tej IV L een joodse vrouw Eigen vakbond voor pastoraal-werkenden 1 „Een huilbui van jaren” relaas van 5 w T M M.l this ona time and never again Exitus acta probabit I W. W w I A bo door Koen Kappenborg Minder priesters Lutherse kerk Bernadette Soubirous Orthodoxe republiek Solidariteitsmodel Baltimore door Th. J. Koeckhoven rm v j<g In de Sovjet-Unie zijn de vrouwelijke artsen in de meerderheid. We kunnen in het midden laten of dit iets heeft te maken met de emancipatie van de vrouw. Boze tongen beweren dat het aanzien van het artsenberoep is ge daald, doordat er zovele vrouwelijke artsen zijn. Het schijnt hier zuiver een kwestie van aantallen te zijn, want gelukkig wordt nergens beweerd dat vrouwen minder goede dokters zijn dan mannen. Voor hetgeen volgt moe ten we even vaststellen, dat de zin en de waarde van het medisch beroep aan geen twijfel onderhevig zijn. Men sen worden ziek en hebben een dokter nodig. Bovendien is er ook nog het uitgangspunt dat voorkomen beter is dan genezen. Na dit medische aan loopje stappen we over op het onder werp de vrouw en het ambt, het gees telijke of priesterambt wel te verstaan. Daarover bestaan veel meer vraagte kens. Bovendien valt het op dat be paalde groepen vrouwen meer ijveren voor vrouwelijke ambtsdragers naar mate het aanzien van het priesterambt daalt en de vragen over waarde en zin van dit ambt toenemen. Als vrouwen dingen naar het priesterambt, wat stel len zij zich daarbij dan voor? ’Sb J P F smxV»- z^Ttvyy 7T kmihl KER’ M>( K V QT! eCcafru/ 2' ilofophcr. *U IN>’ L »-/u ft- <4 r< CJu'Ul De Aartsbisschop van Canterbury A Gez Kardinaal Willebrands Vrouw wil vol waardige positie in de kerk Nederland heeft er een nieuwe „vak bond” bij: voor priesters en pastorale werkers in de RK kerk. Voorlopig al leen in het aartsbisdom Utrecht maar elders heeft men inmiddels grote be langstelling voor dit nieuwe verschijn sel dat door de bisschoppen voorlopig nog met argus-ogen wordt bekeken. „We hebben momenteel al 160 leden”, vertelt de Utrechtse pastor Gerard Zuidberg niet zonder trots. „Als er nog zo’n 100 bij komen ben ik best tevreden”. twijfeld heel andere figuren, dan de vrou wen die in de kerk een plaats eisen waar op zij recht hebben. Inmiddels wordt in rooms-katholieke, anglicaanse en andere kringen druk ge sproken over de vrouw in het ambt. Een bericht uit Londen levert de informatie dat kardinaal Hume van Westminster (r.- k.) binnenkort met de paus zal praten over de priesterwijding van vrouwen in de Anglicaanse kerk en over de gevolgen hiervan voor de verhouding Rome-Can terbury. Aartsbisschop Coggan (angli caan) heeft dit meegedeeld tijdens de ge nerale synode van de Kerk van Engeland. Op de vorige synode in 1978 werd besloten de priesterwijding van vrouwen nog niet in te voeren. De synode stemde toen in met het voorstel tot een gesprek tussen Rome en Canterbury. Aartsbisschop Cog gan is geen voorstander van eenzijdige besluiten door de Anglicaanse kerk. Hij hoopt nu gauw van kardinaal Hume te horen hoe de dialoog moet worden voort gezet. Ook de orthodoxe kerken zullen in het gesprek over de vrouw in het ambt worden betrokken. Zoals bekend kennen de orthodoxe kerken (onder meer Moskou en Constantinopel) wel gehuwde pries ters. Dat wil zeggen: getrouwde mannen kunnen priester worden gewijd, maar priesters mogen niet trouwen. Voorzover mij bekend hebben de orthodoxe kerken de wijding van vrouwen nooit serieus in overweging genomen. en. ons staan binnen de huidige kerk”, aldus Gerard Zuidberg. „We werken vaak als eenlingen of in kleine groepjes, maar het wordt hoog tjijd dat we eens in groter verband gaan overleggen om tot standpunten te kunnen komen. Het gaat er ons niet om ons op te stellen tegen de bisschop”, zo verzekert Zuidberg. „Je kunt je afvragen of we als pastores gezamenlijk de bisschop niet teveel in een isolement hebben laten zitten. Te vaak gebeurt het dat men hem maar laat praten, zijn uitspraken maar laat liggen. Parochies hebben er recht op dat die uitspraken serieus genomen wor den en besproken worden. Ook dan is overleg in een vereniging als de onze bijzonder belangrijk”. Vraag is of de nieuwe vakbond zich gaat aansluiten bij een grote organisatie als het FNV? sering in een hiërarchische kerk, alsme de methoden en modellen van pastoraat en groei van een basiskerk. Eva vertegenwoordigt het materiële aspect van de schepping en de oorsprong van ontelbare vormen. Die goddelijke daad, de schepping van Eva uit Adams rib deelt het Ene: de positieve en negatieve of mannelijke en vrouwelijke polen ontstaan. De wisselwerking tussen deze twee als geest en materie, of Yin en Yang, speelt een belangrijke rol in het geloof en de leer van vele volken, (uit De Kosmische Mens, uitgeverij de Haan, Haarlem). Innocent I received, Dammed i- he. who doth nol believe. I know it mid there" I stun<|‘ multi sunt vovuti r Inslrumcii turn Divinuin. Als vrouwen naar het priesterambt kij ken, dan moeten zij constateren dat het aantal priesterwijdingen in de rooms-ka tholieke kerk terugloopt. Dit betekent niet dat de jonge mensen van nu minder idea len zouden hebben dan die van twintig jaar geleden. Het wil waarschijnlijk wel zeggen dat het priesterschap zoals het nu functioneert in de kerk en de officiële ambtsopvatting van diezelfde kerk niet meer overeenkomen met de idealen van de generatie die de kandidaten moet leve ren. Zij zien misschien liever dat het ambt opkomt uit de basis en gericht is op de behoeften van de parochies. Zij bemerken daarentegen dat in vele gevallen sprake is van een ambt dat ergens van bovenaf in de parochie wordt gedeponeerd. Daar is een priester, zijn ambt is heilig en eeuwig en als celibatair mag hij niet trouwen. De jeugdige generatie ziet dat de officiële ambtsopvatting van de kerk in geen eeu wen is gewijzigd en zij heeft dat al enige malen van paus Johannes Paulus II kun nen vernemen. Het beeld van de priester staat vast. Nu zijn er velen, onder andere de Franse dominicaan Ch. Duquoc, die dat vaststaande beeld willen aanpassen aan de feiten van vandaag. In het nieuwe en minder starre beeld passen de priester wijding van de vrouw, tijdelijke ambts dragers en ontkoppeling van ambt en celi baat Daarmee is het beeld ontdaan van veel magie. Aan de andere kant is de zwarte magie populair, maar vrouwen die graag dansen op een heksensabbat en satan dienen in de zwarte mis zijn onge- Vanuit Zweden klinken andere gelui den. De vrouwelijke pastores van de lu therse kerk worden in rechten en plichten gelijk gesteld aan hun mannelijke ambt genoten. Een hiertoe strekkend regerings voorstel is in de synode met ruime meer derheid van stemmen aangenomen. In Ro me is een eenvoudige stemming niet vol doende. Zelfs als de grote meerderheid Nu we het toch over vrouwen hebben, verdient het vermelding dat Bernadette Soubirous op 16 april honderd jaar gele den overleden is. Zij stierf 21 jaar na haar eerste verschijning van de heilige maagd Maria de Lourdes. De rk. kerk heeft deze verschijning officieel erkend en vele mil joenen bedevaartgangers hebben de pel grimstocht naar Lourdes gemaakt. Vrou wen als Bernadette Soubirous hebben al tijd een vooraanstaande plaats in de kerk en in het hart van de gelovigen ingeno men. Vrouwen blijken uitstekende heili gen, maagden, martelaressen, moeders, koninginnen en weduwen, maar in de officiële kerkelijke rangen komen zij er gens op de laagste plaats. Ze zijn er mij niet minder om. Jeanne d'Arc mocht aan het hoofd van een leger optrekken om Frankrijk te bevrijden, de kerk bestemde haar voor de brandstapel. Gelukkig zag zij postuum haar dwaling in en Jeanne werd tot de eer der altaren verheven. Belangstellenden maak ik erop attent dat ik het graf van Jeanne niet weet te vinden, maar dat het stoffelijk overschot van Ber nadette tot op deze dag rust in een kristal len schrijn in een kapel van het klooster van de Zusters van Liefde in Nevers, van welke congregatie Bernadette eens deel uitmaakte. Overigens wil ik mannen van Grieken- sub umbra alarum tua- k rum ’onsumma- turn est. IDETE WImh’mt hath rxcs |o see. i will sec rightly. kenden”, aldus Zuidberg. „We willen pleiten voor duidelijkheid en openheid in kwesties rond het al of niet benoemd kunnen worden, bij het al of niet aanstel len en bij het al of niet ontslaan. Het is bovendien broodnodig dat er eens een instantie komt die voor collega’s in de bres kan springen als ze in de knel dreigen te komen. Er zijn de laatste tijd dingen gebeurd rond benoemingen en ontslagen waarvan je je kunt afvragen of je als collega’s gezamenlijk geen steun had moeten verlenen. Waarom een vakbond voor pastoraal werkende: „Voorop: het is geen fraai woord”, aldus Gerard Zuidberg. „Maar we gebruiken de term uitdrukkelijk om aan te geven dat de bond zich richt op allen die in het pastoraat werkzaam zijn: priesters en pastorale werkers, gehuwd of ongehuwd. Wat nu de reden van de oprichting betreft: we hebben het gevoel dat er evenals voor andere beroepsgroepen als OCULUS NATURAE she Ciwlif |mt qtieni Xa-tura x isi(a( rcgil lcrrcn« omnia. Lively. mortal. effective, perish, able and to be reborn again. I.l MI X XVII RAE. PSR|:R(;o\ FRATRI’S Earthly Eve, The Old Birth. O, Mun. 0. Man. bethink thee how Nature is a great world, and hath become man. Innocent I give back. Despise j| nut to thine own shame. Seek the fi tctidship of Archaea. the diN>rker|ief. Momenteel is men bezig om allerlei vragen en problemen eens op een rijtje te zetten. Daar heeft het voorlopig be stuur tot eind dit jaar de tijd voor gekre gen. Op het voorlopige lijstje staan o.m. het doordenken van wat men dan wel noemt het solidariteitsmodel in plaats van het gehoorzaamheidsmodel. Verder de maatschappelijke-politieke dimensie van kerk, pastoraat, ambt. Ook vragen rond kerk en ambt, zoals de democrati- TinjirtK O 1 Harpocrates. Dominus providebit van de priesters en van kandidaten voor het ambt tegen het verplichte celibaat zou zijn, dan betekent dit geenszins dat het opperste bestuur van de kerk de mening van de meerderheid volgt. Zelfs al zouden alle r.-k. vrouwen zich uitspreken voor de vrouw in het ambt, dan nog behoeven deze stemmen in Rome niet de doorslag te geven. De Zweedse lutheranen doen het wat democratischer, maar let wel: Rome heeft nooit de pretentie gehad democra tisch te zijn, wel hierarchisch en vandaar ook dat strakke priesterbeeld. Het gezag komt van God, van paus en bisschoppen en niet van het volk. Hoewel, er is een gezegde vox populi vox dei ofwel de stem van het volk is de stem van God, een gezegde dat ik nooit tot de mijne wil maken. Terug naar Zweden. Daar mag een mannelijk pastor zijn bezwaren tegen de vrouw in het ambt kenbaar maken zonder dat hij bang hoeft te zijn voor de gevolgen. De vrouwen zullen hem heus geen kwaad doen. De man moet wel zijn vrouwelijke collega’s aanvaarden. Een enquête in Zweden heeft aan het licht gebracht dat 97 percent van de lutherse kerkleden voorstander is van toelating van de vrouw tot het kerkelijke ambt. De lutherse her ders denken er anders over. Een onder zoek onder hen leverde 54 percent op voor de vrouw in het ambt. Kortgeleden heeft in Baltimore een con gres gewoed over de vrouw in het ambt. Het congres nu zal binnenkort een afvaar diging naar het Vaticaan (Rome dus) stu ren om de kwestie tot in de hoogste kerke lijke organen opnieuw bespreekbaar te maken. Omstreeks tweeduizend r.-k. vrouwen hebben deelgenomen aan dit congres dat aansluit bij het document van de bisschoppensynode over de rechtvaar digheid in de wereld. Daarin schrijven de mensengemeenschap. In de kerken is het al niet veel anders. Mannen als bisschop pen, synodeleden en leden van allerlei instanties zeggen of schrijven hoe zij er over denken en vrouwen komen er nau welijks aan te pas. Het zou overigens een nog vreemdere zaak zijn als mannen uit- sluitend over mannenzaken en vrouwen over vrouwenzaken zouden beslissen. Ui teindelijk zijn er immers alleen maar menselijke aangelegenheden. We mogen geen ogenblik veronderstel len dat sommige vrouwen het wel aardig zouden vinden om in brokaten gewaden met wierookvaten te zwaaien, terwijl de schoonste en plechtigste liederen het kerkgebouw vullen tot aan de gewelven. Het is best een aantrekkelijk beeld en misschien hebben dergelijke schone tafe relen in het pas voorbije verleden duizen den kleine jongens geïnspireerd tot een priesteropleiding. Bij de gelovige vrouw van vandaag geeft vanzelfsprekend een geheel andere reden de doorslag en wel de emancipatie van de vrouw die een vol waardige positie moet kunnen innemen in de kerk. Kerken bestaan uit mensen en gewoonlijk is de helft man en de andere helft vrouw. Maar zelfs al zouden de vrou wen slechts tien percent van de gelovigen uitmaken, dan nog zouden zij recht heb ben op een volwaardige plaats in de ker kelijke gemeenschap. <«*1 is un (denial uncreated. infinite, supernatural, self«>ustuittiug. I>< axérdy .Hid existing spirit who h.itli .mu. in llitf course <>f najurc and tune ,t visible, bodily, mortal man. OCULUS DIVINUS fifr quern Deus vidit cicaxit omnia. lArryj^ing hath its mdJ'nnd announces its beginning. I.LMIX tiRKTlKl. |;RG(»X *unt dim Heavenly Eve, The New Birth. 0. Man. O, Mun. mt bo* God. I he Word bath become man. T1XCT1 RK <(>I.1.E<IK S S, Nat ramenta. Andere zaak: het pastoraal beroep moet gezond blijven. Het pastoraat is binnen onze samenleving geen be schermd beroep en er bestaat geen offi ciële beroepscode waarop we elkaar kunnen aanspreken. Naarmate ons be roep in de samenleving kwetsbaarder wordt is het van belang om ervoor te waken dat de inhoud van onze functie niet wordt overgeleverd aan willekeur van welke kant dan ook. Er kan veel bescherming uitgaan van de parochie of van de bisschop, maar we zullen er ook zélf als collega’s onderling aan moeten werken. Zoals we elkaar ook kunnen helpen bij het denken over allerlei nieu we methodes in het pastoraat”. „We willen als vereniging zorg dragen voor een duidelijke en openlijke rechts positieregeling voor pastoraal wer- artsen, advocaten, journalisten, om maar een paar te noemen, ook de men sen in het pastoraat behoefte hebben aan een vereniging die het beroep be schermt, op z’n inhoud bewaart en op komt voor de behartiging van de be langen. Twee „poten” dus. De plaats van de kerk in de samenleving en van de pastor binnen die kerk is aan verandering on derhevig. Wat stelt die kerk in de samen leving voor en wat stelt de pastor eigen lijk voor? Belangrijke begeleidende diensten moeten worden doordacht en besproken, maar ook door de mensen „aan het front”: de pastores in parochies en gemeentes. Als er wordt gepraat over problemen als homofilie, seksualiteit, werk en werkloosheid, dan klinkt ook wel eens een pastoraal geluid maar dan meestal van een bisschop of een enkele pastor die de moed heeft wat te zeggen. Maar het zou juist zo goed zijn wanneer een groep pastoraal werkenden zich ge zamenlijk daarover buigt en van zich doet spreken. Dit heeft alles te maken met de geloofwaardigheid van ons werk land waarschuwen tegen de metropoliet Kantiotis van Florina die van plan is van. Griekenland een Grieks-orthodoxe repu bliek te maken, let wel gebaseerd op kerj kelijke beginselen. De onverlaat noemt: zich de Khomeini van Griekenland. God (Allah) en alle vrouwelijke heiligen be schermen Griekenland, Iran en de wereld tegen godsdienstige massamoordenaars of zij nu van islamitische of orthodoxe huize zijn. De vrouwen van het klassieke! Hellas zouden zoiets van hun mannen beslist niet hebben genomen. Tenslotte! heb ik nog een paar domme vragen. Waar! om hoeven vrouwen hier niet in militair» dienst en zou er minder oorlog zijn als het] aan de vrouwen lag? „Dat is niet uitgesloten. De vraag is al gesteld of het juist niet goed zou zijn om via de vakbond weer in contact te komen met de organisaties van arbeiders en andere werkenden”. De vrouw, Rita Koopman, woonde in de jaren voor de oorlog in Amsterdam. Haar familie was joods, maar wist zich lange tijd te onttrekken aan het noodlot. Elf maal kwam de familie in de Hollandse Schouwburg en elf maal mocht ze weer naar huis. Totdat Aus der Fünten, hoofd van de „Zentralstelle für jüdische Auswande- rung” hen persoonlijk kwam halen. Dan begint het verhaal van de verscheuring van de familie, het spoorloos verdwijnen van de ouders, de ontsnapping van het jongste broertje en Rita’s tocht naar Vught. Een aantal gelukkige omstandigheden lengen (en redden uiteindelijk) haar leven. Het belangrijkste is dat zij wordt inge deeld bij het „Philips-commando”, een groep arbeidsters die niet op transport werd gesteld. Het is uiteindelijk juni 1944 wanneer dit transport naar Auschwitz toch komt. Daar aangekomen (vraag niét hoe) begint een tijd van niet te beschrijven lijden dat slechts tussen de regels door te lezen is. Deze tijd wordt afgesloten met een ge dwongen tocht langs allerlei kampen, met de Duitsers mee die met de adem van de Russen in hun nek vluchten. De geschiedenis kennende is het bijna onvoorstelbaar dat Rita dit zélf overleeft en bovendien haar drie broers terugziet. De jongste is na zijn ontsnapping onder gedoken, de tweede heeft zich weten te redden door te zeggen dat hij uit een gemengd huwelijk kwam en de derde vluchtte net voor het uitbreken van de oorlog naar Engeland. FEICO HOUWELING „Een huilbui van jaren”, geschreven door Dick Walda naar verhalen van Rita Koopman. Uitgegeven door H. J. W. Becht’s uitgeverij te Amsterdam. Prijs 17,90. Als bent, Voor dat et kun j niet h Wel, t hamst ker in romm der- e daan) Zeker ben c weer i zogen zie Nu dier, verwe je als aller l die zt elkaa ik bij Zit i, eigen kig d meer niet eigen op je je bn Kij zame \Y Pr.»., eCewïfW/p1 H bisschoppen dat ook zij wensen dat de vrouw een eigen verantwoordelijkheid en medezeggenschap krijgt in de samenle ving en eveneens in de kerk. Dat zal dan iets moeten zijn tussen het schoonhouden van het kerkgebouw en de vrouw vol waardig in het ambt. We moeten maar afwachten. Rome kan in ieder geval niet zeggen dat zij de vrouwen niet heeft ge hoord. Zeker volgend jaar niet, want dan hoopt het congres in Rome een internatio nale conferentie over de vrouw in het ambt te houden. In Baltimore waren veertig nationale en internationale organisaties vertegenwoor digd. Daarbij waren zeven Nederlandse vrouwen. Baltimore, vele andere vrouwen en ook mannen als ik zijn van mening dat er geen overtuigende theologische argu menten zijn om de vrouw op verschillende pastorale posten reeds vele priesterlijke ambtsverantwoordelijkheden vervult. Nog niet zo lang geleden heeft kardinaal Willebrands in Noordwijkerhout vooral op grond van de kerkelijke traditie de aanbeveling afgewezen om te streven naar vrouwelijke priesters in de kerk. De kardinaal huldigt hier de officiële Vati caanse opvattingen, hetgeen niet geheel onbegrijpelijk is. We keren terug naar de Sovjet-Unie waar kennelijk nog heel wat moet worden gedaan aan de emancipatie van de vrouw. Van alle vrouwen die kunnen werken is 92 percent aan het werk of aan de studie, maar de mannen laten aan hen meestal de zorg voor het huishouden en de opvoeding van de kinderen over. Bovendien krijgt de werkende vrouw een veel lager salaris dan haar mannelijke collega. Ik kan me onmogelijk voorstellen dat „het commu nisme” daar trots op kan zijn. Misschien is Moskou wel even patriarchaal en hierar chisch als Rome. Waar zijn de tijden ge bleven van Catharina de Grote? Nu zijn kwesties als de vrouw in het ambt nog niet eens zulke wezenlijke vrou wenzaken. Dan komen we terecht bij zwangerschap, geboorte en helaas ook abortus. Vooral in de laatste kwestie stui ten we op merkwaardige zaken. Bijna nooit wordt gesproken of geschreven over de mannen die het te aborteren leven hebben verwekt. Daarnaast is er het te recht geplaatste verwijt van vele vrouwen dat ook in zaken van abortus door man nen wordt beslist. Dat is een andere situa tie dan baas in eigen buik. We hebben het hier niet over'voor of tegen van abortus, maar over het feit dat mannen meestal beslissen over zaken als vrouw in het ambt en abortus die in de eerste plaats de vrouwen aangaan en natuurlijk de hele Radio- en tv-journalist Dick Walda stelde een boek samen uit gesprekken met een vrouw die verscheidene concen tratie- en vernietigingskampen heeft meegemaakt. Het boek heet „Een huilbui van jaren” en is naast het verhaal voor zien van foto’s van Auschwitz en Birke nau, gemaakt door Mattheus Engel. f <0^ L*i k fi* WATCH BLOOD TI.SCTlHt I’IIYSK V Virgin's milk and sweat of Sim i„ mother of six children and a pure virgin. PHILOSOPHORUM VENTTE. vnnii.m xbhkuti:. 1 v Wlmrxvr hath <mi> Io hear, shall - not It called upon |<>o Imidlv for lie Imtli >»orn alle- gi.'iner (o nature and K n<Hlire's secret servant. The wondvr-bird 1‘hovnix with its thrno cggH, (he J first is full of air, b S' I hr second hath two yolks, in the third a young cotk pecks. riot too inui h, I si ratch my head <(nitv-frightened pati’ i \rro vlecti. IMA V| 'to Tvc QUA UaierCjSr 7 RAVENS 7 SPHERE PR Kt Tit K 31 feul Th. Heavenly and Earthly Eve. Mother of all Creature, in Heaven and on Earth. The Star of the Kings from the Orient. Xature is a crcnlcd. natural, timely, definite, spiritual, existing and Iwidily (J spirit. HrI image, likeness and shadow, fashioned after the uncreated etern»| spirit, hidden and, yet visible ROSA CRUCIS VENITE i KIDETI. KIDLIT and 7 EAGLES 7 LIONS The Sun of Justice VIRGIN SOPH1* j^z TV Ay u Txvra. L 'rr- Hi:i> J Sy

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 18