NPO onder Vandernoot verzuimt lading te geven aan Beethovens Vijfde
Frankie Miller crisis te
boven, Ted Nugent niet
Een Amerikaans requisitoir
tegen een mi lieu-vijand
ik
vaxineren 5^8?
a
I
GRAND PRIX DANHATE 1979
Strijd tegen fluoridering in boekvorm
De revolutionairste vooruitgang
in tapijt onderhoud!
5
1
u
Rockconcerten in Edenhal en Paradiso
Wijsheid
12
13
ZATERDAG
I 2
M E 1
KUNST
19 7 9
i
Dankzij de VAX huishoudstofzuigcr
aanvang race:
finish race:
Op het parkoers van het Spaarnwouderbos wordt gedurende
twaalf uur een
KOPPELRACE over 12 uur, met vier renners per ploeg
gehouden
3
r
T
Van de VAX droge, gewone stofzuiger maakt u
binnen enkele sekonden een nat, diepreinigend
tapi jtreinigingsapparaat en een waterzuiger voor
plavuizen ete.
Deze 3 in I huishoudstofzuiger met 9 wereld-
patenten, is op de Huishoudbeurs geïntroduceerd
en nog niet overal te koop.
Vraag dus snel een demonstratie-folder aan met
de dealeradressen voordat u een gewone
stofzuiger koopt.
REINIGINGSTECHNIEK BV.
Anthoniestraat 83,2011 CP Haarlem
Telefoon 023-311032-31 1843
HAARLEM. Een grote ovatie
vergezeld van bravogeroep, volg
de vrijdagavond de veelheid van
nadrukkelijke slotaccoorden van
Beethovens Vijfde Symfonie. Een
zo ongeveer uitverkocht Haar
lems Concertgebouw bleek dus in
het algemeen buitengewoon inge-
8.30 uur
20.30 uur
Een ieder van 15 jaar of ouder, in bezit van een racefiets, kan aan dit unieke
evenement meedoen. Uitgesloten zijn echter licentiehouders van de
KNWU: beroepsrijders, amateurs, liefhebbers en junioren, nieuwelingen en
veteranen. Voor dames staat de race wel open. In één ploeg mogen
maximaal 2 clublicentiehouders meerijden.
ELK HALF UUR VERPLICHT WISSELEN VAN RENNERS
Het inschrijfgeld bedraagt 60.- per ploeg van vier renners. Dit bedrag
moet gestort worden op rekening van de penningmeester van
EXCELSIOR: Nutsspaarbank Haarlem, nr.: 84.54.03.672. Na ontvangst
van de inschrijfgelden ontvangt de ploegleider nadere gegevens. De
volgorde van binnenkomst van het inschrijfgeld is bepalend voor de
inschrijving. Inschrijfgeld dat te laat wordt overgemaakt wordt teruggestort.
De organisatie draagt zorg dat u broodjes ontvangt voor de middaglunch.
Overigens zijn op het terrein consumptietenten aanwezig waar u tegen
normale prijzen zowel dranken als etenswaren kunt kopen.
De inschrijving sluit op 21 mei 1979
Voor alle deelnemers is er een herinneringsvaantje,
voor het winnende team de WISSELPRIJS
en voor elke renner van deze ploeg een kleinere
beker
I
Op ZATERDAG 26 MEI organiseert Damiate Pers in nauwe
samenwerking met de Haarlemse Wielervereniging
EXCELSIOR een groot wielerfestijn voor abonnees van Dami
ate Pers.
De strijd tegen fluoridering van drink
water is elders in de wereld nog in volle
gang. Hier een beeld van de situatie in
Amsterdam in 1972: tappunten voor ge-
defluorideerd water.
nomen met de uitvoering van de
ze beroemde „noodlotssymfo-
nie.”, die de eerste avond van de
uit drie concerten bestaande
Beethovenscyclus van het Noord-
hollands Philharmonisch Orkest
tot een einde bracht.
F - v
(ADVERTENTIE)
(foto Hans van Wee!)
J
DANIEL WAYENBERG: warmbloedige muzikaliteit
(ADVERTENTIE)
1.
bibliotheek
1
l
rf- TED NUGENT: clichés in spel.
Op 20 september 1976 publiceerde de
Staatscourant een wijziging op artikel 4,
derde lid, van het Waterleidingsbesluit.
Een droge mededeling, maar hiermee
werd een streep gezet onder een meer dan
twintig jaar durende heftige strijd en
werd fluoridering van leidingwater in
Nederland onwettig verklaard. Vanaf dit
moment was fluoride weer gewoon dat
geworden wat het eigenlijk altijd had
moeten blijven: Een door voornamelijk
tandartsen voorgeschreven medicijn.
Nederland is een koploper geweest in
dit gevecht, dat zeker een der meest inte
ressante van de naoorlogse tijd mag wor
den genoemd. Interessant omdat er geen
bloed bij vloeide. Het was een gevecht van
pure ideeën. Bovendien een gevecht waar
in de schijnbaar zwakke burger het won
van die zeer gevaarlijke en machtige com
binatie: industrie - bureaucratie - geves
tigde wetenschap.
bestuderen van alle aspecten van fluoride.
Nog- steeds weten slechts weinigen dat
fluor in zijn verbindingen (fluoriden gehe
ten) een van onze belangrijkste milieuver-
vuilers is, die vele beschadigingen van het
planten-, dieren- en mensenrijk op zijn
geweten heeft.
Was het zojuist genoemde boek de har-
tekreet van een in de hoek getrapte geleer
de, het huidige boek ademt de bezonken
wijsheid van de oudere man, die alles nog
eens overziet en op rustige manier zijn
conclusies trekt. Waldbott heeft, als een
der zeldzame pioniers, nog bij zijn leven
meegemaakt hoe zijn ontdekkingen in
bredere kring aanvaard werden.
Toen gebeurde wat eigenlijk iedereen
die iets van fluoridering afweet wel ver
wacht had: De fluorideringslobby werd
tot gehakt gemaakt. Het was een der
meest ontstellende nederlagen op weten
schappelijk vlak die men zich denken kon
en rechter Flaherty wees dan ook het
gelijk toe aan de klagende burgers en
verbood verdere fluoridering. Voor het
eerst kreeg de nog steeds strijdbare Wald
bott officieel gelijk. Natuurlijk dient de
zaak nu in hoger beroep, maar in principe
is hiermee de fluorideringsstrijd over de
gehele wereld beslist. Alleen daarom al
verdient het boek van Waldbott aanbeve
ling, omdat hij de eerste was die alarm
sloeg in een tijd dat er een soort fluoride-
ringsroes over de wereld kwam.
Samenvattend: dat boek is onmisbaar
voor iedereen die iets wil weten over de
fluoridering en in wijder verband over
de geschiedenis van de twintigste eeuw:
De strijd van de kleine burger tegen de
gigantische staatsmacht. Een macht die
zich niet zozeer bewust van leugens be
dient maar van iets anders. Dat andere
wordt aangegeven in het citaat van Pre
sident John Kennedy, waar het boek
mee begint:
„De grote vijand van de waarheid is
zeer vaak niet de leugen deze is opzet
telijk, verzonnen en oneerlijk maar de
mythe: hardnekkig, indringend en onre
alistisch.”
dan nog Cat Scat Fever, Just what the
Doctor ordered en Weekend Warriors. Als
Nugent het minder in de lengte van een
optreden zou zoeken, zelf van zingen zou
afzien en dus een betere vervanger van de
voormalige vocalist Derek St. Holmes
kiest, hoeft het nog niet allemaal hopeloos
te zijn. Maar daar is nu eenmaal geen
sprake van en zo blijft de fantasie beperkt
tot het ragfijn uitgeplozen intermezzo in
Great White Buffalo.
Naar Paradiso dan maar. Een tocht die
met gemengde gevoelens wordt onderno
men, omdat Frankie Miller de laatste paar
jaar nu eenmaal niet schijnt te beseffën
dat adel verplicht. Na Full House, een dijk
van een plaat waarop de melange van
r b, blues en soul zwarte muziek dus
het beste tot zijn recht kwam, heeft
Miller weinig waardevols meer kunnen
laten horen. Elpees als Double Trouble en
recentelijk Falling in Love worden name
lijk gekenmerkt door commerciële zoete-
lijkheden waarin zijn rauwe, door whis
key vergeven stemgeluid ten enen male
detoneert en die zijn feeling voor stevige
muziek weinig recht doen.
Maar zie en hoor daar! Gesteund door
een geestdriftige en nauwkeurig spelende
vijf mans band laat Miller in Paradiso
weten zijn identiteitscrisis te boven te zijn.
Als een ware grootheid voorziet hij talloze
hoogtepunten in zijn omvangrijke reper
toire van de juiste vorm en inhoud. When
something is wrong with my Baby is een
fanatieke blues, de stamper Be good to
yourself staat als een huis en zelfs Bob
Marley’s Is this Love klinkt acceptabel
zonder reggae-basis. Met toegiften als Sto-
nes-nummers, Let’s spend the Night toe-
gether en Little Qeenie, alsmede het solis
tisch gebrachte Drunken Nights in the
City laat Frankie Miller weten dat er nog
met hem rekening dient te worden ge-
hOUden’ JOHN OOMKES
FLCORIDATION, THE GREAT DILEM
MA, George L. Waldbott M.D. in samenwer
king met Albert W. Burgstahler en H. Lewis
McKinney. Coronado Press, Lawrence, Kan
sas, V.S.
22
gave van het voor de pauze gebrachte
Derde Pianoconcert. Daniel Wayenberg
was daarin de indrukwekkende solist, die
met een vaak zeer fraai begeleidend or
kest, steeds overtuigend blijk gaf van zijn
warmbloedige muzikaliteit.
De Frans-Nederlandse pianist was in
alle dynamische schakeringen expressief,
zodat hij de toehoorder ook in zo’n bekend
concert als dit, met extra boeiende, .per
soonlijk gekleurde nuances kon confron
teren.
De in principe forse aanpak, die juist
zoveel ruimte schiep voor het leggen van
contrasten als tederheid in de lyrisch-
meditatieve episodes, blonk daarbij uit
door helderheid in profilering van alle
thema’s en motieven.
JOHAN VAN KEMPEN
In de V.S. is thans een boek verschenen:
„Fluoridation, the Great Dilemma”. De
schrijver van dit boek is de Amerikaanse
allergoloog George L. Waldbott, die voor
het tot stand komen van dit boek samen
werkt met de professoren Burgstahler en
Mc Kinney. Waldbott is het prototype van
de medische pionier. Hij publiceerde bij
voorbeeld als eerste een geval van een
acute dood door penicilline, een zeldzame
en voordien onbekende complicatie. Ook
was hij de eerste die ontdekte dat roken
emfyseem kan veroorzaken, een levensge
vaarlijk elasticiteitsverlies van de longen.
Het hoe en waarom wordt dan duide
lijk gemaakt door o.a. de onderzoekin
gen van Dr. Aly Mohamed, een der getui
gen in het proces te Pennsylvania, die
door middel van zeer verfijnde proeven
aantoonde dat fluoride (in de dosering
van de leidingwaterfluoridering) een
zgn. chromosoomvergif is, met andere
woorden dat het de erfelijke eigenschap
pen van de cel kan veranderen. En alle
experts zijn het er over eens dat een stof
die dat kan een kankerverwekker is.
Dit is overal zo op het vasteland van
West-Europa maar in de V.S., Engeland,
Schotland, Australië en Zuid-Afrika
duurt de strijd nog onverminderd voort.
En dat niet alleen: Op 16 november 1978
eindigde in Pennsylvania een rechtzaak
die yijf maanden had geduurd. Een aantal
burgers van Allegheny County had ge
klaagd dat fluoride slecht voor hun ge
zondheid kon zijn en met name bij men
sen boven de vijfenveertig statische 5%
meer kankersterfte veroorzaakte. (En dit
getal was dan nog een minimum).
wera*
Het gaat dan verder te vertellen hoe
men fluoriden bij tandbederf ging ge
bruiken. De schrijver houdt zich hier
kennelijk in en geeft eerlijk de twee
kanten van de argumentatie weer. Toch
komt duidelijk tot uiting dat tandberf
nooit ontstaat door gebrek aan fluoride,
maar dat het een typische beschavings-
ziekte is die wordt veroorzaakt door
fouten in het hedendaagse dieet. Duide
lijk blijkt dat nog geen enkele studie
bewezen heeft dat fluor behoort tot de
noodzakelijke elementen zoals bijvoor
beeld kalk, magnesium, ijzer en fosfor
die voor het leven onontbeerlijk zijn.
Toen hij bij zijn patiënten vergiftigings
verschijnselen ontdekte na het drinken
van kunstmatig gefluorideerd water
kwam hij in moeilijkheden met de geves
tigde orde en schreef hij zijn beroemde „A
struggle with Titans”. Later stichtte hij
een internationaal genootschap voor het
AMSTERDAM. Een drukke muzika
le avond in Amsterdam schept vaak ver
plichtingen die je niet altijd even glimla
chend ondergaat. In de Jaap Edenhal had
een als „betonconcert” omschreven ge
beuren plaats, waar een drietal formaties
uit de hardrocksector op oorverdovende
wijze acte de presence gaven, terwijl het
Amsterdamse Paradiso het decor vorm
de voor de Schotse rhythm and blueszan
ger Frankie Miller.
Er wordt een hoofdstuk gewijd aan de
zo belangrijke opstapeling van fluoriden
in andere gedeelten van het lichaam dan
tanden en botten, zoals de schildklier en
de aorta, en aan de mogelijke gevaren
daarvan. Daarna komt het boek terecht
op de ontdekkingen van de laatste jaren.
Hier doet zich de medeschrijver profes
sor Burgstahler van de Universiteit van
Kansas gelden. Hij herhaalt op zeer uit
gebreide schaal het onderzoek van Ra-
paport. Deze onderzoeker stelde dat het
aantal mongoloïde geboorten in gefluo
rideerde streken verdubbelde. En in een
uiterst nauwgezet statistisch onderzoek
komt Burgstahler tot de conlcusie dat
Rapaport gelijk had. Hij kwam op een
iets lager getal uit, maar toch nog altijd
op ten minste 150 extra monoloïde kin
deren per jaar in de V.S. ten gevolge van
de fluoridering.
In eerste instantie koersen we aan op de
Edenhal, waar het Nederlandse Turbo en
het Amerikaans-Engelse gezelschap Me
dusa de ongeveer 2000 bezoekers moeten
opwarmen voor het pittige hoofdgerecht,
dat blijkt te bestaan uit een ellenlang
optreden van de woestogende Ameri
kaanse gitarist Ted Nugent. Een man die
nooit zonder het bovenlijf te ontbloten
zijn publiek tegemoet zal treden, niet om
extra op te vallen, maar uit macht der
gewoonte. Al meer dan vijftien jaar (Am
boy Dukes!) geniet „Gonzo” of de „Motor-
city Madman”, zoals de uit Detroit afkom
stige wildeman wordt genoemd nu een
maal een imago als van een Neander
thaler.
Zijn vaste aanhang wordt ook nu niet
teleurgesteld. De mantel dekt de lading,
als je op kwalificaties als inzet, nauwkeu
rige metaalachtige gitaarversieringen,
spektakel, en een luid volume afgaat.
Maar daarmee hebben we de positieve
aspecten van dit concert wel zo’n beetje
gehad. Nugent is in vergelijking tot zijn
Nederlandse debuut van september 1976
ook zijn laatste restje inventiviteit kwijt
geraakt.
Onophoudelijk treden er namelijk cli-
ché’s in zijn spel aan het licht. Niet alleen
werkt de sustain de verveling in de hand,
maar ook het improviseren op bijna
bluesachtige schema’s verruimt de moge
lijkheden niet echt. Beste nummers zijn
WH
De fluorideringslobby gooide zijn beste
experts in de strijd en liet zelfs professor
Kinlen uit Engeland overkómen om te
helpen. Als experts voor de'burgers tra
den op dr. Waldbott, professor Dean Burk
en anderen. Voor de eerste keer moesten
fluorideringsexperts hun beweringen
waar maken en moesten zij zich onder
kruisverhoor staande zien te houden te
gen de experts van de klagende burgers.
Uitgebreid wordt ingegaan op ziekte
beelden die veroorzaakt worden door
fluoriden. Niet alleen worden de fascine
rende studies van Prof. Jolly tiit de Pun
jab vermeld, die zeer ernstige ziekten
zag in de streken waar van nature een
hoog fluoridegehalte is. Ook worden de
bijverschijnselen in de kunstmatig ge
fluorideerde gebieden, onder andere
aan de hand van eigen gevallen, beschre
ven. Voor ons Hollanders is het leuk te
horen dat de werkgroep van Nederland
se artsen en biologen die de bijverschijn
selen onder andere in Amsterdam en
omgeving bestudeerden, met waarde
ring wordt genoemd.
Het boek vertelt verder óver de op
komst van fluor als een der belangrijk
ste elementen in onze geïndustrialiseer
de wereld en over de vele manieren
waarop het in de techniek wordt ge
bruikt. Het vertelt hoe fluoriden in het
milieu terecht komen en hoe zij, aange
zien de meeste fluoridezouten bijzonder
gemene vergiften zijn, daar uitgebreide
ravages aanrichten.
We mogen dankbaar zijn dat de nuch
tere Hollanders deze mythe tijdig heb
ben doorgeprikt.
H, C. MOOLENBURGH
Het boek begint met een beschouwing
over het medische denken. Hoe de ont
dekking van bacteriën als ziekteverwek
kers en het ontwikkelen van chemothe-
rapeutica en antibiotica tegen deze pla
gen een golf van optimisme in de medi
sche wereld ontketenden, waardoor men
ging denken dat voor elke kwaal een pil
zou kunnen worden uitgevonden. Het
verhaalt dan hoe in deze eeuw een ge
heel nieuw ziektepatroon zich over onze
aarde heeft uitgebreid, n.I. dat van de
ziekten die veroorzaakt worden door mi
lieuvervuiling. Vele voorbeelden worden
gegeven. Hij legt uit hoe men op vele
hedendaagse ziekten niet meer een den
ken kan toepassen dat nog opging bij de
bestrijding van de grote infectieziekten.
In dit verband moeten we dan ook de
vondsten van Dean Burk en John Yia-
mouyiannis zien die een minimum van
10.000 extra kankersterfgevallen per
jaar in de gefluorideerde steden van de
V.S. berekenden en ook voor de recht
bank bewezen. Deze vondsten worden in
het boek uitgebreid behandeld. Wald
bott zou zichzelf niet zijn wanneer hij
niet ook nog een hartig woordje zou
wijden aan de gevestigde belangen die
bij de strijd om het drinkwater zo’n
grote rol hebben gespeeld. Deze hoofd
stukken laten zich lezen als een soort
detectiveroman met een bittere
nasmaak.
Toch kon je niet zeggen dat dirigent
André Vandernoot erin slaagde om zijn,
juist in het verleden nogal eens waargeno
men, duidelijke visie op Beethovens mu
ziek ditmaal in de praktijk te laten blij
ken. Terwijl hij overigens wel in staat was
om speciaal in de opzet van de
Egmont-ouverture een enorme innerlijke
spanning te leggen, moest de Vijfde Sym
fonie het stellen zonder de lading die
Vandernoot zo vaak eerder in Beethovens
symfonieën heeft gelegd via een bijzonder
doordachte opbouw van de climaxen en
het aanbrengen van de juiste dynamische
tegenstellingen. Een „Vijfde” nu, waarin
bovendien de technisch-instrumentale
kwaliteiten van het NPO allerminst volle
dig door hem konden gemobiliseerd.
De intensiteit van het eindapplaus was
eerder op zijn plaats geweest na de weer-
Daniël Wayenberg indrukwekkend
