9
Lijsttrekker Bouwe Kalma:
1
hl
Onverschilligheid
troef
in België
tij
25
24
M E I
19 7 9
VRIJDAG 4
BINNEN- EN BUITENLAND
-im
0
I I
S
DEN HAAG. „De PSP is
een kleine linkse partij” maar
zo zijn er meer partijen in Eu
ropa. Die vertegenwoordigen
I bij elkaar miljoenen en miljoe
nen stemmen, maar die drei
gen allemaal verloren te gaan
door de hoge kiesdrempel”.
De lijsttrekker van de PSP,
Bouwe Kalma, laat niet mer
ken dat hij uit het veld gesla
gen is door het feit dat zijn
partij minstens 4 procent van
de stemmen moet krijgen om
in het Europees Parlement te
I komen.
I
fl fl
I
gaan opbouwen in
rt- Bouwe Kal ma
Dissidenten uit Cuba na
twintig jaar weer terug
(door Willem L. Oltmans)
Wijlen president Kennedy: de vlag hijsen in een vrij Cuba
Zelfs in Brussel nog
geen verkiezingskoorts
MIAMI.— Twintig jaar geleden bij
de machtsovername op Cuba door
Fidel Castro begon een stroom van
dissidenten naar Florida te vloeien.
In Dade County aléén al wonen thans
een half miljoen Cubanen. De politie
ke vluchtelingen hebben de grootste
moeite om hun identiteit te bepalen.
Ook al is er in Miami een spaans
georiënteerd „ghetto” gevormd, het
bloed kruipt waar het niet gaan kan.
Een overgrote meerderheid van deze
Cubanen lijkt, ondanks de haat voor
Castro en het communisme” hun hart
op Cuba te hebben achtergelaten.
saris Vermey van de Rotterdamse politie.
Het vuur werd hem zelfs zo na aan de
schenen gelegd dat hij in januari 1978
besloot ontslaig te nemen. Enkele maan
den tevoren had hoofdcommissaris Ver
mey al een schorsingsverzoek tegen hem
ingediend dat na allerlei protesten weer
werd ingetrokken. Kalma wilde echter de
eer aan zichzelf houden en stapte op.
Als lid van de Rijnmondraad heeft Kal
ma destijds een stuk „parlementaire” er
varing opgedaan. Hij geeft toe dat dat niet
erg veel is als je naar het Europees Parle
ment in Straatsburg wil, maar hij ziet als
een belangrijk deel van zijn taak dan ook
het ondersteunen van buitenparlementai
re acties. Een tijdje geleden heeft hij een
bezoek gebracht aan zijn toekomstige ar
beidsplaats. Hij vond het „ontzettend be
nauwend”. Ook in Straatsburg zal hij ze
ker blijven rondlopen met een gebroken
geweertje op zijn revers: het symbool van
de pacifisten, mensen die consequent ge
weld en elke vorm van oorlogsvoorberei
ding afwijzen.
Kalma verwijt de Europese Gemeen
schap dat ze haar voormalige koloniën
opnieuw aan zich gebonden heeft. Daar
mee doelt hij op het Verdrag van Lomé
Militante dissidenten onder de ballingen
blijven van mening, dat familiebezoek op
grote schaal van meer invloed op de toe
stand op Cuba zal blijken te zijn, dan het
regime van Castro zich zou realiseren.
Hier gelooft men, in het verspreiden van
een „consumenten-guerilla” op Cuba door
in Florida verblijvende ballingen, die hun
bezoek aan Cuba zouden moeten benutten
om maximale luxe uit de VS te versprei
den om zodoende de ogen uit te steken van
de achterblijvers, die het onder Castro
veelal met distributie van primaire levens
middelen moeten stellen.
Sommige ballingen herinneren zich hoe
president John F. Kennedy in 1961, na het
mislukken van de invasie op Cuba bij de
Varkensbaai, naar Florida kwam om Ca-
stro-dissidenten in een stadion toe te spre
ken. Kennedy zei bij die gelegenheid dat
de vluchtelingen eens de vlag van een vrij
Cuba in Havana zouden hijsen, en dat hij,
Kennedy, naar de val van Fidel Castro
zou blijven streven.
(Van onze redacteur in België
Jan Gerritsen)
nog alleen in strikt zakelijke zin: lijs
ten van kandidaten zijn opgesteld,
lijstaanvoerders (die hier „lijstdu
wers” heten) aangewezen. Van enig
debat is geen sprake.
Kalma is een enthousiast kermisbezoe
ker en hij vergelijkt de Europese Gemeen
schap graag met een Brusselse kermis.
Een van de verouderde attracties die hij
daar ziet staan is het „spookhuis van het
anti-communisme”. De Europese dorps-
omroepers wekken het publiek op om op 7
juni de kermis te bezoeken want dan is er
gratis toegang. „Iedereen kan zich bij die
gelegenheid bedrinken aan wijnmerken
en zich wentelen in boterbergen terwijl
het draaiorgel „Alte Kameraden” speelt”.
De PSP is een socialistische partij. Ziet
hij een mogelijkheid de bestaande Euro
pese Gemeenschap om te vormen tot een
socialistisch West-Europa zoals dat hem
en zijn partij voor ogen staat?
„Nee, dat is dagdromerij en utopie! De
Europese Gemeenschap is niet te verbete
ren. Wij zijn dan ook tegen uitbreiding
van de bevoegdheden van het Europees
Parlement. Binnen Nederland accepteren
wij de parlementaire democratie en wij
nemen eraan deel. Het Europees Parle
ment wijzen wij echter af”.
Waarom dan toch meedoen aan de
verkiezingen?
„Omdat wij elke kans willen aangrijpen
om de tegenmacht te steunen en uit te
bouwen. Binnen het parlement kunnen
wij onze stem en die van de actiegroepen
laten horen en de Europese vakbeweging
steunen”.
Kalma wil in het Europees Parlement
samenwerken met socialisten en commu
nisten. Hoe ziet hij de kansen voor samen
werking met nogal behoudende sociaal
democraten uit bijvoorbeeld de Duitse
SPD?
„Het belangrijkste voor ons is dat parle
mentariërs bereid zijn de buitenparle
mentaire acties te steunen. Daar ligt voor
al ons werkterrein. Door aan de tegen
macht tegen de bestaande gemeenschap
mee te werken hopen wij andere vormen
De Amerikaanse emigratiedienst in Mi
ami wordt na het openen van de grenzen
van Cuba voor ballingen overstelpt met
aanvragen voor permanente verblijfsver
gunningen. Cubanen, die op familiebe
zoek zouden willen gaan, zouden zich in
grote getalen van hun status in Amerika
verzekerd willen zien, voor geval er iets
mis zou gaan.
In Brussel, dat zich zo gaarne de hoofd
stad van Europa noemt, is door EG-ge-
trouwen nog geprobeerd verkiezings
koorts te wekken door het bevestigen van
aanplakbiljetten op reclameborden, kale
muren en een enkel metrostation. Daarop
Te zelfder tijd heeft de regering in Cuba
een begin gemaakt met de onvoorwaarde
lijke vrijlating van de laatste 3500 politie
ke gevangenen. Reeds 900 van hen arri
veerden in 1978 in Venezuela, Mexico en
Florida. Deze week kwamen opnieuw 199
vrijgelaten politieke gevangenen en fami
lieleden uit Cuba hier in Miami aan.
President Castro ontving op 20 en 21
november persoonlijk een afvaardiging
van Cubaanse dissidenten in Havana. De
groep bestond uit 75 personen. De ont
moeting duurde twee dagen. De „feed
back” van deze gesprekken is volgens de
socioloog Kesselman van de universiteit
van Florida, een staat van shock onder de
ballingen. Het bezoek aan Havana van’
deze dissidente leiders heeft een discussie
op gang gebracht in de gemeenschap van
Cubaanse vluchtelingen, welke volgens
Kesselman enkele jaren geleden nog vol
komen ondenkbaar was. „Niemand heeft
kunnen voorzien”, aldus de professor,
„dat Castro deze zet zou doen.” Ook het
telefoonverkeer tussen dissidenten in Flo
rida en familieleden op Cuba is zover
thans genormaliseerd, dat de weer op
gang gekomen persoonlijke contacten
verder bijdragen tot een normaliseren
van de toestand.
Castro zelf woonde dezer dagen eep
studentenbijeenkomst bij en werd toege
sproken door een jonge man, die in janua
ri 1959 was geboren. De maand van
machtsovername in Cuba door de guerril
la’s uit de Siërra Maestra. „Zelden ben ik
me dermate bewust geweest hoe de tijd
vliegt”, aldus de Cubaanse president. „Ik
was me niet bewust dat de baby’s van toen
nu al weer twintig jaar later in onze uni-
versiteiten studeren.
BRUSSEL. Een maand vóór de
Europese verkiezingen is in België
niets, maar dan ook niets te bespeu
ren van enige interesse voor dit eve
nement. Alleen de beroepspolitici
hebben zich tot nu toe beziggehouden
met de eerste directe verkiezing van
het Europese parlement, maar dan
het over mensenrechten heeft denkt hij
niet alleen aan de toestanden in Zuid-
Afrika of de Sovjet-Unie, maar blijft ook
dicht bij huis. Bijvoorbeeld bij de proble
men van linkse sollicitanten in West-
Duitsland om een baan te krijgen of de
rechten van dienstweigeraars in Neder
land.
Kalma kwam door al zijn politiek werk
regelmatig in botsing met hoofdcommis-
bezorgd over het ontstaan van een nieuw
westers wapenblok naast de Verenigde
Staten. Hij vindt dat liberalen en christen
democraten nog steeds het evangelie van
de haat tegen de communistische landen
van Oost-Europa prediken. De Europese
Gemeenschap houdt zich daar ook mee
bezig. Hij heeft een kranteknipsel bij zich
met de tekst: „Vredeling:- Europa moet
Russen dreigen met kernwapens” (Vrede-
den hun biljetten invullen om de politieke
krachtsverhoudingen nog eens vast te leg
gen. De vorming van een nieuwe regering,
een nogal geestdodend gebeuren, nafm
vervolgens een dikke drie maanden in
beslag. En die werden weer gevolgd door
de paasvakantie.
De Belgen kijken nu belangstellend uit
naar het optreden van de ploeg van pre
mier Wilfried Martens. Na het eindeloze
touwtrekken tijdens de kabinetsformatie
willen ze wel eens weten wat er gaat
gebeuren met tal van dringende vraag
stukken, zoals energiebesparing, beper
king van overheidsuitgaven, sanering van
de ziekteverzekering, lonen, huren, noem
maar op. Aan een discussie over Europse
zaken bestaat geen behoefte nu de Belgi
sche problemen zo lang zijn blijven liggen.
Een andere belangrijke factor die de
Belgische onverschilligheid mede ver
klaart, is dat in België nog steeds op-
komstplicht bestaat. De kiezers moeten
naar de stembus, of ze nu wel of niet op de
hoogte zijn van politiek, en in juni dus van
Europese politiek in het bijzonder. Voor
de politieke partijen is dat uiteraard ge
ruststellend: om motivatie van hun kie
zers om tenminste te gaan stemmen be
hoeven ze zich niet in het minst te bekom
meren. En dat komt goed uit, want Euro
pa is in België hoegenaamd geen omstre
den onderwerp.
Politiek en partijvorming zijn in België
bovendien in belangrijke mate, veel meer
dan in Nederland, klantenpolitiek. Direc
te belangenbehartiging vooral bij de
verdeling van overheidsbanen, toelating
van scholen, enzovoorts zijn een essen
tieel onderdeel van het politieke bedrijf
België heeft talrijke belangrijke „Euro
peanen” geleverd, bouwers aan het vere
nigde Europa, zoals Paul-Henri Spaak,
Pierre Harmel en laatstelijk Leo Tinde-
mans, de jongste Belgische „Mr. Europa”.
Het stond al lang vast dat Tindemans, die
grote populariteit geniet bij het Vlaamse
kiesvolk, de lijst van de Vlaamse christen
democraten (CVP) zou aanvoeren. Dit
vloeit logisch voort uit zijn voorzitter
schap van de Europese Volkspartij (EVP),
de overkoepelende organisatie van de
christen-democratische partijen in de Eu
ropese Negen.
Het „lijstduwerschap” van Tindemans
noodzaakte de andere Belgische partijen
ook hun „grote kanonnen” in de voorste
linie in stelling te brengen.
De Europese verkiezingen worden in
België dus, net als in vrijwel alle andere
EG-landen, in de eerste plaats een tame
lijk effectieve opiniepeiling over de natio
nale politieke situatie. En over opiniepei
lingen kan men zich bezwaarlijk opwin
den. Tot besluit een woord van Tinde
mans: „De beste Belgische politiek is in
vele gevallen een Europese politiek”, zei
hij onlangs in een vraaggesprek. Wie zou
dat willen bestrijden? In België of daar
buiten? Nou dan.
PSP wil linkse tegenmacht
Europa
mobiele eenheden bij de politie; ergens
anders voerde hij het woord over de Duit
se „Berufsverbote”. En onlangs was hij
bij het oprichten van een nieuwe afdeling
van zijn partij. „Er zit groei in de PSP”,
zegt Kalma. „Het ledental en de opiniepei
lingen geven gunstige ontwikkelingen
aan”.
zeer.
Het eerste tastbare bewijs van de ver
deeldheid bij de anti-Castro-gemeenschap
is, dat in 1978 reeds meer dan 20.000
Cubanen voor familiebezoek naar Hava
na reisden. Het Castro-regime is op grote
schaal toeristenvisa gaan verstrekken. Er
zijn reeds vier reisbureaus in Miami die
zich in Cuba-bezoeken specialiseren. Al
varo Espinosa, de directeur van een der
gelijke organisatie, verwacht dat in 1979
niet minder dan 100.000 dissidenten op
familiebezoek naar Cuba zullen gaan. De
bloedbanden zijn sterker gebleken, dan
anti-communisme of haat voor het Ca
stro-regime. Trots maakte plaats voor
sentiment.
heet het: „Europa neemt een nieuwe
vlucht”. „Naar voren” is hier en daar aan
deze leuze toegevoegd, ongetwijfeld door
een Eurocraat, die uit teleurstelling over
het uitblijven van Waarachtige Europese
samenwerking naar het wapen van de
grafici heeft gegrepen.
Voor de onverschilligheid bij de Belgen
voor de Europese verkiezingen is een aan
tal redenen. De eerste is natuurlijk dat
België pas verkiezingen heeft gehad. In
december nog gingen de stemgerechtig-
van Europese samenwerking mogelijk te
maken”.
Op de ochtend van het interview was
bekend geworden dat de Jonge Socialis
ten in de PvdA gelijk hadden gekregen
van de Reclame Code Commissie over een
klacht die zij hadden ingediend tegen de
advertenties van het Nationaal Comité
Europese Verkiezingen. Volgens de code
commissie waren de advertenties mislei
dend. Kalma is blij met die uitspraak en
met het succes van de Jonge Socialisten.
„Het toont aan dat men zich ook in de
PvdA niet alles laat aanleunen wat over
Europa gezegd en geschreven wordt”.
U maakt het de kiezers niet gemakke
lijk met uw afwijzende standpunt tegeno
ver de gemeenschap en tegelijkertijd uw
deelname aan de verkiezingen.
Kalma: „De PSP wil een discussie los
maken, die tot nu toe vrijwel heeft ontbro
ken. We willen het publiek informeren en
dan verder de persoonlijke keuze voor
iedereen open laten. Een boycot van de
verkiezingen heeft volgens ons geen zin,
omdat dat de anti-socialistische krachten
in de kaart zou spelen”.
De PSP heeft nog geprobeerd met de
PPR en de CPN een gezamenlijke lijst te
maken voor deze verkiezingen. De kans
dat die partijen een zetel zouden halen zou
veel groter geweest zijn bij gezamenlijk
optrekken. Nu moet ieder afzonderlijk de
kiesdeler van vier procent halen en dat is
voor hen alle drie een enorme krachttoer.
De PPR voelde niets voor een gezamenlij
ke lijst. Zij was bang haar eigen gezicht te
verliezen bij zo’n samenwerking.
Met de CPN was in beginsel wel
overeenstemming mogelijk. PSP en CPN
zouden dan gezamenlijk deel uitgemaakt
hebben van de communistische fractie in
het Europees Parlement. De samenwer
king is echter afgesprongen op de vraag
hoe de parlementszetel afwisselend door
een PSP’er en een CPN’er bezet zou kun
nen worden wanneer de combinatie maar
één zetel zou halen.
tussen de EG en ruim vijftig ontwikke
lingslanden (voornamelijk in Afrika). Te
gen dat verdrag wordt vooral uit linkse
hoek bezwaar aangetekend onder andere
omdat het sommige ontwikkelingslanden
bevoordeelt en andere (juist de Aziatische
landen die hulp het meest nodig hebben)
verwaarloost.
Kalma: „Eigen baat is altijd het
uitgangspunt van het politiek handelen
van de gemeenschap geweest en dat zie je
ook aan het Verdrag van Lomë: de EG is
verzekerd van een regelmatige aanvoer
van grondstoffen en de ontwikkelingslan
den worden gevraagd hun deuren wijd
open te zetten voor de Europese onderne
mingen”. Kalma vindt dat een typisch
kapitalistisch beleid.
De PSP is vóór Europese samenwer
king, maar niet in de vorm zoals dat nu
gebeurt. Kalma herinnert aan de periode
na de oorlog toen de eerste plannen voor
een verenigd Europa gesmeed werden.
„De gemeenschap is tot stand gekomen
zonder enige openlijke praktisch-politieke
discussie. Meteen na de oorlog kwam in
West-Europa een anti-communistische
stemming op. De Britse staatsman Chur-
chili riep op om tot een soort Verenigde
Staten van Europa te komen en de Ameri
kanen begonnen Marchall-hulp te geven
om West-Europa sterk te maken. In die
zelfde tijd werd ook de NAVO opgericht
als instrument van de gevestigde macht
hebbers”, aldus de lijsttrekker.
Kalma is bang dat de Europese Ge
meenschap zich niet meer alleen met eco
nomische, maar ook met politieke en mili
taire zaken zal gaan bezighouden. Hij is
ling is lid van de Europese Commissie, het
dagelijks bestuur van de Gemeenschap).
De campagne voor de Europese verkie
zingen van de ex-politiechef is langzaam
op gang aan het komen. Hij vertelt over
bezoeken die hij in het land brengt. Een
gesprek met een gemeentebestuur over
het mogelijk opslaan van kernafval op het
grondgebied van die gemeente. Een
spreekbeurt voor een universiteit over
Zijn inzet voor de verkiezingscampagne
j is er niet minder om. „Juist de kleine
partijen moeten duidelijk maken dat er
I ook nog mensen zijn die niet meedoen aan
i de koehandel in Europa. Wij zullen gaan
1 i samenwerken met alle linkse partijen en
4 met buitenparlementaire groepen die sa-
men een tegenmacht vormen tegen de
fs Europese Gemeenschap”.
Maar de PSP (Pacifistisch-Socialisti-
5 sche Partij) wil toch uittreden van Neder-
I land uit de gemeenschap?
E „Jazeker”, zegt Kalma, „maar het
belangrijkste voor ons is het steunen van
die tegenmacht. Er zijn aanknopingspun-
6 ten genoeg: kernenergie, de vrouwenbe-
weging, mensenrechten, vakbeweging
De PSP zal buitenparlementaire acties
ondersteunen en stimuleren. De Europese
B Gemeenschap is het Europa van het kapi-
taal. Het is in wezen een belangengemeen
schap van kapitalistische samenlevingen.
De multinationale ondernemingen staan
bij hen hoog in het vaandel en de almacht
van die bedrijven wordt daardoor alleen
maar versterkt”.
Bouwe Kalma (54 jaar) is al vanaf 1967
actief lid van de PSP. Hij is van huis uit
geen beroepspoliticus maar een politie
man. Bracht het tot chef van de kinder- en
zedenpolitie in Rotterdam. Kalma liet zich
door zijn baan niet afschrikken om actief
aan linkse politiek te doen en voor zijn
mening uit te komen. Hij liep regelmatig
mee in demonstraties en hield zich met
name bezig met het probleem van de
„Berufsverbote” in Duitsland. Als Kalma
Op 6 september 1978 stelde Fidel Castro
een dialoog voor met de in de VS verblij
vende Cubaanse gemeenschap. Machia
velli zou het niet doeltreffender hebben
kunnen gedacht. Het gevolg van Castro’s
aanbod is geweest, dat er totale verwar
ring ontstond. Niet alleen onder de Cu
baanse ballingen in het algemeen, maar
onder het anti-Castro-leiderschap even-
I
I
