in
Hollanders op de Amazone
Paulus en
Ferdinand
Panda en de Beter-weter
programma's van
radio en televisie
Missiewerk in
„De varende
„De Kikkerbruid”
tv vanavond
ft
RADIO ZATERDAG
TV ZATERDAG
TV VRIJDAG
-i vrS
z
■i
15
RTV
19 7 9
JUNI
1
VRIJDAG
V’
X
M
I
r X J
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM. Lijkver
branding betekent voor de
Hindoe-Balinees de verlos
sing van de ziel van alle
aardse bindingen. Daarom
is ook crematie geen droevi
ge, maar juist een zeer
vreugdevolle gebeurtenis. In
januari van dit jaar werd
naar alle waarschijnlijkheid
de laatste grote ceremoniële
lijkverbranding op Bali ge
houden. Drie weken lang
filmde de NOS in samenwer
king met de Engelse BBC en
het ministerie van CRM op
Bali en legde de voorberei
dingen voor de fascinerende
ceremonie, en ook het hele
gebeuren, vast. Onder de ti
tel „Bali verbrandt een
Vorst”, zendt de NOS zon
dagavond haar bevindingen
in Bali uit.
j|
r
Lijkverbranding op Bali
tv-documentaire NOS
MARGA KERKLAAN
(Van onze RTV-redactie)
0
Mr.
cul-
<4
Schooltele-
Maandenlang heeft de gemeen
schap van het schildersdorp Ubut
op Bali zich voorbereid op de be
langrijke 31e januari, de dag waar
op vorst Tjokorde Gedé Agung Su-
kawati, zes maanden na zijn dood,
opgebaard in het binnenste van een
prachtig gedecoreerde stier, aan het
reinigende vuur zal worden toever
trouwd. Samen met hem werd ook
symbolisch de in 1978 gestorven Ne
derlandse schilder Rudolf Bonnet
verbrand. Bonnet had jarenlang in
Ubut gewerkt en had bepaald dat
zijn as naar Bali gezonden zou wor
den om samen met zijn vriend,
vorst Sukawati, te worden gecre
meerd.
Vorst Sukawati stierf op 20 juli
1978 aan een leverkwaal. Omdat hij
van vorstelijke afkomst was, werd
hij niet begraven, maar opgebaard
voor zijn slaapvertrek in zijn paleis.
De familie raadpleegde de hoge
priester, die op zijn beurt een gun
stige dag voor de verbrandingscere-
monie bepaalde.
„Hee hee,” waarschuwde de kikker,
„zometeen drink je de hele kikkerpoel
leeg en waar moeten wij dan in zwem
men?” ”Blub borreldeborrel,” proestte
de arme Krakras.
GCHOgW&IV ZDNl
ZJ<KF\AP IK
VcoRUP,
(Herhaling van het in onze' vorige
editie gepubliceerde programma)
De omstandigheden waaronder
de missionarissen moeten werken,
zijn niet altijd even prettig. Bis-
schop Jouke de Lange: „De macht
hebbers in Brazilië waren bang dat
de communisten de macht wilden
overnemen en dachten dat de kerk
■.■7
o
DUITSLAND I
18.00 Vesper, 19.00 Journaal. 19.05
Sport. 18.30 Aktualiteiten. 18.55 In-
NEDERLAND I
10.15 NOS/NOT:
visie
ie
nzel
r-
•g
Voor de begrafenis waren ruim
2000 mensen uitgenodigd, terwijl er
ook nog een kleine 100.000 toeristen
aanwezig waren. Voor de verbran-
dingsceremonie zijn ongeveer 400
mensen zes maanden lang in touw
geweest. Iedereen uit de omgeving
van het paleis van de vorst droeg
zijn of haar steentje bij. Geheel gra
tis. Het enige waar de familie van de
overledene voor moest opdraaien,
waren de maaltijden, zo’n 900 per
dag, en het vermaak van de helpers.
16 De kikker schaterkwaakte van de
lol en riep treiterig: „Het scheelde niet
eens zo veel, maar helemaal raak was
het toch ook niet Toe maar Krakras,
probeer het gerust nog een keer!” Wan
hopig spartelend trachtte Krakras
s? De verbrandingsplaats op Bali, waar vorst Tjokorde Gedé Sukawati werd
gecremeerd
■ir Cameraman Fred Brinkman (rechts) in gesprek met Jos van Roy, die al 15 jaar
voor de rubbertappers in Amazonas werkt.
weer op de wal te komen, zwemmen
was niet haar sterkste zijde. „Wacht
maar,” riep ze nijdig, „straks...blub”
Voor ze haar bedreiging kon uitspre
ken kreeg ze een geweldige slok binnen
NEDERLAND II
13.00 en 18.00 Nieuws voor do
ven en slechthorenden
18.55 Journaal
18.59 TROS: De TROS top 50
20.00 NOS: Journaal
20.27 TROS: Derrick, tv-serie
21.30 De Ted Knight show, tv-
serie
21.55 Anna Karenina, tv-serie
22.45 Aktua tv
Aktualiteitenmagazine. 21.00 Jour- 23.40 NOS: Journaal
naai. Aansl.: Verkiezingen. 21.15 Ba- 23.45 Studio Sport-extra
dokter, tv-serie
18.00 NOS: Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.40 Kortweg
18.50 De fabeltjeskrant
18.55 Journaal
18.59 KRO: Beestenboel, teken
filmserie
19.08 KRO’s Wereldcircus
20.00 De Willem Ruis Show
21.37 NOS: Journaal
21.55 KRO: Gunsmoke, tv-serie
22.45 Bezoek van de Paus aan
Polen, verslag
23.10 Algemene Loterij Neder
land
23.20 NOS: Journaal
f JOiPIpDP/
HU
i
SPULLgK)!
danig dwars. De 53-jarige rubber
tapper Francisco Gonzalez schetst
de situatie aldus:
„Hier in Amazonas is de grond
goed, maar wat je verplettert, is de
patroon; die buit ons uit. Hij betaalt
niet de juiste prijs voor de rubber.
Het gaat hier slecht. Ze rekenen
naar zichzelf toe”.
De opmerking van de rubbertap
per wordt geïllustreerd door het feit
dat de tappers niet voor hun rubber
betaald krijgen. De patroon schrijft
op wat ze inleveren en voor een
bepaald bedrag mogen de arbeiders
dan weer bij de patroon levensmid
delen kopen.
In 1945 kwam de Nederlandse
missionaris Jan van der Dungen
naar Amazonas. Hij stichtte scho
len en ziekenhuizen. Van der Dun
gen overleed in 1972 en zijn mede
werkers zetten zijn werk voort, al
houdt men zich momenteel veel
meer bezig met het bewustmaken
van de boeren in welke situatie zij
moeten leven. Bijvoorbeeld het feit
dat een boer een eigendomsbewijs
van zijn stuk grond moet hebben,
houdt de missionarissen sterk be
zig. Daarnaast is het ook erg be
langrijk dat de arbeiders zich vere
nigen in vakbonden.
met de vernieuwingen in diezelfde
lijn lag. Maar we willen alleen maar
de mensen helpen die geen rechten
hebben en zich niet kunnen verde
digen. Het heeft allemaal wat moei
te gekost. Er zijn veel mensen ge
marteld en gedood; ook priesters.
Maar nu gaat het wel”.
Het denkbeeld dat vele mensen
over de missionarissen hebben,
klopt niet meer, aldus André Schlu
ter van de Week voor de Nederland
se Missionaris. Hij zegt: „Veel men
sen denken over een missionaris:
dat is een baard, een lange jurk,
dopen en weer doorlopen. Maar dat
is allang niet meer zo”. Zijn opmer
king wordt ondersteund door „Va
rende Hollanders op de Amazone”
(Nederland 2, vanavond om 22.30
uur).
MAAR. X
MSP MPV
6WK SéRMCPN,
PAN KRIJG
MAP/
HOÜ
HILVERSUM. Brandpunt
heeft vanavond een eigen repor
tage aan de vooravond van het
bezoek van de Poolse paus Jo
hannes Paulus 2 aan Polen. Ver
der een reportage over het isole
ren van psychiatrische patiënten
en delinquenten in cellen van
psychiatrische inrichtingen. (Ne
derland 2 om 21.55 uur).
19.30 Spelprogramma. 19.40 Zu-
kunft der Ahnen - Wir, tv-serie. 20.15
f-töu op!
f ^OOpT fi/\& CNgR
P£ öCHOgNJgNJ...
MUM ZJNPA&eg-
muil.
aanzien van de familie verhoogt.
Dergelijke crematies kosten echter
zo ontzettend veel geld, dat een fa
milie met beperkte financiële mid
delen soms jaren moet sparen en
wachten voordat zij haar doden kan
verbranden. Om aan de heilige
plicht te voldoen, verkoopt men
zelfs vaak land en goederen om
deze schuld in te lossen.
liteitenmagazine. 20.22 The Avenue-
Strasse der Mode, tv-serie. 21.00
Journaal. Aansl.: Verkiezingen.
21.15 Der Ruepp, tv-spel. 22.45 Lotto-
trekking. Aansl.: Journaal. Daarna:
Meditatie. 23.05 Licht muziekpro
gramma. 23.50 Blutige Spur (Tell
them Willie Boy is here), speelfilm.
1.25 Journaal.
DUITSLAND II
18.04 Bekendmaking van de week-
winnaars. 18.05 Journaal. 18.10 Ak-
tueel magazine. 19.00 Lou Grant, tv-
serie. 20.00 Journaal. 20.30 Willys
Freund, jeugdfilm. 21.15 Amuse
mentsprogramma. 22.45 Journaal.
22.50 Sport. 0.05 Der Kommissar,
misdaadserie. 1.05 Journaal.
DUITSLAND III
18 00 Tv-cursus Wiskunde-meet-
v.w uprogram
ma. 19.00 Tv-cursus Italiaans. 19.30
Informatief programma. 20.00 Aktu-
eel magazine. 20.15 Sport. 20.55
Journal 3. 21.00 Journaal. 21.15 Do
cumentaire. 22.40 Filmportret.
BELGIË (NED.)
18.00 Kinderserie. 18.05 Jeugdse
rie. 18.50 Milieuprogramma. 19.30
Lottotrekking. Mededelingen en
Morgen. 19.45 Nieuws. 20.10 Duet
(Two's Company), tv-serie. 20.35
Showprogramma. 21.20 Aktueel
uws. 22.05 Dallas, tv-serie. 22.50
uws.
Logisch dat een dergelijke begra
fenis slechts voor de zeer rijken is
weggelegd. Enorme en prachtige
bouwwerken worden gemaakt om
de doden te eren. Alles gaat in vlam
men op. Na de verbranding zoekt de
familie de overgebleven botresten
bij elkaar, die door de hogepriester
worden vermalen tot stof. Daarna
worden as en bot over zee uitge
strooid. Hierdoor wordt voor de ziel
de weg vrijgemaakt om onder de
meest gunstige omstandigheden
naar de hemel op te stijgen, om
daarna weer naar de aarde terug te
keren voor een nieuw en beter
leven.
In de drie weken dat de NOS op
Ball heeft gefilmd, zijn tientallen
kilometers film geschoten. Veel
meer dan er in de 65 minuten duren
de documentaire „Bali verbrandt
een Vorst” te zien is. Echter ook het
materiaal dat niet gebruikt is, is
volgens de makers zo waardevol,
dat het zeker nog gebruikt zal wor
den. Zo zullen de overgebleven
beelden o.m. gebruikt worden voor
vertoningen in het Amsterdamse
Tropen Instituut.' De BBC zal de
documentaire gebruiken in het ka
der van haar serie The World about
Us.
„Bali verbrandt een Vorst” werd
gemaakt door Fred Mekenkamp,
Hans de Ruiter en Jan Keijser, die
de camera hanteerden, Aart Ver
heul zorgde voor het geluid, terwijl
Ine Schenkkan de montage deed.
Gerard Zoeteman spreekt het com
mentaar. Regie en produktie waren
in handen van respectievelijk Hans
Hulscher en Mia van ’t Hof (zondag
avond, Nederland 2, 19.25 uur).
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM. Hoewel het aan
tal Nederlandse missionarissen dat
in het buitenland werkzaam is, de
afgelopen jaren iets is teruggelo
pen, telde men op 1 januari 1979 nog
altijd 5570 missionarissen, die vaak
onder barre omstandigheden hun
missiewerk moeten volbrengen.
Voor het werk van deze mensen is
veel geld nodig. In 1978 gaf Neder
land ongeveer 122 miljoen gulden
voor de missie en het ontwikke
lingswerk van de kerk. Via allerlei
instanties wordt het geld bij elkaar
gebracht. Een van de acties is de
Week van de Nederlandse Missiona
ris, die ook dit jaar weer wordt
gehouden.
Ter ondersteuning van die actie
zendt de KRO vanavond de reporta
ge „De varende Hollanders op de
Amazone” van Marga Kerklaan uit.
De maakster trok naar Amazonas,
een noordelijke provincie van Bra
zilië, waar enkele paters werken
onder de plaatselijke bevolking. De
vijf missionarissen die in de repor
tage aan het woord komen, zijn
Theo van Zoggel, Jos van Roy, Piet
Michels, Toon Jansen en bisschop
Jouke de Lange.
Marga Kerklaan laat in haar film
zien onder welke omstandigheden
de bewoners van Amazonas moeten
werken en welke functie de missio
narissen uit ons land in het dage
lijks leven daar hebben. De boeren
in Amazonas hebben geen al te
prettig leven. Vooral de grootgrond
bezitters zitten de rubbertappers
Een goede uitvaart van de ziel via
een rijke lijkverbrandingsceremo-
nie is een levensambitie voor elke
Balinees. Hij kijkt ernaar uit en
treft er voorzieningen voor, die met
name uit sparen bestaat. Belangrijk
is ook dat een kostbare crematie het
ZOMAAR
nipt;
Ik.’
DUITSLAND I
18.05 Jeugdprogramma.
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws. VOO: 0.02
Non-stop popmuziek. VARA: 7.03
Hallo hier Hilversum! (8.03 Dingen
van de dag). 9.30 ZI a la crème. 11.02
De VARA feliciteert. 12.03 Tussen
start en finish. 13.02 In de Rooie
Haan. 15.02 Muziek uit Studio I.
16.02 De Speeldoos. 18.11 Dingen
van de dag. 19.02 Metropole Orkest.
19.35 Zing zomaar simpel een melo
die. 20.03 Orkest Malando. 20.30
Langs de lijn, sport en muziek. VA
RA: 22.30 Wachten op middernacht
met Herman Stok.
HILVERSUM II
TROS: 07.00 Nieuws. 07.10 Ochtend
gymnastiek. 07.20 TROS-binnen-
kort. 07.30 Nieuws. 07.36 Aktua. (8.00
Nieuws). 08.30 Nieuws. 08.36 Kies
keurig. NOS: 09.00 Gymnastiek voor
de vrouw. 09.10 Waterstanden.
TROS: 09.15 Kom er maar eens bij,
gesprek. 10.30 Coulissen. 11.30 Ak-
tua-sport. 12.26 Mededelingen ten
behoeve van land- en tuinbouw.
12.30 Nieuws. 12.36 Aktua. 13.00
Nieuws. 13.11 Onder de mensen.
14.00 Sport na sport. 14.30 Kernpunt.
15.30 Kinderbalie. 16.00 Aktua-ex-
tra. 17.24 Mededelingen. 17.30
Nieuws. 17.36 Aktua. 18.00 Licht ver
teerbaar. Overheidsvoorlichting:
18.40 Leven en welzijn. TROS: 18.50
Een mondje Frans. 19.30 Woorden in
de avond. NOS: 20.00 Holland Festi
val 1979. 22.30 Nieuws. EO: 22.40
Laat ons de rustdag wijden. 23.05
Zaterdagavonduur. 23.55 Nieuws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. NCRV: 7.02
Popfrisser. 9.03 Happy Sound. 10.03
Popstation. 11.03 Op stap. 12.03 Los
Vast. 14.03 NCRV-Zaterdagmiddag.
(Tussen 17.30 en 18.00 Sportuitsla
gen). NOS: 18.03 De Avondspits met
de Nationale Hitparade. NCRV:
19.02 Elpee-pop. 20.02 Elpee-pop
special. 21.02 Country style. 22.02
Weekend blues. 23.00 Jazztime.
HILVERSUM IV
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Op een
klein stationnetje 's morgens in de
vroegte. 8.00 Klassiek met Caroline.
9.00 Nieuws. 9.02 Concerto matiriale.
11.00 Familieplaatje: klassieke ver
zoeken. 11.45 AVRO’s Platenpu
blieksprijs. 12.00 Nieuws. 12.02
AVRO-tema. 12.15 Es groot aan de
lopende band. 13.00 Opera met.
Elsa Lioni. 14.00 Nieuws. 14.02
AVRO’s Platenpublieksprijs (herh.)
14.17 In gevarieerde bezetting. 15.30
Europees Muziekfestival voor de
jeugd te Neerpelt. 16.00 Richting.
16.20 Jazz Spectrum.
STAD/RADIO AMSTERDAM
12.00 Aktualiteiten en muziek. (12.05
STAD-sport. 12.30 Uit in Amster
dam. 17.00 Aktualiteiten en muziek.
(17.05 Uit in Amsterdam. 17.15 Alle
maal Amsterdamse mensen/Recnt-
streeks vanuit Schiller. 18.30 STAD-
sport).
IN HET PROGRAMMA „Voor wie dit hoort" worden teksten
gezongen die Antoine Oomen op papier zette met als thema’s
liefde en dood. Hij gebruikte daarvoor materiaal van Ida M.
Gerhardt, Hans Andrews en Willem Elschot. „Poëzie hardop
gezongen" zorgt voor de uitvoering van de werken. Op de foto
Henk Batenburgh, Mies de Heer en Antoine van Oomen van
„Poëzie hardop gezongen". (Nederland I om 22.35 uur).
tief programma. 22.15 Spelprogram
ma. 23.00 Aktualiteiten. 23.20 Cultu
reel magazine. 0,05 Eerste resulta
ten. 0.15 Tödlicher Salut (Crossplot),
speelfilm. 1.45 Journaal.
DUITSLAND III
18.00 Schooltelevisie. 19.00 Kleu-
êe’ terprogramma. 19.30 Tv-cursus eco
nomische geografie. 20.00 Hobby-
tips. 20.45 Journal 3. 21.00 Journaal.
21.15 Zeitzeugen. 22.00 Aktueel ma
gazine. 22.15 Reportage. 23.00 Der
der Feme kam, tv-
film. 23.55 Meditatie. 0.25 Journaal.
BLEIGË (NED.)
net i
18.15 Kleuterprogramma. 18.30
Jeugdserie. 18.55 Gevarieerd pro- ku‘"d'^ igJO “informatief
te- gramma met regionaal nieuws. 19.35
Mededelingen en Morgen. 19.45
Nieuws. 20.10 De lijkwagen slaat op
hol (The wrong Box), comedie. 21.50
Religieus programma. 22.20 Nieuws.
NEDERLAND 1
10.15 O.S./TELEAC: Leren,
hoe doe je dat? (24 herh.)
LAAI
PIS
Pl< I'S»
VRDMgIPÊ’ n
BEROVING!! j
7D/UAAR I SLAP” VOOR
VgRK&gRP^
V VOICING
dende Venus B(athing Beauty),
speelfilm. 22.55 Economisch magazi
ne. 23.30 Aktualiteiten. 24.00 Der
Chef, misdaadserie. 1.10 Journaal.
DUITSLAND II
17.55 Jongerenprogramma. 18.40 formatief programma. 20.00 Aktua-
cisco, tv-serie. Aktualiteiten en muziek. 19.20 Der -*■.- a-
21.37 NOS: Journaal. singende Pfeil, western. 20.30 Bui-
21.55 KCC: 21.55 Laat mij maar
eenzaam tot u komen,
filmportret.
22.35 Voor wie dit hoort.
tureel programma.
22.50 Praten met de minister
president.
23.00 IKON: De geld-en
lukshow.
23.40 NOS: Journaal.
NEDERLAND II
13.00 NOS: (z/w) Nieuws voor Mann, der aus
doven en slechthorenden
18.00 (z/w) Nieuws voor doven
en slechthorenden.
18.25 De Bijbel (11).
18.55 NOS: Journaal.
18.59 KRO: Er was eens...,
kenfilmserie.
19.27 Natuur in eigen land.
20.00 NOS: Journaal.
20.27 KRO: Sword of justice,
tv-serie.
21.20 Amusementsprogramma.
21.55 Brandpunt.
22.30 De varende Hollander op
de Amazone, reportage.
23.10 P.P.: Uitzending van de
PPR.
23.25 NOS: Journaal.
13.00 NOS: (z/w) Nieuws voor
doven en slechthorenden 18.05 Jeugdprogramma. 18.50
1800 NOS) (z/w) Nieuws voor Journaal. 19.00 Pinocchio, tv-serie.
doven en slechthorenden
18.40 P.P.: Uitzending van de
CPN.
18.50 NOS: De Fabeltjeskrant.
18.55 Journaal.
18.59 NCRV: Lucy en
Mooney, tv-serie.
19.25 Kwistig met muziek.
20.40 The Streets of San Fran-
11.30 TELEAC: Internationaal
handelen (11 herh.)
12.00 O.S./TELEAC: Biologie
(24 herh.)
12.15 Aardrijkskunde (24 herh.)
13.00 NOS; Nieuws voor doven
en slechthorenden
15.30 journaal
15.32 NCRV: Brombeer en Co,
tekenfilmserie
15.40 Slapstick
15.55 Toverpotlood, tekenfilm
16.35 Peter Ramsay, de dieren-
O
o
O
<X. t I
