WHO wil breken met Rhodesië
Brandweer sticht brand
Spierkracht
Martens wil Benelux
Protectionisme
EG-Commissie wil
Oeganda helpen
kernproef VS
Amnesty tegen
executie van
Zuid-Afrika
Spenkelink
veroordeeld
Geen geld voor
slachtoffers
op UNCTAD
veroordeeld
Angola meldt
inval van
Vijf democraten
willen Kennedy
als kandidaat
i;
El Salvador biedt1 Deskundigeti op onderzoek
vrijgeleide aan
GRAPO-leden
nieuw leven inblazen
„Bokassa zelf
aanwezig bij
kindermoord”
Tijdens gesprek in Den Haag
„Arts misbruikt
relatie patiënt”
Fabrieksfluit
Twintig musicals
Sweeney Todd
DINSDAG 22
M E I
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
atie
vice
4
iuis
)test
pen
eid
ent
door Nico Scheepmaker^
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY-LONDEN.
De Rhodesische premier
Moezorewa heeft gisteren bij
de regeringen van Engeland
en de Verenigde Staten aange
drongen op erkenning van zijn
regering.
i inóumiwgM
Moezorewa dringt
op erkenning
aan
Er zat overigens een schitterend, de
koude rillingen over je lijf jagend „onmu
zikaal” effect in Sweeney Todd: op de
dramatische hoogtepunten klonk het mo
notone snerpende door merg en been
gaande geluid van een stoomfluit uit het
fabrieksdecor op. Muziek versterkt door
onmuziek, je weet niet wat je hoort
asis-
iter-
aas-
ster-
ring
van
zich
dere
aren
voor
Ze
>rige
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Premier Martens van België zal vrijdag tijdens een beleefd
heidsbezoek aan premier Van Agt en minister van Buitenlandse Zaken Van
der Klaauw, „nieuwe initiatieven” voorleggen om de Benelux-samenwerking
nieuw leven in te blazen.
Wat deze initiatieven precies inhouden
wilde de Belgische premier gisteren tij-
Destijds werden de dienstplichtigen
zonder enige bescherming tegen straling
op twee tot drie kilometer van de plaats
van de kernexplosie in loopgraven gele
gerd te Camp Desert Rock in de staat
Nevada.
Vervolgens kregen zij opdracht uit de
loopgraven te komen en nog dichter naar
de plaats van de ontploffing te gaan. De
zaak was voor het gerechtshof aanhangig
gemaakt door een 47-jarige ex-soldaat, bij
wie twee jaar geleden kanker in de borst-
(Van onze redactie buitenland)
SAN SALVADOR. De regering van
El Salvador is nog steeds bereid de negen
bezetters van de Venezolaanse ambassade
in de hoofdstad San Salvador een vrijge
leide te geven naar Panama.
Zoals gemeld wisten de gegijzelde am
bassadeur van Venezuela en zijn mede
werkers zondagavond en gisteren te ont
snappen nadat ze negen dagen waren
vastgehouden door leden van het Volksre-
volutionaire Blok BPR.
De negen bezetters kunnen naar de Pa
namese ambassade gaan en daar op een
vliegtuig wachten waarmee ze het land
mogen verlaten, zo liet de Venezolaanse
minister van Buitenlandse Zaken gisteren
weten.
Elders in de hoofdstad worden nog
steeds zes medewerkers van de Franse
ambassade gegijzeld, terwijl het BPR ook
enkele kerken bezet houdt.
Een maand geleden al besloot de Com
missie ongeveer 800.000 gulden uit te trek
ken voor humanitaire hulp aan Oeganda.
Voor dat bedrag werden vlees, gedroogde
vis, geneesmidelen en vrachtauto’s aange
kocht. Voorts is tweehonderd ton boter-
olie, honderd ton melkpoeder en vierhon
derd ton graan verstrekt als voedselhulp.
Na de val van het bewind-Amin moet
het normale leven in Oeganda weer hele
maal op gang worden gebracht. Er moet
voor voedsel en geneesmiddelen worden
gezorgd en telefoonverbindingen, water
en elektriciteitsleidingen en het wegennet
moeten zo snel mogelijk worden hersteld,
aldus een woordvoerder van de EG-Com
missie. „Pas daarna kan worden gedacht
aan grotere ontwikkelingsprojecten”.
De EG heeft zich ten aanzien van het
bewind-Amin altijd terughoudend opge
steld. Van de 194 miljoen gulden die voor
technische en financiële hulp aan dat land
beschikbaar waren werd slechts vijf pro
cent gebruikt. Intussen heeft het Ameri
kaans Huis van Afgevaardigden gisteren
zijn goedkeuring gehecht aan het ophef
fen van de economische sancties tegen
Oeganda.
Die sancties waren opgelegd toen Amin
in Oeganda aan de macht was. Tanza-
niaanse troepen zijn gisteren zonder noe-
menswaardige tegenstand te ontmoeten
bij Pakwach in Noordwest-Oeganda de
Nijl overgestoken, terwijl ook de districts-
hoofdplaats Goeloe met een belangrijke
militaire luchtmachtbasis zonder slag of
stoot in hun handen viel.
Bij hun opmars troffen de Tanzanianen
ongeveer 100 blanke missionarissen in
goede welstand aan. Het merendeel van
de geestelijken was uit Italië afkomstig,
maar er waren ook vijf Britten en vier
Amerikanen.
Hèhè, dat was het. Niet bepaald een
onderwerp voor een musical, zult u zeg
gen. Welnu, Sweeney Todd is een musical
die op 1 maart 1979 in het Uris Theatre in
New York in première ging en die meer
indruk op me gemaakt heeft dan West
Side Story, Hair, Porgy and Bess, The
Chorus Line en welke andere musicals
ook die in de loop der jaren tot de beste
musical aller tijden zijn uitgeroepen. Mu
sic and lyrics bij Stephen Sondheim, die
eerder onder andere A chorus Line en A
Little Night Music schreef, en de songtek
sten leverde voor West Side Story. Hoofd
rollen: Len Cariou (Sweeney Todd) en
Angela Lansbury (Mrs. Lovett). In de
week dat we in New York waren, zijn we
er twee keer heen geweest, de eerste keer
op aanbeveling, de tweede keer op de nog
vrije woensdagmiddag, omdat we echt het
gevoel hadden dat we zoiets misschien
nooit meer van ons leven te zien zouden
krijgen. In de bak een orkest van 26 man,
op het toneel 29 zingende en spelende
acteurs en actrices en de onderste zingt en
speelt even goed als de bovenste bij ons.
Geen wonder, zult u zeggen, de Verenigde
Staten kunnen ook uit een veertien maal
zo groot mensenreservoir putten, maar
daar staat natuurlijk wel weer tegenover
dat wij al ons talent in die ene musical per
drie jaar stoppen, terwijl momenteel al
leen al in New York de volgende musicals
draaien: I Remember Mama, The Utter
Glory of Morrissey Hall, Annie, A chorus
Line, Grease, Sarava, They’re Playing
Our Song, Whoopee!, Brigadoon, Dispat
ches, The Fantasticks, Festival, Tm Get
ting My Act Together and Taking it on the
Road, The Jack the Ripper Revue, My Old
Friends, On a Clear Day You Can See
Forever, Sugar, They Were All Gardenia’s
en The Best Little Whorehouse in Texas.
Met Sweeney Todd mee dus twintig musi
cals, alleen al in New York, nog afgezien
van de revues, waarin ook nog heel wat
afgezongen wordt. Ook verhoudingsge
wijs, dus rekening houdend met de inwo
ners tallen, worden er in de Verenigde
Staten veel meer musicals vertoond dan
in Nederland, of je kan het ook anders
zeggen: New York, met nog geen acht
miljoen inwoners, heeft op elk gegeven
ogenblik twintig musicals te bieden, en
Nederland, met veertien miljoen inwo
ners, heeft wel eens één musical te bieden.
'ele ja-
i staar-
ad van
Neder-
altijd
et zijn
mogen
s haar
tot ge
staart
lat de
weinig
staart-
thousi-
onge-
korte
blijd-
gecou-
vrijer
uiten-
voor-
chten
rij de
.■statie
sman
e vra-
Beek
jnisti-
r vrij-
st. De
adden
ng uit
iitaire
Hij deed dat op het moment dat de
Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Vance, een onderhoud had met zijn
nieuwe Engelse collega Carrington. Hoe
wel de beide bewindslieden na afloop van
het gesprek zeiden dat allerlei internatio
nale zaken onderwerp van gesprek waren
geweest, werd algemeen aangenomen dat
de twee voornamelijk hebben gesproken
over een nieuwe strategie ten aanzien van
Rhodesië.
Het zou vooral gaan om de vraag of een
nieuw plan moet worden ontworpen door
Engeland en de Verenigde Staten om de
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Het Ameri
kaans opperste gerechtshof vindt
niet dat de regering de medische be
handeling behoeft te betalen van dui
zenden voormalige dienstplichtigen
die in 1953 welbewust bloot werden
gesteld aan de straling van een kern
proef
ierso-
:teur-
ange-
or de
d. De
m de
>rden
t ge-
n be-
egen
wor-
:hrif-
egen
a bij
>gen-
a om
van
:hrif-
eden
mogelijkheid dit ook inderdaad in
praktijk te brengen.
WASHINGTON (AFP). Vijf demo
cratische leden van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden willen senator Ed
ward Kennedy als democratisch kandi
daat voor het presidentschap van 1980. Zij
zeiden gisteravond dat zij aan Kennedy de
voorkeur geven boven de zittende presi
dent Jimmy Carter. Een van hen, Richard
Nolan uit Minnesota, heeft begin mei al
gezegd dat hij een landelijke campagne
zal ontketenen om Kennedy ertoe te bewe
gen zich kandidaat te stellen. Intussen
blijft senator Kennedy tegenspreken dat
hij aspiraties heeft en zegt ondanks
bepaalde bezwaren tegen zijn beleid
achter Carter te staan.
z van
ver-
d een
ng de
rans-
it Al-
bou-
an er
1 zijn
eeps-
iwen,
rust
leer-
ons
van
beid
in
rom
was.
ging
ners
inde
6000
„de
i, die
:ena-
g tot
geen
een
2,2
Rhodesische regering te dwihgen de guer-
rillagroeperingen alsnog te betrekken bij
het nieuwe bewind
De nieuwgekozen conservatieve rege
ring van Engeland lijkt in principe bereid
het zwarte meerderheidsbewind van Moe
zorewa te erkennen. Ook de Amerikaanse
Senaat heeft zich hiervoor uitgesproken.
Tegenstanders zijn de nu in de oppositie
verkerende Labourpartij in Engeland, de
Amerikaanse president Carter en de VS-
ambassadeur bij de Verenigde Naties
Young.
Ook een meerderheid van de Gemene-
bestlanden voelt niets voor erkenning, zo
bleek het afgelopen weekeinde tijdens een
vergadering van Hoge Commissarissen
van deze landen in Londen. Een van de
belangrijkste tegenstanders is Nigeria, zo
wordt uit welingelichte bron vernomen.
Dit land zou stappen willen ondernemen
ten nadele van de Britse investeringen in
de Nigeriaanse olie wanneer de regering
van premier Thatcher het nieuwe Rhode
sische bewind erkent.
Sweeney Todd, the demon barber of
Fleet Street! U kent hem misschien niet,
maar voor mij is hij een legendarische
figuur geworden. Sweeney Todd! Halver
wege de vorige eeuw ontsnapte hij uit
Australië, waarheen hij levenslang ver
bannen was. Vervuld van wraakgevoelens
komt hij terug in Londen, waar hij, boven
de zaak van de vleespasteitjes bakkende
Mrs. Lovett, zijn oude beroep van kapper
weer opvat. Zijn vrouw is verdwenen,
althans dat denkt hij. Zijn dochter is in
huis genomen door de rechter die hem ten
onrechte naar Australië verbande. Op het
moment dat de rechter, niet wetend dat de
door hem veroordeelde Benjamin Barker
dezelfde is als Sweeney Todd, in de
scheerstoel zit en de hals afgesneden
dreigt te worden, komt daar iets tussen.
Todd’s concurrent Pirelli, die dreigde be
kend te maken dat hij in werkelijkheid
Benjamin Barker is, heeft hij intussen al
gekeeld. Nu zijn wraak op de rechter (die
samen met de bode indertijd zijn vrouw
had verleid) mislukt is, besluit hij zich op
de gehele mensheid te wreken en wie ook
maar in zijn scheerstoel terechtkomt,
snijdt hij nu de hals af. Mrs. Lovett, prak
tisch van aard, vermaalt het vlees van de
slachtoffers en verwerkt het in haar pas
teitjes, die daardoor een grote faam gaan
genieten. Intussen heeft de recher Johan
na, Sweeney’s dochter, in het gekkenhuis
laten plaatsen. De met Sweeney bevriende
matroos die verliefd op haar is, bevrijdt
haar daaruit en verbergt Johanna bij
Sweeney Todd niet wetend dat die haar
vader is. Sweeney Todd lokt de rechter,
met Johanna als lokaas, naar zijn scheer
stoel, waarin inmiddels ook de boosaardi
ge bode zijn einde gevonden heeft. Ook
snijdt Sweeney Todd de bedelares, in wie
hij na zoveel jaren niet zijn eigen geliefde
Lucy herkent, de keel af, omdat de rechter
er aankomt, met wiens dood zijn wraak
voltooid zal zijn. Hij keelt de rechter, duwt
vervolgens Mrs. Lovett (omdat zij altijd
voor hem verzwegen had dat de bedelares
zijn Lucy was) in het vuur van haar vlees-
pasteitjesoven en wordt dan zelf de keel
afgesneden door het hulpje van Mrs. Lo
vett, Tobias
at Be
ans op
a groot
>ezitter
komt.
mjfël e
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Een groep deskundigen van de Europese Commissie („dage
lijks bestuur” van de EG) is naar Oeganda vertrokken om daar te onderzoe
ken hoe een Europese hulpactie voor dat land kan worden opgezet.
(Van onze redactie buitenland)
MANILLA. Een functionaris van het
Internationale Verbond van Vrije Vakver
enigingen (IVW) heeft gisteren op de
UNCTAD-conferentie in Manilla gezegd
dat door protectionistische maatregelen
van de geïndustrialiseerde landen, miljoe
nen mensen werkloos zijn. Dergelijke
maatregelen, bedoeld om de invoer van
goederen te belemmeren teneinde de bin
nenlandse produktie te beschermen en de
werkgelegenheid veilig te stellen, zijn de
duurste en mogelijk ook de meest ondoel
matige methode om die doelstellingen te
verwezenlijken, aldus de IWV-woord-
voeflder
Volgens de berekeningen van het IVW
kost de instandhouding van een arbeids
plaats door middel van protectionistische
maatregelen in de VS ongeveer honderd
duizend gulden per jaar.
Er zijn multinationale ondernemingen
die de internationale handel en uitwisse
ling van technische kennis dienen, maar
er zijn er ook die zich aan economische en
sociale misdaden schuldig maken, aldus
de IWV-vertegenwoordiger, die pleitte
voor democratische controle op de multi
nationals.
De Voedsel- en Landbouworganisatie
(FAO) van de VN heeft op de UNCTAD-
conferentie een rapport ingediend waarin
staat dat een gedeeltelijke opheffing van
de invoerbelemmeringen voor landbouw-
produkten in de industrielanden al voor
èen jaarlijkse toeneming van de exportin
komsten van de ontwikkelingslanden van
acht miljard gulden kan zorgen. Overi
gens laat de FAO zich somber uit over de
de
(Van onze redactie buitenland)
LOEANDA. Zuidafrikaanse troepen
en vliegtuigen hebben zaterdag een aan
val uitgevoerd op het grensgebied van
Angola, zo heeft het Angolese ministerie
van Defensie gisteren per communiqué
bekendgemaakt.
Twee kolonnes infanterie, gesteund
door pantservoertuigen en gedekt door
„Mirage-achtige” vliegtuigen hebben van
uit Namibië een aanval gelanceerd op het
grensdorp Calai. Vervolgens rukten de
Zuidafrikanen op naar Loegue. „De An
golese strijdkrachten hebben de agressie-
troepen snel en vastberaden teruggesla
gen”, aldus het communiqué.
Zuidafrikaanse vliegtuigen en comman-
do-eenheden hebben de laatste maanden
herhaaldelijk aanvallen uitgevoerd op het
zuiden van Angola, waar volgens Pretoria
guerrillakampen van SWAPO, de bevrij
dingsbeweging van Namibië, zijn geves
tigd
Met dit toestel hoopt de Amerikaan Bryan Allen binnenkort een vlucht te maken over het Kanaal Hij is daarbij helemaal aangewezen op eigen
spierkracht, maar dat is Allen als beroepswielrenner wel toe vertrouwd. Zelf weegt hij overigens ruim twee maal zo veel als zijn vliegtuig. Als hij zijn missie
voltooit, ligt er een prijs van bijna een half miljoen gulden op hem te wachten.
MADRID (DPA). Zeven leden van de
Spaanse uiterst linkse groepering
GR APO, zijn gisteren veroordeeld tot
straffen tussen negen en tien jaar wegens
ontvoering van de hoogste militaire rech
ter in Spanje, Villaescusa, in januari 1977.
Zij werden niet veroordeeld tot de maxi
male straf, omdat er bij de ontvoering
geen slachtoffers waren gevallen en zij de
rechter goed hadden behandeld.
Besluiten worden echter pas tijdens de
Gemenebestbijeenkomst die in augustus
in Zambia wordt gehouden, verwacht.
Een meerderheid van de landen in de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil
de banden met de regering van premier
Moezorewa verbreken en inplaats daar
van steun verlenen aan de guerrillagroe-
pering Patriottisch Front en de aan Rho
desië grenzende „frontlijnstaten”.
Dit blijkt uit de stemming over een
resolutie die gisteren tijdens de algemene
vergadering van de organisatie in Genève
werd ingediend door het Amerikaanse
land Benin. Voor de resolutie stemden 44
landen terwijl 32, waaronder de Engelse,
tégenstemden. Van Britse zijde werd later
meegedeeld dat men sterk tegen „resolu
ties van politieke aard” was.
Later deze week wordt definitief over
de resolutie gestemd. Gaat de vergadering
ermee akkoord dan zal de organisatie
Rhodesië niet meer helpen bij gezond-
heidsprogtamma’s en de Rhodesische
dienst voor volksgezondheid niet langer
financieel steunen.
(Van onzë redacteur in Scandinavië, Henk Ruyssenaars)
STOCKHOLM. De betrouwbaarheid van de brandweer van het Zuidzweedse
stadje Skoevde heeft gisteren een enorme deuk gekregen doordat een oefening
volledig uit de hand liep Het was de bedoeling om 's ochtends esn oude schuur op
te ruimen in het vlak bij het stadje gelegen dorpje Varnhem. Dit zou volgens de
commandant mooi kunnen worden gecombineerd met een oefening. Aan het
begin van de oefening werd de schuur overvloedig met benzine overgoten.
Waarschijnlijk was men iets te royaal, want in een oogwenk brandde de schuur
als een fakkel. Niemand had er in de opwinding voor de oefening opgelet dat er
een zeer sterke wind stond, met als gevolg dat een regen van gloeiende vonken op
het dorpje neerdaalde.
De oefening werd derhalve veel groter en omvangrijker dan men zich had
gedacht. Tot gisteravond laat is men bezig geweest met het nablussen van 21
huizen, enkele winkels en een aantal schuren in het centrum, terwijl de dakloze
dorpsbewoners getroost werden door de buren die deze oefening hadden
overleefd en de mensen uit de brand hielpen. De schade wordt geschat op 10
miljoen kronen.
NEW YORK (AFP). Amerikaanse
vrouwenartsen en huisdokters maken
misbruik van de relatie met hun vrouwe
lijke patiënten. Aldus Barbara Bess,
hoogleraar in de psychiatrie in New York.
Uit een enquête Van het tijdschrift „La
dies Home Journal” onder 420 medici in
New York en Los Angeles blijkt dat min
stens 25 percent van de vrouwenartsen en
13 percent van de huisartsen „erotisch
contact” met hun patiënten hebben, gaan
de van een kus tot seksuele gemeenschap.
Negentien percent van de ondervraagden
vindt dit contact zelfs van nut voor de
patiënt. Volgens Barbara Bess van het
New York Medical College, profiteren de
artsen van de bedeesdheid van de vrou
wen. In die houding komt geleidelijk ver
andering door de emancipatie, zegt zij.
PARIJS (AP). Volgens het dagblad
van de Franse communistische partij,
l’Humanité, was keizer Bokassa van het
Centraalafrikaanse keizerrijk aanwezig
bij de moord op ruim honderd schoolkin
deren.
Volgens een niet nader genoemde
vrouw die ooggetuigen citeerde, heeft de
keizer bevel gegeven de kinderen te steni
gen nadat enkele tientallen al waren om
gekomen in te kleine cellen. De Parijse
afdeling van Amnesty International die
de massamoord het eerst meldde, heeft
gezegd dat de berichten over de moord,
door verschillende bronnen zijn beves
tigd.
Gemeenschap. Hij beperkte zich tot de
j uitspraak dat de drie Benelux-landen be
lang hebben bij een zo gemeenschappelijk
mogelijk standpunt. Over een gezamen
lijk optreden van België, Nederland en
Luxemburg op Europese topconferenties
wilde Martens niets zeggen.
In „frontvorming” door de kleine EG-
landen (Benelux, Denemarken en Ierland)
ziet de Belgische premier overigens niets.
Dit is volgens hem duidelijk in strijd met
het gemeenschappelijke karakter van de
besluitvorming in de EG, die de kleine
lidstaten altijd voorstaan.
Tijdens de bijeenkomst kondigde Mar
tens voorts aan dat België nieuwe onder-
handelingen zal vragen over de zoge
noemde waterverdragen. In Wallonië be
staat hierop veel kritiek. De waterverdra
gen met Nederland zijn nooit aan het
Belgische parlement voorgelegd uit vrees
dat ze verworpen zouden worden.
dens een gesprek met Nederlandse jour
nalisten in Brussel nog niet zeggen.
I Duidelijk is wel, dat Martens „regelma-
j tig overleg” over politieke initiatieven in
I Benelux-kader gewenst acht, hoezeer ook
het instituut Benelux als voorloper van de
Europese eenwording is achterhaald. De
premier wilde zich niet uitlaten over de
vraag of versterking van de Benelux-sa-
menwerking gewenst is met het oog op het
streven van de grote EG-landen (Frank
rijk, West-Duitsland en Groot-Brittannië)
i naar een „directorium” in de Europese
holte werd ontdekt. Er werd toen opera
tief ingegrepen. Inmiddels zijn uitzaaiin
gen geconstateerd. Volgens de artsen is
een tweede operatie niet meer mogelijk.
De man sprak ook namens andere deel
nemers aan de kernproef de Staat aan
voor vergoeding van de medische kosten.
In maart wees de federale rechter zijn
verzoek af. Een hof van beroep onder
schreef de opvatting van deze rechter,
maar bepaalde wel dat de regering de
betrokken ex-dienstplichtigen moest
waarschuwen, dat zij als gevolg van de
straling gevaar liepen kanker, leukemie of
andere kwalen te krijgen. Deze laatste
uitspraak is van kracht gebleven, ook al
heeft het opperste gerechthof nu bepaald
dat de Staat niet voor de ziektekosten
behoeft op te draaien.
WASHINGTON. Amnesty Internatio
nal is een wereldomspannende telegra-
mactie begonnen in een laatste poging om
het leven te redden van twee Amerikanen
die morgenochtend op de elektrische stoel
in de staatsgevangenis van Florida moe
ten sterven. Het gaat om Willie Darden en
John Spenkelink, een Amerikaan van Ne
derlandse afkomst, die beiden wegens
moord ter dood zijn veroordeeld.
Amnesty, de internationale organisatie
die zich bekommert om het lot van politie
ke gevangenen, wijst erop dat het execute
ren van mensen in strijd is met artikel 3
van de Universele Verklaring wan de
Rechten van de Mens, dat aan eenieder
het recht op leven garandeert en artikel 5,
dat wrede, onmenselijke of vernederende
bestraffing van gevangenen verbiedt.
De advocaten van Spenkelink en Dar
den werken inmiddels koortsachtig aan
hun laatste argumenten voor uitstel van
executie.
