haarlem
California Suite: oppervlakkig vermaak
b
amsterdcim
Bauknecht
Oogst aan persoonlijke informaties in Koolhaas’ Juliana gering
Italianen scherp over
hedendaags fascisme
p
i
Waar kunt u kiezen uit
de mooier-dcm-
de-gewone keukens?
Schaamteloos oorlogsverhaal in Doorbraak in het Westen
Bij een Bauknecht
keuken-dealer.
Triomfmars en Nachtportier in de nacht
TABERNAL
KEUR B.V. KEUKENSHOWROOM
Voormalige beul
Overbodig
13
VRIJDAG
2 7
APRIL
19 7 9
FILM
^□□aooacocccaoaoacaoooaaaDaooDDOoooooooaoooaooaocaoooaooooooo
Koudenhom 60 - HAARLEM
TELEFOON 023-32 23 68
Bauknecht keukens met Bauknecht
apparatuur. Het kan niet beter.
I®
□utxxiaaaQQQQOooOTöoaooQÖODonoocxDooooooooooooannar
Jubileumfilms, herdenkings-
films, in het algemeen gelegen-
heidsfilms vormen een genre in
de filmerij dat weinig dankbare
en creatieve mogelijkheden te
bieden heeft aan de betrokken
regisseurs. Het materiaal waar
mee gewerkt moet worden bij dit
soort „terugblik”-films komt
meestal uit archieven of particu
liere verzamelingen en ligt dus al
kant en klaar voor gebruik en ook
de tendens van de film staat al
min of meer vast want ze moeten
passen binnen de eventuele feest
viering van een jubileum of her
denking en ook dat kan beper
kend werken, althans in zekere
zin de creatie-vrijheid aan ban
den leggen.
Sa
MiK
Koningin is méér dan de som van
wuivende handen in jubileumfilm
ik Juliana en Bernard in Londen.
zijn
Lu-
Charles Boost
WODOOD
Michael Caine en Maggie Smith in California Suite.
□OCjOQOOQOUOa.
Alles komt er uiteindelijk op neer of de
filmer een originele .vorm weet te beden
ken voor het verwerken van het bestaan
de materiaal, bijvoorbeeld door het ver
storen van de chronologie of zich weet te
bevrijden van het onderwerp in traditio
nele zin en in een indirecte wijze de op
dracht toch duidelijk weet te maken.
Toen in 1938 bij het veertigjarig rege
ringsjubileum van koningin Wilhelmina
de film kans kreeg het feest op te luiste
ren, schreef Ben van Eysselstijn samen
met de Franse regisseur Edmond Gréville
een familieroman met als hoofdpersonen
een Brabantse fabrieksdirecteur en een
dure Amsterdamse dokter. In de beleve
nissen van beide families weerspiegelden
zich dan de voornaamste gebeurtenissen
uit de regeringsperiode van Wilhelmina.
Het was een originele opvatting, een com
binatie van documentaire en speelfilm
maar behalve dat de film slecht gemaakt
was en niets bijdroeg aan de algemene
feestvreugde moest hij zoveel weglaten en
belangrijke details vluchtig signaleren dat
„Veertig Jaren” zoals de film heette prac-
tisch op ieder regeringsjubileum zou kun
nen slaan.
En in 1963 keerde Gerard Rutten in
„Wederzijds” waarin de vijftig jaren dat
koningin Wilhelmina regeerde, terug tot
de klassieke en meest bevredigende me
thode van een chronologisch verslag in
journaalbeelden, waarin hij bovendien
door aandacht te besteden aan de grote
veranderingen op sociaal en cultureel ge
bied in die halve eeuw een eenzijdige
persoonsverheerlijking vermeed.
De samenstellers van „Juliana in Zeven
tig Bewogen Jaren” moeten met deze en
andere moeilijkheden te kampen hebben
gehad. Voor de entourage is gezorgd. Het
toneel en de decors staan zogezegd klaar,
maar waar blijft de vorstelijke figuur om
wie alles zou moeten draaien?
Zeventig bewogen jaren zijn vrij een
voudig, zij het met veel tijd en geduld uit
de filmarchieven over de hele wereld op te
diepen. Noem een feit en er bestaat een
foto of filmfragment van. Maar bij een
overvloedig gebruik van dit materiaal
van het Jordaan-oproer tot en met de
souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië,
dreigt de hoofdpersoon in dit werelddra
ma teruggedrongen te worden. Ook zij is
nieuws of nieuws geweest en is gefilmd bij
iedere stap buiten het paleis. Maar haar
optreden in het openbaar is zo beperkt en
van zo weinig wezenlijke waarde voor de
betrokken persoon dat zij ons, ondanks de
indringende camera niet nader komt als
mens.
Anton Koolhaas die de filmfragmenten
koos en het commentaar schreef, kreeg
het voor elkaar om althans een interview
te kunnen inlassen in de alom bekende
nieuwsbeelden. Juliana leefde in een be
wogen tijd, dat zal niemand kunnen ont
kennen maar terwijl die bewogen tijd
Goed, ieder heeft het recht vragen en
vooral te persoonlijke vragen onbeant
woord te laten, maar laat men dan ook
niet die interviews als een nieuw en onge
kend element in de film beschouwen. „De
hete hangijzers, bleven niet onaange
roerd”, zegt Koolhaas optimistisch in Het
Parool, maar ze waren toch zo heet dat
iedereen onmiddellijk de handen terug
trok.
torisch stuk film over een legeronderdeel
dat in het begin westwaarts vlucht (na
Stalingrad?) en zich tenslotte betrokken
ziet bij de geallieerde invasie. Enkele sub
versieve Duitse figuren proberen dan met
de geallieerde leiding in contact te komen
om over wapenstilstand te onderhande
len. Dat gebeurt op een zo doorzichtige
wijze, dat de SS links en rechts kan ingrij
pen. Curd Jürgens als een soort Rommel-
figuur mag kiezen tussen vuurpeloton en
eeuwige schande voor zijn familie en een
klein arsenicumpilletje, dat de eer zou
kunnen redden. Hij kiest echter zijn
dienstrevolver.
„We hadden elkaar eerder moeten 'ont
moeten”, zegt de Duitser Richard Burton
tegen de Amerikaanse Robert Mitchum
en dat is dan de hele boodschap van een
film, die behalve vol schreeuwende Duit
sers zich volgepropt heeft met verroeste
tanks uit een legerdump, die op willekeu
rige momenten naar links of rechts schie
ten zonder dat men te weten komt wat de
bedoeling is.
Beul (Dirk Bogarde) en Rampslachtoffer (Charlotte Rampling) in een teder moment in De
Nachtportier bijeen.
Ook de tweede belangwekkende nacht-
voorstelling is Italiaans en heet „Portiere
i40
2760
50
5839
Een doorbraak naar de persoon om wie
het ging zouden de interviews zijn die
Koolhaas, althans volgens de beschrijving
in Het Parool haar bijna afgedwongen
heeft. Het werden vier ontmoetingen tus
sen koningin Juliana en het PvdA-Twee-
de-Kamerlid Hilda Verwey-Jonker. Zeker
geen geoefend interviewster die wat aar
zelend vragen stelt en heel vlug van haar a
propos is af te brengen als de vraag wat
moeilijk valt. De oogst aan informaties
van die kant is dan ook uiterst gering. Als
de vraagster in de richting van bepaalde
dramatische periodes in haar leven dreigt
te gaan, zegt Juliana met een klap op de
tafel: „Daar praat ik liever niet over. Dat
wil ik niet.”
plaatjes oplevert van stakingen, revolu
ties, oorlogen en bombardementen zien
we Juliana lachend en wuivend, op het
balkon van het Paleis op de Dam, met de
kinderen, later met de kleinkinderen, met
prins Bernhard op exotische reizen. Het
zijn plaatjes. Lieve, ontroerende, mense
lijke plaatjes, maar kan men zeggen wat
Hans Vogel in Het Parool doet: „Koningin
in de Hoofdrol?”
De rustpunten in uw tum.'*"**HUP
Wij hebben ze in vele uitvoeringen
De onverwoestbare engelse park
bank, van teak-hout. Het meranti
boerenbankje. De rustiek eiken bank
of de terrasbank van slagvast kunst
stof... ze staan er voor u En de
schommelbanken natuurlijk, waarop
u zacht neuriënd uw keuze kunt
maken
SINDS 1889
Hagelingerweg 28-32
Santpoort (Noord)
Met Herbert Ross als regisseur kwamen
Oscar-winnende films tot stand als „The
Sunshine Boys” en „The Goodbye Girl”.
Die samenwerking is nu gecontinueerd in
„California Suite”, een film rond de Holly-
wood-avond waarop Oscars worden uit
gedeeld en de hotels volzitten met acteurs
en actrices die wel genomineerd zijn maar
niet zeker weten of ze uiteindelijk tot de
uitverkoren behoren.
Dat gevoel zal Neil Simon ongetwijfeld
kennen, maar ook de bescheiden regis
seur Herbert Ross kan er over meepraten.
Zijn beide in ’77 gemaakte films „The
turning Point” en „The Goodbye Girl”
kregen niet minder dan 16 „Academy
Award Nominations”.
Toen de twee heren die het klappen van
de zweep kennen dan ook samen aan
California Suite begonnen zorgden ze er
wel voor aan alle kanten „safe” te staan.
Vandaar een acteurslijst met namen als
Michael Caine, Walter Matthau, Jane Fon
da, Bill Cosby en de hier vooral uit de tv
serie „M.A.S.H.” bekende Alan Alda. Wie
een paar films naar stukken van Neil
Simon gezien heeft, kent zijn stijl en zijn
speciale dialooggrapjes. Hij brengt een
vier- of vijftal mensen (getrouwd, geschei
den of op avontuur) bij elkaar onderdak,
ze kennen elkaar niet maar hun levens
worden door het toeval samengebracht
wat ten goede of ten kwade kan aflopen.
Het Beverly Hills Hotel is ditmaal de
plaats van handeling waar vijf paren ver
schillende suites bezetten in de hoop uit
eenlopende problemen op te lossen. Daar
is het echtpaar Diane Barry-Sidney Ni
chols. Zij (gespeeld door Maggie Smith)
staat op de lijst van grote kanshebbers om
een Oscar te krijgen als beste buitenland-
□□nnaaoannaaanaönannnnnr
se actrice, hij (Michael Caine), een cyni
sche antiquair die haar de Oscar van
harte gunt, maar ziet hoe zij lijdt onder
haar onzekerheid en angst.
Walter Matthau is een gelukkig ge
trouwde zakenman uit Philadelphia, die
na een dorstige avond in zijn hotelbed een
mooi blond meisje, maar ’s ochtends de
grootste moeite heeft haar tijdig uit zijn
appartement te verwijderen voor zijn
vrouw (Elaine May) die hem komt afhalen
gearriveerd zal zijn. Jane Fonda is een
gescheiden vrouw, die met haar ex-echt-
genoot een suite van het Beverly Hills
uitgezocht heeft om te discussiëren over
de vraag bij wie van hen hun opgroeiende
dochter zal komen.
En dan zijn er nog twee echtparen onder
wie Bill Cosby, die gezamenlijk op reis
zijn gegaan en zorgen voor een reeks
vergissingen en vernielingen, die hele
maal in de slapstick-stijl vallen. Het is
verreweg het slechtste deel van de film,
zowel door hun overdreven actie en ruzies
als door het feit dat het hier gaat om twee
negerfamilies die (onbewust misschien)
net als vroeger voor de goedkope lach
moeten zorgen.
Sinds Rutten in ’63 „Wederzijds” maak
te is er weinig of niets veranderd in de stijl
van de jubileumfilm. Het is als in onze
oude geschiedenisboekjes: Oldenbarne-
veldt onthoofd, eerste en tweede Engelse
oorlog, het beleg van Haarlem. De specta
culaire gebeurtenissen zijn toonbaar en
roepen herinneringen op. Een mens te
laten zien is moeilijken En nog moeilijker
de minder bewogen dingen in het zeven
tigjarig leven van onze koningin, de ver
anderingen die er kwamen, veranderin
gen in de architectuur, in het aanzien van
de steden en van het platteland. De Beat
les worden getoond als produkten van een
nieuwe tijd, maar geen Appel. Er zijn in
die tijd natuurlijk tientallen bewogen din
gen gebeurd die dieper ingrepen in het
Nederlandse volk maar nu ontbreken om
dat er geen plaatjes van over zijn gebleven
en Brandend Rotterdam het bittere cliché
is geworden waarmee in enkele seconden
veel gezegd wordt, behalve over de relatie
tussen Juliana en haar volk. Waarmee ik
maar wil zeggen dat reeksen Polygoon-
nieuws plus wat familiekiekjes te weinig
zeggen over onze koningin die méér is dan
de som van alle wuivende handen in de
film.
Het nieuws zullen we dus moeten zoe
ken in de nachtvoorstellingen. Bij „Mar
cia Trionfale” (Triomfmars) in de nacht
voorstellingen en tegelijk op maandag
avond in Studio, „Triomfmars” is ge
maakt door Marco Bellocchio, een uit de
jongste generatie van Italiaanse opstandi
ge filmers („Pugni in Tasca”, „Nel Nome
del Padre”). Zijn laatste film speelde op
een kostschool waarin de macht wordt
aangevallen, in „Marcia Trionale” zijn de
scholieren soldaten geworden en dezelfde
machtsstrijd wordt voortgezet. In andere
uniformen.
Recruut Passeri, afgestudeerd student
tracht vroegtijdig door allerlei listen uit
de dienst te ontsnappen maar als zijn
kapitein (Franco Nero) dat merkt weet hij
in een soort tegenoffensief de jongeman
tot modelsoldaat te modelleren. Passeri
laat zich helemaal inpalmen door de fana
tieke, harde en tegelijk ook lichtelijk ho-
mo-erotische kapitein wiens ware karak
ter hij pas leert kennen als hij met diens
vrouw (Miou Miou) kennis maakt. De ka
pitein heeft hem als een soort bewaker in
dienst genomen omdat hij niet ten on
rechte aan de trouw van zijn vrouw
twijfelt.
Die heeft inderdaad een verhouding
met een andere officier (Patrick Dewaere)
maar als nu ook Passari verliefd op haar
wordt, ontstaat er een onhoudbare situa
tie die tot een complex einde voert. Bello-
chio’s opzet om overal maar vooral in
officiële instituten fascisme te ontdekken
leidt ook deze keer tot een boeiende, ont
hullende en zinvolle film.
di Notte”, ofwel „De Nachtportier met
Liliane Cavani als regisseur en met op
nieuw als thema het fascisme in deze tijd.
Hoofdfiguur is Max, voormalig SS-offi-
cier en gewezen dokter in een concentra
tiekamp die op het eind van de oorlog een
verhouding van bijzondere aard heeft met
een minderjarig meisje (Lucia). Na de
oorlog duikt Max onder in Wenen als
nachtportier van een gerenommeerd ho
tel. Op een avond arriveren daar een
beroemd Amerikaanse dirigent en
jonge vrouw die niemand anders is dan
het Joodse concentratie-slachtoffer
cia. In het begin ontsteld door de aanwe
zigheid van haar voormalige beul voelt
Lucia zich op een vreemde manier toch
aangetrokken tot Max (Dirk Bogarde).
Er ontstaat opnieuw een verhouding en
ze komt er zelfs toe een plan uit te voeren
om met Max te vluchten. Andere onderge
doken Duitsers die verraad vrezen en
Max’ verhouding met de Joodse Lucia
bespied hebben, zorgen ervoor dat noch
Max noch Lucia Wenen levendverlaten.
Naast Dirk Bogarde als Max zijn er
uitstekende rollen van Charlotte Ramp
ling als Lucia en verder van Philippe
Leroy, Gabriële Ferzetti en Isa Miranda.
Voor de jeugd is er iedere middag in
Studio maar ook in de eerste avondvoor
stelling de tekenfilm „The Lady and the
Tramp” en in Palace „It’s in the Air” een
voor ouderen nostalgieke film met de on
navolgbare George Formby.
Terwijl Frans Hals voor nog wat Tiroler sex zorgt heeft Roxy terecht „Equus”
aangehouden, heeft Lido „The Deer Hunter” geprolongeerd en is Studio voortgegaan
met op de matinees en eerste avondvoorstellinge Disney’s „The Lady and the Tramp”
en ’s avonds „An unmarried Woman” te vertonen. „Veel liefs uit Moskou” komt ons uit
Palace tegemoet stromen en Louis de Funès gaat zijn vierde week in Luxor in, op weg
naar zijn vijftiende voorstelling.
De vier verhalen worden door elkaar
gemonteerd, zodat de intrige telkens van
onderwerp verandert. Dit gecombineerd
met een snelle en meestal geestige dialoog
geeft tempo aan het geheel en de acteurs,
vooral Michael Caine, Alan Alda en Wal
ter Matthau, die getraind zijn in deze
sophisticated stijl, spelen met benijdens-
waardig gemak. „California Suite” is op
pervlakkig, lichtzinnig vermaak, hoewel
Neil Simon hier en daar voor een gevoeli
ge en meer serieuze noot zorgt, zoals in de
scene met de dochter over wie de ouders
strijden of in de discrete aanduiding dat
Michael Caine met al zijn bravour geen
partner in bed is voor zijn timide uitzien
de, maar hartstochtelijke vrouw, die geen
Oscar krijgt. De film draait in Calypso.
Van een heel ander kaliber is „Door
braak in het Westen”, ook wel genoemd
„Het Ijzeren Kruis 2”, een schaamteloze
en volstrekt overbodige oorlogsfilm. We
krijgen hier de slecht nagesynchroniseer
de Duitse versie, wat het voordeel heeft
dat de Duitsers ook Duits spreken in de
film, maar ook de paar Engelsen, onder
wie Robert Mitchum. Maar dat voordeel is
maar betrekkelijk, omdat iedereen
schreeuwt, beveelt en grappen naar el
kaar brult, wat de film tot een onver
draaglijk soort lawaai maakt.
Wat bedoelt men eigenlijk met dit onhis-
Bauknecht biedt keuze uit fantastisch mooie
keukens. Voor heel gunstige prijzen. Keukens in
vele kleuren. Exklusieve ontwerpen van kunststof,
houtfineer en van massief hout. Eiken, mahonie,
teak, grenen...
En omdat Bauknecht ook de inbouw-apparatuur
zelf vervaardigt, is er sprake van echt komplete
keukens. U vindt ze uitsluitend bij eeh groep streng
geselekteerde dealers. Bijvoorbeeld bij ons:
De toneelschrijver Neil Simon is een
van die talenten die succes en rinkelende
kassa’s op Broadway betekent. Hij heeft
nu 15 uiterst succesvolle komedies voor
het toneel geschreven, verschillende
daarvan zijn verfilmd waarbij de schrij
ver er wel voor zorgde dat hij het scena
rio mocht schrijven, een vak dat hij bo
vendien door en door kende gezien zijn
originele „scripts” voor geslaagde films
als „The heartbreak Kid”, „Murder by
Death” en „The cheap Detective”, die
stuk voor stuk ook weer successen
werden.
ji
