VERSCHIL VAN MENING OVER HULPFONDS Nederlandse Arron heeft weer een meerderheid Boekverbrandingen gemeld in Iran geplunderd Geen benzine op zondag Sovjet-Unie laat opnieuw joden gaan Onderwijzers eisen werk pressie op UNCTAD V Linkse boekwinkels Doden bij aanslag in Madrileens café 1 Duizenden in Argentinië vermoord” NA BEGRAFENIS VERMOORDE OFFICIEREN 1 i Droesem Dick Walda Industrie IQ 2 19 7 9 MAANDAG 2 8 M F I BINNEN- EN BUITENLAND door Nico Scheepmaker >ond Hing tewa- □rden i door art ir. et ge- >pper- week oeker :vloei- in de Hen lad ing (Van onze redactie buitenland) BRUSSEL. De onderhandelingen tussen de Europese Gemeenschap en 57 ontwikkelingslanden in Afrika, het Caribi sche gebied en in de Stille Oceaan (ACS-landen) zijn zaterda gochtend in Brussel vastgelopen. De onderhandelingen gingen over een nieuwe hulpovereenkomst. t S trijfel Onderhandelingen EG-ACS in slop rf- Omstanders en persmensen bekijken het zwaarbeschadigde café in Madrid waar zaterdag bij een bomaanslag tien mensen om het'leven kwamen. TEHERAN (Reuter). Islammiti- sche militanten hebben in de stad Khorramabad in het westen van Iran linkse boekwinkels geplunderd en de boeken daarna verbrand, zo hebben ooggetuigen gisteren gemeld. „Wat ik ongeveer moet hebben gezegd is dit: De Russische dissidenten krijgen in de westerse pers alle mogelijke aandacht via de media; zij hebben er als het ware een abonnement op. Er zal in de Sovjet- Unie zeker een hoewel kleine groep ongelukkige mensen bestaan, die meent dat zij niet naar believen kan existeren onder het socialistische systeem. In het westen wordt het zó voorgesteld, dat deze dissidenten de vrijheidslievende voorhoe de vormen van de enorme massa onder drukte bewoners van de Sovje-Unie, het geen beslist bezijden de waarheid is. Wél is het waar, dat men in het westen nauwelijks of in ’t geheel niet kennis kan nemen van wat er in de Sovjet-Unie gaan de is. Wat is er te lezen of te zien van wat de eigentijdse schrijvers en filmers daar bezighoudt? Wat melden kritische schrij vers (met miljoenenoplagen in de USSR) als bijvoorbeeld Aitmatow en Raspoetiri? Hun werk wordt hier niet uitgegeven, om dat zij niet getooid zijn met het dissiden tenkroontje, dat garant staat voor goede verkoopcijfers. Mijn mening is, kortgezegd, dat dissi denten, andersdenkenden, de mogelijk heid zouden moeten hebben zich te uiten, waar ook ter wereld, mits zij de wets- en rechtsregels van het betreffende land niet overtreden. Over de Sovjet-Unie bestaan tal van misverstanden. Tussen Karei van het Re- ve’s theorie „erger dan het fascisme” enerzijds en het arbeidersparadijs, dat de CPN tot de late vijftiger jaren heeft gepro pageerd anderzijds, ligt een enorm nie mandsland van objectieve werkelijkheid. De Sovjet-Unie (waaraan nog van alles mankeert) is rechtstreeks uit een achter lijk, volstrekt feodaal systeem voortgeko men, zonder welke traditie op „democra tisch” gebied dan ook, en is op geen enkel punt vergelijkbaar met onze westerse sa menleving. Ik beschouw het niét als mijn taak al die misverstanden met betrekking tot de Sovjet-Unie, al die treurige subjecti viteit uit de weg te ruimen. Ik heb ook niet de ambitie, noch de behoefte om namens de Sovjet-Unie op te treden als „mooi- en goedprater”. Ik probeer tijdens mijn rei zen zo objectief mogelijk de wereld te bekijken om er later over te kunnen schrijven. Ik besteed met genoegen al mijn tijd aan mijn eenmansbedrijfje, dat van Trijfel gelukkig mag blijven voortbestaan. Ach, en dat ik volgens Trijfel geen room maar droesem ben: ik lig er niet wakker van. Hoe zong men dat vroeger ook al weer? Alle smaad en hoon verdragen rond reiden „beter op de beslo- ran de ;um is oor de maar e tred aantal gaat. iste- leef, ran se et Voor de nog lopende conventie tussen EG en ACS-landen had de Gemeenschap een bedrag van 9,2 miljard gulden ter beschikking gesteld. Deze overeenkomst loopt op 1 maart volgend jaar af. Het Nederlandse aandeel in die nog lopende hulp is 7,95 pct. Van de in de nieuwe conventie overeen te komen financiële hulp had Nederland maar 6,39 pet willen betalen. Maar dat zal toch 7,45 pet wor den, als de verdeelsleutel gebruikt wordt die voortdurend ter sprake kwam, maar die nog niet is aanvaard. Nog een argument van Fran<;ois-Poncet was: de in de ontwikkelingslanden met Europese steun, uitgevoerde projecten oe fenen een bepaalde aantrekkingskracht uit op derde landen die geld willen vote ren. Zo hebben Arabische landen 3,6 mil joen dollar ter beschikking gesteld voor 27 in uitvoering zijnde projecten, terwijl nog acht projecten bestudeerd worden. Behalve hét financiële probleem was er nog een zaak waarop de conferentie voor lopig vastliep. Daarbij ging het om de fundamentele rechten van de mens, waar naar de EG in een nieuwe conventie ver wezen wil zien en wel in de preambule van het nieuwe verdrag. Of dat haalbaar is zal nog moeten blij ken. Heel duidelijk is nu in elk geval al geworden dat wat de Gemeenschap oor spronkelijk wenste, namelijk een „opera tionele paragraaf” in het verdrag, (waar door sancties tegen schending van men senrechten mogelijk zouden worden) door de ACP-landen volstrekt wordt afgewe zen. Zo’n paragraaf is niet haalbaar geble ken, aldus de Nederlandse staatssecreta ris van Buitenlandse Zaken, Van der Mei. (Van onze redactie buitenland) MADRID. Bij een bomaanslag in een drukbezocht café in het centrum van de Spaanse hoofdstad zijn zater dag zeker tien mensen om het leven gekomen. Er vielen vele tientallen gewonden. De bom ontplofte zater dagavond rond zeven uur, een tijd stip waarop vele Spaanse families een hapje buitenshuis eten. Hawke zei dat het nog wel wat tijd in beslag zou nemen en hij waarschuwde voor „te hoog gespannen verwachtingen”. Naast Sjtsjaranski zullen ook Ida Nu- dal, Vladimir Slepak en Joseph Begun worden vrijgelaten, aldus Hawke. De Aus- In Teheran hebben gistermorgen vroeg drie mannen de dood door de kogel gekre gen als uitvloeisel van wat volgens een officiële verklaring, een campagne is om Iran te zuiveren van corrupte elementen. Twee hunner waren veroordeeld wegens homoseksuele relaties en een wegens het verkrachten van zijn negenjarig nichtje, zo meldde het Teheraanse dagblad Ayan- degan. Wegens seksuele vergrijpen zijn in Iran na de revolutie in februari tot dusver re zeker negentien mensen geëxecuteerd. De ayatollah Khomeini heeft vrijdag premier Bazargan verzocht, het proces te versnellen voorafgaande aan de goedkeu ring vah de nieuwe grondwet, „die aan een referendum zal worden onderwor pen”, zo meldde zaterdag radio-Iran. In een boodschap aan Bazargan zei Khomeini, dat het ontwerp voor de grond wet „zo snel mogelijk” moet worden op gesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van de revolutie. Vervolgens, aldus de ayatollah, moet het ontwerp zo spoedig mogelijk aan de openbare mening voorgelegd worden, opdat „alle lagen van de bevolking” er wijzigingsvoorstellen op kunnen indienen. Het ontwerp en de amendementen zullen weer naar de rege ring en de raad van de revolutie gaan. Daarna zal een grondwetgevende verga dering worden gekozen, die zorgvuldig het geamendeerde ontwerp zal bestude ren en zich ervan zal vergewissen, dat „de rechten en vrijheden van een ieder en de onafhankelijkheid van de natie degelijk gewaarborgd zijn, overeenkomstig de voorschriften van de islam”. De door de grondwetgevende vergade ring herziene tekst zal ter uiteindelijke goedkeuring aan een referendum onder worpen worden. tralische vakbondsleider zei dat hij niet kon aangeven wanneer de vrijlating zou plaatsvinden, maar dat hij „op handen is”. De Sovjet-Unie zal ook de termijn voor het verkrijgen van een uitreisvisum op maximaal vijf jaar stellen, aldus Hawke. keu- auwd gaat ming- irver- Apel- s- en mdse ?r op- innen Toen ik dat las was ik net bezig „Buil ding a Castle” van Vladimir Boekovski voor een lezing te herlezen, zodat ik bij „de perfect georganiseerde dissidentenin dustrie” alleen het beeld voor ogen kreeg van de perfect georganiseerde KGB die de dissidenten in kampen, gevangenissen en psychiatrische inrichtingen opsluit en aan het werk zet, onder meer aan de souve- rnierindustrie voor de komende Olympi sche Spelen, dus ik eindigde (na een ver gelijking tussen deze „dissidenten” in de Nederlandse maatschappij, en de Russi sche dissidenten) als volgt: „Solzjenitsyn en Amalrik zijn de room die in hun maatschappij kwamen boven drijven, Klinkenberg en Walda zijn de droesem die op de bodem is blijven liggen: hun enige overeenkomst is dus eigenlijk dat zij aan de buitenkant van hun maat schappij zijn komen te staan”. NEW YORK (UPI). Meer dan 10.000 mensen zijn „verdwenen” en velen van hen vermoord sinds de Argentijnse junta drie jaar geleden de staat van beleg afkondigde, zo heeft een groep Ameri kaanse juristen, optredend namens de ba lie van New York, gisteren gerapporteerd. Bovendien zitten 2500 mensen gevangen zonder dat een aanklacht tegen hen is ingediend. „Personen die optreden onder het gezag van de regering of het leger van Argenti nië, hebben systematisch duizenden mis handeld, gefolterd en in vele gevallen ver moord”, zo concludeert het rapport. De Amerikaanse juristen vinden het veront rustend dat velen van hun Argentijnse collega’s zich kennelijk bij deze situatie van rechteloosheid neerleggen. Het risico om te „verdwijnen” of gearresteerd te worden weerhoudt veel advocaten ervan „onpopulaire” zaken te verdedigen. inde -per- ken- vijf lede- owel iders :ac- bij op ten, zal het van lag lag. ime tra- lis- leel len ;en, ten: )oel ject 4 en lon- kar, den bui- f op ge- eto- de eco- óng stfa- Haag ’s de ver- iuder ar 47 ver- n Ot- n een ergie ■k 3t 1. el lit li- sn ie >f- De militaire vleugel .van de Baskische afscheidingsbeweging ETA heeft zich ver antwoordelijk gesteld voor de aanslag; de autoriteiten menen echter dat deze ge welddaad niet het werk van de ETA is, maar van een commando van de „Anti fascistische revolutionaire groep van de eerste oktober”, GRAPO. Het café, „California47” is een trefcen trum van leden van de ultrarechtse partij „Fuerza Nueva”, die haar hoofdkantoor dicht bij het café heeft. Voor de bom, die transfusiediensten meldden zich talrijke vrijwilligers om bloed af te staan. De menigte betogers, die aangroeide tot .een duizendtal mensen, viel persfotogra fen aan. Toen de politie een cameraman van de Spaanse televisie in een politie auto trok om hem te beschermen, keer de de menigte zich ook tegen de politie. De gouverneur van de hoofdstad heeft de bevolking opgeroepen kalm en eensge zind te blijven. Bij de Oostspaanse stad Teruel heeft de politie een jongeman en vrouw in een auto doodgeschoten, toen zij na een stopteken het vuur openden op de politie. Een agent werd gewond. Twee andere inzittenden van de auto, een man en een vrouw, zijn gearresteerd. Volgens de politie gaat het vermoedelijk om leden van de GRAPO. DEN HAAG (ANP). Een aktiegroep van de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel (ABOP) houdt op vrijdag 8 juni een manifestatie in Utrecht tegen de werkloosheid in het kleuter- en basison derwijs. De aktie wordt ondersteund door de Nederlandse Federatie van Onderwijs vakorganisaties (NFO). Men eist extra maatregelen voor kinde ren in achterstandsituaties, meer moge lijkheden voor anderstalige kinderen en verkleining van de groepsgrootte in het onderwijs. Als algemeen doel van de aktie heeft men rechtvaardiger verdeling van de arbeid gesteld. Van EG-zijde stelde Francois-Poncet daar echter het volgende tegenóver: om gezet in dollars maakt hetgeen de EG nu aanbiedt een bedrag uit van 6,7 miljard. Dat betekent dat het nieuwe fonds (in dollars) 55,2 pet groter is dan het oude en dat vertegenwoordigt een „actualiserings- graad” die uitgaat boven wat door de Wereldbank is aanbevolen. De Franse mi nister legde er voorts de nadruk op dat de ACS-landen in de vorm van een suiker- overeenkomst, afspraken inzake vlees en met de voedselhulp die ze ontvangen nog eens een voordeel behouden, dat een waarde van 1,6 miljard dollar vertegen woordigt. De som geld die de Gemeenschap aan bood, bleef ver beneden wat de ontwikke lingslanden willen ontvangen, namelijk 29,3 miljard gulden. Van de aangeboden 13,8 miljard gulden zou Nederland er in vijf jaar tijd 910 miljoen moeten hebben betalen. Dat wil zeggen, als de negen EG- landen het eens zouden worden over een bepaalde verdeelsleutel. Die onderlinge overeenstemming tussen de Negen werd overigens tijdens deze conferentie nog niet bereikt. De ontwikkelingslanden hebben geen genoegen genomen met het nieuwe Euro pese ontwikkelingsfonds dat de Gemeen schap voorstelde, en dat ongeveer 13,8 miljard gulden voor vijf jaar zou omvat ten. De Franse conferentievoorzitter, mi nister van Buitenlandse Zaken Jean Fran- <?ois-Poncet, heeft voorgesteld op 24 en 25 juni de ministeriële onderhandelingen weer op te vatten. De voorzitter van de ACS-onderhande- lingsdelegatie, de Gabonese minister Amachael Anchouey, wees erop dat het aantal ACS-landen is toegenomen, dat de bevolking in de 57 landen gegroeid is en dat er in de afgelopen jaren munt-erosie heeft plaatsgevonden. „Bepaalde handels- voordelen die we hadden zijn uitgehold en er is meer geld nodig voor de uitbreiding van de samenwerking op commercieel, industrieel en landbouwgebied. De arm ste en meest achtergebleven ontwikke lingslanden van de groep van 57 moeten op meer steun kunnen rekenen”, aldus de argumenten van ACS-zijde. in een toilet in het souterrain was ge- 1 plaatst, ontplofte, was een telefonische waarschuwing ontvangen. Maar een kel ner vertelde dat geen acht was geslagen op de waarschuwing, omdat de afgelopen 1 dagen al herhaaldelijk telefonisch voor aanslagen was gewaarschuwd zonder dat er iets gebeurde. Explosievenexperts maakten later nog een tweede bom on schadelijk. De ontploffing kwam enkele uren na de begrafenis van drie hoge legerofficieren, die vrijdag omkwamen bij een aanslag door de Baskische afscheidingsbeweging ETA. Na de begrafenisplechtigheid de monstreerden rechtse groepen in de stad tegen de regering. Na de aanslag op het café verzamelden zich demonstranten in de buurt, onder hét roepen van leuzen als „Het leger aan de macht”, „Rode moordenaars” en „Natio nale opstand”. Automobilisten stelden hun auto’s ter beschikking voor het ver voer van de slachtoffers en bij de bloed- Onder de leuze „de islam heeft overwonnen, het communisme is bedwon gen”, bestormden zaterdag ongeveer vijf honderd mensen minstens vijf boekhan dels in de stad. De boeken werden in stapels op straat gegooid en in brand gestoken. De eigenaars van de winkels kwamen niet tussenbeide, aldus de oogge tuigen. De actie in Khorramabad volgde op een redevoering van ayatollah Khomeini ver leden week, waarin hij zijn aanhangers opriep feller tegen hun wereldlijke tegen standers te strijden dan tegen de sjah. Het onafhankelijke dagblad Ayandegan meldde gisteren, dat leden van de islamiti sche militie in Teheran in een boekhandel zestien exemplaren in beslag hebben ge nomen van een anti-klerikaal boek van de bekendste Iraanse schrijver van deze eeuw, Sadeq Hedayat. Daartoe was op dracht gegeven door de plaatselijke open bare aanklager, aldus de Ayandegan. Het boek Het Paarlemoeren Kanon bevat een satirisch commentaar op de koran. De schrijver pleegde in 1951 in Parijs zelf moord, na het mislukken van de liberali- seringsbeweging in Iran. Ayatollah Matpne-Daftari, een voor vechter voor de rechten van de mens, verklaarde af te weten van 72 gevallen van censuur, intimidatie van mensen die boeken distribueren en aanslagen op boekhandels in de afgelopen maand. De Gemeenschap was van mening dat met het bedrag van 13,8 miljard gulden een „inflatie-aanpassing” van het oude bedrag wordt bereikt eri dat bovendien de economische groei van de EG er in verdis conteerd is. Maar van de kant van de ACS-landen werden tal van argumenten aangevoerd om de EG te bewegen een hoger bedrag ter beschikking te stellen. (Van onze redactie buitenland) MANILLA. De Nederlandse re gering heeft met het oog op de tegen stellingen tussen de rijke en arme landen op de UNCTAD V-conferen- tie in de Filippijnse hoofdstad Manil la, een brief gestuurd aan de leider van de delegatie van de Europese Gemeenschap, met het doel het standpunt van de Gemeenschap en van daaruit het standpunt van de gehele groep van rijke landen te beïn vloeden en meer op het Nederlandse spoor te brengen. Dit heeft minister De Koning (Ontwikkelingssamen werking) gisteren te Manilla meege deeld. Nederland is meer dan de meeste ande re industrielanden en zeker de grote indu strielanden, geneigd tegemoet te komen aan het verlangen van de ontwikkelings landen naar medezeggenschap bij het re gelen van internationale economische za ken. Dit gebeurt nu via internationale instellingen als het Internationale Mone taire Fonds, de Wereldbank en de GATT (algemene overeenkomst inzake tarieven en handel). De ontwikkelingslanden staan in deze instellingen praktisch buiten spel als het gaat om het nemen van beslissin gen. Zij willen daar verandering in bren gen en zij willen dit doen door bijvoor beeld een centraal beleidsorgaan in te stellen, een commissie op hoog niveau, waarin ook de arme landen vertegen woordigd zijn. De Nederlandse regering wil daar een eind in meegaan. Zij vindt dat de internationale monetaire, financië le en economische aangelegenheden in hun samenhang bespreekbaar moeten zijn in een dergelijke commissie op hoog niveau. Het Nederlandse standpunt is, dat het heel nuttig zou zijn als er op die manier aanbevelingen tot stand komen, die rekening houden met de belangen der ontwikkelingslanden. Die aanbevelingen kunnen dan aangeboden worden aan het Internationale Monetaire Fonds en de an dere internationale organen, zonder ech ter dat zij bindend zouden moeten zijn. De bevoegdheden van de bestaande interna tionale instellingen zouden onverlet moe ten blijven. Dat wil zeggen, dat de com missie op hoog niveau de zaken wel mag bespreken, maar er niet over mag beslis sen. Men zou op deze manier echter toch verandering brengen in de huidige situa tie, waarin de stem van de ontwikkelings landen niet wordt gehoord in de internati- nale instellingen. De Nederlandse rege ring meent namelijk, dat er van die overi gens niet-bindende aanbevelingen toch een zekere druk zal uitgaan. Minister De Koning heeft de indruk, dat vooral de grote industrielanden huiverig zijn iets van hun macht af te staan. Zij vrezen namelijk, dat zij zo in de hand werken, dat de huidige economische moeilijkheden nog groter worden. De Ko ning gelooft dan ook, dat de UNCTAD- conferentie het deze week zeer moeilijk zal krijgen. De Nederlandse regering heeft voorts op de regeringen van de groep indu strielanden grote aandrang geoefend om op deze conferentie een bijdrage bekend te maken voor het zogenoemde tweede loket van het gemeenschappelijk grond stoffenfonds. Het betreft hier een fonds, dat research en ontwikkeling op het ge bied van de grondstoffensector in de Der de Wereld moet bekostigen. Tot nu toe zijn er zeer weinig bijdragen aangekondigd. Nederland zal deze week zijn bijdrage bekendmaken. ROME (UPI). De Australische vak bondsleider Rober Hawke heeft besloten twaalf dissidente joden vrij té laten en een aantal anderen toestemming te geven het land te verlaten. Hawke zei dit na een zesdaags bezoek aan de Sovjet-Unie waar hij gesproken heeft met Russische vak bondsmensen. Onder de twaalf dissiden ten is Anatoli Sjtsjaranski. (Van onze redacite buitenland) PARAMARIBO. De regeringscoalitie in Suriname heeft weer een meerderheid in het parlement. Nadat hij eerder door president Ferrier van Suriname was beëdigd, zijn het afgelopen weekeinde de gelofsbrieven van het parlementslid Koorndijk door een commissie uit het parlement in Paramaribo geaccepteerd. De regering-Arron was zijn meerderheid in het parlement (20-19) kwijtgeraakt na het overlijden van het parlementslid Zalmijn. Het eerste optreden van Koorndijk in het parlement werd niet bijgewoond door deveden van de oppositie. Die wilde door haar afwezigheid bewerkstellingen dat geen vergadering zou kunnen worden be legd van het parlement, waardoor de ge loofsbrieven van Koorndijk niet zouden kunnen worden behandeld. Volgens de oppositie is namelijk voor toelating van een parlementslid eeen quorum vereist, dat wil zeggen er moeten minimaal twin tig afgevaardigden aanwezig zijn. Daar toe zou de medewerking nodig geweest zijn van de oppositie omdat na het overlij den van Zalmijn de regeringscoalitie en oppositie elk negentien zetels in het parle ment hadden. De oppositie begon haar boycotactie omdat ze van mening is, dat het kabinet- Arron na het teloor gaan van zijn meer derheid had moeten aftreden. TOKIO (AFP). Vanaf zondag moeten alle 57.000 benzinestations in Japan op zon- en feestdagen gesloten blijven. Afgelopen weekeinde is ongeveer de helft van de stations vrijwillig dicht gebleven, ingevolge een aanbe veling daartoe van de Japanse rege ring om energie te besparen. Dick Walda was daar met zo gelukkig mee. Zoals hij ook al niet gelukkig was met het interview van Carolijn Visser (geen bandjes genoeg, geen aantekenin gen gemaakt). Hoe het ook zij (Luyckx hoort erbij), hij wil zijn opvatting graag nader verklaren, dus vanaf nu is Dick Walda aan het woord: Vorige week maandag heb ik mij bijzon der bitter uitgelaten over enkele opmer kingen van de journalist Wirti Klinken berg en de schrijver Dick Walda, die bei den een van de vele vormen van het com munisme aanhangen, over de Russische dissidenten. De eerste deed dat in een interview in Vrij Nederland, de tweede in een interview in de Haagse Post. Ik had me vooral gestoord aan de volgende-uit spraak van Dick Walda: „Ja, kijk eens, het beeld dat men in Nederland heeft van de Sovjet-Unie is verschrikkelijk vertekend. De mensen la chen nooit en iedere stad is een concentra tiekamp. Zo is het helemaal niet. De men sen die daar wónen en die ik heb gespro ken, zeggen dat de mensenrechten hele maal niet geschonden worden. Wie heeft dan gelijk? Zij, of de perfect georgani seerde dissidentenindustrie?”.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3