1
NAVO wil raketten
Sol geëindigd
in heel West-Europa
Rhodesië-beleid VS
Militairen VS
10
Telefoonverkeer
controleurs
in Mexico door
1
in Euratom
staking ontwricht
Geen Noorse olie
voor Israel
Weekeditie Times
n
ETA waarschuwt
Japan voor
kerncentrale
Hotelstaking
aan Costa del
vanaf maandag in
West-Duitsland
I
blootgesteld
aan straling
ÉG wil meer
blijft ongewijzigd
„Maak EG-code
Zuid-Afrika
verplichtend”
c w
Weer problemen bij SALT-2
o
Stille manier
Stichting
Bella Kortsnoj
Handel
Moezorewa tegen Afrikanisering
Hillel Butman
DONDERDAG
2 6
APRIL
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
le
us
ek
üg
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO. De Israëlische
minister van Defensie, Ezer
Weizman, heeft er gisteren bij
de Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO en andere Ara
bieren op aangedrongen ,;op
te houden met schieten” en
over vrede met Israel „te gaan
praten”. De oproep van Weiz
man, bij zijn aankomst in Cai
ro voor een bezoek van drie
dagen, kwam als een verras-
sign omdat Israel herhaalde
lijk heeft gezegd dat het met
de PLO geen zaken wil doen
behalve op het slagveld.
"St
door Nico Scheepmaker®
ke-
j4- S. Patijn
i weer
dat dit niet de juiste manier was (kenmer
kend voor de Russische oppositie is im
mers dat zij zo geweldloos is) en had zich
teruggetrokken. Dat belette de aanklager
niet tien jaar gevangenisstraf te eisen en u
weet hoe het in de Sovjet-Unie is: de
enigen die altijd precies krijgen wat zij
vragen, zijn de openbare aanklagers!
■rland
üzend
tiebu-
n per
sonen
inge-
ande-
n met
eedui-
igpro-
het
;zet
vijs
gen
Op de vraag of Israel eventueel met de
PLO zal moeten praten antwoordde hij
„ik hoop niet slechts dat wij een (Pales
tijnse) oplossing vinden maar ik zou er
aan willen herinneren dat een onderdeel
van het (Egyptisch-Israelische) vredesver
drag is onderhandelingen te beginnen om
een oplossing te vinden”.
Zoals bekend zijn Egypte en Israel
overeengekomen, binnen een maand on
derhandelingen te beginnen om te komen
tot een zelfbesturende autoriteit op de
MADRID. De Japanse ambassadeur
te Madrid, Yokota, heeft een brief ontvan
gen van de Baskische sociale pressiegroep
ETA-Politico Militar. In dit schrijven kon
digt de terreurbeweging aan al hun mili
tair materieel in te zullen zetten tegen de
Baskische kerncentrale in Lemoniz, die
met Japans kapitaal gefinancierd wordt.
(Van onze redacteur in Spanje,
Peter Hattink)
Hij zei dat de president zich dinsdag
langdurig met zijn voornaamste adviseurs
had beraden over het verloop van de
verkiezingen. Naar van welingelichte zij
de verluidt, zouden de twee belangrijkste
raadgevers van Carter voor Afrikaanse
zaken van oordeel zijn dat de stemming in
feite „bedrog” was en dat bijgevolg het
beleid van Washington niet veranderd
moet worden.
Conservatieve congresleden stellen ech
ter pogingen in het werk om wel tot een
ombuiging van deze politiek te komen,
met een erkenning van het bewind van
bisschop Abel Moezorewa. Woordvoerder
Powell sprak van de noodzaak van een
„zorgvuldige afweging”.
De Republikeinse leider in het Huis van
Afgevaardigden, John Rhodes, deed giste
ren een beroep op Carter, de handelssanc-
ties op te heffen en de diplomatieke be
trekkingen met Rhodesië te normaliseren.
De dag tevoren had de Democratische
voorzitter van de subcommissie van het
Huis van Afgevaardigden voor Afrikaan
se zaken, Stephen Solarz, juist de regering
gevraagd, dergelijke stappen van Conser
vatieve zijde af te wijzen.
Bisschop Moezorewa, die naar wordt
aangenomen de eerste premier zal wor
den van de zwarte regering in Rhodesië, is
tegenstander van elke Afrikanisering van
zijn land. In een interview met Le Figaro
zei Moezorewa dat hij van een dergelijk
beleid in andere Afrikaanse landen te veel
rampzalige gevolgen heeft gezien. Hij wil
alles doen om de blanken te laten blijven.
„Wij hebben hen nodig, hun kennis, hun
techniek.
Bij een bomaanslag in een supermarkt
in Salisbury is gisteren één persoon om
overgrote meerderheid van de Basken ne
geert en dat ETA-Politico Militar niet on
gestraft kan toezien dat vreemde mogend
heden een dergelijk project financieren.
Voorts verzoekt ETA-Politico Militar Yo-
het leven gekomen en zijn twee mensen
gewond, zo heeft de Rhodesische politie
meegedeeld.
KOEWEIT (AP). De Noorse minister
van Olie en Energie, Bjartmar Gjerde,
heeft gisteren bij aankomst in Koeweit
verklaard dat zijn land besloten heeft
geen olie aan Israel te leveren uit de
Noorse oliebronnen op de Noordzee.
Gjerde voegde hier evenwel aan toe dat
zijn land geen controle kan uitoefenen op
de uiteindelijke bestemming van de olie
die het levert aan internationale distribu
tiemaatschappijen.
kota de zienswijze van de terreurbeweing
kenbaar te maken aan de zestien Japanse
banken, die tezamen een lening aan de
kerncentrale hebben verstrekt voor een
totaal van 165 miljoen gulden.
De Roemeense staats- en partijleider
Ceausescu heeft tijdens een kort bezoek
aan Cairo de nadruk gelegd op „de nood
zaak van een bijeenroeping van de confe-
De planninggroep sloot gisteren het
overleg op de Amerikaanse luchtmacht
basis Homestead in Florida af, over een
modernisering van het Westeuropese po
tentieel van raketten voor middellange
afstand als antwoord op een toenemende
bedreiging van de aangesloten landen
door raketten van de Sovjet-Unie.
De code, die een vrijwillig karakter
heeft, vraagt bedrijven met vestigingen in
Zuid-Afrika jaarlijks een verslag uit te
brengen over hetgeen zij doen om zwarte
werknemers dezelfde rechten en behan
deling te geven en gelijke kansen toe te
kennen op scholing, werk en promotie als
de blanke collega’s. Vanwege de vrijwilli
ge basis, waarop dit geschiedt, meent Pa
tijn dat de code niet werkt. Deze moet
daarom verplichtend worden opgelegd, zo
zei hij.
rentie van Genève voor de voltooiing van
de verwezenlijking van de alomvattende
vrede in het Midden-Oosten, met de deel
neming van de voorzitter van de conferen
tie en vertegenwoordigers van het Pales
tijnse volk, onder auspiciën van de Vere
nigde Naties”. In Cairo werd meegedeeld
dat president Sadat „deze suggestie met
belangstelling zal bestuderen”. Dit laatste
betekende een verrassing voor vele waar
nemers die meenden dat het Egyptisch-
Israelische vredesverdrag inhield dat de
Geneefse conferentie geheel van de baan
is.
Helaas kan ik u niet persoonlijk felicite
ren. Want mijn zoon en ik krijgen geen
toestemming de Sovjet-Unie te verlaten,
ondanks het feit dat we daar vele malen
een verzoek toe hebben ingediend bij de
Sovjet-autoriteiten. De laatste weigering
kregen we tijdens de match Karpov-
Kortsnoj.
U moet weten, beste meneer Olafsson,
dat ons leven in de Sovjet-Unie steeds
moeilijker wordt, vooral in moreel op
zicht. Mijn gezondheid, die de laatste twee
jaren toch al steeds slechter is geworden,
wordt er ernstig door aangetast.
Ik verzoek u ons te helpen met het
krijgen van een uitreisvisum. De grote
autoriteit die de FIDE in de hele wereld
geniet, doet me hopen dat uw beroep op
de Sovjet-regering kan bijdragen tot de
hereniging van ons gezin. Ik vraag u deze
brief te publiceren om alle schakers in de
wereld (velen van hen ken ik persoonlijk),
op de hoogte te brengen van de huidige
stand van zaken en de moeilijke situatie
waarin het gezin van grootmeester Korts-
noj verkeert. Ik zal iedereen zeer dank
baar zijn die hulp en bijstand verleent bij
ons verlangen de Sovjet-Unie te verlaten.
Met vriendelijke groeten, Bella Kortsnoj”.
MEXICO-STAD (Reuter). Het tele
foonverkeer in Mexico is gisteren ernstig
ontwricht geraakt door een staking van
ongeveer 25.000 personeelsleden van de
telefoondienst die 25 percent hogere lonen
verlangen. De regering heeft 13,5 percent
aangeboden.
Leidinggevende personen in het bedrijf
en hulp van buitenaf, onder wie militai
ren, zorgden voor de essentiële verbin
dingen.
Uit het „gebaar” van Brezjnjev blijkt
wel, dat het loont aan bepaalde standpun
ten vast te houden. Daarom is het ook
goed dat in Amsterdam de Stichting Co
mité Vladimir Boekovski is opgericht,
waarvan Boekovski (die momenteel in
Cambridge studeert) erevoorzitter is. De
stichting wil, door middel van publikaties
en lezingen, de geestelijke em materiële
belangen beharigen van hen die in de
Sovjet-Unie om politieke, godsdienstige of
etnische redenen vervolgd worden. Secre
taris Henk Wolzak, die indertijd ook het
Comité Red Boekovski oprichtte, is te
bereiken via postbus 51049 te 1007 EA
Amsterdam, of via telefoon 020-799060.
En nu we het toch over dit soort zaken
hebben, is het misschien wel nuttig om
hier de brief te citeren die de echtgenote
van de gevluchte Russische schaakgroot
meester Viktor Kortsnoj aan de president
van de FIDE, de IJslander F. Olafsson,
schreef. In het Engels, ik geef de verta
ling:
„Beste meneer Olafsson! Ik feliciteer u
met uw verkiezing tot president van de
FIDE. Ik wens u werkelijk veel succes in
deze functie!
wee
JGL
ook
zins
STRAATSBURG (ANP). Het Neder
landse socialistische raadslid van het Eu
ropees Parlement, S. Patijn, is van me
ning dat de gedragscode ten aanzien van
Zuid-Afrika ontoereikend is.
(folks-
•d op
er. Zij
op de
jaar-
■n van
■n on-
or 300
eonsu-
bon-
Vkzo
stge-
hel-
iedig
;ten.
[aten
ptijd
mag
lalde
een
stijd-
steld
e da-
el in I
voor
1de-
rok-
de
stel-
be-
stus
len.
eugd
ling”
nder-
nieu-
eren,
■d en
[ende
deel-
Henk Wolzak, die deze brief via dr.
Euwe doorzond aan Olafsson, kreeg van
deze het volgende antwoord, gedateerd 22
april 1979:
„Beste meneer Wolzak,
Het is een droevig geval, dat onze volle
aandacht verdient en ook krijgt. Weest u
er alstublieft van overtuigd dat ik aan dit
geval werk op de manier die naar mijn
gevoel het beste tot een positief resultaat
kan leiden. Voorlopig is dat de „stille”
manier, zonder publiciteit en dat is dan
ook de reden waarom u van mij over deze
kwestie geen verklaringen in de kranten
zuft vinden”.
3 NW
ntijnse
zeront-
tie van
entijse
id wil
’avond
samen
aamde
e twee
itinie.
ie bond
Videla
•landse
tse in-
arres-
la een
ng van
WASHINGTON (ANP). Duizenden
Amerikaanse militairen zijn blootgesteld
aan mogelijk schadelijke radioactieve
straling gedurende kernproeven die in
1953 in Nevada werden gehouden. De be
doeling van de militaire autoriteiten was
hun „angstreactie” bij een kernoorlog te
testen.
De Washington Post maakte gisteren
bekend dat documenten, die uit bronnen
van het leger en de regering waren verkre
gen, onthullen dat de commissie voor
atoomenergie had gewaarschuwd dat de
militairen gevaar zouden kunnen lopen te
worden blootgesteld aan schadelijke radi
oactieve straling. Het ministerie van De
fensie had echter de verantwoordelijk
heid voor hun veiligheid op zich genomen.
Thans klagen sommige van deze militai
ren dat zij ziekten als kanker en geneti
sche afwijkingen hebben opgelopen als
gevolg van de opgelopen radioactieve be
smetting.
Een woordvoerder van de Japanse am
bassade wilde gisteravond niet zeggen of
ETA-Politico Militar de ambassadeur
heeft bedreigd. Evenmin wilde hij ingaan
op de vraag of de Japanse ambassade de
Spaanse politie om extra-veiligheidsmaat-
regelen heeft verzocht.
de Russen zich aan de afspraken van een
nieuw SALT-akkoord zullen houden. De
Amerikaanse president Carter heeft giste
ren in New York gezegd ervan overtuigd
te zijn dat de Verenigde Staten in staat
zijn de naleving van de overeenkomst
toereikend te controleren.
Tengevolge van gisteren aan het dag
licht getreden nieuwe problemen met be
trekking tot „een aspect betreffende con
trole op naleving” is de voorspelling van
officiële Amerikaanse zijde dat er tegen
het eind van deze week definitieve
overeenstemming zou zijn bereikt over
een nieuw SALT-akkoord weer inge
trokken.
Een zegsman van het Amerikaanse bu
reau voor wapenbeheersing en ontwape
ning bevestigde gisteren dat de Sovjet-
Unie heeft gewezen op schending door de
Verenigde Staten van het SALT-1-ver
drag. Hij weigerde in details te treden.
Die veroordeling tot tien jaar vond
plaats op 11 mei 1971, Hillel Butman had
dus nog twee jaar voor de boeg. Die zijn
hem, en de andere vier overgebleven ge
vangenen van de achttien in totaal die in
1970 gearresteerd werden, vrijgescholden.
Hij wordt deze week al in Israël verwacht.
Dankzij Leonid Brezjnjev, die afgelopen
zondag de Leninprijs voor Literatuur
kreeg. U ziet dus dat literatoren heus nog
wel invloed hebben in de Sovjet-Unie. Wel
viel dat aardige gebaar van Brezjnjev wat
opzichtig samen met de komst van een
delegatie van het Amerikaanse congres in
de Sovjet-Unie. Een van de delegatieleden
is Charles Vanik, van het Jackson-Vanik-
amendement, waarin handelsvoorwaar-
den voor Moskou gekoppeld worden aan
joodse emigratie.
(Van onze redacteur in Spanje,
Peter Hattink)
MADRID. Vakbonden en werk
geversorganisaties zijn gisteravond in Ma
laga tot een akkoord gekomen dat een
einde betekent van de staking van het
hotelpersoneel. Deze staking, die achttien
dagen heeft geduurd, leidde in sommige
hotels tot grote ongemakken voor de va
kantiegangers van de Costa del Sol.
De werkgeversorganisaties hebben de
vakbonden beloofd dat zij geen werkne
mers zullen ontslaan, die aan de staking
hebben deelgenomen. De vakbonden heb
ben bedongen dat de maximumstraf van
de werknemers, die aan de staking heb-
ben deelgenomen, hoogstens de inhou
ding mag zijn van één maand salaris door
de werkgevers. Voorts hebben beide par
tijen besloten ter voorkoming van de ver
slechtering van het image van de Cossta
del Sol bij een verschil van mening niet
eenzijdig tot maatregelen over te gaan,
maar een oplossing te zoeken door middel
van een dialoog.
De vakbonden zullen op legale wijze
blijven protesteren tegen het ministerie
van Arbeid, dat eind maart plotseling een
verhoging van het minimumloon van ge
middeld 14 procent doordrukte. De vak
centrales eisen 10 procent meer plus een
verbetering in de arbeidsvoorwaarden,
zoals onder meer een bevredigende rege
ling voor vervroegd pensioen in de hotel-
sfctor.
NEW YORK. President Carter heeft besloten voorlopig het Amerikaans
beleid ten aanzien van Rhodesië niet te wijzigen. Met name zullen de
economische sancties tegen dat land niet worden opgeheven. Dit heeft
gisteren de woordvoerder van het Witte Huis, Jody Powell, verklaard.
si- Tijdens een korte plechtigheid zijn gisteren op de Amerikaanse observatiepost in de Sinai de
documenten uitgewisseld, waarmee de parlementen van Egypte en Israel het vredesverdrag
bekrachtigen. Staande voor de Israëlische vlag kabinetchef Ben-Ellssar, links naast hem de
Egyptische onderminister van Buitenlandse Zaken Afra.
zonder daarin veranderingen aan te bren
gen, terwijl Egypte en Israël opnieuw
brieven zullen uitwisselen waarin ze be
vestigen dat alle in Camp David bereikte
overeenkomsten in de verdere onderhan
delingen bepalend zullen zijn voor de in
terpretatie van het vredesverdrag. Door
deze compromisoplossing kon de plech
tigheid alsnog doorgaan.
(Van onze redactie buitenland)
HOMESTEAD. De nucleaire planninggroep van de NAVO is gisteren
overeengekomen, dat nieuwe Amerikaanse raketten in West-Europa onder zo
groot mogelijke deelneming door andere landen moeten worden ingevoerd,
ook door Nederland. Bonn wilde niet, dat nieuwe raketten alleen op Westduits
grondgebied zouden worden geïnstalleerd.
naar
sftijd
>n en
iisva-
westelijke Jordaanoever en in de Gaza
strook.
„Maar ik stel voor dat de PLO en alle
andere zogenoemde vijanden de voetstap
pen van Egypte zullen volgen en zullen
ophouden met schieten en zullen gaan
praten”, zo voegde Weizman er aan toe.
Op de vraag of hij tekenen zag dat dit
zou gebeuren, zei hij „helaas niet”.
Na een vertraging van meer dan twee
uur zijn gisteren de vredesdocumenten ter
ratificering van het vredesverdrag tussen
Israel en Egypte uitgewisseld. Met de uit
wisseling van de documenten is officieel
een eind gekomen aan de staat van oorlog
tussen Egypte en Israel en worden alle in
het vredesverdrag overeengekomen rege
lingen van kracht.
Aan de uitwisseling van de documenten
ging een ernstig meningsverschil vooral
over de begeleidende brieven met betrek
king tot de autonomie. Toen de Israëlische
delegatie een uur voor de aanvang van de
plechtigheid de ratificatiebrieven door
nam, bleek dat de Egyptische tekst van de
Israëlische tekst afweek. Bij de zin die
stelde dat autonomie aan de bewoners
van de Westoever en de Gazastrook gege
ven zal worden, hadden de Egyptenaren
het woord „bewoners” weggelaten, zodat
de Egyptische versie het had over autono
mie voor de Westelijke Jordaanoever en
de Gazastrook, daarmee geen onder
scheid makend tussen gebied en bewo
ners.
ir Een tevreden bisschop Moezorewa groet aanhangers die gisteren langs zijn huis trokken om
hem te feliciteren met de verkiezingsoverwinning. Moezorewa wordt de eerste zwarte premier van
Rhodesié.
Definitieve besluiten zullen waarschijn
lijk eind van dit jaar worden genomen en
naar de woorden van de Westduitse minis
ter van Defensie Apel worden gekoppeld
aan een aanbod van het Warschau-pact
voor beperking van de bewapening in
Europa. Van de Russiche reactie zou het
in laatste instantie afhangen welke nieu
we wapens de NAVO zal installeren, zo zei
hij.
De Verenigde Staten gaan enkele mil
joenen dollars ten koste leggen aan verbe
tering van hun middelen om na te gaan of
LONDEN (AP). Louis Heren, ad-
junct-hoofdredacteur van het Engelse
blad Times, heeft gezegd dat hij verwacht
dat de buitenlandse weekeditie van de
Times maandag voor het eerst zal ver
schijnen en dat het blad al gezet wordt bij
een kleine drukkerij in de Westduitse stad
Darmstadt.
De nieuwe Times zal gedrukt worden
bij een andere drukkerij, die Heren uit
vrees voor tegenmaatregelen van de bon
den niet wilde noemen.
Met krappe meerderheid hebben de ge
organiseerde journalisten van de „Times”
besloten mee te werken aan de buiten
landse editie.
Het bestuur van de Britse journalisten
vereniging had tevoren de 240 leden bij de
Times geïnstrueerd medewerking te wei
geren.
De verzetsgroep zet uiteen dat de bouw
van de kerncentrale de wil van de
STRAATSBURG-PARIJS. De com
missie voor Energie en Onderzoek van de
Europese Gemeenschap is van mening
dat de huidige controlemaatregelen on
voldoende garantie geven voor de bewa
king van splijtstoffen.
Er zouden te weinig veiligheidsinspec
teurs zijn om de ruim 450 keminstallaties
en de vele duizenden transporten goed te
kunnen controleren. De commissie voor
Milieubeheer heeft inmiddels gezegd dat,
het inspectiepersoneel van Euratom uitge
breid moet worden.
Ook het Europese Parlement wil een
betere controle op splijtstoffen. In een
resolutie heeft het aangedrongen op een
nauwe samenwerking tussen Euratom en
de Internationale Organisatie voor
Atoomenergie (IAEA) en de benoeming
van een permanente vertegenwoordiger
van Euratom in Wenen, waar de IAEA is
gevestigd.
Na lang aarzelen heeft de Franse rege
ring zich bereid verklaard het rampen
plan bekend te maken dat is opgesteld
voor het geval zich een ongeluk zou voor
doen in de kerncentrale van Fessenheim
in de Elzas. Minister van Binnenlandse
Zaken Bonnet heeft meegedeeld dat het
plan 7 mei aan de afgevaardigden van het
gebied ter beschikking zal worden
gesteld.
Israel maakt een principieel onder
scheid, omdat het de gebieden als een
onafscheidelijk deel van Israel be
schouwt, terwijl het de Arabische inwo
ners die in deze gebieden wonen een zeke
re mate van zelfbestuur wil geven zonder
daarbij van de gebieden afstand te doen.
Daarnaast ontstond er ook onenigheid
over de behandeling van de begeleidende
brieven. Egypte wenst de brieven als een
onafscheidelijk deel van het vredesver
drag te beschouwen en heeft dit in haar
ratificatiebrief uitdrukkelijk vermeld, om
duidelijk te stellen dat het Egypte niet
alleen om een afzonderlijk vredesverdrag
met Israel te doen is, maar dat het naar
een alomvattende vrede streeft.
Israel maakt geen melding van de bege
leidende brieven in haar ratificatiebrief
en verzet zich tegen de gelijkwaardige
behandeling van het verdrag en de brie
ven. Indertijd werd in Camp David beslo
ten enkele van de vraagstukken waar
geen overeenstemming over bereikt was,
in begeleidende brieven te behandelen.
Een zo’n nog open vraagstuk betrof de
toekomst van de Palestijnen en de auto
nomie.
Vanuit de observatiepost in Oem Chas-
hiba in de Sinaï-woestijn, waar de uitwis
seling van de documenten plaats vond,
werd ijlings overleg gepleegd met Cairo
en Jeruzalem om alsnog overeenstem
ming te bereiken. Uiteindelijk werd beslo
ten de ratificatiebrieven uit te wisselen
Weizman roept PLO
op tot vredesgesprek
Ma
Ik heb u in de loop der jaren verschillen
de keren lastig gevallen over het lot van
Hillel Butman. Op 15 januari 1970 werden
op het vliegveld van Leningrad negen
Russische joden gearresteerd die van plan
waren geweest een vliegtuig te kapen en
later op de dag werden er nog negen
gearresteerd als medeplichtigen. Hillel
Butman was er een van, hoewel hij op het
moment van de voorgenomen kaping met
zijn dochtertje Lillia op vakantie was in
zijn kleine „datsja” ver buiten Leningrad.
Hij had tot de groep joden behoord die
plannen hadden gemaakt om via een
vliegtuigkaping de Sovjet-Unie te veria-
trijfël
