Doden na rellen Khomeini wil doodvonnissen beperken Tiental doden in Nicaragua 30 maanden 24 keer Bijeenkomst bewindslieden Buitenlandse Zaken Benzinecrisis VS i duurt voort Zweedse koningin bevalt van jongen Centrales lekten in in Turkije Volgens Amerikaans zondagsblad Moezorewa bezweert crisis in partij Rechts in Madrid massaal op de been Ontvoerder vanuit helikopter gedood Wiel in garderobe na Opa Kip New York, New York 1 SF 3 MAANDAG 19 7 9 M E I BINNEN- EN BUITENLAND 2 door Nico Scheepmaker ■es ar en go sch >A- ge- ?en <kf- res an kt TEHERAN (AFP/UPI). De sjah, keizerin Farah, drie vorige premiers en verschei dene andere figuren van het voormalige Iraanse bewind, zijn bij verstek ter dood ver oordeeld. Dit is gisteren be kendgemaakt door de presi dent van de Islamitische revo lutionaire rechtbanken, aya tollah Sadeh Chalchali. trijfël Sjah en vrouw ter dood veroordeeld Keizerin Farah Hakenkruisvlaggen in de straten van Madrid waar uiterst rechtse betogers dit weekeinde EG besprak grote" politiek yv-v t - i lx Tnrii7olam xirillon xrornlootcan ol oo-n amhaecadp I j4- Sjah Mohammed Reza Pahlavi jke sen ge- itig eld ten (Van onze redactie buitenland) BOSTON. In de afgelopen dertig maanden is het meer dan 24-maal voorgekomen dat zeven kerncentra les in New England (VS) per ongeluk radioactieve gassen of vloeistoffen hebben geloosd, zo is gisteren bekend gemaakt door het Amerikaanse zon dagsblad The Boston Sunday Globe. pige raming een schade van minstens 5 miljoen mark aangericht. De brandweer mannen moesten zich op een gegeven ogenblik terugtrekken omdat er flessen met helium en stikstof dreigden te ont ploffen. Er is geen ogenblik gevaar geweest voor radioactieve besmetting. De brandweer heeft tien uur nodig gehad om de brand onder controle te krijgen. Een radioactief preparaat dat zich in een der vernielde laboratoria bevond, was op de late zater dagmiddag nog niet gevonden. De Amerikaanse maatschappij Boston Edison heeft zaterdag een kerncentrale bij Boston gesloten, om te laten onderzoe ken of de centrale wel bestand is tegen de gevolgen van een aardbeving. Een woord voerder van de maatschappij zei dat om een dergelijk onderzoek gevraagd was, teneinde na te kunnen gaan of de voorzie ningen overeenkomen met die zoals ze zijn vastgesteld door de Amerikaanse kernenergiecommissie (NRC). De woord voerder zei er alle vertrouwen in te heb ben dat de voorzieningen bij de centrale in orde worden bevonden. Van de zijde van het blad is meegedeeld dat de kiosken waar het laatste nummer werd verkocht, vernield zijn nadat de offi ciële Iraanse radio vekrlaard had dat Ay- andegan onder toezicht van de Zionisten staat. De campagne tegen het blad begon donderdag toen Khomeiny de krant ver weet nieuws te publiceren dat in strijd is met de belangen van de moslems. MANAGUA (AP). Bij schietpartijen tussen nationale gardisten en guerrilla strijders van het Sandinistische Nationale Bevrijdingsfront in de hoofdstad van Ni caragua Managua en Santa Teresa is gis teren een tiental mensen om het leven gekomen, onder wie drie kinderen en twee gardisten. Vluchtende inwoners van de zuidelijk gelegen stad Santa Teresa meldden dat de Sandinisten gistermorgen om vier uur een post van de garde aanvielen. Zij doodden daarbij twee gardisten. In Managua werden zeven doden ge meld, onder wie drie kinderen. Een rege ringswoordvoerder verklaarde dat de do den waren gevaUen bij een huiszoeking. De garde zou het vuren van de bewoners hebben beantwoord. verbond tussen de twee vleugels van het vanuit het buitenland guerrillastrijd tegen acht andere ministers heeft uiteengezet hoe de nieuwe regering van Margaret!) Thatcher de kwestie-Rhodesië ziet. „Engeland draagt wat betreft Rhodesië een bijzon dere verantwoordelijkheid”, aldus FranqoisPoncet. Hij ging echter niet in op vragen of de nieuwe Britse rege ring, meer dan haar voorganger, geneigd is het regime te erkennen dat na de verkiezingen in Rhodesië is ontstaan en de economische sancties op te heffen. Het kabipet- Thatcher, aldus de Franse bewindsman, wil een positieve bijdrage leveren aan de Europese eenwording en ziet Europa als haar eerste prioriteit. De situatie in het Midden-Oosten, met inbegrip van de ontwikkelingen in Iran, de situatie in de Libanon en het Egyptisch-Israelisch vredesverdrag, is waarschijnlijk het langdurigst besproken. Minister Franqois-Poncet liet blijken, dat ook de confe rentie van Islamitische landen in Fez aan de orde is geweest. Saoedi-Arabië heeft op deze conferentie voorge steld, economische dwangmaatregelen te nemen tegen landen die dat is niet duidelijk of hun ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem, of van West- naar Oost- Jeruzalem willen verplaatsen of al een ambassade in Jeruzalem hebben. Nederland is het enige van de EG- landen, wiens ambassade niet in Tel-Aviv, maar in Jeru zalem is gevestigd. Nog onlangs hebben ambassadeurs van Arabische landen in Brussel de kwestie van ambas sades van EG-landen in Israel aangesneden met de voorzitter van de Europese commissie Roy Jenkins, die eveneens aanwezig was bij het overleg in Cahors. Nederland neemt bovendien een kwetsbare positie in omdat het sinds de Zesdaagse Oorlog van 1967 de Israëli sche belangen behartigt in Polen en de Sovjet-Unie, die hun betrekkingen met de joodse staat hebben verbroken. Behalve de kwestie-Rhodesië zijn ook de ontwikkelin gen in Namibië (Zuidelijk Afrika) in het algemeen ter sprake gekomen. Als andere onderwerpen van gesprek noemde minister Francois-Poncet de ontspanning en de Oost-West-betrekkingen, en de ontwikkelingen in Zuid- oost-Azië. Over het algemeen hebben de landen van de Europese Gemeenschap de Vietnamese inval in Cambod ja veroordeeld en het Chinese optreden tegen Vietnam betreurd. no- iral aor het net ten Geleerden die over de ongelukken wa ren ondervraagd, toonden zich bezorgd over de stoffen die erbij waren betrokken. Het blad meldde voorts dat de toezicht houdende deskundigen de ongelukken be schouwen als routine-aangelegenheden. De hoeveelheden vrijgekomen radio-acti- viteit waren in de meeste gevallen minder dan de limietën die de nationale beheers commissie voor kernenergie van de VS, de NRC stelde. De brand die zaterdag heeft gewoed in het kemonderzoekscentrum in Garching in Beieren op een honderdtal meters van een kernreactor, heeft volgens een voorlo- De ayatollah Khomeini heeft gisteren per decreet bepaald, dat voortaan alleen mensen ter dood mogen worden gebracht, die schuldig zijn bevonden aan moord of aan het opdracht geven tot het doden of martelen van mensen. Volgens de 78-jarige islamitische leider is het ter dood brengen van mensen die zich niet aan dergelijke misdrijven heb ben schuldig gemaakt, op zichzelf een misdrijf dat strafbaar is volgens de isla mitische wet. Ingeval van het geven van instructie tot het martelen van mensen, zou een schuldige bovendien alleen mo gen worden terechtgesteld als de marte lingen de dood tot gevolg hebben gehad. De diplomatieke onschendbaarheid die Amerikaanse militaire adviseurs in Iran krachtens een wet genoten sinds oktober 1964, is gisteren met onmiddellijke ingang opgeheven, zo heeft het Iraanse persbu reau bekendgemaakt. Dit is een gevolg van de afschaffing van deze wet per dezelfde datum. Krachtens deze wet golden ook nog andere bepaalde uitzonderingen voor deze adviseurs. In de stad Kerman in Iran is zaterdag een monsterproces begonnen tegen 113 mannen en 1 vrouw, die ervan worden beschuldigd dat zij tijdens het bewind van de sjah een moskee en mohammedaanse gelovigen hebben aangevallen. Het is voor het eerst dat een vrouw in de islamitische Iran van de ajatollah Kho- New York is geen mooie stad in de gebruikelijke zin waarin een hert mooier is dan een koe. New York is dus geen hertestad als Venetië, Amsterdam of Pa rijs, maar meer een koeiestad als Londen* en Barcelona, waar lebmaag, pens, net- maag en boekmaag het ingenieuze functi oneren van het beest tot een wonder van vernuft maken. Geen mooie stad dus, maar wel een heel genietbare, plezierige stad, mits je natuurlijk uit de klauwen van de misdaad weet te blijven: 440.009 misda den per jaar, 1600 moorden per jaar, 70.000 auto’s per jaar gestolen, 10 ver krachtingen per dag. Wie een beetje duur slot bezit, doet er voor alle zekerheid een goedkoper slotje op in de hoop dat zijn dure slot niet gestolen wordt. Ik begreep in New York voor het eerst een beeld van enkele secon den in de film „All the president’s men”: op het redactiekantoor van de Washing ton Post zag je even, in het voorbijgaan, een fietswiel tegen de zijkant van een bureau staan. Ik vond dat vreemd, ik begreep het niet. Tot ik, enkele dagen geleden, voor de ingang van het Pierpont Morgan Museum, stevig vastgeketend aan een lantaarnpaal, het frame van een race fiets met één ontbrekend wiel op het trot toir zag knielen. Het beeld uit de film flitste terug in mijn geest, en ik begreep dat demonteren ook een vorm van beveili ging tegen diefstal is. In het museum zag ik inderdaad de eigenares van de racefiets met het wiel in haar hand uit de garderobe komen. Je moet er geweest zijn om hun films te kunnen begrijpen. E lose BV sse- *olg irk- zijn iele fss- F. gy- rei- rer- ing rsi- [ste ver ent :ht- lun Ta- en- net itie dse ing ids- het be- ;in- /an ïag ae- ’o- hij wa tar an (Van onze redactie buitenland) CAHORS. De ministers van Buitenlandse Zaken der negen EG-landen hebben hun week einde van informeel overleg op het Zuidfranse kasteel Mercues voornamelijk besteed aan het bespreken van de „grote” buitenlandse politiek. 7U- ote lor den lan- seft tent Ten een naf nde rt. het ens lan- ieel de dat zou ids an- re- be- •ijs (ie, it” ru de ;en 4o- tie- ers zet uw ge- eg- *an ers het im. meini voor een politiek vergrijp terecht- straat. Er zijn wel enkele vrouwen ver volgd op grond van morele misdaden, zoals overspel. Onder de 113 beklaagden in Kerman zijn hoge militaire en politie-officieren, soldaten en agenten van de voormalige geheime politie SA VAK. Het incident waarvoor zij terechtstaan heeft zich op 16 oktober 1978 afgespeeld. In de stad Khorramshahr in de olierijke provincie Khoezestan hebben met auto matische geweren bewapende Arabieren een aanval uitgevoerd op het hoofdkwar tier van een rivaliserende politieke groe pering, trouw aan de ayatollah Khomeini. Het gebouw werd in brand gestoken en drie mensen raakten gewond, aldus oog getuigen. Ayandegan, een van de drie grootste Iraanse bladen, zal niet meer verschijnen, het laatste nummer van deze links geo riënteerde krant kwam zaterdag uit met drie blanke pagina’s. De problemen van de Europese samenwerking namen een ondergeschikte plaats in, zo deelde de Franse minis ter, FranQOis-Poncet, na afloop mee. Het departement Lot, waarin Mercues is gelegen, is het kiesdistrict van Francois-Poncet. Bijeenkomsten als deze worden eenmaal per half jaar gehouden op een afgelegen kasteel of landgoed in het land dat het voorzitterschap van de EG-ministerraad bekleedt. De volgende bijeenkomst zal tegen oktober in Ierland plaatsvinden. Het was de eerste maal dat de nieuwe Engelse minister van Buitenlandse Zaken, Lord Carrington, zijn collega’s ontmoette. Het ligt voor de hand dat Lord Carrington de De Iraanse radio meldde zaterdag dat opnieuw drie executies hebben plaatsge vonden in opdracht van revolutionaire rechtbanken. Het aantal geëxecuteerden is daarmee sinds de omwenteling in Iran van 11 februari, gestegen tot 204. Het feit dat er nu een prinsje is geboren, heeft geen gevolgen voor de troonopvol ging. Op 20 april 1978 besloot het parle ment namelijk dat men voortaan in Zwe den een zogenoemde cognatische troonop volging zal hebben. Hetgeen betekent dat degeen die het eerst komt het eerst maalt. Prinses Victoria komt dus als eerstgebo rene in aanmerking voor de troonopvol ging. De vraag hoe het prinsje gaat heten, krijgt vandaag een antwoord. Na een dankdienst in de slotkapel en een verga dering van de Raad van State wordt dan de naam bekendgemaakt. Ayatollah Chalchali zei op een perscon ferentie nog, dat een ieder, die sjah Mo hammed Reza Pahlavi of zijn verwanten en medewerkers in het buiteland doodt, de vonnissen van de Islamitische revoluti- onare tribunalen uitvoert. Chalchali las een lijst voor waarop on der meer nog voorkomen de broer van de sjah Gholam Reza, zijn schoonmoeder Fa- rideh Diba en de voormalige ambassa deur van Iran in Washington, Ardeshir Zahedi. „Een ieder die een van deze mensen doodt, kan niet als terrorist door welke buitenlandse regering ook gearresteerd worden, aangezien hij de bevelen uitvoert van het Iraanse Islamitische revolutionai re hof. En het doet er ook niet toe, hoe de terechtstelling voltrokken wordt, aldus Chalchali. Als Opa Kip in Amsterdam, zo voelde ik mij in New York. Opa Kip zullen oude re, of inmiddels overleden lezers zich nog wel herinneren. Hij woonde in een Zeeuws dorpje, was honderd jaar gewor den en mocht als beloning naar Amster dam, voor de eerste keer van zijn leven! Hij had er wel veel over gehoord, maar het was er nooit van gekomen er eens heen te sporen. Dat je honderd jaar lang op hon derd kilometer afstand van Amsterdam gewoond kon hebben zonder er ooit eens langs te wippen, heeft jarenlang een diepe üidruk op me gemaakt, totdat ik, jaren later, mijn 86-jarige grootmoeder in de auto van Amsterdam naar Rotterdam bracht voor een doopplechtigheid van een van haar achterkleinkinderen. Ze onthul de toen dat het de eerste keer was dat ze in Rotterdam kwam. Ze was niet erg onder de indruk, want we verdwaalden en kwa men te laat bij de doopplechtigheid. Prinsesjes worden gediscrimineerd, die krijgen maar 21 saluutschoten. „De ba by”, zo vertelde de privé-secretaresse van koning en koningin, mevrouw Tarras- Wahlberg, „weegt 2800 gram, is 47 centi meter lang en heeft een prachtige bos haar. Moeder en kind maken het uitste kend”. Koning Karel Gustav, die zich in West- Duitsland op het kasteel Mainau bevond, werd zaterdagavond laat gewaarschuwd en vloog meteen per eerste gelegenheid via Brussel terug naar de Zweedse hoofd- stad. NEW YORK, BONN (AFP/AP). In de Verenigde Staten duurt de benzinerant- soenering nog steeds voort. In Californië en Texas was dit weekeinde ongeveer 90 procent van de benzinestations gesloten. In andere staten sloot de helft van alle stations. Ook in New York worden bin nenkort noodvoorzieningen getroffen. In een vraagesprek met een Westduits persbureau heeft de Westduitse minister van Economische Zaken, graaf Otto Lambsdorff, zich uitgesproken tegen ver- bodsmaatregelen op het gebied van ener gieverbruik. Wel voorzag hij moeilijkhe den met de voorziening van benzine en huisbrandolie in het komende najaar en winter. (Van onze redacteur in Zweden, Henk Ruyssenaars) STOCKHOLM. Tweeënveertig saluutschoten daverden precies om kwart voor drie Zweedse tijd gister middag over Stockholm. Daarmee was bekend dat koningin Silvia een prinsje ter wereld had gebracht. Fuerza Nueva, een extreem-rechtse partij. De partij wilde met de demonstratie rea geren op de „Dag van het Baskische va derland”, die op 15 april in verscheidene steden in Spaans Baskenland is gevierd. De manifestatie verliep rustig. SALISBURY (Reuter). Aankomend premier bisschop Abel Moezorewa van Rhodesië, heeft gisteren ingegrepen om een crisis in zijn partij te voorkomen, die hem de (meerderheid in het Rhodesische parlement zou hebben gekost. Hij sprak zijn veto uit over een met grote meerderheid aangenomen resolutie tot uitstoting uit de partij van eerste vice- voorzitter James Chikerema. Deze resolu tie was het gevolg van een verklaring van I Chikerema vorige maand, dat de Verenig de Afrikaanse Nationale Raad (UANC) van Moezorewa, als een dictatuur wordt geleid. Aan berichten over een nieuw militair massaal demonstreerden Rhodesië voerende Patriottische Front van Nkomo en Moegaba, zei Moezorewa geen betekenis te hechten. „Dit verhaal heb ik vele jaren geleden al gehoord en ik denk niet dat we dit ernstig moeten ne men”, zo zei hij na afloop van de partijbij eenkomst. Het Patriottisch Front is in 1976 voort gekomen uit het samengaan van ZAPU en ZANU van Nkomo en Moegabe. PALM SPRINGS, Californië (Reuter). Vanuit een politiehefschroefvliegtuig is zaterdag de ontvoerder dqodgeschoten van een 65-jarige vrouw, terwijl hij op een motorfiets door woestijngebied reed om het losgeld van enige miljoenen dollar op te halen. Mevrouw Elaine Chaddick, echtgenote van de „projectontwikkelaar” Henry Chaddick, werd dinsdagavond in de wo ning van de Chaddicks, te Palm Springs, ontvoerd. De eerste nacht van de ontvoe*- ring werd zij gevangen gehouden in een verlaten mijn en later in een kampeer wagen. Kort nadat haar ontvoerder was gedood werd mevrouw Chaddick dolend door de woestijn aangetroffen. MADRID (AFP). Ongeveer 250.000 mensen hebben in Madrid dit weekend deelgenomen aan een manifestatie ter vie ring van de „dag van het Spaanse vader land”, zo heeft de politie meegedeeld. Tot de manifestatie was opgeroepen door de Dat mijn grootmoeder zesentachtig jaar lang de 86 kilometer naar Rotterdam nooit had weten te overbruggen, heeft jarenlang een diepe indruk op me ge maakt, totdat ik op de zesentachtigste verdieping van het Empire State Building, vanwaar je een schitterend maar blijk baar altijd wat „hazy”, heiig uitzicht op Manhattan hebt, besefte dat ik jarenlang de fout had gemaakt mijn vakanties in Europese steden door te brengen, in plaats van gewoon in New York, de stad der steden. New York, New York (de stad New York in de staat New York, vergelijk I Groningen, Groningen en Utrecht, I Utrecht) is niet alleen een stad die je toch één keer in je leven gezien moet hebben, maar ook een stad waar je steeds weer naar terug wilt. Dat denk ik tenminste, na er een week te hebben doorgebracht, zonder vooralsnog een voet in Harlem, Brooklyn of de Bronkx te hebben gezet, dus een volledige greep op de stad kan ik onmogelijk clai men. Maar over Manhattan, het hart van de stad, een eilandje van 22 kilometer lang en 3,5 kilometer breed (met een opper vlakte van 57 vierkante kilometer, dat is kleiner dan het oppervlak van Leeuwar den of Maastricht, kleiner ook dan dat van Vorden, Numansdorp, Rucphen, Uithui- zermeeden, Gramsbergen, Sas van Gent, Uden of Houten) kan ik nu toch al aardig meepraten. Dit Amerikaanse Numans dorp, dat zo’n 1 miljoen 700.000 inwoners telt (1 miljoen en 690.000 meer dan Sas van Gent), omvat niet alleen Harlem en China town, maar zo’n beetje alles wat New York een grotere naam in de wereld heeft bezorgd dan Gramsbergen: Empire State Building, Broadway, Wall Street, Times Square, Central Park, Columbia Univer sity, Sixth Avenue, Madison Avenue, Wal dorf-Astoria, Fifth Avenue, Chrysler Building, Guggenheim Museum en ga zo maar door. Al die dingen stonden er nog niet toen de Nederlandse gouverneur Peter Minuit het eilandje in 1626 kocht of liever inruil de voor de tegenwaarde aan kleren en juwelen van 60 gulden of 24 dollar (de wisselkoers is in de ruim drie eeuwen zoals u ziet nauwelijks veranderd), maar het was toch een goede koop, ook al was de gulden toen meer waard dan tegen woordig. Vandaag de dag ben je zo’n bedrag kwijt aan één kaartje in het thea ter (20 dollar), één herinneringsprogram (2 dollar 50), één jas in de garderobe (50 ets) en één papieren beker coca cola in de pauze (1 dollar). ISTANBOEL (UPI/AP). In verschil lende steden in het westen van Turkije zijn afgelopen weekend leden van de ex treem-rechtse nationale actiepartij en het extreem-linkse volksbevrijdingsfront met elkaar slaags geraakt. Daarbij vielen ze ker drie doden en tientallen gewonden. In een vuurgevecht tussen de twee groepen op zaterdagochtend, werden twee voor aanstaande leden van het Turkse volksbe vrijdingsfront gedood en twee anderen gewond. Bij verhoor van de gewonden door de speciale anti-terreurbrigade bleek sprake van een complot om de Ameri- i kaanse en Israëlische consuls in Istanboel te ontvoeren. Gisteren stierf de districtsleider van de nationale actiepartij in Istanboel, Yusuf Bahri Gent, na een aanslag op zijn leven toen hij zijn huis verliet. In de omgeving van Izmir vond een vuurgevecht tussen extreem-rechtsen en extreem-linksen plaats na een vergade ring van de nationale actiepartij. Hierbij vielen zes gewonden. In Isfahan werd zaterdagochtend de le gerofficier Mohammad Hoessein Zareh geëxecuteerd, omdat hij tijdens een de monstratie gericht tegen het gezag van de sjah, een persoon om het leven gebracht zou hebben. In de noordelijke stad Gor- gan werden vrijdag twee executies uitge voerd. De slachtoffers waren de korpo raals van de staatspolitie Mostafa Ghoba- bi en Hoessein Maarufi. Beiden waren ervan beschuldigd tijdens betogingen een onbekend aantal mensen te hebben gedood. Het voormalige hoofd van het Iraanse toeristenbureau in Frankrijk heeft ge zegd, dat hij zaterdag in Parijs bijna zeven uur is vastgehouden door zo’n tweehon- derd Iraanse studenten. Hij moest „te- 1 rechtstaan,’ voor een nagebootste Islami tische rechtbank en werd „veroordeeld” tot dood door ophanging. Feredjoun Sabdjam zei na het incident dat hij door sommige studenten geslagen en bespuugd was. Anderen hadden hem gezegd dat hij kaalgeschoren zou worden en vervolgens op een vliegtuig naar Tehe ran gezet, alwaar hij terechtgesteld zou worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3