OPBERGBAAR IN DE WINTER
Water voor de tuin uit
stopcontact
een
Droogbloemen kweken
'f 1
I
Canvas
Hout
Vorm
5
r
ir
99
i
FIG.4
draad -
kanvasdoek
staander
terras-
De tijd van lekker zonnen op het
terras komt er weer aan. Soms echter
kan de zon wat te veel worden en moet
een toevlucht gezocht worden in scha-
duwrijker oorden. Een lekker koel plek
je uit de zon is dan ook zeer welkom.
Het zelf maken van zo’n plekje is
slechts een kwestie van even de han
den uit de mouwen steken. Vaak is een
eenvoudige overkapping in de vorm
van een pergola al ruimschoots vol
doende. Deze doet dan ook voorna
melijk dienst als zonnescherm. Voor
dat met de eigenlijke bouw begonnen
wordt, is het goed eerst na te gaan aan
welke eisen de pergola moet voldoen
I I
latjes
FIG 2
PERGOLA FIG.3
1—
i
1
dAlirS
HIM
««11
MB.
Pergola als zonnescherm
7 -
Slang of sproeier aansluiten en er is water
•7
gedroogd
O
Informatie
Deze zijn makkelijk te dro
gen en behouden hun kleur.
Echinops, kogeldistel, vas
te plant waarvan de blauwe
bloeikoppen gedroogd kun
nen worden;
Bij het kiezen van het materiaal waar
van het scherm gemaakt wordt, moet na
tuurlijk rekening gehouden worden met
de vraag of de pergola ’s winters blijft
staan of wordt opgeborgen. Ook moet het
scherm stevig genoeg zijn om weer en
wind te kunnen trotseren. Het frame kan
ook zo licht gemaakt worden. Om een idee
te geven van de mogelijkheden, volgen
hier een paar voorbeelden.
in
Holland
Zoals in de tekening (fig. 1) te zien is,
wordt hier een stuk canvas in een buizen-
frame gespannen. Daarvoor kunnen cv-
buizen of oude gaspijpen gebruikt wor
den. Het frame van een oude tent zou ook
heel goed kunnen. De verbindingen wor
den in elkaar geschroefd of geschoven.
Het frame kan ook van hout gemaakt
worden. Deze constructie moet uiteraard
als permanent bouwsel uitgevoerd wor
den. De kolommen worden in een blok
beton gestort, zodat ze stevig staan. Hier
aan wordt een hoofdbalk bevestigd met
twee stevige bouten. Daarop worden de
gordingen gelegd, die een paar centime
ters ingekeept worden ter plaatse van de
hoofdbalk (zie fig. 3). De gording wordt
vastgezet door twee strips aan beide kan
ten van de gording vast te spijkeren. Het
uiteinde van elke strip wordt omgebogen
en tegen een hoofdbalk gespijkerd. Aan
de gevel van het huis wordt een houten
balk bevestigd (bijvoorbeeld met keilbou-
ten). Hier worden de gordingen op dezelf
de manier als bij de hoofdbalk ingekeept
en vastgespijkerd.
Op de gordingen worden nu houten
latjes gespijkerd. Gebruik hiervoor wel
koperen spijkers; die roesten niet. Door
steeds een latje tussen de vast te spijkeren
latjes te houden is de onderlinge afstand
gemakkelijk te bepalen. Nu wordt al het
houtwerk minstens tweemaal gelakt of
met buitenbeits behandeld. Klimplanten
zullen er op den duur een romantisch
geheel van maken. In plaats van houten
latjes kunnen ook rieten matten of bam
boestokken gebruikt worden. Door dra
den te spannen van de gevel naar de
hoofdbalk, kan hieraan een canvasdoek
met musketonhaken gehangen worden.
Het scherm kan dan, al naar gelang de
behoefte, net als een gordijn, open of dicht
geschoven (fig. 4).
Aarzel niet, alvorens met de bouw te
beginnen, overal wat prijzen van het be
nodigde materiaal te vragen. Sloperijen
hebben vaak goed bruikbare spullen die
meestal veel goedkoper zijn.
Als bepaald is waar de pergola moet
komen, kan de vorm bepaald worden.
Deze kan geheel gesloten zijn, dus eigen
lijk een soort dak, of gedeeltelijk open.
Een gesloten dak houdt alle zonnestraling
tegen. Bij een gedeeltelijk open pergola
zal de zon toch een beetje doordringen en
de terrasvloer enigszins opwarmen. Een
groot voordeel is echter dat de warme
V.itny
gen. Om er enkele te noemen:
Achillea, een vaste plant
met gele bloemschermen;
Allium, sierui, diverse
soorten bolgewassen, waar
van de ronde bloemvorm
goed te drogen is;
Bijvoorbeeld bij gebruik van een waterlei-
dingpijp, kan een hoekstukje aan de ene
kant vastgesoldeerd worden, terwijl aan
de andere kant de pijp ingeschoven
wordt. Tussen het frame wordt het canvas
gespannen door een koord, net als een
veter, door tentzeilogen te halen. Het can
vas zal minder snel uitscheuren als de
rand dubbelgevouwen en vastgenaaid
wordt. In de zoom worden de ogen ge
slagen.
De bevestiging van de pijpen aan de
muur geschiedt door de pijpen met een
bevestigingsstukje aan een houten plank
vast te maken. Deze plank wordt met
bouten aan de muur bevestigd. De staan
ders van het frame worden in een iets
grotere pijp geschoven, die in een blok
beton gestort is. Ook kan een plaat aan de
onderkant gelast worden, waarna deze
door middel van in het beton verankerde
bouten vastgemaakt wordt (zie fig. 2).
Door de onderste verbinding goed stijf te
maken, staat het frame veel steviger.
i
ZONNESCHERM
die door een deksel is
afgesloten, precies gelijk
met het grondoppervlak
worden aangebracht.
Dat kleine rondje valt in
het gras nauwelijks op.
De waterdruk kan per
manent op het systeem
blijven staan. Wanneer
op het waterstopcontact
een automatisch insteek-
ventiel wordt aangeslo
ten (een kwestie van er
doodgewoon insteken)
komt het water te voor
schijn. Aan dat insteek-
ventiel kan een slang
De tuin heeft regelma
tig water nodig, behalve
dan in een werkelijk to
taal verregende zomer.
De gebruikelijke manier
om het gazon te be
sproeien en om naar wa
ter smachtende planten
te laven, is de tuinslang
op een kraan aan te slui
ten. Dat hoeft nu niet
altijd een erg onaange
naam karwei te zijn,
maar wanneer je het
goed wilt doen, sta je
toch gauw een hele tijd
met die slang in de hand.
Daar komt nog bij dat al
die tijd de kraan waarop
de slang is aangesloten,
„bezet” is. Dus wachten
met de afwas, met thee
zetten, enz.
Een niet weg te cijfe
ren stukje tuincomfort is
dan ook een eigen water
voorziening, onafhanke
lijk van de overige tap
punten. Zo’n tuinwater
leiding bestaat uit pijpen
van kunststof, die zowel
boven als onder de
X" Droogbloemen zijn weer
helemaal in. We zien ze te-
Xï genwoordig praktisch de he-
De bezitters van een eigen
tuin kunnen ook in het voor
jaar rekening houden met het
„oogsten” van een aantal
droogboeketten. Als er zaad
besteld wordt, nemen we ge
lijk wat zaden van planten
die geschikt zijn om te dro
gen. Het best zijn natuurlijk
de „echte” droogbloemen zo
als Helichrysum (strobloem),
Xeranthemum (papier-
bloem), Statice, Rhodanthe,
Molucella en Ammobium.
Behalve deze strobloemen
zijn er echter nog talloze an
dere tuinplanten die we zelf
kunnen zaaien of planten en
die geschikt zijn om te dro-
"'f Ie winter door in de winkels
te koop en het assortiment is
vaak erg groot. Helaas zijn ze
echter nogal prijzig en dat
maakt het zeker de moeite
waard en des te aantrekkelij-
ker om zelf bloemen te dro-
gen. En dat is voor iedereen
mogelijk; overal is wel een
- plekje te vinden waar bloe
men te drogen gehangen kun
nen worden.
De juiste plek van de overkapping moet
zorgvuldig gekozen worden. Óm halver
wege de zomer tot de ontdekking te ko
men dat de pergola niet voldoet, is zonde
van de moeite. De pergola kan zo gemaakt
worden dat hij in de winter gemakkelijk
ergens opgeborgen kan worden. Het jaar
daarop, als hij weer gemonteerd wordt,
kan dit op dezelfde plaats gebeuren. Wan
neer de pergola echter een andere plek
moet krijgen, dan moet hier rekening mee
gehouden worden in de constructie van de
aansluiting aan de gevel van het huis.
Waarschijnlijk zullen er dan nieuwe keil-
bouten in de muur geplugd moeten wor
den, waar het geheel aan vastgemaakt
wordt.
lucht vrij gemakkelijk kan wegstromen
(warme lucht stijgt), zodat het koel blijft.
Een gesloten pergola zal de warme lucht
vasthouden, zodat het terras dan meer op
een oven gaat lijken. Enkele spleten langs
de rand van het dak kunnen dit enigszins
verhelpen. Een gedeeltelijk open pergola
is dan ook aan te bevelen bij beschutte
terrassen. Een terras kan ook aan drie
kanten open zijn. Bij de randen zal de zon,
vooral bij een hoge zonnestand, toch de
terrastegels kunnen opwarmen. Als dit
hinderlijk wordt, dan kan aan de zijkant
een scherm gezet worden (al dan niet
tijdelijk). Wat bomen of volle struiken
geven eveneens goede beschutting. Ze
houden bovendien overdag de warmte
vast en stralen die in de koele avonduren
weer af. Ook ’s avonds is het op het terras
dan nog heel aangenaam.
4
worden gekoppeld, maar
om alle profijt van de
tuinwaterleiding te heb
ben, is een bij het sys
teem behorende sproeier
natuurlijk wel het han
digst. Hij kan traploos
worden ingesteld en
heeft een maximaal
sproeibereik van 14 vier
kante meter.
De praktijk is dus: op
vooraf secuur uitgestip
pelde plaatsen in de tuin
zo’n waterstopcontact
aanbrengen, zodat daar
mee het totale oppervlak
optimaal „beregend”
wordt. Dat gebeurt alle
maal vanzelf, terwijl je
zelf lekker in de ligstoel
zit met de krant en de
koffie.
Zodra de sproeier uit
het stopcontact wordt
gehaald, stopt automa
tisch de watertoevoer.
Zo’n waterstopcontact
biedt nog meer mogelijk
heden: aansluiten van
een tuindouche, lekker
voor kinderen en vol
wassenen, en het wassen
van ramen en de auto,
wanneer die met een
slang vanuit de tuin be
reikbaar is.
Er is geen enkele vak
kundigheid voor nodig
om het systeem zelf aan
te leggen. In tuincentra
enz. zijn de losse onder
delen, onder de naam
„Gardena pipeline” te
koop. Mocht u het niet
kunnen vinden, dan weet
de importeur wel een
verkoopadres in uw
buurt: Markt
BV, Weesp, tel. 02940-
17417.
De Helichrysum is een van de bekendste en gemakkeiijkst zelf te kweken droogbloe
men. Ze zijn verkrijgbaar in vele, hoofdzakelijk felle kleuren.
Pijp en stopcontact worden in de grond gegraven
heel simpel met koppel
stukken aan elkaar ge
zet. Een T-stuk maakt af
takkingen mogelijk, of
het maken van een bocht
(in dat geval wordt één
uiteinde van de T met
een eindstop afgesloten).
Flauwe bochten kunnen
zonder moeite worden
gemaakt door een stuk
pijp met heet water te
bewerken, zodat het
voorzichtig kan worden
gebogen.
Het is even een wee-
kendkarwei om de tuin
waterleiding aan te leg
gen. Het mooist is uiter
aard de ondergrondse
aanleg, waarvoor een
smalle sleuf moet wor
den gegraven. In het ga
zon worden langs het
pijptracé graszoden uit
gestoken, die later, als de
pijp met de nodige stop
contacten ingegraven is,
weer worden aange
bracht. Na korte tijd is
het allemaal volkomen
onzichtbaar.
Het waterstopcontact
grond kunnen worden moet met de bovenkant,
aangelegd, en diverse ac
cessoires, waarvan het
„waterstopcontact” wel
het belangrijkst is.
Het hele systeem kan
op een buitenkraan wor
den aangesloten, maar
ook direct op een buis
van de gewone binnen-
huiswaterleiding, door
middel van een T-stuk.
In dat laatste geval kan
het tuinwatersysteem
volkomen onzichtbaar
worden gemaakt. De pij
pen, verkrijgbaar in di
verse lengten, worden
Gypsophila, gipskruid,
eenjarige of vaste plant met
kleine witte of roze bloemp
jes die gedroogd kunnen
worden;
Anthirrhinum, leeuwe-
bek, vaste of eenjarige plant,
waarvan de zaaddoosjes ge
droogd kunnen worden;
Armeria, Engels gras, vaste
plant waarvan de papierach
tige bloempjes goed ge
droogd kunnen worden;
Avena, haver, eenjarige
en overblijvende plant. De
aren plukken als ze nog groen
zijn;
Briza, eenjarige plant met
hangende oortjes;
Clematis, vaste plant
waarvan de witte, veerachti
ge pluizen na de bloei ge
droogd kunnen worden;
Delphinum, ridderspoor,
vaste plant en eenjarig met
roze, witte, lila en blauwe
bloemen;
Digitalis, vingerhoeds
kruid, tweejarige plant die na
de bloei gedroogd kan
worden;
Dipsacus, kaardebol,
tweejarige plant, de kogel
ronde koppen drogen als ze
rijp zijn;
Hydrangea, hortensia,
heester met ronde of pirami
dale bloemtrossen in roze,
blauw, rood of wit die na het
bloeihoogtepunt
kunnen worden;
Lagusrus, hazestaartje,
eenjarig siergrasje;
Lunaria, judaspenning,
tweejarige plant waarvan de
zilverkleurige tussenschotten
van het vruchtbeginsel wor
den gebruikt;
Nigella, juffertje in 't
groen, eivormige zaaddozen
worden gedroogd;
Papaver, klaproos, eenja
rige of vaste plant waarvan
de zaaddozen gebruikt
worden;
Roos, van de wilde soorten
kunnen de rozebottels ge
bruikt worden en van andere
soorten kunnen de bloem
knoppen (roosjes in de knop)
gedroogd worden.
—staander
—bout
_moer
—voetplaat
betonblok
terrastegels
V—gording
bouten
hoofdbalk
-strips
kolom
betonblok
plank-
muur-
kanvas -
touw U-
frame-s
staander-,
betonblok-ó
terras-1-
■k
i
