Poetsen op de Dam
CAO-akkoord
CAO-akkoord
bij Unilever
Akzo-concern
Discussie gaswinning
Waddenzee heropend
Turkije krijgt
grote lening
Vragen over
ijzergieterij
Doesburg
Nederland en België
bestrijden
zwartwerken
4
II
„Hogere olieprijzen door
hamsteren en winstbejag
„Niet overtuigd van effect
Van Aardenne:
v
Ook actie tegen koppelbazen
girohouders
OPEC-woordvoerder haalt uit naar industrielanden
PvdA op bres
voor Friese
Chemische export
standvastig
Energiebesparing
zorgt voor werk
Banken krijgen
meer armslag
„Voorkomen dat
micro-elektronica
stoomwals wordt”
„reserves aanmerkelijk”
I
21
ECONOMIE
19 7 9
JUNI
VRIJDAG
1
5
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De Konink
lijke Nederlandse Redersvere-
niging (KNRV) kan slechts
met twijfel instemmen met de
aanvaarding van de UNC-
TAD-code voor verdeling van
vracht op lijndiensten door de
EG-landen, de Sovjet-Unie en
onder meer de Scandinavi
sche landen.
Reders twijfelen
aan UNCTAD-code
MINISTER VAN AARDENNE
adsen
eerd
m,
1
rel
*1,00
55,80
7,70
84,50
17,10
49,00e
29,20
32,90
58,20
46,50
30,00
52,20
34,70
30,00
36,50
58,60
22,70
16,00
0,18
6,52
DEN HAAG (ANP). „Er is allereerst
dringend behoefte om te weten waar we
aan toe zijn, zo veelomvattend zijn de
potentiële mogelijkheden van micro-elek-
tronica. Voorkomen moet worden dat mi-
cro-elektronica als een stoomwals over
ons heen komt”.
Minister Van Trier van Wetenschapsbe
leid heeft dit gisteren gezegd bij de ope
ning van een studiebijeenkomst op de
technische hogeschool in Delft, die onder
de titel „Micro-elktronica, uitdaging voor
allen” is georganiseerd door het Konink
lijk Instituut van Ingenieurs.
Sprekend over invloeden van micro-
elektronica op de werkgelegenheid, waar
schuwde hij tegen zowel te optimistische
als te pessimistische verwachtingen. Vele
arbeidsbesparende systemen die worden
aangeprezen, hebben dikwijls nog weinig
met de werkelijheid van' het werk in kan
toor en industrie te maken, meende hij.
Mensen die met deze systemen moeten
werken of ervan afhankelijk zijn moeten
in het ontwerp centraal worden gesteld en
daadwerkelijk inspraak krijgen bij de
ontwerpstudie, aldus minister Van Trier.
dergelijke maatregelen volkomen overbo
dig, omdat een verlader nu al de mogelijk
heid heeft zijn lading door wie dan ook te
laten vervoeren. De reders zien dit voor
stel alleen als „een middel tot verdere
politieke polarisatie”. Ze vertrouwen erop
dat de Nederlandse delegatie bij de UNC-
TAD-conferentie in Manilla aan zal drin
gen op het op de lange baan schuiven van
deze plannen, die overigens nog niet con
creet zijn uitgewerkt.
en de reders doen pogingen om tot een
hechte, brede samenwerking te komen.
Dat het tussen de overheid en de reders
niet allemaal koek en ei is blijkt uit de
kritiek van de KNRV op de onduidelijk
heid rond de WIR. Om investeringen in de
scheepsbouw te bevorderen heeft de rege
ring naast de premie van vijftien procent
een aanvulling van vijf maal 1,1 procent
vastgesteld. Die maatregel blijkt echter
verschillend te worden geïnterpreteerd.
De regering gaat er vanuit dat schepen die
met WIR-premies in Nederland gebouwd
worden vijf procent duurder mogen zijn
dan de buitenlandse offertes. Bovendien
is het volgens de reders nog steeds niet
zeker of de premies ook voor chartersche-
pen gelden. Ze hebben negen maanden
gewacht voor daar met de regering over
gesproken kon worden hetgeen volgens
de KNRV-voorzitter niet bevorderlijk was
voor de investeringslust van de reders.
Volgens Janabi hebben de OPEC-lan-
den in het eerste kwartaal van dit jaar
meer olie geproduceerd dan in die perio
de van het vorige jaar, ondanks de on
derbreking van de Iraanse produktie.
De tekorten die zich nu voordoen zijn
naar zijn mening kunstmatig veroor
zaakt doordat de industrielanden grote
voorraden willen aanleggen voor de ko
mende winter. Dat heeft ook de prijzen
opgejaagd.
Tegelijk hebben de internationale olie
maatschappijen miljarden winst ge
maakt door olie te kopen voor de officië
le OPEC-prijzen en op de wereldmarkt
af te zetten tegen veel hogere prijzen.
Vrijwel iedere handelaar in olie verrijkt
zich op het ogenblik op kosten van' de
een of de ander, aldus Janabi.
Volgens de OPEC-econoom hebben de
prijzen van ruwe olie op de zogeheten
spot-market (zoals in Rotterdam) de af
gelopen maanden een peil van dertig
dollar per vat van 159 liter bereikt. De
officiële prijzen van de OPEC liggen nog
onder de zestien dollar. De prijzen van
olieprodukten zijn nog buitensporiger
gestegen.
Janabi wees alle kritiek van de kant
van de rijke landen af. Hij merkte op dat
de OPEC-landen meer ontwikkelings
hulp geven dan de industrielanden, dat
ze meer olie produceren dan in verband
met de stijging van hun inkomsten goed
voor ze is en dat ze de voornaamste
slachtoffers van de inflatie in de rijke
landen zijn.
Janabi wees er verder op dat de prij
zen van ruwe olie tussen 1974 en 1978
niet zijn verhoogd, ondanks een aanzien
lijke koersdaling van de dollar, het voor
naamste betaalmiddel voor ruwe olie.
De werkelijke opbrengst van de olie is in
die periode dan ook met dertig procent
verminderd. Door de prijsstijging van
fabrieksprodukten in de industrielan
den bedraagt de koopkracht van de olie
nog maar een kwart of een derde van
wat hij in 1973 was, aldus Janabi.
Op een suggestie van WD-senator Zou
tendijk zei Van Aardenne dat hij gaarne
gevolg zou geven aan het verzoek om het
gas onder de Waddenzee opnieuw in de
energiesituatie te betrekken. Het is overi-
De minister zegt dat elders ook nog wel
gasvoorraden zitten. „Maar die zijn bedui
dend minder dan de reserves in de Wad
denzee”, zei hij in de Eerste Kamer. De
gasreserves in de Waddenzee zijn „aan
merkelijk en niet te verwaarlozen”.
gepaard dient te gaan met ondermeer
loonmatiging, vermindering van sociale
lasten en uitbreiding van het personeel
dat bij bedrijven in dienst is.
In het begin van de UNCTAD-verga-
dering is een Amerikaans rapport gepu
bliceerd waarin onder meer stond dat
een prijsstijging van ruwe olie met 24
procent in de eerste helft van 1979 zou
zorgen voor een toeneming van het te
kort op de handelsbalans van de arme
landen met ongeveer vijf miljard dollar.
Verder werd er in opgemerkt dat het
overschot op de lopende rekening van de
OPEC-landen dit jaar zal verdubbelen
tot 29 miljard dollar.
Janabi ging daarop in met de verkla
ring dat sommige leden van de OPEC,
Indonesië en Nigeria bijvoorbeeld, zelf
arme landen zijn die met een groot te
kort op hun handelsbalans kampen. De
rijke leden van de organisatie besteden
tenminste een deel van hun overschot
voor economische hulpverlening, zo zei
hij.
Hij gaf verder als zijn mening dat de
verhoging van de olieprijzen nauwelijks
tot de inflatie in de wereld bijdraagt.
48,20
40,00
33,20
94,00
38,80
58,30
42,50
42,20
57,20
46,00
55,80
39,80
28,50
39,00
43,60
37,00
57,50
38,80
3,90
49,20
65,00
77,50
82,90
58,00
50,70
55,00
20,50
39,00
37,50
79,00
62,50
93,00
48,00
41,20
48,50
04,00
40,00e
54,50
81,00
34,00
75,50
38,00
44,60
46,00
35,10
50,50
10,00
88,00
49,00
69,00
DEN HAAG. Volgens de PvdA-
fractie worden de girohouders die
een Fries adres willen voeren, gedis
crimineerd door de PTT. Jacob Vei
lenga en Meinie Epema-Brugman la
ten dit weten aan de staatssecretaris
van Verkeer en Waterstaat, mevrouw
Nelie Smit-Kroes.
De twee PvdA-Kamerleden willen door
middel van antwoorden op een serie vra
gen horen of de staatssecretaris van me
ning is dat het principieel uitgangspunt
moet zijn dat in het Koninkrijk der Neder
landen het Nederlands en het Fries als
gelijkberechtigd beschouwd dienen te
worden. Volgens de Kamerleden moet dat
uitgangspunt dan gelden voor alle depar
tementen en alle rijksdiensten en daar
mee te vergelijken organen, zoals bijvoor
beeld de PTT.
Volgens Veilenga en Epema getuigt het
van discriminatie van Friese postgirohou-
ders dat zij een Fries adres „mogen heb
ben” en ondergebracht worden in een
zogenaamd „heimweebestand”. Op hun
kaarten staat een codenummer 4 voor de
naam. Overschrijvingen zullen een aantal
dagen langer dan normaal onderweg zijn.
De griodienst moet niet alleen een „soe
pel standpunt” innemen, zoals de staatsse
cretaris had gezegd, de griodienst moet
gewoon recht doen aan de verlangens van
de Friese klanten die rechten hebben op
de door hen gewenste adressering in een
van de beide officiële talen die Nederland
kent. Bovendien hebben de Friese giro
houders recht op het normale tempo van
afhandeling van hun opdrachten, aldus de
PvdA.
Vijfennegentig procent van de Nederlanders
lijdt aan tandbederf en tandvleesziekten. Dit feit
was voor een aantal mondhygiënisten van de
tandheelkundige subfaculteitsvereniging Denti-
mokum van de universiteit van Amsterdam aan
leiding om gisteren op de Dam en het Leidse-
plein een nationale poetsdag te houden. Op de
foto krijgt een meisje op de Dam gratis les in
tanden poetsen
9,15
6,61
5,04
0,30
1,19
5,00a
8,62
1.73...
De reders zoeken momenteel in samen
werking met de Nederlandse overheid en
in sommige gevallen met de vakbonden
naar mogelijkheden om de koopvaardij
vloot weer op de goede weg te helpen. Er
wordt onderzoek verricht naar de meest
effectieve werkwijze op schepen (uitein
delijk moet een bemanning van vijftien
koppen voldoende zijn), de Commissie
Nederlandse Zeevaart bekijkt de toe
komstmogelijkheden van de koopvaardij
gens geen beslissing die vandaag of mor
gen genomen moet worden.
PPR-Eerste Kamerlid Trip zei dat zulk
overleg onder ministers het begin kan zijn
van iets verdergaands. „Wat is nu een
betere manier om het aardgas in reserve
te houden dan het in de Waddenzee te
laten zitten?”.
Van Aardenne wees erop dat de voorbe
reidingen eigenlijk wel nu zouden moeten
beginnen want „het is niet zo dat ik maar
een kraan hoef open te draaien, zodat het
aardgas uit de Waddenzee komt”.
Door de code wordt bepaald dat sche
pen van het verzendende en het ontvan
gende land elk veertig procent van de
lading voor hun rekening mogen nemen
en de overige twintig procent voor andere
naties is. Maar de reders zijn niet
overtuigd van de effectieve werking van
de code die een evenwichtiger vrachtver
deling beoogt.
„Het is de grote vraag of met name de
Zuidamerikaanse landen zich er aan zul
len houden”, zei voorzitter van de reders-
vereniging Muller woensdag tijdens de
presentatie van het jaarverslag. „Met na
me Argentinië voert de laatste jaren een
beleid dat erop is gericht, zoveel mogelijk
vracht door eigen schepen te laten vervoe
ren. Daardoor komen ze boven hun per
centage van veertig procent en blijft er
voor de andere, onder wie de Nederlan
ders, alleen de minder aantrekkelijke
vracht over”, aldus Muller. De reders ho
pen dat nu onder meer door Europese
druk verandering in die situatie zal ko
men, maar hoe dat precies zou moeten
/erd nog niet duidelijk.
De Nederlandse reders voelen niets
voor een nieuw UNCTAD-voorstel om te
komen tot afspraken voor vrachtverde
ling voor charterschepen. De KNRV acht
UTRECHT (ANP). Directie en vak
bonden bij Unilever zijn het woensdag in
principe eens geworden over de nieuwe
cao die moet gelden voor ruim tiendui
zend werknemers. Het ontwerpakkoord
voorziet ondermeer in een eenjarige loop
tijd, een extra vakantiedag plus een extra
roostervrije, door de directie vast te stel
len, dag voor alle werknemers. De werk
nemers in de volcontinudiensten krijgen
er bovendien nog eens een roostervrije
dag bij. Evenals elders heeft de Indu
striebond FNV ook bij Unilever dit jaar
de eis voor een kortere werkweek laten
vallen.
Bestuurder Schermer van de Indu
striebond FNV zei dat het onderhande
lingsresultaat bij Unilever niet om te jui
chen is, maar dat het in de lijn ligt van wat
elders bij de CAO-onderhandelingen uit
de bus is gekomen. Positief beoordeelt
Schermer het dat bij Unilever ook goede
afspraken zijn gemaakt over de kwaliteit
van het werk. Bovendien krijgen de werk
nemers van zestig jaar en ouder extra
vrije tijd.
De bonden en Unilever waren het eind
vorig jaar al eens geworden over een
regeling voor vervroegd uittreden.
DEN HAAG (ANP). Energiebespa
ring geeft werk. Dat is de stellige overtui
ging van de Vereniging Milieudefensie,
die dan ook zeer blij is dat de PvdA deze
gedachte heeft overgenomen in de alter
natieve bezuinigingsplannen van de oppo
sitie voor Bestek ’81.
Volgens de organisatie is het al lang niet
meer zo, dat een hoger energieverbruik
leidt tot meer werkgelegenheid. De aan
landing van aardgas bijvoorbeeld, aldus
Milieudefensie, biedt alleen werk aan een
handjevol zeer gespecialiseerde technici.
Milieudefensie ziet dan ook meer brood in
een uitgebreide toepassing op kleine
schaal van alternatieve vormen van ener
giewinning, zoals wind- en zonne-energie.
Milieudefensie begrijpt niet dat de rege
ring streeft naar vijf procent beperking
van de groei van het energieverbruik,
terwijl het energieverbruik rond de eeuw
wisseling toch verdubbeld zal zijn. „Stij
ging van het energieverbruik tot 2000 is
een heilige koe, die geen melk meer geeft”,
aldus de vereniging.
PARIJS (Reuter). Turkije krijgt le
ningen tot ongeveer drie miljoen gulden,
zo blijkt uit een verklaring van de OESO
(Organisatie voor Economische Samen
werking) die eergisteren in Parijs is uitge
geven.
Leden van de OESO stellen 1800 mil
joen gulden ter beschikking om het nood
lijdende Turkije in staat te stellen de
meest noodzakelijke import te betalen.
Verder wordt verwacht dat commerciële
banken een bedrag van achthonderd mil
joen gulden aan Turkije zullen lenen, ter
wijl de Wereldbank driehonderd miljoen
gulden zal bijdragen. De benodigde papie
ren zullen in juni worden ondertekend.
De secretaris-generaal van de OESO,
Emile van Lennep, verklaarde in Parijs
dat de toegezegde leningen beschikbaar
worden gesteld als Turkije met het Inter
nationale Monetaire Fonds overeenstem
ming heeft bereikt. Het IMF wil Turkije
een lening verschaffen als het land zijn
munteenheid, het Turkse pond, devalu
eert. Turkije voelt daar niet zo veel voor.
i
onJF
löenjr
««dj
Wl|k|
ROTTERDAM (ANP). Er is voorals
nog geen teruggang te verwachten in de
export van de Nederlandse chemische
industrie. Een aanzienlijk deel van die
export staat zo vast als een huis, zei voor
zitter ir E. W. ter Horst van de Vereniging
van de Nederlandse Chemische Industrie
(VNCI) gisteren op de ledenvergadering
in Rotterdam.
De totale export van de chemie schom
melt al enkele jaren rond de 18 miljard
gulden. Dat is een zesde van alle Neder
landse industriële export, aldus Ter
Horst. Volgens hem is om het constante
deel van de chemie-export op te voeren in
de eerste plaats een goed vestigingskli
maat van belang.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Het aardgas onder de Waddenzee zal binnenkort weer in het
vizier komen. Minister Van Aardenne van Economische Zaken gaat de
exploitatie van het aardgas aankaarten bij zijn collega’s die bij de Waddenzee
en de energievoorziening betrokken zijn. „Het kan best eens zijn dat we het.
gas in 1985 nodig hebben. Maar voordat het onder de Waddenzee uitgehaald
kan worden duurt het vijf jaar”, meent Van Aardenne.
M Minister De Wulf heeft nog eens
uiteengezet dat arbeidstdijdvermindering
in de visie van de Belgische regering,
Economen van de OPEC hebben bere
kend dat een prijsverhoging van tien
procent voor een toeneming van de in
flatie met 0,4 a_0,7 zorgt. Dat geldt vol
gens hen ook voor de landen met een
groot olieverbruik.
Loonmatiging in Nederland is bij de
vakbonden een uitermate moeilijke zaak,
aldus Albeda. De vakbewging in ons land
zal, naar de visie van de minister, pas
bereid zijn daaraan mee te werken als de
uiterste noodzaak ervan is aangetoond.
Albeda wees erop dat loonmatiging kan"
leiden tot vorming van zwartloon „het
geen de verloedering van de arbeidsmarkt
zou betekenen”, zo zei hij.
DEN HAAG. Het CDA-Tweede Ka
merlid Piet van Zeil heeft de ministers
van Economische Zaken en van Sociale
Zaken vragen gesteld over herstructure
ringsplannen van de Ijzergieterijen Does
burg en Vulcanus.
Hij verwijst de bewindslieden daarbij
naar een rapport dat de Strucon 25 april
heeft gepubliceerd.
Strucon adviseert in het rapport una
niem de herstructureringsplannen uit te
voeren. Van Zeil wil van de ministers
weten of deze bereid zijn alles te doen om
het advies van Strucon op te volgen. In dat
verband wijst de vragensteller erop dat
uitvoering van de plannen past in het
kader van de herstructurering van de
bedrijfstak en uitvoering van de plannen
uitzicht biedt op een redelijk rendement
van deze bedrijven op afzienbare termijn.
In een toelichting herinnert Van Zeil er
de bewindslieden aan dat de commissie
van de Strucon die het advies opstélde,
bestond uit vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemersorganisaties
en van de ministeries van economische
zaken en van sociale zaken. De commissie
werkte het advies uit onder leiding van de
NEHEM.
Desgevraagd bevestigde de Nederland
se minister Albeda dat men hoop hierdoor
in Nederland tot een effectief vervolgings
beleid te komen ten aanzien van mensen
die sociale voorzieningen misbruiken „om
zich een gerieflijk inkomen te ver
schaffen”.
België en Nederland zullen daarom ook
nauwer gaan samen werken bij de bestrij
ding van koppelbazenpraktijken. Er zal
over en weer meer informatie worden
verstrekt en het is de bedoeling dat er een
gemeenschappelijk waarschuwingssys
teem komt. Ook zal worden nagegaan of
de aansprakelijkheid van bijvoorbeeld
een hoofdaannemer uitgebreid kan wor
den tot werknemers die van over de grens
komen.
Gesproken is ook over de plannen die in
de Beneluxlanden bestaan om tot werk
tijdverkorting te komen. De Belgische mi
nister van Tewerkstelling en Arbeid, De
Wulf, heeft een uitzenzetting gegeven van
wat de Belgische regering precies bedoelt
met de arbeidstijdverkorting zoals die in
het regeringsprogram is vermeld. Minis
ter Albeda kwam tot de conclusie dat in
ons land een „voorzichtiger” benadering
van dit vraagstuk plaatsvindt, „maar dat
was destijds ook al zo met de invoering
van de vijfdaagse werkweek”, zo zei hij.
terk
AMSTERDAM (ANP). De Neder-
landsche Bank heeft besloten de bestaan
de regeling voor de positie van de Neder
landse banken in het buitenland (het zoge
naamde 5 miljoen voorschrift) te her
zien, waardoor de banken met ingang van
1 juni van dit jaar meer armslag in hun
buitenlandse bedrijf zullen krijgen.
De centrale bank heeft dit besluit geno
men na overleg met de representatieve
organisaties van het bankwezen en de
Directeur-Generaal van de PTT.
BRUSSEL (ANP). Nederland en
België hebben afgesproken dat ze el
kaar meer gegevens zullen gaan ver
schaffen over „zwartwerkers” die
over de grens trekken. Die afspraak
is gemaakt tijdens een bijeenkomst
van ministers van Economische en
van Sociale Zaken van de Benelux
landen.
(Van onze redactie economie)
MANILLA. De hoge prijzen
van olieprodukten en de tekorten op
de oliemarkt zijn veroorzaakt door
hamsteren in de industrielanden en
winstbejag van de internationale
oliemaatschappijen. Adnan al-Ja-
nabi, hoofd van het economische en
financiële bureau van de Organisa
tie van Olie Exporterende Landen
(OPEC), heeft dit gisteren verklaard
in de Wereldhandelsconferentie van
de Verenigde Naties in Manilla.
ARNHEM (ANP). Ook de Vereniging
van Hoger Personeel (VHP) bij Akzo Ne
derland is gisteravond akkoord gegaan
met de ruim twee weken geleden gesloten
principe-overeenkomst over de CAO-
voorwaarden bij Akzo dit jaar.
De onderhandelingselegaties van de
Industriebonden FNV en CNV, alsmede
van de Unie BLHP, onderschreven het
akkoord indertijd wel, maar de delegatie
van de VHP verklaarde toen geen man
daat te hebben. De ledenraad van de vere
niging (ruim 2400 leden) heeft dat man
daat nu wel gegeven.
