De bureaucratie van
Een echte
renner is
bezeten van
een club als Cosmos
1
id
ri o
door Gerard van Putten
k:
Hoge prijs
Potentiële winnaar
Barbecue
Veel meisjes
x
Bikkelhard werken
Ir
deze trui geluk en kan ik hem dat nadoen”.
V
^6JLJXJL JL:JW3wW^
nfa-
t op
Zorgvuldig bergt hij de gele overwinningstrui van de Spaanse ronde in de koffer op. Strijkt overdreven nauwkeurig de
plooien glad van de voor hem zo kostbare relikwie. Terwijl Joop Zoetemelk die handeling verricht, legt hij, opmerkelijk
genoeg, een luttel ogenblik de hem zo typerende nuchterheid af. Grijpt hij zijn eerste grote rondezege in zijn 1O-jarige
profcarrière (,,We zullen maar zeggen, beter laat dan nooit") aan om een spanne het door veel van zijn collega’s trouw
gevolgde, maar door hem vrijwel nooit aangehangen bijgeloof te belijden.
In die momentopname, waarin de altoos zo pragmatisch denkende Zoetemelk geheel onverwachts „zijn andere ik"
blootgeeft, wijst hij erop datHinault hier vorig jaar ook won en vervolgens de Tour pakte”. Hoopvol: \Nie weet brengt
wij j J S S
Zoetemelk
'ater-,
eindelijk een
este
f op
u
per
eid.
eling
Joop Zoeterhelk in de leiderstrui van Ronde van spanje samen met Lucien van Impe.
ir.
1
■MB
I
k
Voorlopig wil Zoetemelk zich dan ook
nog tot het wielrennen bepalen, „want”,
redeneert hij, „je kunt nu eenmaal niet
naast topsport nog iets anders doen”.
den tellende programmablad onder het
kopje „Clubs Directory” te vinden wa
ren) nemen zichzelf en hun club bijzon
der serieus.
We hadden allang besloten alles maar
van de humoristische kant te bekijken,
en omdat de poorten van het stadion
nog gesloten varren, voegden we ons bij
de enkele tientallen fans die post had
den gevat bij de Team Entrance. Die
werd bewaakt door een tiental functio
narissen met walkie-talkies en wappe
rende kaarten aan hun revers of riem,
die hen als functionaris onderscheidden
van de gewone man. Spelers die hun
auto op een gereserveerd gedeelte bij de
spelersingang hadden geparkeerd, wer
den met een tweepersoons elektrisch
witkarretje door zo’n functionaris met
een snelheid van 15 kilometer per uur
naar de kleedkamer gereden, en arrive
rende fotografen bleken ook allemaal al
zo’n grote kaart aan hun lijf te hebben
hangen, zodat ze al vanuit de verte als
bevoorrechte beroepsbezoekers te her
kennen waren.
„Daarom denk ik ook nog niet echt aan
de toekomst. Mijn vrouw wil, als ik stop,
waarschijnlijk iets in het horecawezen
gaan doen. Ik zie wel wat daar van te
rechtkomt”. Schertsend: „Misschien word
ik door haar dan wel als chef aangesteld”.
kenlange wielerronde. Die avond ook be
kent hij in het Madrileense hotel Zubano
dat hij voor zijn, in financieel opzicht,
lucratieve hobby een hoge prijs moet be
talen in de vorm van een ongeregeld ge
zinsleven.
„Ik leef in feite nog net zo als toen ik
verkering had. Je mist je kinderen en
vrouw en omgekeerd. Als je zo’n tijd van
huis bent, is het enige middel om contact
met thuis te onderhouden de telefoon. En
als je dan hoort hoe Carl mijn zoontje, mij
vanmorgen nog vertelde dat hij op school
had gewed dat ik met de gele, trui hij
noemde het de gorilla-trui, naar huis kom
en mij dan smeekt om dat inderdaad te
doen, dan gaat er toch iets door je heen.
Een normale huisvader gaat ’s morgens
naar zijn werk en komt dan ’s avonds
weer eens boven water. Vandaar dan ook,
dat ik na elke wielerronde dikwijls weer
de eerste huwelijksnacht vier
unktie
jw of
*ie de
eeftijd
gel),
t u
Ondanks zijn passie voor zijn beroep
zijn er van die dagen dat Joop Zoetemelk
uit de vicieuze cirkel van „hotel, fietsen,
hotel” wil stappen. Dat gevoel bekruipt
hem vooral tegen het einde van een we
ar:
ig.
„Bovendien is hij na die val in 1974 in de
Midi Libre nooit helemaal de oude ge
weest. De dokter heeft hem indertijd ook
voorspeld dat hij de eerste vijf jaren niet
optimaal zou kunnen presteren. Wel, die
man heeft gelijk gekregen. Na een zware
inspanning recupereerde Joop niet snel
genoeg. Maar nu blijkt hij helemaal her
steld. Daarom zet ik mij, als ploegleider,
naar beste vermogen voor hem in. Want
Zoetemelk heeft met zijn vier tweede
plaatsen in de Ronde van Frankrijk bewe
zen dat er in hem een potientiële winnaar
schuilt. En zit dat erin, dan moet dat er
eens uitkomen”.
„En dat kan dit jaar”, voorspelt Dan-
guillaume, „want de Tour is voor hem op
maat gesneden. Er zijn een paar aankom
sten op een col en dat is duidelijk in het
nadeel van Hinault. Die is als tijdrijder
dan wel sterker dan Joop, maar Zoete
melk klimt beter. En daar moet Joop, nu
zijn vorm zo goed is en de omstandighe
den voor hem zo gunstig zijn, gebruik van
maken”.
Zijn pupil beseft als geen ander dat de
„Grande Bouclé” van dit jaar hem ligt.
Maar hij realiseert zich dat het verloop
van een Tour nooit vooraf te bepalen is.
„Daar komen alle groten. In de Ronde van
Spanje waren er maar een paar. Maar nu
ik in deze zware Vuelta zoveel macht had,
ga ik met vertrouwen naar de Tour”,
aldus de even vaak geroemde als verguis
de pedaleur.
Soms cynisch aandoende kritiek, die
steeds zijn behoudende strijdwijze gold en
waarvan hij zo langzamerhand zichtbaar
allergisch blijkt te zijn geworden. Furieus
weerlegt hij een uitspraak van Jan Jans
sen, die Zoetemelk eens omschreef als een
coureur met veel capaciteiten, maar zon
der hart. „Hij laat zich te weinig zien
tijdens een koers, doet geen trap te veel en
denkt volgens mij alleen maar aan de
knikkers”, luidde de weinig vleiende Zoe-
temelk-karakteristiek van de oud-Tour-
winnaar.
m te
ien-
en-
stsel-
men
er-
van
de verbeelding spreken als de Tour de
France, maar het parcours was enorm
lastig. Bovendien was de koers in de eer
ste dagen nooit geblokkeerd. Vooral die
Spanjaarden bleven maar als gekken de
marreren. We hebben daarom bikkelhard
moeten werken en ik heb tegen het einde
van de ronde ook vaak af moeten zien”.
Concurrent Michel Pollentier bewonde
rend: „Joop heeft in deze ronde geweldig
gekoerst. Hij nam veel meer initiatief dan
vroeger. Volgens mij is dat het werk van
Danguillaume. Die vent heeft in die ploeg
een enorme inbreng. Je ziet dat tijdens de
koers, er heerst een uitstekende ploeg-
geest”.
Joop Zoetemelk, eerder dit seizoen al
winnaar van Parijs-Nice en het Franse
„Criterium National”, onderschrijft dat
laatste, zegt dat zijn nieuwe directeur-
Sportif er ten aanzien van het wielerge-
beuren anno 1979 moderner ideeën op
nahoudt dan diens voorganger Louis Ca
put, al relativeert de inwoner van Germig-
ny l’Evèque de invloed van Danguillaume
met betrekking tot zichzelf.
„Want”, weet hij, „op mijn leeftijd ben
je als renner nog maar moeilijk te veran
deren”. „Maar, aldus Zoetemelk, „Dan
guillaume weet wanneer er gekoerst moet
worden, weet wat er tijdens een rit kan
gebeuren. Caput had daar minder kijk op,
hij voelde de coureurs niet aan, wat uiter
aard zijn weerslag had op de sfeer in de
ploeg. Maar nu, nu is de ploeggeest werke
lijk formidabel”.
Ondanks alle kritiek die Zoetemelk nu,
Blijkbaar lag het stadion helemaal in
een andere straat, en je kon beter iets te
vroeg zijn dan iets te laat. De bus ver
trok om kwart voor 12, en om 12 uur
waren we bij het stadion. Gelukkig
Terug in de realiteit wenst Zoetemelk
zijn aspiraties voor de Tourzege („dat
blijft mijn grote doel”) niet louter te base
ren op het pas veroverde „Vuelta-tricot”.
Hoewel de voormalige Rijpweteringer,
voorzichtig als hij nu eenmaal is, ook nu
brutale uitspraken als „die Tour ga ik
winnen” achterwege laat, schat Zoete
melk, hij zegt het eerlijk, zijn kansen op de
hoofdprijs van de Franse ronde wel hoger
in dan ooit. „Want”, meldt hij, „ik verkeer
dit seizoen in een betere vorm dan ooit.
Maar hoe dat nu komt, dat moet je mij niet
vragen. Ik heb er zelf geen verklaring
voor”.
Zoetemelk straalt, nu hij op 32-jarige
leeftijd nog in zo goede doen verkeert,
opvallend veel zelfvertrouwen uit. Hij, die
voorheen vaak „zoetemelkte” in de trant
van „ik heb mijn best gedaan, meer kon ik
niet” laat na zijn Spaanse rondezege on
omwonden weten dat hij „individueel ge
woon de beste was”.
„Ik had veel macht”, stelt de Miko-
coureur vast. „Vroeger kon ik de grote
versnelling nooit rondkrijgen, was daar
toe eenvoudig niet in staat. Maar nu, nu
draai ik „de dertien” met gemak rond.
Daarbij beschik ik op dit moment over de
sterkste ploeg die ik in mijn carrière heb
meegemaakt”.
De kopman van de Miko-Mercierploeg
(„In feite ligt het niet in mijn aard om
opdrachten te verstrekken”) roemt de in
stelling van zijn co-equipiers. „Die jon
gens weten wat ze moeten doen. Ik hoef
eigenlijk niets te zeggen. Ze waren bij elke
ontsnapping attent, zodat ik rustig durf te
zeggen dat we hier in Spanje de koers
hebben beheerst. Zo’n Van Impe moet
dan nu ook niet kletsen dat hij door die val
de Ronde heeft verloren, want toen stond
ie al wel op drie minuten
scheen de zon volop, op het grote par
keerterrein waren al heel wat auto’s
gearriveerd, met hele families of groep
jes vrienden die uit de bagageruimte
een barbecue op pootjes haalden, een
grote zak barbecue-kolen op de barbe
cue gooiden en vlees aan stokjes begon
nen te roosteren. In mijn Europese on
schuld dacht ik, dat zij die vervolgens te
koop zouden aanbieden, maar het bleek
overal een onderdeel te zijn van de
eigen picknickparty. Men gaat niet naar
voetballen voor het voetballen, het voet
ballen lijkt voornamelijk een alibi voor
een algehele uitgaansdag.
Bij het loket voor de pers legde ik aan
een meneer mijn simpele probleem voor.
Hij vroeg naar mijn perskaart. Hij begaf
zich er mee naar de telefoon, en begon
een gesprek te voeren waarin hij twee
keer letter voor letter mijn naam spelde.
De meneer aan de andere kant van de
lijn bleek geen kennis aan die naam te
eerst na de machtsovername van Jean
Pierre Danguillaume, op Louis Caput
ventileert, heeft hij in het verleden nooit
zijn bedenkingen met betrekking tot diens
ploegleiderscapaciteiten kenbaar ge
maakt. Sterker nog, Zoetemelk heeft, hij
geeft het zelf toe, Caput altijd verdedigd.
Het kenmerkt zijn welhaast slaafse volg
zaamheid, een heden ten dage ietwat bizar
aandoende inschikkelijkheid jegens zijn
superieuren.
„Maar had ik dan ruzie moeten gaan
maken vóór de Tour”, reageert hij fel,
„dan verziek je toch de sfeer en ben je bij
voorbaat als ploeg al kansloos. Trouwens,
het was toch niet mijn taak om Caput
buiten te zetten, dat moest Miko doen. Ik
heb in de Tour tegen de leiding gezegd:
„Gaat Caput niet weg, dan vertrek ik.
Uiteindelijk heeft de firma hem ontslagen
en is Danguillaume gekomen”.
Danguillaume zegt, zonder bescheiden
heid, veel te hebben bijgedragen aan de
goede verrichtingen van zijn ploeg in het
algemeen en die van Zoetemelk in het
bijzonder. „Ik heb zelf jaren gereden”,
deelt de vroegere grossier in Tour-etappe-
zeges mee. „Ik heb in het verleden, tijdens
de koersen, veel met Joop gepraat. Ik weet
dus hoe hij in elkaar zit, hoe hij denkt”.
op zo’n 50.000 toeschouwers schatte) uit
vrouwen en meisjes bestond. Bij de in
richting van het stadion is daarmee ook
rekening gehouden, want nadat we met
de rolstrap naar boven waren gegaan,
troffen we op de promenade die op ée
hoog ononderbroken rond het hele sta
dion loopt, om en om toiletten („rest
rooms”) voor mannen en voor vrouwen
aan. En één zo’n toiletruimte bevat dan
weer een twintigtal damestoiletten,
kom daar in Nederland eens om!
Ook op andere wijze wordt de inwen
dige mens uitstekend verzorgd. Ik heb
ze niet geteld, maar ik schat dat om de
zeventig meter op die promenade een
goed geoutilleerde snackbar staat waar
je, bij een overvloed aan jong perso-
neeel, allerlei dranken, versnaperingen
en eetwaren kunt krijgen. Verder zwer
men er tijdens de wedstrijd tientallen
jongens van Harry M. Stevens met bier,
Coca Cola en dergelijke over de tribu
nes uit, waarbij zij het bier uit de blikjes
eerst in kartonnen bekers moeten schen
ken, omdat zware wegwerpartikelen
verboden bezit zijn voor de bezoekers.
Om daarop toe te zien is naast een
overvloed aan geüniformeerde, jonge
suppoosten (geen gepensioneerden, zo
als bij ons vaak) ook een eskadron „Ho-
geboom-ploitie” aanwezig, dus het bleef
aardig rustig tijdens de westrijd. Maar
daarover de volgende keer.
STOPPER
Zoetemelk: „In Avila bijvoorbeeld,
moest ik nog om 6 uur opstaan. Omdat we
één dag voor het einde nog twee etappes
moesten rijden, waarin dan nog een paar
cols van de eerste categorie zaten. Ga er
maar eens aanstaan in die bloedhitte. Had
ik die bezetenheid voor de wielersport
niet, dan was ik er toch allang uitgestapt”.
„Mijn leven begint dan weliswaar na het
afsluiten van mijn loopbaan, maar op dit
moment denk ik er, zolang het nog goed
gaat, eenvoudig niet aan om te stoppen. Je
ziet dat ook bij anderen. Waarom is een
Poulidor zo lang doorgegaan, heeft
Merckx volgehouden tot hij niet meer
kon? Waarom zijn er hele ritsen renners
die nauwelijks het brood kunnen verdie
nen maar desondanks toch doorgaan? Ge
woon, omdat zij die gedrevenheid voor het
bedrijven van de wielersport hebben. Een
echte renner is bezeten van zijn fiets. Ook
mij gaat het puur om het beoefenen ik zou
hebben, en het vonnis luidde dan ook,
dat de perstribune helaas vol was. Ik
vroeg, met het geduld dat ik in files op
Amsterdamse grachten heb aangeleerd.
Of ik dan tenminste na afloop van de
wedstrijd de perskamer binnen mocht,
om bijvoorbeeld even met Wilhelmus
Rijsbergen te praten. Niet dat ik ooit in
Nederland de behoefte had gevoeld met
hem te praten, maar je moet wat verzin
nen als je voor zo’n loket staat. Maar
nee, ook dat was totaal onmogelijk.
Met andere woorden: de leidinggeven
de figuren van Cosmos (in totaal een
man en vrouw of zeventig, onder wie
Mick Jagger als International Consul
tant, alsmede een Director of Cosmos
Girls, een Choreographer Trainer van
de Cosmos Girls, een Cosmos Girls’ Uni
form Designer, een Boots Accessoires-
verzorger van de Cosmos Girls en een
Line Captain van de Cosmos Girls: (na
men en functies die in het 120 bladzij-
Opvallend was ook op dat vroege uur
al de grote hoeveelheid meisjes in de
middebareschoolleeftijd, die acte de
présence gaven. Ik schat dat tenslotte
een derde van de totale stadionbevol-
king tijdens Cosmos-Hurricane (die ik
Toronto, het enige wat ze kon aanraden
was, om zondagmiddag bij het loket
voor de pers naar Mr. Adams te vragen.
De hiërarchische verhoudingen
(merkte ik in de loop der week) zijn in
de Verenigde Staten niet veel minder
strikt dan in de Sovet-Unie, een club is
ver heen als zelfs de assistente van de
perschef de verantwoordelijkheid niet
durft te nemen een Amsterdamse sport
journalist, afkomstig uit de geoortestad
van Johan Cruijff, die ze zo graag wil
den hebben, aan een perskaart te hel
pen. Ik besloot het zekere voor het onze
kere te nemen en kocht beneden voor 6
dollar per stuk plaatsen achter het doel.
Omdat iedereen heel zorgelijk reageer
de als ik vroeg hoe je het best naar het
CosmosStadion kon gaan (politieagen
ten en jongens met baseballknuppels op
weg naar een of andere wedstrijd), om
dat het stadion namelijk helemaal in
New Jersey lag en zonder eigen auto
eigenlijk alleen met een Greyhound-bus
te bereiken was, besloten we bijtijds
vanaf het grote busstation Port Autho
rity te vertrekken.
waarschijnlijk zelf niet eens naar een
koers gaan kijken”.
Zuchtend: „Die Vuelta was trouwens
knap zwaar. Die ronde mag dan niet zo tot
-
Op donderdagmiddag 3 mei kwamen
mijn vrouw en ik in New York aan.
Vrijdagochtend was ik er achter, dat
Cosmos op zondag 6 mei om half drie
tegen Houston Hurricane zou spelen.
Vrijdagmiddag vervoegde ik me op Roc
kefeller Plaza 75, het hoofdkwartier
van Cosmos, en werd ik door de lokettis-
te die via een computer kaartjes ver
kocht voor alle nog komende thuiswed
strijden van Cosmos, naar de 16e verdie
ping gestuurd. Vragen naar Chuck Ad
ams, Director of Public Relations. Janie
Stevens, Assistant Public Relations Di
rector, werd opgetrommeld. Ik legde
minzaam uit, dat ik een sportjournalist
uit Amsterdam, Holland, was, en of ik
voor zondag twee perskaarten kon krij
gen. Zij legde aanzienlijk minder min
zaam uit, dat ik een dag eerder had
moeten komen: de uitreiking van pers
kaarten was donderdagmiddag om 5 uur
gesloten. Ik legde (extra minzaam) uit,
dat ik toen nog niet gearriveerd was
(wat niet helemaal waar was, maar in de
praktijk toch klopte), en dat ik niet uit
42nd Street kwam, maar uit The Nether
lands. Voor de volgende thuiswedstrijd,
verzekerde ze mij, kon ze wel voor pers
kaarten zorgen. Ik zei al iets minder
minzaam, dat ik niet van plan was de
rest van mijn leven voor Cosmos in New
York te blijven, dus dat ik er dan (op 20
mei allang niet meer zou zijn. Tja, niets
aan te doen dan, zei ze. Mr. Adams was
er niet, die was met het team naar
deze
iseren S
3 van p
i optimist
