1 3 Vele doden in Afghanistan NAVO-top Noordwijkerhout afgesloten Somoza maakt zich zorgen Zuid-Brazilië in winterkou Motie van wantrouwen van Bondsdag Aanslagen in Italië CSU-politicus voorzitter Nederland: sancties Nieuwe premier Mauretanië RAF-Iid krijgt levenslang tegen kabinet-Pinto Oliebesparing mogelijk in Benelux-verband Rhodesië handhaven q Socialisten besluiten nu definitief ,,VN-handvest niet schenden” - A BIJVOORBEELD GELIJKTIJDIG RIJVERBOD Schoolland Listig gebouwd Tweede plan? Barend Wels Bedonderd 3 BINNEN- EN BUITENLAND VRIJDAG door Nico Scheepmaker ediert kkoon nfectii NAVO-overleg in Noordwijkerhout op geen enkele wijze gebon den aan de introduktie van nieuwe kernwapens als antwoord op nieuwe Russische atoomwapensystemen. Minister Scholten van Defensie zei dit gisteren op vragen van het PSP-kamerlid Van der Spek. ïrzoel linatii uiting of, De r Begin >n op de lestijnse jke Jor- re auto- mdpunt iruk zou um van rnietigd choiei (Van onze redactie buitenland) Ivissei NOORDWIJKERHOUT. Nederland heeft zich tijdens het 'aniun T L 1 s 1 Scholten: Nederland houdt de handen vrij energiesituatie te de araomie houdt d is land 5 ders rijl Stichtin ding gii njaar va ne. het gist< iwe CA' re in h« •ijbedrij: er in ee egde ui 62 jaai voor d jend jaa de con principe voor di i zijn he ipensatii vakantii »n tot ii i 63 jaa srvroegi ad) mer zai akantie heid ne- itter an- ?n hier mdat de verkie- nt op 7 dels als amerlid e regels a verga- De opmerking van de Amerikaanse de fensieminister Brown dat „naast West- Duitsland ook enkele andere landen grote ROME. Drie dagen voor de par lementaire verkiezingen die op 3 en 4 juni in Italië zullen worden gehou den, hebben terroristen in verschei- dene plaatsen in Italië bomaanslagen gepleegd. Minister Scholten benadrukte gisteren dat besluiten over dit soort zaken binnen de NAVO altijd eenstemmig worden ge nomen. Hij wees Westduitse suggesties van de hand als zou een meerderheid van stemmen genoeg moeten zijn voor de in voering van. nieuwe wapensystemen. Tijdens het NAVO-overleg in Noordwij kerhout is het tegengaan van de versprei ding van kernwapens in algemene zin besproken. De Pakistaanse pogingen om zich, mogelijk door het ultra-centrifuge- procédé, kernwapens aan te schaffen zijn niet rechtstreeks aan de orde gekomen. Twee of drie gemaskerde en gewapende personen zijn gisteren de faculteit voor trum van Rome ging een bom af in een kantoor van de Communistische Partij. Andere terroristische aanslagen werden gemeld vanuit Sardinië en de voorstad van Rome, Ostia. Geen enkele groepering eiste de verantwoordelijkheid voor de aanslagen op. Dan begeeft men zich op een gevaarlij ke weg, aldus minister Van der Klaauw van Buitenlandse Zaken gisteren na een van de bijeenkomsten van NAVO-minis- ters in Noordwijkerhout, waarop onder meer de ontwikkelingen in Rhodesië wer den besproken. Volgens de Nederlandse minister bete- ként erkenning van de regering van Zim- (Van onze redactie buitenland) RIO DE JANEIRO. Het zuiden van Brazilië is gisteren, 22 dagen te vroeg, door de winter getroffen. De bewoners van Rio de Janeiro liepen onwennig hui verend door de straten en twee doden vielen in zuidelijke provincies als gevolg van de hevige koude. In twintig jaar tijds is in de zuidelijkste staat, Rio Grande do Sol, niet zo vroeg sneeuw gevallen en volgens de weersvoor uitzichten staat Brazilië nog heel wat er ger kou te wachten. De koffieplanters in Panama gaan na hoe groot de vorstschade is aan hun planten. NOUAKCHOTT (AFP). Luitenant- kolonel Mohammed Ould Haidala is giste ren benoemd tot premier van Mauretanië, zo is vernomen in de Mauretaanse hoofd stad Nouakchott. Hij volgt Ahmed Ould Bouceif op, die afgelopen zondag bij een vliegtuigongeluk aan de kust van de West- afrikaanse staat Senegal om het leven kwam. sk word naar he ipen-em lesië. D< iliceerdt Je CPT\ ade v ra ar duide In 1909 kwam Thijssens enige jongens boek uit: „Jongensdagen”, en daarover schreef Ida H.: „Indien dit een debuut is, dan mag hij van harte geluk gewenscht worden, omdat hij de eigenschappen be zit, die rasschrijvers kenmerken”. En: „Ook dit boek behoort tot het allerbeste, wat er in den laatsten tijd in ons land verschenen is”. Na „Kees de jongen” kwam, in 1925, „Schoolland”. Je zal tegenwoordig, met de zoveel dikkere kranten en tijdschriften, zoveel en zulke uitvoerige recensies krij gen! Johan Koning in de Haagsche Cou rant van 6 maart 1926, spreekt van „een waarlijk rijk boek” en noemt de beschrij vingen „juweeltjes van ongemeene waar de”. In het Nieuwsblad van het Noorden: „Dit is een der beste boeken die we in den laatsten tijd gelezen hebben en van den schrijver zelf ongetwijfeld het beste”, (on getwijfeld?). En Mr. P. besluit een andere recensie met: „Het is één boek uit velen, maar ik verzeker u dat het er zéér velen overleven zal”. In de Nieuwe Hengelosche Courant van 22 mei 1926 schreef D.: „Hoe gevoelt men op elke bladzij van dit geniaal geschreven „Schoolland” den strijd tus- schen den schoolmeester en den mensch”. En A. Wapenaar schrijft in de Letterkun dige Kroniek van ik weet niet welk blad: „Dit boek is een pracht van ’n schoolmees- tersroman”, en „Dit boek is geboren, niet gemaakt. Het sprankelt van leven en wekt dus op tot leven”. Het is mij waarlijk een raadsel hoe Theo Thijssen, met al zulke recensies uit de jaren zelf dat zijn boeken verschenen, in de literaire handboeken terecht kon ko men als een „realistisch romancier van het tweede plan”. De recensenten moeten hun eigen recensies niet hebben kunnen geloven (Van onze redactie buitenland) BRUSSEL. De drie Beneluxlanden zullen als dat nodig is maatregelen ter vermindering van het energieverbruik zoveel mogelijk op elkaar afstemmen. Zowel in België, Nederland als Luxemburg kan bijvoorbeeld gelijktijdig een rijverbod worden afgekondigd en kan eenzelfde beperkte openstelling van de benzinestations worden bevolen. politieke wetenschappen van de universi- teit van Genua binnengedrongen en heb ben professor Fausto Cuocolo in de benen geschoten. Cuocolo, tevens een vooraan staand politicus in de Italiaanse christen democratische partij, was juist bezig col lege te geven. De aanvallers wisten te ontkomen. Kort na de aanslag werd in een anoniem telefoongesprek naar het Genue- se dagblad II Secolo de verantwoordelijk heid opgeëist door de Rode Brigades. In Bergamo in het noorden van het land zijn twee terroristen een regeringskantoor binnengedrongen en hebben naar schat ting 30.000 stembiljetten verbrand. Ver- kiezingsfunctionarissen verklaarden dat er voor 3 juni nieuwe biljetten gedrukt zouden zijn. april eer t gehou /en. Vol laatban van he gestraf daartot een we gisterer tje in de ministei In de literaire handboeken die ik niet bezit, schijnt Theo Thijssen, de schrijver van het klassieke meesterwerk „Kees de jongen”', of niet genoemd te worden, of hooguit gerangschikt te worden ondër de noemer „realistisch romancier van het tweede plan” zoals Gerbertus Jansen in De Tijd van deze week meldt. Maar de recensies uit de jaren dat zijn boeken verschenen, spreken merkwaardigerwijs andere taal. Nu zult u zeggen: akkoord, de kwaliteiten van „Kees de jongen” waren zo evident dat iedereen wel moest geloven dat je tegelijk schoolmeester en schrijver kon zijn, hoewel hij het onderwijzerschap in 1921, twee jaar voor het verschijnen van „Kees de jongen”, al had opgegeven. Maar ook het boek dat twee jaar later verscheen: „Schoolland”, en wat meer zegt: ook de boeken die vóór „Kees de jongen” verschenen, mochten zich in een grote en positieve aandacht van de critici verheugen. Theo Thijssen was 29 jaar toen in 1908 zijn eerste boek verscheen: „Barend Wels”. Niet iedereen was er even enthousi ast over (eersteling van onbekende jonge schrijver tenslotte), maar in ,,’t Onder wijs” schreef A. de G. toch: „Het boek is een belangrijke gebeurtenis in de onder wijswereld”, en: „Ook uit letterkundig oogpunt is het werk aan te bevelen, de taal is superieur”. En Is. Querido schreef in het Algemeen Handelsblad: „Goed, er zijn fouten en gebreken, die door mij elders uitvoeriger nog zullen worden aange toond. Maar dit alvast mag gezegd: het is een heel knap boek, als psychologische studie vooral; en niet het minst om de fijn- sarrende, geestige en superieure wijze, waarop deze schoolmeester het ongure type schoolvos, examenklopper en on- frisch dresseur van kindertjes ongenadig- lijk aan de kaak stelt”. Wel zegt dezelfde criticus het minder fijn te vinden dat Thijssen zijn vrouw een enkele maal als ’n polderjongen toevoegt: „Je bent bedonderd”. En v. N. merkt in „Boekenkeur” van oktober 1926 op: „Jam mer echter, dat er met het hoogste, dat al het andere overtreft, niet gerekend wordt. Van opvoeden in de vreeze des Heeren wordt niet gerept. Meerdere uitdrukkin gen geven zelfs aanstoot”. Ook Dr. Joris Caeymaex, PR, heeft een enkele beden king, maar zet zich daar toch manhaftig overheen: „Confessioneel-eenzijdig, doch niet overschillig voor de reinheid en het lot der kinderziel”, en: „Honderden schoolmenschen bij ons, ook in M.O., zul len hier hun hart ophalen, ook spijts een zekeren tegenzin die nog hier en daar bestaat tegen Hollandsche drukdoenerij in ’t vertellen en uitpluizen van elk geval”. In Brescia in het noorden van Italië ontplofte een bom in het plaatselijke kan toor van de christendemocratische partij. Er werd ernstige materiële schade aange richt en twee bewakers liepen lichte ver wondingen op. In Rome ontplofte voor de woning van de conservatieve politicus Giulio Cara- donna een bom. Er was slechts sprake van materiële schade. Eveneens in het cen- De vijftien NAVO-landen hebben voor zichtig gereageerd op het voorstel van het Warschau Pact nog dit jaar een ministers conferentie te houden van alle Europese landen, de Verenigde Staten en Canada om te spreken over wapenbeheersing. Tijdens het tweedaags overleg bleek bij de NAVO-partners terughoudendheid te bestaan ten aanzien van dit voorstel om dat het Oostblok misschien wel wil praten over wapenbeheersing maar in de prak tijk de militaire kracht opvoert. De NAVO sprak na het topoverleg in Noordwijkerhout uit dat men teleurge steld was dat de MBFR-besprekingen met de Oostbloklanden over wederzijdse troe penvermindering al vijf jaar lang geen belangrijke vorderingen hebben opgele verd. De NAVO-ministers vragen in een ver klaring het Warschau Pact positief te rea geren op westerse MBFR-voorstellen. Er bestaat bij de bewindslieden van Buiten landse Zaken bezorgdheid over de huidi ge troepensterkte van het Warschau Pact. Twee weken geleden lieten de ministers van Defensie zich in dezelfde bewoordin gen uit. Voor de eerste keer werden in een slot verklaring van de NAVO „het Palestijnse volk” en „zijn legitieme rechten” ge noemd. Er werd niet verduidelijkt wat deze rechten zijn. Ook werd niet ver klaard of de Palestijnse bevrijdingsorga nisatie PLO de enige of een belangrijke vertegenwoordigster van het Palestijnse volk is. Minister Van der Klaauw van Buitenlandse Zaken zei gisteren dat het Palestijnse volk zelf moet beslissen wie zijn vertegenwoordigers zijn zonder hier aan toe te voegen dat Israel mede mag bepalen wie het bij onderhandelingen als vertegenwoordigers van het Palestijnse volk wenst te beschouwen. Tot nu toe werd deze toevoeging wel steeds gehan teerd. Het is vrijwel zeker dat de motie wordt goedgekeurd door de overgrote meerder heid van socialisten, communisten en de gehalveerde sociaal-democratische partij. De regering is echter pas tot aftreden verplicht als een tweede motie van wan trouwen wordt goedgekeurd. De tweede motie kan pas een maand na de eerste worden ingediend. De socialisten vinden echter dat Mota Pinto eigener beweging zijn ontslag zou moeten indienen, ingeval de motie wordt goedgekeurd. Het Portugese parlement keurde woens dagnacht de regeringsbegroting voor dit jaar goed. Het ging om een tweede versie van de begroting die in maart verworpen werd. President Eanes weigerde toen het ontslag van Mota Pinto te aanvaarden. Bovendien zou het Internationale Mone- taire Fonds niet over voortzetting van haar leningen kunnen praten wanneer er geen goedgekeurde begroting voorhan den zou zijn. De socialisten weigerden daarom eerder deze maand een aange- kondigde motie van wantrouwen van de communisten te steunen. De PCP trok haar motie daarop in. Kamer De socialisten wilden tevens wachten op nogelijk t 18 jaa treeft he ekendge i dat dri k plaat „zwaar rs warei in omda et toere eft de re n invoer n in on zij er op iart-com in is ge s walvis ■oor het ren hele (Van onze redactie Nederland) NOORDWIJKERHOUT-SALISBURY. Wanneer Engeland en de Vere nigde Staten eenzijdig besluiten de door de Veiligheidsraad uitgevaardigde sancties tegen Zimbabwe-Rhodesië af te schaffen, dan zouden zij „in wezen het handvest van de Verenigde Naties schenden”. MANAGUA (Reuter). President So moza van de Middenamerikaanse staat Nicaragua heeft iedereen opgeroepen de „nationale soevereiniteit” te verdedigen. Hij deed dit op de derde dag van het grote offensief, dat de Sandinistische guerrilla strijders hebben ingezet tegen de nationa le garde. In zeker vier plaatsen wordt zwaar gevochten en tot nu toe lijkt geen der partijen aan de winnende hand. In de steden Naranjo, Rivas, Leon en Puerto Cabezas zijn de Sandinisten bin nengevallen, maar zij ondervinden krach tig verzet van de Nationale Garde. In de hoofdstad Managua is het nog vrij rustig. De Sandinisten kondigden woensdag hun beslissend offensief aan tegen het uiterst rechtse regime van Somoza. Vanuit Costa Rica is vernomen dat de Nationale Garde woensdag en donderdag de stad Naranjo op vijf kilometer van Costa Rica gebombardeerd heeft. Over slachtoffers is niets bekend. belangstelling hebben getoond voor het stationeren van nieuwe kernwapens” heeft volgens Scholten geen betrekking op Nederland. De bewindsman verwacht dat voor het einde van dit jaar over de introduktie van nieuwe wapensystemen wordt beslist. Deze wapens moeten een antwoord vormen op de nieuwe Russische SS-20-raket, de Backfirebommenwerper en andere nieuwe gevechtsvliegtuigen en raketsystemen van de Russen. sche leider, Mario Soares, zei het initiatief tot een kabinetsformatie aan de president over te willen laten. De socialisten verwij ten Eanes overigens zelf niet eerder initia tieven tot de val van het kabinet onderno men te hebben. In politieke kringen wordt gesproken over de vorming van een regering van alleen socialisten. De formule van een dergelijk minderheidskabinet leed eind 1977 schipbreuk tegen de gecombineerde oppositie van communisten en conserva tieven. De daarop volgende regeringen bleken het echter geen van alle lang vol të kunnen houden. President Eanes zal echter nogal wat bezwaar hebben tegen het herhalen van deze formule. Van de kant van de politie ke partijen zouden de bezwaren minder groot zijn als het socialistische minder heidskabinet gezien wordt als een overgangsregering in afwachting van ver vroegde verkiezingen. BONN (DPA/AP). Richard Stücklen van de CSU is gisteren met grote meerder heid gekozen tot voorzitter van de West duitse Bondsdag (Tweede Kamer). De 62- jarige Stücklen, die al dertig jaar afge vaardigde in de Bondsdag is, kreeg 410 stemmen voor, 40 tegen en 19 onthou dingen. Deze conservatieve politicus, vertrou weling van partijleider Franz Josef Strauss, volgt Carl Carstens van de Chris- ten-democraten (CDU) op, die verleden week is gekozen tot president van de Bondsrepubliek. Stücklen is de eerste CSU-politicus aan wie het voorzitterschap van de Bondsdag ten deel valt. PSP ei aagd or ip impor iriftelijk it dit vei als part: RAWALPINDI (UPI). Mohamme daanse guerrillastrijders in Afghanistan hebben verklaard dat zij 20 Russen en 300 militairen hebben gedood en een MIG-21- straaljager hebben neergeschoten in hun opstand tegen de door de Sovjet-Unie gesteunde regering in Kaboel, aldus de pers in Pakistan van gisteren. Dat zou gebeurd zijn bij gevechten in het gebied Kandhao door de opstandige „Hizbe Islami” (Islamitische Beweging). Er zouden ook een luchtafweerkanon, vijf machinegeweren en een raketlanceer- apparaat zijn buitgemaakt. Een in de Sovjet-Unie vervaardigde tank zou buiten gevecht zijn gesteld. Op welke dag dat gebeurd is stond er niet bij. De gevechten in Afghanistan tussen rege ring en moslimstammen hebben zich blijkbaar tot verscheidene provincies van het land uitgebreid. De groep Jamiat Islami beweert de pro vincies Bamyan, Ghoar en Oruzgan in handen te hebben. STUTTGART (DPA). Irmgard Mol ler, die gerekend wordt tot de harde kern van de Rote Armee Fraktion (RAF) is gisteren wegens moord en moordaansla gen veroordeeld tot levenslange gevange nisstraf. Het proces, dat een jaar geduurd heeft, - werd uit veiligheidsoverwegingen ge voerd in de gevangenis Stuttgart-Stamm- heim. De rechters veroordeelden medebe- klaagde Bernhard Braun wegens mede plichtigheid aan moord tot twaalf jaar. Irmgard Möller en Bernhard Braun na men in 1972 deel aan een bomaanslag op het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger in Heidelberg. Bij deze aanslag kwa men drie mensen om. babwe-Rhodesië door de VS en Engeland „een volslagen ommekeer en een doorbre king van de internationale legitimiteit, die in Afrika allerlei tegenstellingen zal op roepen”. Hij voegde er echter aan toe dat de zaak heel anders zou worden als uit het overleg dat Engeland voert met de grens staten van Zimbabwe-Rhodesië (de zoge naamde frontlijnstaten), zou blijken dat de Afrikaanse landen het bewind van premier Moezorewa erkennen. Nigeria heeft nu ook de Verenigde Sta ten gewaarschuwd dat erkenning van het nieuwe bewind in Salisbury vergeldings maatregelen zal uitlokken. Eerder werd Engeland hierop gewezen. De VS importe ren ongeveer vijftien procent van hun olie in Nigeria. De nieuwe Engelse minister van Buiten landse Zaken Carrington deelde gisteren in Noordwijkerhout mee dat zijn land een nieuwe missie naar Zimbabwe-Rhodesië en de frontlijnstaten zal sturen. Definitie ve Britse stappen zouden echter pas in november te verwachten zijn, terwijl de VS medio juni over eventuele erkenning van Moezorewa’s regering zullen be slissen. Vannacht om precies twaalf uur is de staat Rhodesië overgegaan in Zimbabwe- Rhodesië en aanvaardde premier Moezo rewa zijn ambt. In een toespraak voor radio en televisie prees hij „het uur van de overwinning na 88 jaar koloniale overheersing en onderwerping”. Maar de afgetreden premier Ian Smith zei dat het zwarte bewind te snel was gekomen. „Het is de aarzelende blanken door een vijandi ge wereld afgedwongen”, aldus Smith. Bij het standbeeld van Cecil Rhodes, de ontdekkingsreiziger naar wie Rhodesië is genoemd, in Salisbury ontstonden vecht partijen toen feestvierende zwarten een bord aan het voetstuk bevestigden met het opschrift „Deze ruimte is te huur”. Twee blanken werden gearresteerd. De nationa le vlag op het plein waarop het standbeeld staat werd nog voor het ondergaan van de zon gestolen. Dit is besloten op een bijeenkomst van Benelux-ministers gisteren in Brussel, waaraan voor Nederland de ministers Van Aardenne van Economische Zaken en Albeda van Sociale Zaken deelnamen. Men denkt ook aan maatregelen waar- j bij wordt samengewerkt, maar die niet in i ieder land hetzelfde hoeven te zijn. Dit i zijn bijvoorbeeld een verbod op hamste ren, snelheidsbeperkingen voor auto’s en eventueel een distributiesysteem. (Van onze redacteur in Portugal, Jan Aalkes) LISSABON. De socialistische partij heeft gisteren definitief laten weten maandag met een motie van wantrouwen tegen het kabinet-Mota Pinto te komen. De motie wordt inge diend nadat eerder al de communis ten een dergelijke motie hadden aan- gekondigd en deze week de rege ringsbegroting werd goedgekeurd. trijfël fr Minister Van Aardenne wees er in Brus sel nogmaals op dat Nederland de zomer afwacht om te zien of maatregelen nodig zijn, maar dat eerder wordt ingegrepen als dat nodig mocht blijken. De Benelux- ministers hebben afgesproken iedere een alternatief voor het partijloze kabinet alvorens het naar huis te sturen. Op de persconferentie gisteren werd echter geen alternatief bekendgemaakt. De socialist!- maand over overleggen. Het Amerikaanse ministerie van Ener gie heeft verklaard dat men is overgegaan tot het subsidiëren van de invoer van dieselolie en huisbrandolie omdat de VS een tekort aan deze brandstof hebben. Dit tekort zou zijn ontstaan doordat de Ame rikaanse raffinaderijen meer benzine moesten produceren. Het ministerie zegt dit in een reactie op felle kritiek van EG-commissaris voor Energiezaken Brunner die stelde dat de invoersubsidie de ontregeling van de we reldmarkt voor olieprodukten zou verer geren. Brunner zei dat de subsidie prijs verhogend zou werken en dat de VS ten minste hun bondgenoten hadden kunnen raadplegen alvorens de maatregel in te voeren. De nationale oliemaatschappij in Iran heeft de prijs van lichte ruwe olie met ruim 2,60 verhoogd tot ruim 37,00 per vat en de prijs van zware ruwe olie met 2,20 tot 35,50 per vat. In kringen van de Newyorkse oliehandel is vernomen dat Saoedi-Arabië de ruwe olie van het type beri 2,80 duurder heeft gemaakt. Deze zou nu 35,75 kosten. De Engelse oliemaatschappij British Petroleum heeft bekend gemaakt dat met ingang van vandaag een vat ruwe olie uit de Noordzee 41,40 kost, dat is 4,90 meer dan tot dusver. De verhoging brengt de olie op het prijsniveau van landen als Algerije, Nigeria en Libië. Naar verwach ting zullen ook andere maatschappijen die olie winnen in het Engelse gedeelte van de Noordzee tot prijsverhoging overgaan. •A De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Vance (midden) heft het glas met zijn landgenoot Haig (links) die opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Europa is. Geheel rechts de ambassadeur van de VS in Europa, mevrouw Joseph. De foto is genomen na afloop van de conferentie van NAVO-ministers in Noordwiikerhout.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 3