BOYCOT:
Een goeie Rotterdammer
is een dooie, een dooie
F*: a
I
i
'i
I
■R
5. i
IJ
SOVJET-UNIE
BEREIDT ZICH
IVOOR OP
DE SPELEN
7?
r
door Koen Corver
Kostbaar talent
Dumptrein
I*
Appiekim
r
r
i
:ers;
i
ties
k
i
1
w 4
i a
1
i
fff i
H
I*
I»
I*
iü
*1
p
p-
M
„Nog anderhalf jaar, of beter gezegd nog 540 dagen, 530,
520 „Maak voort, haast u!” Het einde van de wereld, de dag des
oordeels? Integendeel, het gaat hier om kreten waarmee de Sovjet
leiders, autoriteiten en organisatoren al diegenen aansporen die iets
hebben te maken met de Olympische Spelen, die hier volgend jaar in
de zomer zullen plaatsvinden. Een grote spin, bestaande uit vijf
ringen, uitgerust met grote tentakels, lijkt zich meester te maken van
bijna elke sector van het Moskouse leven.
s C
hi*
fe t*i
Ei
f isi
ÉI
'«IK
Jr
ja of nee?
'j
'♦1
r
Op weg naar het Feyenoord-station
W&
Daarna gaat de selectie een stap
verder en gaan de uitverkorenen in
diverse steden, provincies enz. hun
krachten met elkaar meten. En dat
De heenreis was magnifiek. De enige
medepassagier was een knorrige oude
Hagenaar, die de hele coupé met zijn
sigarenrook vulde en na elk station op
stond om de opengelaten deur dicht te
doen. Een auto is gezonder, maar toen
we, zowaar zonder gehinderd te worden
’W;i:
Ik nam een retourtje eerste klas voor
een tripje Amsterdam-Feyenoordstadi-
on-Amsterdam. Om de juffrouw achter
het loket problemen te besparen (en
mijzelf een achteloze gulden), zei ik
erbij dat ik aannam dat er tussen Rot
terdam CS en het Feyenoordstadion
geen eerste klas reed, omdat voor dat
laatste stukje altijd een dumptrein
wordt gebruikt. „Een wat?" vroeg ze.
„Een dumptrein", zei ik in het micro
foontje. Ze fronste haar wenkbrauwen,
had kennelijk nooit in een voetbaltrein
gezeten.
i*
I*
I*.
«1
F’
ft
::;x-
En zie, vertrouwen wordt altijd be
loond, want achteraan hing wel degelijk
een eerste klas wagon. Ik nestelde me in
zo’n eenpersoons fluwelen fauteuil bij
het raam met uitzicht op het Feye
noordstadion, de verkeerde kant dus,
want door mijn boven.raampje moesten
de Ajax-supporters hun triomfantelijke
oorlogskreten aan de passerende Feye-
noord-supporters kwijt. Ze hebben daar
zelfs een kort lied voor, op een vaste
melodie: „Een goeie Rotterdammer is
een dooie, een dooie!” De aldus om
schreven Rotterdammers repliceerden
met stenen, in de richting van mijn
raampje, voor zover althans de met hon
den bewapende politie dat toeliet. Er
heerste een geagiteerde sfeer onder de
Ajax-supporters, eerst waren ze hun
vaatwasborsteltje kwijt („Waar is Lo
la?, hebben jullie Lola gezien?"), later
deed het gerucht de ronde dat in een
wagon verderop eentje (Rotterdammer,
Amsterdammer, Veluwnaar?) met een
getrokken mes stond, en een zeer potige
Amsterammer meldde verhit dat hij
echt niets kon doen: „Ze stonden metz’n
vijven om me heen!”
Men heeft in Moskou gekozen
voor modernisering van de bestaan
de voorzieningen. Daarnaast wor
den er nieuwe faciliteiten ge
bouwd. Dit betekent dat deelne
mers, officials en belangstellenden
straks fikse afstanden zullen moe
ten afleggen naar verschillende de
len van de Sovjet-hoofdstad om de
diverse manifestaties bij te wonen.
Vandaar het belang van de tran
sportsystemen, die overigens met
het oog op het Olympische gebeu
ren alle worden uitgebreid.
Dat geldt zowel voor stadsbussen
en trolleybussen, als voor de Mos-
kouse metro, die met een lengte van
15 kilometer wordt uitgebreid. Bo
vendien zullen nieuwe metrostellen
worden ingezet met krachtiger mo
toren, waardoor men zich straks
met snelheden van tegen de 100
kilometer per uur tussen de funda-
menten van de Sovjet-metropool zal
kunnen verplaatsen. Voor zover het
om enigszins directe verbindingen
gaat, is deze ondergrondse verre
weg de vlotste en betrouwbaarste
verbindingsmogelijkheid waarover
Moskou beschikt.
Nu zullen maar weinigen van alle
deelnemers, functionarissen en be
zoekers die uit het buitenland ko
men het Russische, kyrillische
schrift kunnen lezen, maar voor het
gebruik van de Moskouse metro is
dat geen bezwaar. Men zal op de
ondergrondse stations in het Engels
en Frans omroepen met welke me
tro men waar naar toe kan, in de
hoop dat alle ondergrondse buiten
landers hun bestemming dan toch
zonder al te veel dwalen en tijdver
lies zullen bereiken.
Bovengronds probeert men het
taalprobleem onder andere op te
lossen door alle taxichauffeurs aan
te sporen om zich op een of andere
vreemde taal te storten. Het lijkt
niettemin aan te bevelen, dat diege
nen die straks naar Moskou komen
zich een beetje voorbereiden op de
voor velen exotische taal. Daarvoor
zijn bij ons voldoende kleine taal
gidsjes in omloop, waarin men een
alfabet kan vinden en een aantal
zinnen die in noodgevallen nuttig
kunnen zijn. Kan men het alfabet
bovendien ontcijferen, dan is men
in Moskou in staat een plattegrond
te hanteren en raakt men niet zo
gauw verloren in de steenwoestijn,
die met haar bijna acht miljoen
inwoners het bestuurlijke, economi
sche en culturele centrum van de
grootste staat ter wereld vormt.
door noodremtrekkers, in de extra trein
van Rotterdam CS naar Feyenoord de
brug over de Maas overreden en op de
belendende brug de hortende rij auto’s
zagen staan, ging er een kort hoeraatje
op. Ben ik blij dat ik met de trein ben
gegaan; zei een oudere heer die vermoe
delijk niet over een auto beschikte.
De problemen kwamen pas op de
terugreis. De eerste trein, zo las ik op
het bord, dat ik meteen bij aankomst
raadpleegde, zou vanaf het Feyenoord-
station om 15.44 uur vertrekken. De
wedstrijd begon om 14.00 uur, dus die
eerste trein naar Rotterdam was kenne
lijk bedoeld voor dat raadselachtige ras
voetballiefhebbers dat altijd ruim van
tevoeren het stadion verlaat, om als
eerste in tram of trein te kunnen zitten.
Of in de koffiekamer. In de rust hoorde
ik een Feyenoordsupporter tegen een
stelletje kennissen, die blijkbaar vijf
minuten voor het rustsignaal al de grote
koffiekamer op de eretribune hadden
opgezocht om verzekerd te zijn van een
stoel aan een tafeltje, oprecht veront
waardigd foeteren:
„Ik snap jullie niet. Je komt toch niet
voor de koffieje komt voor het
voetbal!” Inderdaad hadden zij voor
hun bijtijdse vertrek het luid bejubelde
doelpunt van Jan Peters dat Feyenoord
één minuut voor rust scoorde, smadelijk
gemist. Gelukkig waren ze weer op tijd
op de tribune om Ajax’ gelijkmaker te
kunnen zien
Om 16.00 uur precies ging echter een
trein terug naar Amsterdam die nergens
zou stoppen, behalve misschien in Am
sterdam. Of onderweg een stuk of zeven
keer, zolang de noodremmen strekten.
Dat leek me een heel geschikte trein. Ik
voorzag natuurlijk wel dat de kans mi
niem was dat er een eerste klas wagon
bij zou zijn waar ik als enige in zou
zitten, maar dat nam ik op de koop toe.
gaat alsmaar verder, totdat uitein-
delijk de besten van de Sovjet
republieken bekend zijn. Deze win
naars van lokale Spartakiades gaan
deze zomer in Moskou om de hoog
ste eer strijden. Dit systeem van
voorselectie heeft al menigmaal
kostbaar talent opgeleverd, zoals
sprinter Valeri Borsov, Loedmilla
Toeristcheva, Tatjana Kasankina
en vele anderen.
Uit ongeveer 50 miljoen deelne
mers blijven via dit systeem de bes
te 500 atleten over. De winnaars
hier weer van zullen deel gaan uit
maken van het Sovjetteam, dat in
september naar de Universiade in
Mexico wordt gestuurd. De Sovjet-
sportautoriteiten hopen na de resul
taten in Mexico voldoende inzicht te
hebben voor de belangrijkste richt
lijnen voor de samenstelling van
hun afvaardiging naar de Olympi
sche Spelen volgend jaar.
Deze Spartakiade is gewoonlijk
een zuivere Sovjet-aangelegenheid,
maar dit jaar is dat anders. Er zijn
voor aanstaande zomer volgens de
organisatoren ongeveer 100 landen
uitgenodigd (waaronder Neder
land) om sportafvaardigingen naar
Moskou te sturen: Hier wordt dan
een soort generale repetitie georga
niseerd voor de Spelen van volgend
jaar. Men kan dan de bruikbaar
heid testen van de laatste moderni
seringen van de bestaande sportfa
ciliteiten en van de nieuwe accom
modaties. Daarnaast kan de werk
zaamheid worden getest van infor
matie-, communicatie- en organisa-
tiesystemen, plus van het transport
netwerk.
■I Nieuwe „olympische" gebouwen in Moskou
I Spar takiadezeef voor
r olympische plakken
natuurlijk onmiddellijk in die richting
hebben begeven om er achter te komen
welk verschrikkelijk geheim wapen
wordt aangeduid met hetzelfde gebaar
waarmee scheidsrechters in de richting
van de spelersbank om een andere bal
verzoeken als de speelbal op de tribune
wordt vastgehouden, maar ik besloot
dat het wijzer was uit te stappen omdat
deze Amsterdamse supporterstrein de
eerste dagen, zo leek het, nog wel niet
zou vertrekken. Een trein naar Leiden,
aan de andere kant van het peron, bood
soelaas. Eerste klas, rustige coupé, en
als hij nu meteen vertrokken was, en
niet pas een minuut of tien nadat mijn
rechtstreekse trein naar Amsterdam
O ««MM»*
O* ««m»
Als ik tegenwoordig wel eens met de
trein ga, wat zelden gebeurt, dan neem
ik eerste klas. Tim Krabbé, zoals bekend
de schrijver van De Renner, het beste
boek met sport als onderwerp dat ooit
in de Nederlandse taal is geschreven is,
heeft dezelfde gewoonte. Jaren geleden,
toen hij nog wel eens voetbalwedstrij
den versloeg, trof hij na afloop van een
wedstrijd op het perron de keeper van
Telstar, Paul van der Meeren, en de
televisieverslaggever Theo Reitsma. Zij
raakten in gesprek. De trein reed voor
en Tim Krabbé stapte met de beide
anderen als vanzelfsprekend in de twee
de klas, zonder erbij te zeggen dat hij
eigenlijk een kaartje voor de eerste klas
had, want zoiets is niet beschaafd. De
conducteur kwam. Ze bleken alle drie
een kaartje voor de eerste klas te
hebben.
4 J
De Russen zijn bezig om zich voor
te bereiden op twee fronten, als
gastheren, maar daarnaast natuur
lijk ook als deelnemers, waarbij
men hoopt een record aantal kost
bare plakken binnen te halen voor
de ogen van het eigen publiek.
Een van de belangrijkste voorbe-
reidingsrondes wordt gevormd
door de zogeheten Spartakiade. Dit
is een grote nationale sportmanifes
tatie die elke vier jaar plaatsvindt,
een jaar voor de Olympische Spe
len. De voorbereidingen zijn twee
jaar geleden al begonnen met wed
strijden op het allerlaagste niveau.
Scholen, instituten, fabrieken,
staats- en collectieve boerderijen
zijn gaan speuren naar de beste
man en vrouw, de lenigste, de sterk
ste, de snelste.
Dit laatste is belangrijk, omdat
men heeft afgezien van de bouw
van een groot olympisch complex,
waarbij dorp en sportfaciliteiten
een geheel vormen met technische
accommodaties, zoals medische
centra, restaurants, postkantoor,
winkels, studio’s en een perscen
trum. In München heeft men inder
tijd voor deze oplossing gekozen,
maar dat leverde het stadsbestuur
na de Spelen allerlei voorzieningen
op, waarmee men in het kader van
de behoeften van de stad weinig
kon beginnen. Om maar te zwijgen
van de mooie maar peperdure ap
partementen van het Olympische
dorp, die bijna onverkoopbaar
waren.
was weggereden, dan zou alles appie-
kim zijn geweest. Maar nu vulde hij zich
toch geleidelijk met Feyenoord-suppor-
ters, die echter wat bedaarder van aard
waren. Eén meisje viel zelfs flauw op
mijn schoot (had ik dan toch moeten
opstaan), wellicht van de warmte, of
van de zwangerschap (want op die ma
nier komen de vrienden van meisjes het
altijd te weten in Franse films), of om
dat een van haar metgezellen heel gede
tailleerd de beide door de VARA uitge
zonden Nieuwzeelandse tv-spelen over
Alles gaat perfect en loopt vol
gens plan. Het zal sportlieden, of
ficials en bezoekers van de 22e
Olympische Spelen volgend jaar
aan niets ontbreken. Dat hoort
men en dat leest men, onophoude
lijk. Met zeer optimistische versla
gen en reportages in de Russische
media worden de gestage voorbe
reidingen voor het massale sport-
feest begeleid, waarbij slechts
sporadisch iets te ontdekken valt
over de zorgen die de organisato
ren plagen.
Die zorgen zijn er wel, maar
worden zoals gebruikelijk verzwe
gen. De ergste nachtmerrie voor
de organisatoren en voor de Sov-
jet-machthebbers is een eventuele
boycot van de Spelen. De recente
uitlatingen van Willy Daume,
voorzitter van het Westduits Nati
onale Olympisch Comité, hebben
nog eens de aandacht gevestigd op
de reële mogelijkheid dat een of
meerdere landen bij de spelen
wegblijft. Een Amerikaanse boy
cot zag hij als „een mogelijkheid”.
Het knelpunt vormen de zen
ders Radio Free Europe en Radio
Liberty die vanuit het Westduitse
München Oost-Europa bestrijken.
Sovjet-minister voor sportzaken
Pavlov heeft al verkondigd, dat er
geen vertegenwoordigers zullen
worden toegelaten van deze twee
radiostations die door de Russen
betiteld worden als „verlengstuk
ken van de Amerikaanse geheime
dienst” (CIA). De toelating weige
ren aan verslaggevers van deze
zenders, zou echter in strijd zijn
met de olympische reglementen.
Daume acht het niet onmoge
lijk, dat volgend jaar in de loop
van de Amerikaanse verkiezings
strijd de kwestie van de toelating
kan uitgroeien tot een massale er
gernis die ten slotte kan uitmon
den in een Amerikaanse bocot van
de zomerspelen. Een weigering
van de Amerikanen zou eventueel
gevolgd kunnen worden door een
zelfde actie van andere westerse
staten, al of niet uit solidariteit of
op grond van andere beweegre
denen.
De Britse minister van Buiten
landse Zaken, David Owen, vindt
een boycot van de Spelen als de
monstratie tegen de schending
van de mensenrechten in de Sov-
jet-Unie de moeite van het
overwegen waard. Voor de Ameri
kaanse vakbondsorganisatie
AFL-CIO was juist de mensen
rechtenkwestie al reden om op te
roepen tot een boycot van de Spe
len in Moskou. In andere landen
zijn ook boycotvoorstellen ge
daan, „wanneer de Sovjet-mach-
thebbers in dat en dat geval niet
meehelpen, niet toegeven” etc. etc.
Uit de diverse oproepen en
overwegingen blijkt duidelijk het
eeuwige dilemma van de vraag of
men sport moet bedrijven met
vertegenwoordigers van dictatori
ale staten. In dit opzicht schijnt
men in de democratische westerse
wereld gemakkelijker weerstan
den te ontwikkelen tegen dictatu
ren die men „rechts” noemt dan
tegen dictaturen die het predikaat
„links” meekrijgen. In de praktijk
is het vaak niet mogelijk om ver
schillen te ontdekken.
Voor de Sovjets is het allemaal
zeer duidelijk. Boycotssuggesties
komen uit de koker van „reactio
naire elementen”, die bezig zijn
aan een nieuwe vorm van een „an-
ti-Sovjet-campagne”. Men zwijgt
verder als het graf over suggesties
zoals die bijvoorbeeld door de
winnaar van de Nobelprijs voor
de vrede, professor Andrei Sacha-
rov, zijn gedaan om elke olympi
sche delegatie een politieke gevan
gene in de Sovjet-Unie te laten
adopteren.
Sacharov vindt het boycotten
van de Olympische Spelen een on
deugdelijk middel om de aversie
tegen het Sovjet-systeem te de
monstreren. Concreet heeft bo
vendien volgens hem niemand er
iets aan. Dat is misschen wel het
geval wanneer alle deelnemers
voor het lot van een speciale poli
tieke gevangene pleiten, zo meent
hij. Wladimir Boekovski is het niet
met hem eens. Die meent, dat nie
mand naar Moskou moet gaan om
daarmee het prestige-spektakel te
bederven en de Sovjets te treffen
in hun trots.
Hun politieke trots weltever
staan, want deze „eerste Olympi
sche Spelen in een socialistische
staat” worden in de nieuwsmedia
behandeld als een internationale
erkenning van alles wat er maar
aan positiefs opgesomd kan wor
den van het communistische sys
teem. Een systeem dat de sport als
propagandistisch verlengstuk ge
bruikt en overwinningen dienten
gevolge beschouwt als een demon
stratie van de superioriteit van het
marxisme-leninisme. Het gelijk
van de machthebbers wordt uitge
drukt in de gouden plakken die de
jeugd verovert...
Nu moeten die gouden plakken
natuurlijk wel bij voorkeur vero
verd worden op de vertegenwoor
digers van landen waar andere
maatschappelijke systemen be
staan. Zou het grootste van die
landen wegblijven de Verenig
de Staten dan zou dat een ern
stige teleurstelling betekenen voor
de gastheren. Een teleurstelling
die nog vergroot zou worden door
het wegblijven van meerdere wes
terse landen. Of dat wegblijven
enige positieve invloed zou heb
ben op het bestaan van lieden die
nu in de verdrukking zitten, blijft
voorlopig een onopgelost vraag
stuk.
Voor diegenen die wel hier ko
men overigens een gunstig be
richt. Het wordt bijna ideaal
sportweer tijdens de spelen. Sov-
jet-wetenschapsmensen hebben
het klimaat van de afgelopen 100
jaar bekeken en ze zijn tot de
conclusie gekomen, dat men een
gemiddelde temperatuur van 18
graden Celsius mag verwachten,
een vochtigheidsgraad van 70 pro
cent en een windkracht van 3 tot 5
meter per seconde. Mocht er een
regenbuitje dreigen dan zal men
speciale vliegtuigen inzetten om te
proberen de bui eerder te laten
losbarsten. Politieke buien zal
men met andere middelen te lijf
moeten...
Ontroerend was intussen, dat de
houwdegens gewillig gehoor gaven aan
de oproep van een der meisjes om door
te lopen, „want dit is eerste klas”. Tot
dat een tweedeklasser van een spoorbe
ambte te horen had gekeregen dat er in
deze trein geen klassenonderscheid zou
worden gemaakt. Intussen was het 16.20
uur geworden, en gebaarden agenten
met honden vanaf het perron geagiteerd
tegen collega ’s in de trein dat een eindje
verderop iemand met een ronde vorm,
ter grootte van een voetbal, klaar stond
dood en verderf te zaaien. Als ik tv at
jonger en fitter was geweest zou ik me
de misdadige champagnekwekers en de
rondzwervende bietser van haver tot
gort verteld had. Alles bij elkaar dus
rustige types, in die tweede trein, al
riep er eentje wel dat hij altijd aan
Holocaust moest denken als hij Ajax
zag spelen. Hoezo? vroeg een ander, en
het antwoord was: „Ook allemaal
joden
Op Rotterdam Centraal ben ik dus
snel overgestapt in een gewone Interci
ty en, rustig gezeten in het rode pluche,
tot aan Amsterdam het gezicht getrok
ken van iemand die zijn zondag nuttig
en beschaafd besteed had aan een be
zoek aan zijn oude moeder.
STOPPER
i»
s x J? -
r
