BRUSSEL VERWACHT MATIGING HARDE KOERS China stelt voorwaarden examens na eerste examenweek in Bruno Kreisky zet prestige op het spel Zucht van verlichting Israel wil blijven „veiligheidslokaties lïi il Russische krant beschuldigt CIA Einduitslag verkiezingen Aanslag consul Joego-Slavië Dode bij aanval politiebureau Soweto •„Zelfs na verlenen autonomie” Sommige vragen zelfs uiterst simpel 3 ZATERDAG 5 M E I BINNEN- EN BUITENLAND 19 7 9 2 and Verkiezingen Oostenrijk atie bij- isse- and- ing AO (Van onze redactie buitenland) LONDEN. Na een overtuigende verkiezingsoverwinning van de ■Conservatieve Partij heeft koningin Elizabeth gisteren Margaret ^Thatcher belast met de vorming van een nieuwe regering. Zij wordt de 'eerste vrouwelijke premier van Groot-Brittannië en van Europa. top ing I EG begroet overwinning i I Thatcher met instemming solidariteit „Wat de eerste minister aangaat, ik zeg (Van onze redactie onderwijs) de- I Zoals zo vaak bij meerkeuzetoets, was ♦zei dat zijn leger daar in „bepaalde Veiligheidslokaties” zal blijven. (Van onze redactie buitenland) JERUZALEM. Israel heeft Egypte gisteren laten weten dat de akkoorden Ivan Camp David het land niet verplichten zich terug te trekken van de ’Westelijke Jordaan-oever, de Strook van Gaza en de Hoogte van Golan. Het De opkomst was 76 procent, verge leken met 72,8 procent in 1974. iit- in zij iet an ins iar neeft 'ordt ikele i en- dam. hen st of ,dood veroordeeld werd wegens zijn aan- deel in de moord op twee blanke mannen De betrekkingen tussen Groot-Brittan- nië en zijn partners bereikten een diepte punt door de vijandigheid en de obstruc- 'tie van Labour-minister van Landbouw, -John Silkin. Hem werd verweten in Brus sel oppositie te bedrijven om op het ge bied van de binnenlandse politiek daar- van te profiteren. Spoedig na de vorming van de nieuwe regering zal mevrouw Thatcher de nieuwe Europa-koers moeten bepalen, want al op 21 juni wordt zij op de eerste top-confe- rentie met de nieuwe collega’s verwacht. Kort daarna zal zij aan de westelijke top met de Europese partners en de Ameri- De twee belangrijkste buitenlandse pro- iblemen waarvoor de nieuwe Britse pre- jnier zich geplaatst zal zien zullen Rhode- ■sië en de EG zijn. Daar is haar verkie zingsoverwinning gisteren met instem ming begroet. LONDEN (DPA). De voorlopige einduitslag van de verkiezingen voor het Britse Lagerhuis luidt (tussen haakjes de zetelverdeling van 1974): Conservatieven: 43,9 procent - 339 zëtëls (276); Labour: 36,9 procent - 268 zetels (319); Liberalen: 13,8 procent - 11 zetels (13); Schotse Nationalisten 1,6 procent - 2 zetels (3); Welsh Natio nalisten 0,4 procent - 2 zetels (3); Ul ster Unionisten en overigen:.3,4 pro cent - 13 zetels (13). De Conservatieve Partij heeft dus een ruime meerderheid gekregen, zo dat mevrouw Thatcher verzekerd is van een comfortabele regeringsmeer derheid in het Lagerhuis, dat in totaal 625 zetels telt. De dag nadat Mahlangoe was opgehan gen deelde de minister van Justitie, James Kruger, mee dat de politie 38 zwarte guer rillastrijders had gearresteerd, die van plan waren aan te zetten tot stakingen en terreur. Hij zei voorts dat 600 opgeleide ANC-guerrilleros in Loeanda, de hoofd stad van Angola, gereed stonden tot infil tratie in Zuid-Afrika. De „Times of Zambia” vreesde een cha os in zuidelijk Afrika na de verkiezings overwinning van de Conservatieve Partij. Mevrouw Thatcher zou, naar men in Zam bia over haar weet, niet bereid zijn tot hulp aan Namibië (Zuidwest-Afrika) of Zimbabwe-Rhodesië. In de Verenigde Staten zorgde de ver kiezingsoverwinning van de conservatie ven voor grote krantekoppen. Men had wel wat bedenkingen wat het gebrek aan ervaring van Thatcher in de buitenlandse politiek betreft. De Amerikaanse regering gaf nog geen commentaar. Regerings functionarissen wezen Slechts op de tradi tioneel nauwe banden met Londen die door verkiezingsuitslagen niet grondig beïnvloed worden. tijdens een schietpartij met de politie in 1977. De executie werd uitgevoerd on danks internationale aandrang om cle mentie. In Zuid-Afrika zei de nationale radio dat het enige kwade ding rond de Britse verkiezingen was dat David Owen niet zijn parlementszetel had verloren. Oppositieleider Colin Eglin zei dat de Zuidafrikanen voorzichtig optimistisch kunnen zijn, maar dat het verkeerd zou zijn een dramatische ommekeer te ver wachten in de Britse regeringspolitiek. kaanse president, Jimmy Carter, in Tokio deelnemen. al vier jaar lang dat ik een grotere rol voor de vrouw in de politiek en in de uitoefe ning van verschillende verantwoordelijk heden wens. Ik zal daarom gaarne met de nieuwe Britse premier werken op het ge bied van onze bilaterale en van onze EG- betrekkingen”. In India heeft mevrouw Indira Gandhi, die elf jaar premier was, gezegd „het doet er niet toe of een premier een man of een vrouw is”. Het mavo-4 sloot de week in volle tevredeheid af. De veertig vragen meer keuzetoets handelskennis mochten ei genlijk niemand verontrusten. Wie de lessen had gevolgd en de zaak thuis nog eens grondig had doorgenomen, kon vrijwel nergens in de fout gaan. Sommige vragen waren zelfs uiterst simpel van aard en te beantwoorden zonder dat er sprake was van een beroep op het kennisniveau. Zoals bijvoorbeeld deze vraag: meneer Terpstra wil, zonder dat het voor hem kosten met zich brengt, tweehonderd gulden van zijn postgirore kening opnemen. Hij kan dit doen door gebruik te maken van een a) girobetaal kaart, b) girocheque, c) girokaart en d) stortings-acceptgirokaart. Ook het boek houdkundig deel was zeker niet buiten sporig moeilijk. De mavisten die Duits in hun pakket hadden, kregen ’s middags vier teksten voorgelegd over een supertanker, een school voor amateurclowns, een Eski- movrouw en over een directeur van een dierentuin wiens dieren last hebben van luidruchtige bezoekers van een nabijge legen stadion. lijfwachten zou worden opgeleid om haar te beschermen tijdens de economische top van zeven industrielanden in Tokio vol gende maand. In Groot-Brittanië intussen reageerden de vakbonden, die nauw verbonden zijn met de Labourpartij, teleurgesteld op de ruime conservatieve stembuszege. Voor zitter Tom Jackson van de overkoepelen de vakcentrale TUC zei dat de vakbewe ging geen sabotage of obstructie zal ple gen tegen de nieuwe regering. Ook David Basnett van de Bond van Gemeenteperso- neel, DCE, sprak van een „treurige dag voor Engeland”, maar kondigde aan dat zijn leden geen actie zullen voeren voor politieke doeleinden. Het niveau werd door docenten als redelijk omschreven. Bij Duits moesten vijf, tamelijk beschouwende teksten het ook hier een kwestie van goed lezen, want sommige antwoorden liggen vaak maar een nuance van elkaar verwijderd. Bij HAVO-Duits werd het nog eens be wezen bij de eerste vraag. Een knaller, zo luidde het. De juiste oplossing is waarschijnlijk antwoord a. Ook leraren gingen in de fout. Moeilijkheden leverde de abstracte tekst over karikaturen. Er was moeilijk door te komen. De andere teksten (partijdigheid van de scheids rechter, Scheel over democratie, Brecht op de school) lieten zich gemakkelijker lezen. Irritaties ontstonden er bij de HAVO- ers en hun leraren over de belasting- vraag, opgenomen in de onderdeel eco nomie. Een aantal vragen werd om schreven als „onterecht”, omdat de bere keningen die gemaakt moesten worden, niet thuishoren op een HAVO-examen. Een leerling met fantasie beantwoordde de vraag: „Hoe heet de jaarlijkse aan passing van de belastingtarieven aan de prijsstijgingen?” niet met „inflatiecor rectie” maar met belastingvoorzienin- genpakket. Op sommige scholen vroeg men zich af of het wel elegant is om op de vierde mei het vak Duits op het examenrooster te zetten. Weer anderen hadden, als dan toch op deze dag geëxamineerd had moeten worden, graag een anti-fascisti- sche tekst gehad. worden doorgeworsteld die meer afge stemd leken op de gymnasiasten dan op de leerlingen van het Atheneum. Aan de orde kwamen onder meer de literatuur in de klassenstrijd, de drie machten in de staat en de rol van critici in de litera tuur. De beschikbare twee en een half uur bleken vaak hard nodig. Veel leerlingen waren tegen sluitingstijd nog aan het werk. Mogelijk waren ze geschrokken van enig nog onbekend idioom. lede- ewel eten Wen, op 1 i een i be- STOCKHOLM (DPA). Op de consul van Joego-Slavië in het Zweedse Malmö is bijna een aanslag gepleegd. Naar de poli tie gisteren meedeelde, was in de ochtend aan de auto van de consul een pakje sigaretten bevestigd met kleefband. Bij onderzoek door explosieven-deskundigen van de politie bleek dat het om een bom ging. Tot dusver heeft de politie geen spoor van de dader(s). Bij verhoor van het per soneel bleek, dat tevoren geen dreigement was geuit. een toe- >der- terie •nen- voor Bun- ikele id in bij niet, pen- bujven zelxs na nel vellenen van autono mie aan de Arabische bewoners daar. „Ofschoon er een zekere terugtrekking van het Israëlische leger uit die gebieden zal zijn, werd uitdrukkelijk besloten dat er een herontplooiing van het leger zal zijn in bepaalde veiligheidslokaties in Judea, Samaria en Gaza”. Wat de Golan betreft zei de woordvoer der dat onderhandelingen over vaststel ling van de grens tussen Israel en Syrië, uitsluitend een zaak zal zijn van deze twee landen. zie .iw le- in- iie ks ?U- oond PTO) e de ngen wor- rstel in de isver ’eurs kken aats- aers- lijke het se te n en len. Uk W, rer ok te- :er rk. als ge- )d- )A iet is an ie- Te en, als an eft di- lat an De woordvoerder van de Verenigde Afrikaanse Nationale Raad, UANC, van bisschop Moesorewa - die de eerste zwarte premier zal zijn - noemde de overwinning van de conservatieven „een belangrijke doorbraak”. „Wij geloven niet dat alles automatisch zal gaan, maar wij hopen dat mevrouw Thatcher ons zal helpen weer een wettige status te krijgen en dat zij zal kunnen bijdragen tot opheffing van de VN-sancties jegens ons”. Hij was vooral verheugd dat David Owen geen minister van Buitenlandse Zaken meer zal zijn. Het Russische persbureau TASS zag als oorzaak voor de nederlaag van Labour de ontevredenheid van de kiezer over de eco nomische situatie van het land. „Frank rijk eerbiedigt de keus van de Britse kie zers”, zei het Franse staatshoofd Giscar d’Estaing. „Wij houden vast aan de regel ons niet te mengen in de binnenlandse zaken van onze bondgenoten”. Maar in Japan schijnt de overwinning van mevrouw Thatcher al een onverwacht probleem voor de autoriteiten te hebben opgeleverd. Politieke kringen zeiden dat een speiciale ploeg van ca. 20 vrouwelijke WENEN (Reuter). Bruno Kreis ky, negen jaar geleden tot kanselier van Oostenrijk gekozen met de belof te van modernisering van de samen leving, rekent op zijn grootvaders- image en beloften van continuïteit van zijn bewind om morgen voor een nieuwe ambtstermijn van vier jaar herkozen te worden. t be. n de 3 De leeft •ech- I eren istel- 'wijs i het elijk aan- spro- ibou- gul- ;stek rvan ople- leter Ook voor het lager beroepsonderwijs vermeldde het rooster gistermiddag meerkeuzevakken. De overheersende mening was dat de teksten tamelijk moeilijk waren. De LTS-ers spreidden grotere tevredenheid tentoon in hun oor deel over het onderdeel natuurkunde. Daarbij kwamen zowel statica als warm te (verplichte vakken) aan de orde als hydrostatica, gassen en licht. De meeste problemen bleken zich voor te doen bij vraagstuk drie dat over gassen ging. Licht daarentegen werd afgedaan als een „makkie”. Volgens diverse leraren was de op bouw van de vragen „erg goed”. Wie zich bij berekeningen hadden vergallopeerd, kon zichzelf bij de theoretische vragen controleren en zonodig corrigeren. Een goed examen, toegespitst op de praktijk, meende een natuurkundeleraar. In Rhodesië noemde premier Ian Smith de overwinning van Thatcher „goed nieuws”. Maar hij voegde er voorzichtig aan toe: „Ik geloof niet dat de Rhodesiërs zo kortzichtig zijn dat zij denken dat er nu sprake zal zijn van een complete wijziging van het Britse standpunt jegens Rho desië”. Veel eindexamenkandidaten slaakten gistermiddag een zucht van verlichting. De eerste volle exa menweek zat erop. Na het week einde wachten er nog drie tot vier dagen alvorens de examens voort gezet onderwijs (eerste tijdvak, het tweede voor de herkansingen vindt in juni plaats) verleden tijd zijn. Het VWO kreeg bij het onderdeel mo derne economische wetenschappen en recht opgaven die bepaald niet los ston den van de maatschappelijke werkelijk heid. Vraagstuk één over de OPEC en de oliecrisis oogste zelfs waardering. Opga ve twee ging over substitutiegoederen. In som drie was de opgave een econo misch model waarbij de werkgelegen heid een rol speelde. I (Van onze redactie buitenland) MOSKOU. Een krant in de Sovjet unie heeft gisteren de Amerikaanse in lichtingendienst (CIA) beschuldigd van het veroorzaken van de uitingen van poli tiek geweld die zich op het rpoment in Italië voordoen. Volgens de Sovjetskaya Rossiya komt „de hand van Washington” steeds tussen beide als in Italië de vooruitstrevende politieke krachten zich willen verenigen. Agenten van de CIA zetten groepen links en rechtsextremisten ertoe aan, bommen te gooien en aanslagen te plegen op demo cratische leiders, aldus het commentaar. Doel van de Amerikaanse activiteiten zou zijn te voorkomen dat vooruitstreven de krachten het in Italië voor het zeggen krijgen, aldus de krant, die geen bewijs geeft voor de beschuldiging. JOHANNESBURG (Reuter). De poli tie heeft gisteren de zwarte woonstad So weto bij Johannesburg uitgekamd op zoek naar drie guerrillastrijders, die een gewapende aanval hadden gepleegd op een politiebureau, waarbij een politieman gedood werd en twee zwarte politieman nen en drie burgers gewond werden. De aanvallers zouden pamfletten heb ben achtergelaten die waren uitgegeven door het verboden Afrikaanse Nationale Congres, ANC. Onmiddellijk werden politieversterkin- Jgen overgebracht naar het betrokken ge- bied en werd een grootscheepse klopjacht f ondernomen. i De aanslag volgde op de ophanging vo- Jrige maand van een guerrillastrijder van ■het ANC, Solomon Mahlangoe, die ter J De woordvoerder van het ministerie ‘van Buitenlandse Zaken reageerde op een '.verklaring uit Cairo van donderdag waar din gezegd werd dat Israels instemming jmet algehele terugtrekking uit de Sinai 'ingevolge het kort geleden getekende vre- desverdrag een precedent is dat op andere bezette gebieden van toepassing is. Volgens de woordvoerder was op de top Jin Camp David overeengekomen dat het «Israëlische leger op de Westelijke Jor- ^daan-oever en in de Strook van Gaza zal De EG verwacht van de regeringswisse ling in Londen een matiging van de harde koers die Labour in Brussel ingeslagen had. Maar tot een fundamentele wijziging zou het echter niet komen daar Margaret Thatcher in Brussel niet precies als een geëngageerd „Europeaan” wordt be schouwd. HANOI (AFP). China heeft het vertrek van de Vietnamese troepen uit Cambodja gesteld als „voorwaar- de-vooraf” voor de normalisering van de Chinees-Vietnamese betrek kingen. Dit deelde de Vietnamese woordvoerder Phan Hien gisteren mee na afloop van de derde vergade ring in het kader van de onderhande lingen tussen beide landen. Op een persconferentie zei Phan dat zijn land die voorwaarde niet accepteerde. „Vietnam”, zei hij, „heeft altijd het vaan van de onaf hankelijkheid soevereiniteit en inter nationale solidariteit hoogge houden". Phan kon niet zeggen of er een volgende vergadering zou zijn. De partijen hebben zich het recht voor behouden commentaar te leveren op wat er tot nu toe is besproken, zei hij. Phan Hien deelde mee dat hij aan de Chinese onderhandelaars een lijst had willen geven met de namen van 240 Chinese militairen die tijdens de grensoorlog gevangen zijn genomen. Maar de Chinese delegatieleider, Han Nianlong, had geweigerd haar aan te nemen, zeggende dat het een zaak voor de betrokken Rode-Kruisvereni- gingen was. „Hij liet doorschemeren dat hij het een zaak van weinig gewicht vond”, aldus Phan. „Voor ons is het een zaak van menselijkheid”. Margaret Thatcher zwaait voor de deur van Downingstreet 10 naar het publiek, nadat zij door de Britse koningin na de conservatieve verkiezingsoverwinning tot premier was beëdigd. Thatcher is Europa’s eerste vrouwelijke regeringsleider De 68-jarige kanselier, de eerste socia listische sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, heeft het klaargespeeld Oostenrijk te regeren met een parlemen taire meerderheid zo dun als een scheer mes. Hij heeft voor wat hoogstwaarschijn lijk zijn laatste verkiezingscampagne zal zijn, zijn persoonlijke prestige op het spel gezet. Hij zal alleen een nieuwe ambtster mijn aanvaarden als hij met een absolute meerderheid zegeviert over de bijna even sterke conservatieve oppositie. Die op de persoon gespeelde strategie beoogt voor een deel het kabaal te dem pen dat is ontstaan rondom andere socia listische voormannen. Minister van Fi nanciën Hannes Androsch is aangewre ven dat hij zakelijke belangen heeft die botsen met een ministerschap en burge meester Leopold Gratz van Wenen leed in de herfst van vorig jaar een nederlaag in verkiezingen op plaatselijk vlak. Maar de alles overwegende reden voor de socialistische „persoonlijkheidcultus”, is het feit dat Kreisky de Oostenrijkse politiek in de jaren zeventig met gemak heeft overheerst en al zijn rivalen waar schijnlijk in de schaduw zal blijven stellen tot aan zijn „pensionering”. Het grootva- dersimage van Kreisky breekt door in zijn verkiezingsmanifesten, redevoeringen en debatten. Een groter contrast met de leider van de conservatieve partij, Josef Taus, is niet denkbaar. Deze 46-jarige, verwaten ban kier kijkt met bijna glazige ogen van zijn poster. Een schaduw valt over zijn gezicht. Op een ander verkiezingsbiljet zit dr. Kreisky onder een portret uit het midden van de vorige eeuw van een jonge keizer Franz Joseph. Gevraagd waarom de kei zer van de Donaumonarchie een rol speelt in zijn verkiezingscampagne, antwoordt Kreisky dat de foto werd genomen tijdens een ministerraadsvergadering en het por tret van Frans Joseph niet meer was dan „achtergrond”. Omdat de sleutel tot de overwinning ligt bij de kleine groep die tot op de dag van de verkiezingen tussen de ene en de andere partij heen en weer geslingerd wordt, heeft de extroverte kanselier bijzondere aandacht geschonken aan de grote groep 65-plussers en de jongeren. Waar Kreisky het heeft over de noodzaak van het laag houden van het werkloosheidsgemiddelde en het voortzetten van de sociaal-demo- cratische hervormingen, verwijst hij geëmotioneerd naar het Nazi-ver leden van Oostenrijk en zijn eigen oorlogsjaren in ballingschap. „Vier jaar kunnen in het leven van een jonge man een lange tijd zijn”, zegt hij tegen zijn gehoor. Maar zie eens wat er gebeurde tussen 1934 toen een semi-fascistische, corporatieve dica- tatuur aan de macht kwam en 1938, toen de Nazi’s Oostenrijk binnentrokken en dr. Kreisky naar Zweden vluchtte. Bin nen een minuut kan de kanselier volledig omzwaaien en in sappig Weens dialect met zijn tegenstanders de vloer aanvegen en zijn gehoor verrukken. Zijn antwoord op de kritiek van de oppositie dat het begrotingstekort zo groot is, is afdoende: „Een paar miljard schillingen tekort bezorgen me minder slapeloze nachten dan een werkloze Oos tenrijker”. Om de kritiek op een paar impopulaire ministers de wind uit de zei len te nemen, belooft Kreisky dat hij bij een overwinning een kabintswijziging zal uitvoeren. Daarnaast zal hij meer van volksraadplegingen gebruik maken als middel om bijzonder omstreden kwesties op te lossen. Dat van die volksraadplegingen is iro nisch, want het was een referendum dat in november van het vorig jaar de plannen van het kabinet dwarsboomde om in Zwentendorf Oostenrijks eerste kerne nergiecentrale te bouwen. Maar deze kwestie demonstreert ook hoezeer Kreis ky politiek begaafd is het slaan van vage victories uit pijnlijke nederlagen. De regering van Kreisky heeft in het afgelopen jaar zo het een en ander te incasseren gekregen. De kernnederlaag, de ruzie over de betrokkenheid van minis ter Androsch bij een firma van belasting consulenten, nederlagen in gemeente raadsverkiezingen en conflicten over boekhoudmethoden samen genoeg om het vermoeden te doen rijzen dat dr. Kreisky zijn greep op de politieke situatie verloren heeft. Maar de socialisten behaalden grote successen in de provinciale verkiezingen van maart. In Neder-Oostenrijk en in Salzburg wonnen ze drie zetels. In een land dat zo gelijkelijk verdeeld is tussen socialisitsche en conservatieve kiezers, betekent een verschuiving van drie zetels heel wat. Wanneer dr. Kreisky de socialis tische keizer oproept vooral niet thuis te blijven, roept hij het schrikbeeld op van een „zwarte coalitie” tussen dr. Taus en de leider van de Vrijheidspartij, Alexander Goetz, als de regering haar kleine overwicht in het parlement - 93 van de 183 zetels zou verliezen. De Vrijheidspartij, die tien zetels in het zittende parlement heeft, zou de wipposi- tie toebedeeld kunnen krijgen in een coali tiekabinet als geen partij een duidelijke meerderheid behaalt. Wat Kreisky be treft, hij wijst een coalitie zowel met de Volkspartij van Taus, die nu 80 zetels heeft, als met de Vrijheidspartij, een sa menraapsel van liberalen, rechtse kiezers en een paar ex-Nazi’s, van de hand. Dat laat de mogelijkheid open van een socia listisch kabinet dat afhankelijk is van een of andere vorm van stilzwijgende steun van oppositiezijde. Maar de grootvader van de Oostenrijk se politiek heeft zijn kunde laten zien wanneer hem in het verleden de hand schoen werd toegeworpen en de Oosten rijkers geloven eigenlijk niet dat hem die bekwaamheid in de steek zal laten nadat de stemmen van zondag zullen zijn geteld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3