. Het KMAN wordt in
zijn strijd tegen het GAK actief gesteund
door Turkse arbeiders en door de organi
satie van Nederlanders die een WAO-uit-
kering hebben. De directie van het GAK,
de GMD (Gemeenschappelijke Medische
Dienst) en minister Albeda van Sociale
Zaken krijgen deze week een zwartboek
aangeboden waarin ruim 200 gevallen
worden genoemd van buitenlandse arbei
ders die regelrecht slachtoffer zijn gewor
den van de WAO.
De meeste buitenlanders verrichten
hier het werk waarvoor de Nederlanders
zelf hun neus ophalen. Zwaar til- en
sjouwwerk, ongezonde arbeidssituaties in
textielconserven- en chemische industrie
of aan de snellopende band. Veel buiten
landers verdienen te weinig om nog geld
naar huis te kunnen sturen en nemen een
baantje aan bij een schoonmaakbedrijf
voor in de avonduren. Een voorbeeld uit
het zwartboek. Een Marokkaan heeft
werk in een zeepfabriek. Ondanks het
dragen van een masker krijgt hij last van
astma en kan onmogelijk langer blijven
werken. Hij vindt ander werk in een hout-
fabriek. Het stof in dit bedrijf maakt de
astma alleen maar erger en de Marokkaan
is een tijdlang ziek. Hij probeert opnieuw
ander werk te vinden. Dat lukt in een
melkfabriek. Uit de verklaring van de land, België, Frankrijk, Duitsland, Zwe-
Marnkkaan is hij daar kapot gemaakt. Er den en Zwitserland. Zij beschouwen het
De aan heroïne verslaafden in het
gekraakte Stadsdoelengebouw aan
de Kloveniersburgwal krijgen over
een maand weer te maken met de
problemen van een nieuwe ontmoe
tingsplaats in de hoofdstad. Het colle
ge van B. en W. wil zelf zes plekken
creëren verspreid over de stad, waar
dealers en gebruikers van zwaar
verdovende middelen elkaar kunnen
ontmoeten en waar hulpverlening en
nazorg geleverd kunnen worden. Om
geen maanden te laten verstrijken
met het aankopen van geschikte pan
den hebben B. en W. de gemeente
raad voorgesteld mobiele wisselwo-
ningen neer te zetten. De gemeente
raad mag zes plekken in de stad aan
wijzen, waarbij een keus gemaakt
kan worden uit twaalf terreinen in de
nabijheid van het IJplein, Wester
doksdijk, Havengebouw, Prins Hen
drikkade, Oostenburgervaart, Hoog
te Kadijk, Waterlooplein, Wibaut-
straat, Fronemanstraat, Oude RAI,
Nassauplein en Jan van Galenstraat.
Spraken B. en W. en met name
wethouder Irene Vorrink, niet zo lang
geleden nog van opvang in caféruim-
tes, nu is er gekozen voor kale, cleane
gebouwtjes met een oppervlakte van
zestig vierkante meter. Verslaafden
kunnen hier onder begeleiding van
hulpverleners terecht, maar hoe de
gebouwtjes beheerd gaan worden is
nog niet bekend. Vast staat dat voor
dat doel een aparte stichting in het
leven geroepen wordt, waar Suri
naamse instellingen, wijkcentra en
de gemeente in vertegenwoordigd
zijn.
De verslaafde Surinamers en Ne
derlanders hoeven er overigens niet
op te rekenen dat de gemeente Am
sterdam gratis heroïne gaat verstrek
ken onder medisch toezicht. De ge
meenteraad had dit voorgesteld,
maar B. en W. zeggen dat het een
onmogelijke zaak is.Artsen van de
GG en GD mogen volgens de regels
geen heroïne aan verslaafden ver
strekken. Ook het ministerie van
volksgezondheid heeft als stelregel
dat de hard drug alleen mag worden
vestrekt bij medische noodzaak. „Het
onderhouden van een verslaving”
wordt niet als zodanig aangemerkt.
Het chemisch bereide en onschadelij
ke vervangingsmiddel methadon kan
wel door de GG en GD worden ver
strekt, indien B. en W. dat zouden
willen. De Amsterdamse gezond
heidsdienst voelt er veel voor het Rot
terdamse systeem over te nemen: me
thadon verstrekken per mobiele bus.
Het gemeentebestuur heeft erg
lang vastgehouden aan een instruc-
tiegebouwtje van het Huis van Bewa
ring bij het Leidseplein als een van de
centra waar de verslaafden straks
kunnen samenkomen. Het verzet
hiertegen vanuit de buurt en de hore
cabedrijven is overgenomen door de
gemeenteraad en B. en W. zien het
plan in duigen vallen. Het stadsbes
tuur heeft nu besloten tot uitstel van
de beslissing en zet deze week alle
mogelijke ontmoetingscentra voor de
verslaafden nog eens op een rijtje.
KMAN, „De Nederlanders hebben daar
geen last van. Ik kan dat niet anders
noemen dan racisme bij het toekennen
van de sociale uitkeringen. De buitenland
se arbeider heeft hier te maken met extra-
problemen. Als hij voor 50 percent wordt
afgekeurd moet hij licht werk verrichten.
Kantoorwerk dus. En iedereen weet dat
een buitenlander alleen al vanwege de
taalproblemen daar niet voor in aanmer
king komt.”
In de praktijk is het GAK best bereid
regelingen te treffen om de afgekeurde
arbeider met behoud van uitkering terug
naar Turkije of Marokko te laten gaan,
want hij heeft hier verder niets te zoeken.
Om op de hoogte te blijven van de licha
melijke situatie van de cliënt moet hij
door artsen in Marokko of Turkije ge
keurd worden. Deze blijken er hele ande
re maatstaven van geschiktheid voor
werk op na te houden en keuren de gastar
beider goed. Het GAK in Nederland krijgt
bericht en de uitkering vervalt. Om tegen
deze beslissing in beroep te gaan, moet de
buitenlander naar Nederland komen. Wat
gebeurt? Aan de grens wordt hij terugge
stuurd door de vreemdelingenpolitie,
want hij heeft werk- noch verblijfsver
gunning meer. De georganiseerde buiten
landers in Nederland hebben dit ver
schijnsel gesignaleerd en wrijven
overheid en bedrijfsleven onder de neus:
„Het kapitalisme jaagt alleen winst na
zonder oog voor de mens. Wij zijn ziek of
invalide geworden op het werk. Nu wor
den we afgedankt zonder garantie voor de
toekomst.”
Het is even stil geweest rond de fiets in
Amsterdam. De laatste opvallende actie
van Amsterdam Fietst en ENFB (nieuwe
naam door toedoen van ANWB) was de
afsluiting voor autoverkeer op de Spie
gelgracht in november vorig jaar. Opge
broken straten en geënceneerde
verkeersslachtoffers maakten de mani
festatie razend realistisch. Nu het weer
Zaterdagmorgen wordt deze waterfiets gepresenteerd op het Spui. Een omwenteling op het
gebied van verkeer en vervoer in de hoofdstad?
wat beter wordt laat Amsterdam Fietst
opnieuw van zich horen.
Zaterdag begroeven enkele leden van
de actiegroep een afgedankte fiets op de
stoep van de Bijenkorf. De plechtigheid
werd voorafgegaan door een omgang
rond het gebouw waarbij de muren met
water werden besprenkeld om het ge
heel besmet te verklaren. Reden van
In het RAI-congrescentrum kwamen het af
gelopen weekeinde 200 vertegenwoordigers
bijeen van organisaties van gastarbeiders in
Europa.
Ook de fiets eist steeds vaker een volwaardige parkeerplaats op Deze uitdagende frames
werden gefotografeerd in de Eerste Jacob van Campenstraat.
Het tot parkeerterrein verworden
Waterlooplein maakt zich op voor het
tweede Anti City Circus. Het plein
wordt daartoe autovrij gemaakt en
groeit de laatste dagen van onher
bergzaam oord tot unieke speelplaats
voor jong en oud. Zelfs de naam is
veranderd: het Plein voor Volksvlijt
is van zondag 29 april tot en met
dinsdag een mei het nieuwste warm
kloppende hart van Amsterdam,
waar iedereen mag komen om zich te
vermaken. Buurten en individuele
personen brengen uiteenlopende ac
tiviteiten en de mogelijkheden zijn
bijna onbeperkt: muziek maken, luis
teren, kijken, wandelen, kopen, eten
en informatie ontvangen. De Nieuw-
marktbuurt heeft een grote vinger in
de pap van de organisatie. Het is d^
binnenstadsbuurt die het meest ge
teisterd wordt door het spook van de
cityvocming: vestiging van grote kan
toren en winkels, verdrijving van de
bestaande bewoners via opzettelijke
verpaupering van straten en huizen.
De tekst is nog duidelijk leesbaar op
een leegstaand en later gekraakt
pand in de Anthoniesbreestraat: „Ik
ben een krot, omdat de grond waar ik
op sta meer opbrengt dan ik aan
huur”.
Een woordvoerder van het GAK in Am
sterdam ontkent met klem dat de buiten
landers anders behandeld worden dan de
Nederlanders. Dat er taalproblemen zijn
en daardoor misverstanden in de commu
nicatie wordt toegegeven, maar „zo lang
zamerhand moeten we wel in staat wor
den geacht die misverstanden uit de we
reld te helpen,” aldus het GAK. Directeur
Willems van de GMD, de dienst die vanwe
ge de keuringen het meest in het geding is,
stelt dat de regelingen beslist niet veran
derd zijn, ook niet op last van de regering.
„Een verzekerde is een verzekerde,”
zegt Willems, „wij onderscheiden geen
buitenlanders van Nederlanders. Ik heb
het zwartboek nog niet gekregen, het is
vorige week wel aan mij toegezegd. Wan
neer daar namen en dossiernummers in
staan kan ik zorgvuldig nagaan of er iets
op de gang van zaken is aan te merken.
Tot nu toe hebben ons geen klachten
bereikt. Wel over de keuringsartsen. Die
klachten worden zorgvuldig uitgezocht.
Het klikt soms inderdaad niet tussen de
artsen en de buitenlanders. De taal hoeft
geen probleem te zijn, want we beschik
ken over een tolkendienst. Wij hebben wel
moeite met de attitude van de buitenlan
der die gekeurd moet worden. Hij ge
draagt zich star en rigide, want hij denkt
dat die dokter die voor hem staat een vent
is die kwaad wil en zijn uitkering wil
af nemen.”
Volgens de GMD-directeur ontstaan er
zelden problemen wanneer bijvoorbeeld
een Marokkaan terug naar Marokko wil
met behoud van uitkering wanneer hij
arbeidsongeschikt is verklaard. Willems:
„In theorie blijft dan alles hetzelfde. Het is
echter onvermijdelijk dat de artsen in
Marokko een andere opvatting hebben
van arbeidsongeschiktheid dan hun Ne
derlandse collega’s. De Marokkaan zal
eerder geschikt bevonden worden om te
werken. Maar wij hebben daar zelden
problemen mee. In extreme gevallen laten
we wel eens iemand uit het buitenland
overkomen voor een beroepszaak.”
Volgens het KMAN doet de Nederland
se overheid er goed aan de sociale akkoor
den met Marokko kritisch te bezien. La
Caisse Nationale de Sécurité Sociale, het
Marokkaanse GAK, gaat volgens het
zwartboek niet altijd even sociaal te werk.
De WAO-uitkering komt soms niet bij de
betrokken arbeider aan of hij moet er
jaren op wachten. Corruptie bij artsen en
specialisten van de Caisse zou geen uit
zondering zijn.
ir Marokkanen en Nederlanders met een WAO-uitkering betoogden vorige week bij het GAK-
gebouw in Amsterdam
SSflLI
De buitenlandse arbeiders willen in elk
land een festival organiseren vlak voor de
Europese verkiezingen. De aandacht zal
worden gevestigd op het feit dat de EEG
schappelijke strijd voor de rechten van de steeds sterker wordt, maar de twaalf mil-
gastarbeider, die tot op dit moment per joen gastarbeiders steeds zwakker, wat de
-reden is om met elkaar een vuist te ma
ken. Elk land richt zijn eigen festivalweek
in met films, muziek, toneel, aandacht
voor de vrouw, literatuur en politiek. Op 3
generatie, de kinderen van de gastarbei
ders, alle rechten op sociaal-, vakbonds- x--
en politiek vlak. Over stemrecht heerste de rechten
verdeeldheid, maar de wil om tot overeen
stemming te komen was bij elk land aan
wezig.
paald anders dan de Nederlanders. De
buitenlandse arbeider zou veel sneller
weer aan het werk moeten, wordt bij
zware ziekte voor een veel te klein percen
tage arbeidsongeschikt geacht en krijgt
problemen met de uitkering wanneer hij
naar zijn thuisland wil en ook mag terug
keren.
„De bedrijfsverenigingen hebben de re
gels verscherpt, omdat de regering bezui
nigingen wil,” zegt Lazrak Ali van het
i
delen deze instanties de buitenlanders be-
z
land en per organisatie gevoerd wordt. De
buitenlanders kwamen tot de conclusie
dat de verschillen in problematiek per
land niet bijster verschillen. Men kon el
kaar vinden op eisen als het behoud van juni, de slotdag van alle festivals zullen de
eigen cultuur, extra zorg voor de tweede buitenlanders zoveel mogelijk naar
- - xStraatsburg gaan, de zetel van het Euro
pese parlement. Daar zullen de eisen voor
i van de gastarbeider op tafel
gelegd worden. In Nederland wordt een
festivalweek gehouden in Amsterdam,
Rotterdam en Utrecht.
te
III! II
'4
