Kritiek op milieubeleid
EG-project
kernfusie
van start
Nieuw premieplan voor
Indonesië heeft geen
besparing in huis en bedrijf
Olievoorraad
VS gestegen
Arabische boycot
minder melkleverantie
visie op ontwikkeling
tussen de
bedrijven door
„Devaluatie is
goed middel
voor herstel”
„Energiebewakers" zorgen voor
Kritiek op nieuw
onderzoek naar
Eurocheque:
het handige en veilige betaalmiddel.
I
De Gaay Fortman na bezoek:
Salarisverhoging
assistentes
in apotheken
Vijfhonderd gulden voor apparaatje snel terugverdiend
ar
3Ê
Volgens vakbond:
res
tb*1
s
M E I
2 2
19 7 9
DINSDAG
21
ECONOMIE
it.
Dus: op naar uw bank voor Eurocheques!
En vergeet u dan niet om het boekje met tips
mee te nemen, waarin u alles vindt over
het hoe en waar uw cheques te gebruiken.
Stijging
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het afgelopen jaar is voor de
chemische industrie niet meegevallen en de
eerste maanden van het lopende jaar onder
vindt de chemische sector de gevolgen van de
revolutie in Iran. Voorlopig moet rekening
worden gehouden met een kleiner aanbod van
grondstoffen ten gevolge van het Iran-effect.
Dit staat in het jaarverslag van de Vereniging
Nederlandse Chemische Industrie (VNCI).
Verdubbeling
Onoverzichtelijk
ïilHi
Bent u al een van de bezitters van het
handige en veilige betaalmiddel? Zo niet,
dan verdient ’t echt aanbeveling om bij uw
bank Eurocheques aan te vragen.
Want daarmee kunt u op vertoon van uw
pasje overal in Nederland tot f300,- per
cheque betalen. In winkels, restaurants,
benzinestations of waar dan ook. En datzelfde
is ook mogelijk in bijvoorbeeld Duitsland,
België en Zwitserland. Bovendien kunt u er bij
banken in geheel Europa en nog een paar
andere landen geld mee opnemen.
En... een extra-voordeel is: Eurocheques
zijn verzekerd tegen verlies en diefstal.
De Gezamenlijke Banken en Spaarbanken.
■77
Chemische industrie
schetst somber beeld
I
oteert
(Van onze redactie economie)
Bank
‘a
I
OSH
tdens
elijk.
:laim,
ten.
„Enerzijds blijkt de regering te beseffen
dat men alleen kan ontwikkelen als de
mensen zelf daarin deelnemen en initiatie
ven nemen. Anderzijds is er een sterk
streven om alles van boven af te regelen.
Die twee zijn met elkaar in conflict”, aldus
De Gaay Fortman.
ROTTERDAM. Ook voor wonin
gen is energiebewakingsapparatuur
mogelijk. Een eenvoudig, klein appa
raat (dat in de meterkast kan worden
geplaatst) is daartoe nodig. De kosten
daarvan zijn ongeveer 500 gulden.
Dat geld kan snel worden terugver
diend als gevolg van lager verbruik.
Deze voorziening is alleen mogelijk in
nieuwbouw, waar er bij de elektri
sche installatie rekening mee kan
worden gehouden.
In bestaande huizen is energiebewaking
in deze vorm niet mogelijk, omdat schei
ding van stroomleidingen voor verlichting
en voor apparatuur vereist is. Wordt bij
nieuwbouwplannen tijdig energiebewust
gedacht, dan kunnen twee stroomcircuits
worden aangebracht. Dat zal de installa-
tiekosten niet verhogen, eerder verlagen.
Voor oudere huizen kan een zogenoemde
dimmer op de stopcontacten wel diensten
bewijzen om de verlichting te regelen
naar behoefte.
DEN HAAG (ANP). Het bestuur van het Landbouwschap gaat morgen
praten over een herstel van de commissie melkveehouderij van het schap,
inzake een premieregeling voor minder afleveren van melk en zuivelpro-
dukten.
Een concrete uitspraak over het effect
van de regeling doen de voorstellers nog
niet. Wel is er een schatting van ir. Oscam
van de afdeling agrarische economie van
de Landbouwhogeschool te Waveningen,
dat premies van respectievelijk twintig,
dertig en veertig percent van de richtprijs
zouden leiden tot een vermindering van
de totale melkproduktie met respectieve
lijk vier, 5,5 en zeven percent per jaar.
een nieuwe EG-regeling, als aanvulling op
de bestaande premieregelingen voor het
niet leveren van melk en zuivelprodukten
en het overschakelen van melk- op vlees-
produktie.
Het voorstel houdt in dat de deelnemen
de melkveehouder zich contractueel ver
plicht, gedurende drie tot vijf jaar jaar
lijks tenminste tien percent minder melk
te leveren dan in het jaar voordat de
De stijging van de winst van Ameri,
kaanse ondernemingen bedroeg na belas
ting in het eerste kwartaal op jaarbasis 7,4
miljard dollar vergeleken met 11,3 miljard
in de laatste drie maanden van vorig jaar.
De totale winst bedroeg in de eerste drie
maanden, met correctie voor het seizoen,
137,9 miljard 'dollar op jaarbasis tegen
130,5 miljard in de voorgaande drie maan
den en 102,1 miljard in het eerste kwartaal
van vorig jaar.
af-
e-
9,71
Ml
5Jt
1,11
301.01
8,«
1,71
4.36,21
301.01
0,31
Mi
AMSTERDAM (ANP). Het Anti Boy
cot Comité heeft „met verbijstering” ken
nisgenomen van het plan van de 'regering
om een nieuw onderzoek in te stellen naar
de gevolgen van de Arabische boycot. Het
comité zegt dit in een telegram aan minis
ter Van der Klaauw van Buitenlandse
Zaken.
Het besluit van de regering, aldus het
comité, wijst op een volstrekte minachting
van het werk van de bijzondere Tweede-
Kamercommissie, die al in februari een
gedegen rapport over deze kwestie uit-
bracht.
De unanieme conclusies van dit rapport
waren zo schokkend dat elk verder uitstel
van het nemen van directe tegenmaatre
gelen onduldbaar is, aldus het comité.
M?he
■n
sen.
dit
euvel
tan-
50,40
39,00
33,00
91,00
96,00
49,20
39,40
659.00
43,00
57,50e
47,00
52,00
43,00
134,90
37,60
44,60
144,00
58,50
40,00
4,00
49,50
136,50
73,80
65,90
165,50
50,50
57,40
120,70
41.40
33,50
82,50
63,20
06,00
48,50
40.70
51,50
104,20
41,10
13,50
173,00
34,90
78,80
136,70
48,00
48,50
35,20
56,50
305,00
595,00
196,00
160,00
390,00
180,00a
fondsen
12,00
>0,60
7,80
Ï7.00
17,20
50,50
30.00
34,50
58,30
46,20
70,50
30,10
53,00
20,10
08,20
92,00
35,00
03,80
61,80
25,70
Volgens de VNCI is het afgelopen jaar
nog slechter uitgepakt dan werd ver
wacht, omdat de prijzen bleven zakken en
de overcapaciteit niet verminderde.
Die overcapaciteit maakt het onmoge
lijk prijzen te berekenen die de prijsstij
gingen van olie en nafta kunnen opvan
gen. Bovendien moet de chemische indu
strie ook nog eens de pijn voelen van de
import van bulkprodukten tegen prijzen
die in geen reële verhouding staan tot de
kostprijs. Om die reden heeft de CEFIC
(de Europese federatie van verenigingen
van de chemische industrie) verleden jaar
al bij de Europese commissie (het dage
lijks bestuur van de EG) aangedrongen op
stappen teneinde de schadelijke gevolgen
van deze dumppraktijken te kunnen te
gengaan
In Europees verband is een richtlijn in
Een Rotterdams elektrotechnisch be
drijf is op de markt met diverse soorten
„energiebewakers”. Ook hier is het weer
de microprocessor die de mogelijkheden
biedt; het zijn namelijk computergestuur
de apparaten. Men heeft er al succes mee
in restaurants en kantoorgebouwen. „Het
bedrijfsleven in zijn geheel is echter nog
te weinig energiebewust..’
Directeur H. G. Eekles van het Rotter
damse bedrijf sluit zich hiermee aan bij
de opmerkingen die van de kant van de
Stichting Voorlichting Energie Besparing
Nederland (SVEN) werden gedaan. Het
gaat erom dat bedrijven een budget voor
het energieverbruik vaststellen. Soms ko
men zij bij onderzoek tot ontstellende
ontdekkingen over de mate van geld die
zij aan energie moeten besteden. Van te
voren kan worden bezien of energiebewa-
kende apparaten lonend zijn. De terugver-
dienperiode in bedrijven loopt van twee
tot vijf jaar.
Er zijn verschillende apparaten, afge
stemd op de omvang van bedrijven. Ook
is er een speciaal apparaat dat de verlich
ting aan en uit schakelt naarmate het
daglicht (waarbij de aanwezige zonne-
(ADVERTENTZE)
schijn uiteraard een belangrijek plaats
inneemt) meer of minder intens is. Dit
apparaat verlaagt de spanning op het
lichtnet, die vaak veel te hoog is, zo leert
de praktijk. Combinaties van verschillen
de apparaten zijn ook mogelijk.
Deze apparatuur is computergestuurd,
maar ingrijpen als men dat wenst, is zon
der meer mogelijk. Eekels zegt eenheid
van beleid bij de overheid inzake de ener
giebesparing te missen. Uniforme stroom-
tarieven zijn een grote wens, want dat zal
het bedrijfsleven meer stimuleren om
energiebewust te worden. Ook het gevaar
dat de besparingen door sterke tariefsver
hogingen teniet worden gedaan dan wel
verminderd, moet onder ogen worden
gezien.
Behalve voor bedrijven kan de energie-
bewakende apparatuur worden gebruikt
voor tunnelverlicnting, straatverlichting
(natrium- en kwikdamplampen) en voor
bioscopen. „Het zijn geen toverdozen,
maar door samenwerking met gemoti
veerde afnemers kan er resultaat worden
bereikt. Als men maar bedenkt dat we
allemaal wat terug moeten in ons energie
verbruik”, aldus directeur Eekels.
ham is het Britse onderzoekcentrum voor
gecontroleerde kernfusie. Kernfusie is,
naar men gelooft, veel „schoner” en dus
veel ongevaarlijker dan kernsplitsing.
Dr. Brunner zei dat industrieel gebruik
van gecontroleerde kernfusie pas over
een 50-tal jaren mogelijk zal zijn.
tage van 2,2. Dat is de Koninklijke
Nederlandse Maatschappij ter bevor
dering van de Pharmacie met de sa
menwerkende bonden van apotheker
sassistenten overeengekomen.
ABVA-KABO-bestuurder Castelijn
zegt dat salarisaanpassing met het on
gekorte trendbedrag een rechtvaardi
ge zaak is, omdat de argumenten van
Bestek ’81 voor apothekersassistenten
niet van toepassing zijn.
De salarisverhoging van 2,2 procent
met een minimum van 38,50 per
maand zal in de CAO voor apotheker
sassistenten worden verwerkt.
Bijzonder ontevreden is de NCI over het
milieubeleid van de overheid. De chemi
sche industrie ziet zich namelijk al te vaak
belemmerd door niet-hanteerbare en on
derling tegenstrijdige of onbetaalbare
maatregelen. Menig chemisch bedrijf
wordt geconfronteerd met maatregelen
van onafhankelijk van elkaar opererende
instanties op het gebied van de waterver
ontreiniging, de beperking van de zwavel-
dioxyde-uitstoot, de geluidhinder, de af
valverwerking alsmede de arbeidsom
standigheden en de externe veiligheid.
De Vereniging van de Nederlandse Che
mische Industrie onderschrijft de nood
zaak van wetten op al deze gebieden.
„Maar zóveel huwelijken tegelijk sluiten
met één bruidegom, gaat zelfs in deze
verlichte tijden te ver”, aldus de VNCI.
Het aantal werknemers in de Neder
landse chemische industrie is in het afge
lopen jaar met 2000 gedaald tot 94.000, zo
blijkt verder uit het jaarverslag. De omzet
steeg met een half miljard gulden tot 21,3
miljard. De uitvoer berèikte 18,6 miljard
gulden vergeleken met 17,9 miljard gul
den in 1977. De investeringen in de Neder
landse chemische industrie beliepen in
het afgelopen jaar 1,9 miljard gulden te
gen 2,4 miljard gulden in 1977.
DENVER (ANP). De voorraad ruwe
olie in de VS is in de afgelopen vijftien
maanden met 107 miljoen vaten toegeno
men. Dit heeft de Amerikaanse vakbond
van werknemers in de chemische en nu
cleaire industrie uitgerekend op grond
van gegevens van het American Petro
leum Institute (API).
In 1978 is de hoeveelheid ruwe olie die
de VS zelf produceerde plus de invoer van
ruwe olie onder aftrek van de levering aan
de raffinaderijen met 69 miljoen vaten
toegenomen. Hiervan zijn 56 miljoen va
ten ter beschikking gesteld aan de strate
gische oliereserve van de VS.
Het Amerikaanse ministerie van Ener
gie heeft echter melding gemaakt van een
vermindering in 1978 van de voorraad
ruwe olie met 25 miljoen vaten, terwijl het
ministerie niet heeft kunnen uitvinden
wat er met circa 36 miljoen vaten ruwe
olie is gebeurd. Op basis van de gegevens
van het API komt de vakbond tot de
slotsom dat de VS in het eerste kwartaal
van dit jaar 6,4 procent meer ruwe olie
heeft ontvangen (invoer plus eigen pro-
duktie) dan in het vierde kwartaal van
1978. De vraag nam echter maar met drie
procent toe. De raffinaderijen verwerkten
4,4 procent meer ruwe olie dan in het
vierde kwartaal van vorig jaar. Dat was
ruim voldoende om in de binnenlandse
vraag naar olieprodukten te kunnen voor
zien, zo meldt de vakbond.
(Van onze redactie buitenland)
JAKARTA. „Het ontbreekt de Indonesische regering aan een visie op de
ontwikkeling van het land”, zo meent mr. dr. Bas de Gaay Fortman, die zojuist
in zijn kwaliteit van voorzitter van de NOVIB (de Nederlandse Organisatie
voor Internationale bijstand) een zesdaags bezoek aan Indonesië heeft
afgesloten.
de maak over het in het verkeer brengen
van nieuwe chemische stoffen. De Neder
landse regering oefent op het ogenblik in
Brussel druk uit om te bereiken dat in ons
land een beleid gevoerd kan worden dat
afwijkt van dat in de andere landen van
de EG. De VNCI volgt deze ontwikkeling
met argusogen en wijst erop dat de Neder
landse chemische industrie hierdoor in de
allergrootste problemen kan komen.
Dit voorstel is tot stand gekomen in
overleg tussen de secretariaten van het
Landbouwschap en van het Produkt-
schap voor Zuivel, het ministerie van
Landbouw en Visserij, de Koninklijke Ne
derlandse Zuivelbond FNZ (coöperatieve
industrie) en de Vereniging voor Zuivel
industrie en Melkhygiëne WZM (particu
liere zuivelindustrie).
De bedoeling is dat het gaat leiden tot
overeenkomst inging. De maximale ver-
mindering waarover premie wordt gege
ven is dertig percent van de produktie in
dat laatste contractloze jaar. Hoeveel de
veehouder tussen die beide percentages in
precies wil verminderen mag hij van jaar
tot jaar zelf bepalen.
NV Verenigde Instrumentenfabrieken
Enraf-Nonius heeft na een gemiddelde
omzetgroei van 10 tot 15 pct. per jaar in de
afgelopen 20 jaar, goede hoop dit tempo te
kunnen volhouden. Hierdoor zal mogelijk
in de komende vijf jaar een omzet vaii
200 mln. kunnen worden bereikt. Dit zou
het dubbele betekenen van de 100 mln
die vorig jaar is bereikt, aldus de directie
in het jaarverslag. De omzet steeg vorig
jaar van 6,6 tot 100,3 mln. Het bedrijfs
resultaat kwam uit op 9 mln terwijl de
nettowinst met 10 pet. steeg tot 3,6 mln.
Voorgesteld wordt het dividend te verho
gen van 20 tot 21 pet., naar keuze op te
nemen voor 14 pet. in contanten en 2,5 pet.
in aandelen dan wel gèheel in contanten.
De vooruitzichten bij constructiewerk-
plaatsen en machinefabrieken Hollandia-
Kloos NV zijn nog onoverzichtelijk. Voor
de eerstkomende maanden is voldoende
werk in alle bedrijven beschikbaar. Er is
een redelijk aantal projecten in binnen- en
buitenland te verwachten, aldus het jaar
verslag. Onzekerheid ontstaat echter
doordat de beslissingsprocedures steeds
meer tijd in beslag nemen. Ook komt het
steeds meer voor, dat verwachte projec
ten niet in uitvoering worden genomen
respectievelijk in tijd worden verschoven.
Deze situatie noopt de directie tot voor
zichtigheid in het doen van uitspraken
over dit jaar. De omzet gereedgekomen
orders bedroeg vorig jaar 158,6 mln
(1977: 162,4 mln). Het bedrijfsresultaat
na afschrijvingen daalde van 10,3 mln.,
tot 5,2 mln. De winst kwam uit op 2,6
mln tegen 1,75 mln, waaruit eerder een
onveranderd dividend van 15 pet. werd
voorgesteld.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De ongeveer zesdui
zend apothekersassistentes krijgen
met terugwerkende kracht tot 1 janua
ri van dit jaar een salarisverhoging die
gelijk is aan het volledige trendpercen-
"53
)74 99 59 834
(Van onze redactie economie)
GRONINGEN. Devaluatie van de
gulden kan ook een goed middel zijn om
de concurrentiepositie van ons land te
verbeteren. Waardevermindering van de
gulden zou kunnen leiden tot een vermin
derde groei van de reële arbeidskosten en
daarmee tot een versterking van de con
currentiepositie, een sterkere groei van de
produktie en een vermindering van de
werkloosheid.
Dit stelt de Groninger econoom prof. S.~
K. Kuipers in een artikel in het maand
blad Economische Statistische Berichten
(ESB) waarin hij het standpunt van dr. J.
Zijlstra, directeur van de Nederlandsche
Bank, kritiseert.
Zijlstra sluit devaluatie van de gulden
uit. Hij stelt dat de gevolgen van de waar
devermindering van de gulden zullen wor
den doorberekend in de lonen, waardoor
de inflatiegraad zal stijgen en produktie
en werkgelegenheid onveranderd blijven.
Kuipers vindt dat op zijn minst twijfelach
tig. Hij is het ook niet met Zijlstra eens dat
het financieringstekort van het rijk moet
worden teruggebracht tot vier procnet.
Twijfelachtig vindt hij het of de „nood-
remprocedure” in werking moet treden
als het tekort de kritiek geachte grens van
zes procent met een half procent
overschrijdt. Het terugbrengen van het
financieringstekort is volgens Kuipers
niet noodzakelijk omdat er geen aanwij
zingen zijn dat de huidige omvang van de
nationale bestedingen de produktiecapa-
citeit te boven gaat.
:y
Als tweede grote probleem bij de ont
wikkelingshulp ziet hij „de toch ook voor
de Derde Wereld betrekkelijk grote cor
ruptie in Indonesië”. Dat er ontwikke
lingsgeld aan de strijkstok blijft hangen,
zullen we nooit aanvaarden. We zullen
alles moeten doen om te zorgen dat dat
niet gebeurt”, meent hij. Hij beklemtoont
dat ondanks deze problemen de ontwikke
lingshulp moet doorgaan. „Vooral omdat
Nederland een bijzondere verantwoorde
lijkheid heeft jegens Indonesië. Er zijn
heel wat argumenten nodig om dat uit ons
hoofd te praten”, meent het PPR-Eerste-
Kamerlid.
Zijn bezoek aan Indonesië heeft ook als
achtergrond de komende discussie in het
NOVIB-bestuur over het Indonesië-be-
leid. „Het is een soort oriëntatiebezoek. Ik
wil een indruk krijgen hoe de NOVIB hier
werkt als Nederlandse ontwikkelingsor
ganisatie”.
Een groot deel van de steun van de
NOVIB gaat naar projecten gericht op de
zelfontwikkeling van de mensen in de
dorpen en in de steden. In de dorpen
wordt de dorpelingen bijgebracht hoe ze
met kippen moeten omgaan, wordt voorts
aandacht gegeven aan de persoonlijke hy
giëne. Veel aandacht krijgen de instituten
voor rechtskundige bijstand. Deze zijn
vaak actief in de dorpen waar het de
mensen die in hun rechten zijn aangetast
gratis juridische bijstand geeft. Daar
naast probeert men de mensen zich be
wust te laten maken van hun rechten.
LONDEN (ANP). In Culham bij Ox
ford (Engeland) heeft EG-commissaris
voor Energie, Brunner, vrijdag de eerste
steen gelegd van de JET (Joint European
Torus), een ambitieus EG-project voor
onderzoek naar kernfusie, dat tot opwek
king van goedkope elektriciteit moet
leiden.
De JET behelst onder meer de bouw
van een vat waarin temperaturen tot 200
miljoen graden worden verkregen die no
dig zijn voor de samensmelting van
atoomkernen. De kosten bedragen 500
miljoen gulden waarvan 20 procent voor
Groot-Brittannië komt. De rest wordt ge
financierd door de overige landen van de
EG. De bouw zal zich uitstrekken tot 1982.
Aan het JET-project is al sedert 1973
gewerkt. Men kon het echter niet eens
worden over de plaats van vestiging. Cul-
IO Vtfy Wh xYmICM X X n Uil 1 tl!IB I
7654
1
De Eurocheque is
’t veiligste briefje van f300,-
0
