Benzinetekort in VS
id
Sadat vraagt politiek asiel voor sjah
Priesterwijding
Astrid Proll
uitgeleverd
Amnesty over
Sovjet-Unie
Syrië zoekt
legerofficier
na massamoord
Weizman nu officieel
uit delegatie gestapt
leidt tot veldslag
Bistropubliek
overvallen
1
Reagan op kop
bij Republikeinen
Vijfvoudige moord
in Gent ontdekt
Bombardement na
aanslag van
PLO in Israel
Tien gevangenen in
België ontsnapt
Drinkwater blijkt
ernstig vervuild
Oneens over beleid jegens Egypte
Mooi gevoel
Kunstberg
Rijksmuseum bezet
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
2 5
JUNI
MAANDAG
2
joien
kten
lood
ring
t voor
ort is
tn mr.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN-CAIRO. De
Iraanse regering heeft met in
gang van vandaag alle verze
keringsmaatschappijen in het
land genationaliseerd. Radio
De Stem van de Islamitisch
Republiek maakte dit vanmor
gen bekend.
door Nico Scheepmaker
ingen
week-
Apel-
ichute-
onder-
ede bij
kampi-
lebben
'olgens
e kam-
Tgaan-
tnjFcl
IKON.
V erzekeringsbedri j ven
(Van onze redactie buitenland)
I
heet
fonge-
lering
fan de
iderti-
geren-
In een decreet van de geheime raad van
de revolutie is bepaald, dat alle verzeke
ringsmaatschappijen onder staatscontro
le zijn gesteld.
In een rede voor het parlement, heeft de
Egyptische president Anwar Sadat voor
gesteld de verbannen sjah van Iran poli
tiek asiel te verlenen. De afgevaardigden
reageerden met applaus en gejuich. De
sjah verblijft op het ogenblik in Mexico.
tot straffen van twaalf jaar of meer
veroordeeld. Zij moeten onder onhygië
nische en vaak gevaarlijke omstandig
heden zware arbeid verrichten in straf
kampen. Voldoende medische zorg ont
breekt en veel gevangenen zijn chro
nisch ondervoed, aldus Amnesty.
Aanhangers van Khomeini, zo is zater
dag gemeld, hebben in Oost-Teheran een
grote voorraad wapens in beslag geno
men, welke voorraad eigendom was van
de belangrijkste marxistische guerrilla-
groepering van het land de Fedayan-e-
Chalq. Er werden machinegeweren, auto
matische geweren, granaten en radio-ap-
paratuur buitgemaakt. Ook zou voor een
half miljoen gulden aan Iraans en voor
6000 gulden aan Amerikaans geld zijn
gevonden.
De Fedayan-e-Chalq heeft tegen de in
beslagname geprotesteerd en gezegd, dat
ze zich als een para-militaire organisatie
beschouwt en dus gerechtigd tot het dra
gen van wapens. Er deden de afgelopen
maand berichten de ronde, dat twee lei
ders van de organisatie waren gearres
teerd en in de gevangenis gemarteld.
voornemen over een paar maanden een
op de islam gebaseerde grondwet in te
voeren, in de war geschopt.
LONDEN (Reuter). De Britse autori
teiten hebben zaterdag Astrid Proll, die
wordt verdacht van lidmaatschap van de
Baader-Meinhof-groep, uitgeleverd aan
West-Duitsland. Ze moet terechtstaan we
gens poging tot moord en twee bankover
vallen. De 31-jarige vrouw is onder zware
bewaking op een vliegtuig naar Frankfort
gezet.
Vorige week trok Astrid Proll haar be
roep tegen uitlevering in, en besloot zich
niet langer tegen uitleveren te verzetten.
Ze had beroep aangetekend op grond van
haar huwelijk met een Brit, waardoor ze
het Britse staatsburgerschap zou hebben
verkregen Maar over de geldigheid van
het huwelijk bestaat twijfel omdat Proll
een valse naam gebruikte.
meenten, waaronder Brugge, Knokke,
Oostende en Oudenaarde.
De Belgische milieu-actiegroep Aga-
lev (Anders Gaan Leven) wijst er op
dat de vervuiling al zaterdagmiddag is
geconstateerd, maar dat het waterlei
dingbedrijf pas zaterdagnacht om 3.10
uur de politie van Brugge heeft ge
waarschuwd. De politie heeft toen ge
zorgd dat de burgers via de radio wer
den gewaarschuwd dat het water voor
gebruik moet worden gekookt. Agalev
meent dat de overheidscontrole op wa
terleidingbedrijven en kerncentrales
moet worden uitgebreid, opdat parti
culiere bedrijven „niet langer hun goe
de naam boven het belang van de be
volking zullen blijven stellen”.
GENT. In een villa in Sint-Amands-
berg bij de Belgische stad Gent zijn gister
middag vijf lijken ontdekt De villa is
eigendom van een garagehouderEen
klant van de garage, die gisteren hulp
zocht voor zijn defecte auto, trof in het
huis de lijken aan van de garagehouder,
zijn echtgenote, twee dochters en een toe
komstige schoonzoon. Allen waren door
kogels gedood.
Twintig vrachtwagenchauffeurs hadden uit protest een kruispunt in Levit
town, een voorstand van Philadelphia, geblokkeerd. Daarbij voegden zich
automobilisten die een benzinestation gesloten vonden en tal van inwoners van
het gebied.
Toen de politie het geblokkeerde kruispunt wilde vrijmaken werd zij begroet
met een hagel van stenen, bierflessen en vaten. Oproerpolitie met gummiknup
pels en politiehonden slaagde er tenslotte in de menigte te verspreiden. Onder de
30 gewonden bevonden zich negen politiemannen.
In Boston hielden 100 taxichauffeurs luid toeterend een protestrit. „Geen
benzine, geen werk”, was de slogan.
In New York en omgeving, waar een rantsoeneringssysteem van kracht is,
waren gisteren slechts weinig benzinestations open.
De minister van Defensie, Harold Brown, zei in een vraaggesprek dat het
olietekort „een ernstig potentieel veiligheidsvraagstuk” is. „De VS importeren
ongeveer de helft van hun olie, maar onze Europese en Japanse bondgenoten
importeren een veel grotere hoeveelheid. Die situatie maakt onze veiligheidspro
blemen groter omdat wij afhangen van het bondgenootschap”.
Senator Abraham Ribicoff, democraat uit Connecticut, zei vandaag een
wetsontwerp te zullen indienen waarin staat dat alle in de VS geproduceerde
benzine tegen 1987 voor tien percent moet bestaan uit een vervangende brand
stof.
Dat betekent dat Israel in het bijzonder
inzake de nederzettingenpolitiek de ge
voeligheden van Egypte moet ontzien.
Geen provocerende verklaringen en geen
provocerende daden, zoals de recente
stichting van Elon Moreh, een nederzet
ting van de religieuze beweging Goesj
Emoeniem bij de stad Nabloes op de wes
telijke Jordaanoever.
De andere „rebel” Mosje Dajan heeft
gedeeltelijk tegen wil en dank een andere
weg gekozen. Hij werd gistermorgen ge
opereerd aan een darmgezwel en is de
komende weken uitgeschakeld. Dajan
had echter al laten weten weliswaar niet
uit de delegatie te willen treden, maar wel
op non-actief te worden gezet.
Begin liet het afgelopen weekend de
pers weten dat het maar eens uit moest
zijn met Weizmans opstandig gedrag,
waarop Weizman schermde met aftreden.
Begin was daarvan echter niet onder de
indruk omdat volgens hem Weizman
daarmee al vijfmaal had gedreigd. Vol
gens Weizman heeft hij slechts tweemaal
met aftreden gedreigd, waarbij hij altijd
het gelijk aan zijn zijde had.
BRUSSEL (DPA/AFP). In Namen in
België zijn tien gedetineerden ontsnapt uit
de gevangenis. Onder hen zijn volgens een
politiewoordvoerder „gevaarlijke misda
digers”.
Een dag of veertien geleden is een sta
king onder de Belgische gevangenbe
waarders uitgebroken. Looneisen liggen
eraan ten grondslag. De rijkswacht heeft
zo goed en zo kwaad als het gaat de
bewaking overgenomen.
Reeds eerder waren gevangenen elders,
meer in het bijzonder Luik, uitgebroken.
ruiten
'an het
mierne
twaar-
lebben
week-
iebben
J-deta-
lerend
■rdam-
stellen
gedaan
am zich
i aan de
derland
mtsnap-
ms rap-
iber he-
Jong.
verhijs-
i derge-
worden
zoekers
i gehad
zo zei
Paus Johannes Paulus de Tweede heeft gisteren in de St. Pieter in Pome 88 neomisten de
priesterwijding toegediend Zij zijn afkomstig uit vijftien verschillende landen Volgens recente
statistieken van de rooms-katholieke kerk is het aantal priesters in de wereld gedaald van 435.848 in
1971 tot 406.717 in 1977.
ïiten op
n moet
n en de
•n. Aan-
ischedé
■de zeer
aldus
Laat ik het even eenvoudiger stellen. Op
een zolderkamertje woont een doodarme,
doodgoeie kunstschilder met zijn vrouw
en twee koters. Zij wonen boven een res
taurant. De eigenaar van dat restaurant
gaat elke zondag naar de kerk, en daar
heeft hij, door dat getuur naar gebrand
schilderde ramen, religieuze beelden en
schilderingen tijdens de dienst, een mooi
gevoel voor kunst aan overgehouden. Ook
heeft hij een keer een film over Vincent
van Gogh op de televisie gezien, dus op
een zekere dag zegt hij tegen die schilder:
jij mag elke dag met je vrouw en bloedjes
van kinderen in mijn restaurant komen
eten. En daar hoef je niks voor te betalen.
Je krijgt toeristenmenu, niks bijzonders,
maar het vult tenminste de maag.
NEW YORK (UPI). Dertig gewonden en 69 arrestaties: dat was de
balans van een vechtpartij in een plaatsje in de Amerikaanse staat
Pennsylvania tussen automobilisten die boos waren over het benzinete
kort en de politie.
WASHINGTON (DPA). De voormali
ge Amerikaanse gouverneur en gewezen
filmster Ronald Reagan heeft op het ogen
blik de beste kansen om bij de Republikei
nen de kandidaat voor de volgend jaar te
houden presidentsverkiezingen te wor
den. Dit blijkt uit een opiniepeiling waar
van de Washington Post zaterdag de resul
taten publiceerde.
Er is meer aan de hand dan alleen maar
de officiële reden die Weizman opgeeft.
Weizman leeft de laatste tijd in onmin met
premier Begin en heeft herhaaldelijk met
ontslag gedreigd. Weizman is het, evenals
minister van Buitenlandse Zaken Dajan,
fundamenteel oneens met Begins aanpak
van de onderhandelingen met Egypte
over autonomie. Hij gaat ervan uit dat
Israel er alle belang bij heeft Egypte, waar
dat mogelijk is, te helpen bij zijn moeilijke
en geïsoleerde positie in de Arabische
wereld.
LONDEN (DPA). In de Sovjet-Unie
zijn sinds augustus 1975 321 mensen in
gevangenissen of psychiatrische inrich
tingen opgesloten of verbannen, omdat
ze gebruik hebben gemaakt van de rech
ten van de mens, zo meldt Amnesty
International. Bovendien wacht een aan
tal mensen nog op een proces.
Onder de honderden „gewetensgevan-
genen” zijn elf leden van het comité dat
toezicht wil houden op de naleving van
de slotacte van de veiligheidsconferentie
van Helsinki. De meesten van hen zijn
Als voorbeeld noemt de organisatie
het geval van Lveko Lukjanenko, lid van
de Helsinki-groep, die gevangen zit in
een kamp in Morddovia. De gevangenen
moeten daar glas slijpen voor kroon
luchters, maar ze hebben geen be-
schermkap tegen glasstof en geen be
schermende handschoenen. Hoewel ze
bij dit werk veel glassneden oplopen
moeten ze toch steeds hun handen
schoonmaken met zand en koud water.
Het voedsel bestaat uit rotte kool, wate
rige havermoutpap en zoute haringen,
zo bericht Amnesty.
De officiële reden die Weizman heeft
opgegeven, is dat de onderhandelingsde-
legatie, die zes ministers telt, te groot is
om effectief te kunnen onderhandelen. De
onderhandelingen met Egypte vinden
tweemaal per maand plaats, beurtelings
in Israel en Egypte. Vandaag kwam de
Egyptische delegatie onder leiding van
premier Mustafa Halil naar Israel voor
twee dagen van onderhandelingen.
iooge-
verle-
■erder
p het
r een
Het parket van Gent vermoedt dat de
daders geen onbekenden van de familie
zijn geweest, omdat de hond van de fami
lie, een lerste setter, niet heeft geblaft.
Ook zijn geen sporen van braak gevon
den. Gistermiddag werden alle deuren en
ook de garagepoort op slot aangetroffen.
ad van
erenap-
1 terug-
Litiek te
iet rap-
nzijdig.
vrijdag
jn inde
moge-
:h voor
i plaats
it. Aan
komen
Omtrent de motieven voor de moord
tast men nog in het duister. Wel bleken de
portefeuilles van de twee mannen en la
den en kasten doorzocht te zijn, maar dit
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. Minister van Defensie Weizman is uit de Israëlische
delegatie getreden die met Egypte over Palestijnse autonomie onderhandelt.
Het Israëlische kabinet heeft gisteren Weizman officieel van zijn onderhande-
lingstaak ontheven.
Weizman heeft evenals Dajan en nog
drie ministers tegen de Elon-Moreh-
nederzetting gestemd. Toen het kabinets
besluit eenmaal aangenomen was, eiste
premier Begin van hem dat hij loyaal het
democratisch genomen kabinetsbesluit
zou mede-uitvoeren. Maar Weizman is er
zich tegen blijven verzetten en heeft zich
publiekelijk tegen Elon Moreh uitgespro
ken. Toen de Palestijnse landeigenaren de
Elon-Moreh-nederzetting voor de rechter
betwistten, weigerde Weizman bijvoor
beeld een document op te stellen waarin
de militaire noodzaak van die nederzet
ting bevestigd wordt. Aangezien Weiz
mans betrekkingen met Begin nooit zo
warm zijn geweest, moest er wel een mo
ment komen waarop de zaak zou ont
ploffen.
n een
i goed
r van
ie de
ruim
Dp de
i ont-
terna-
i Har-
necel-
mden
1 ver
grote
rei de
1 het
vlieg-
oogte I
i rug
recht
eken-
PARIJS (DPA). In de nacht van vrij
dag op zaterdag zijn ongeveer tachtig gas
ten van de Bistrot de Paris in het Quartier
Latin in de Franse hoofdstad, door vier
overvallers een half uur lang in bedwang
gehouden en uitgeschud. De overvallers
verdwenen met een buit van nog onbeken
de waarde.
Kort voor vrijdag-middernacht waren
de vier dieven, van wie er twee gemaskerd
waren, het lokaal binnengekomen, dat als
trefpunt geldt van veelal welgestelde
lieden.
Met pistolen en jachtgeweren werden de
gasten en ook het personeel op een hoop
gedreven. Zij moesten hun geld, waarde
papieren en kostbaarheden en horloges
afgeven. Studenten hoefden dat niet te
doen, maar die bleken niet aanwezig te
zijn.
BRUGGE (Belga). De waterlei
dingbedrijven in West-Vlaanderen
hebben gisteren de bevolking van dit
gebied aangeraden het drinkwater
voor het gebruik te koken. Dit besluit is
gisternacht genomen tijdens een
spoedvergadering, nadat zaterdagmid
dag bij Oudenaarde een vervuiling van
het drinkwater was geconstateerd. De
oorzaak van de vervuiling is nog niet
bekend.
Het advies van de waterleidingbe
drijven geldt voor een dertigtal ge-
DAMASCUS (Reuter). Syrië heeft
Turkije gevraagd om hulp bij de opspo
ring van een dissidente legerofficier die
ervan wordt beschuldigd dat hij opdracht
heeft gegeven tot de moord op vermoede
lijk 50 militiare kadetten in de Noord-
Syrische stad Aleppo.
De regering in Damascus meent dat de
29-jarige kapitein Ibrahim Yoessef na de
slachting in de artillerieschool van Aleppo
op 16 juni, naar Turkije is uitgeweken.
Inmiddels zouden 12 Syriërs voor deelne
ming aan de massamoord bij verstek ter
dood zijn veroordeeld. Twee verdachten,
die wel aanwezig waren, werden veroor
deeld tot de dood door ophanging.
De massamoord in Aleppo, officieel toe
geschreven aan de fanatieke Mohamme
daanse Broederschap, is de ernstigste cri
sis waarmee het Syrische bewind van
president Hafez al-Assad sinds deze in
november 1970 in een staatsgreep aan de
macht kwam, te maken heeft gekregen.
Officieel is gezegd dat 32 kadetten wer
den gedood, maar volgens ingewijden zijn
later nog eens 18 kadetten bezweken aan
hun verwondingen.
Volgens diplomatieke kringen in Dama
scus zijn de Syrische leiders uitermate
verontrust, niet in het minst omdat Yoes
sef een gerespecteerd lid van de regeren
de Baath-partij was en de meeste slachtof
fers behoorden tot de mohammedaanse
minderheidssekte der alawieten.
’s Lands meest vooraanstaande alawiet
is president Assad zelf. Zijn sekte maakt
maar 15 percent van de Syrische bevol
king uit, maar bezet alle sleutelposten in
leger, regering en Baath-partij.
Yoessef was volgens diplomatieke krin
gen belast met de „politieke vorming” op
de school in Aleppo.
Sinds de massamoord in Aleppo zijn de
veiligheidsmaatregelen in Damascus
zichtbaar verscherpt. In de lounge van het
grootste hotel lopen eveneel rechercheurs
in burger als gasten rond.
Niettemin is vier dagen na de massa
moord in Aleppo een nieuwe moord ge
pleegd. Woensdag werd de onderdirecteur
van de Mezze-gevangenis in Damascus,
een alawiet. doodgeschoten toen hij in zijn
auto op weg was naar zijn werk.
(Van onze redactie buitenland)
BEIROET Israel heeft gisteren drie
dorpen in Zuid-Lïbanon gebombardeerd.
Bij de actie zouden tenminste 20 mensen
zijn gedood of gewond. Volgens de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie PLO zijn de
slachtoffers allen vrouwen en kinderen.
Het bombardement volgde enkele uren na
de bomaanslag gisteren op een busstation
in Tel Aviv. Daarbij kwamen twee Ara
bieren om het leven. De PLO heeft de
verantwoordelijkheid voor die aanslag
opgeëist.
Volgens Israel heeft het bombardement
alleen „terroristen-concentraties” getrof
fen. De PLO zegt dat het gaat om gewone
dorpen ten zuiden van de havenplaats
Sidon en bij Sachmor in de Bekaavallei,
waar nauwelijks Palestijnse guerrilla’s
wonen.
De schilder en zijn gezin laten zich dit
niet twee keer zeggen, en vanaf de eerste
dag zitten ze altijd om zes uur klaar om
aan te vallen. Na een paar keer zegt de
vrouw van de schilder: je moet er iets voor
terugdoen, geef hem een schilderij, dan
kan hij dat in zijn restaurant hangen, dat
vrolijkt de boel een beetje op. Ik geef hem
niet één schilderij, antwoordde de schil
der (op zijn schnitzel kauwend), ik geef
hem elke maand een schilderij! Voor wat
hoort wat! Na drie jaar had de restaurant-
eigenaar 36 schilderijen, hij wist er geen
raad meer mee, al zijn vrienden en fami
lieleden had hij er ook al een paar gege
ven, en bovendien vond hij ze lang niet
allemaal even mooi. Moet je horen, zei hij
op een avond, blijven jullie gerust komen
eten, maar doe mij één plezier: hou die
schilderijen nu maar verder, ik heb er
geen ruimte meer voor.
Toen werd de schilder verschrikkelijk
kwaad. Wat verbeeldde die restaurantei-
genaar zich wel? Als zijn toeristenmenu
goed genoeg was om door hem en zijn
gezin opgevreten te worden, waren zijn
schilderijen zeker goed genoeg om opge
hangen te worden! Zo is ongeveer de
situatie, ook in werkelijkheid. Naast de
boterberg nu een kunstberg. CRM weigert
nu de nodige middelen te verstrekken
„omdat dat niet passend is in het elite-
kunstbeleid”. Dat laatste klinkt wat al te
heetgebakerd. Behalve Zweden schijnt er
geen land ter wereld te zijn waar de kun
stenaars zo au serieux genomen worden
dat ze in een soortement loondienst van de
staat zijn. Of behoor je dan juist tot de
elite, vergeleken met de arbeiders op de
fabriek, en het personeel op het kantoor?
De enige verbinding met de buitenwe
reld hadden de bezetters zondagmiddag
via een WC-raam op twee hoog aan de
achterkant. Aan een touw werden levens
middelen naar boven gehesen, en ook een
sjoelbak. „En zitten ze binnen nu ook te
schilderen?”, vroeg ik aan een van de
actievoersters beneden. De omgeving leek
me inspirerend genoeg, al was het maar
om hier en daar een snorretje extra aan te
brengen. „Nee”, zei ze„ „kleurpotloden
wilden ze niet hebben, alleen een
sjoelbak”.
Het was zondagmiddag half één. Op de
trappen van het Van Gogh Museum zaten
enkele tientallen buitenlanders te wach
ten tot het museum om één uur open zou
gaan. Een Duits echtpaar met kinderen,
dat zich blijkbaar wat ontheemd voelde
tussen al die gesloten musea, vroeg me
waar Madame Tussaud was. Ik legde uit
dat dit wassenbeeldenmuseum niet in de
museumbuurt was. Maar ongetwijfeld
wel open zou zijn. Opener in ieder geval
dan het Rijksmuseum, waarvan alle deu
ren door de bezetters gebarricadeerd wa
ren. Bij de ingangen borden in vijf talen,
waarop gemeld werd dat het museum tot
zeker de volgende dag gesloten zou zijn.
„Onze excuses”, stond er ook in vijf talen
bij. Enkele pamflettistische schilderwer
ken versterkten de argumentatie niet,
maar dat hoefde ook niet: zij vielen niet
onder „kunst” maar onder „strijd”, net als
de CPN-verkiezingsborden.
Zou ik erg boos zijn, vroeg ik me af, als
ik als Japanner voor een toe-deur kwam?
Of zou ik denken: ha!, dat is weer eens iets
anders, ik maak wat mee, een befaamd
museum gesloten omdat hedendaagse
kunstenaars verontwaardigd zijn! NIET
omdat de staat hen laat verhongeren,
NIET omdat de staat zou weigeren hun
een maandelijkse afkoopsom te oetalen in
ruil voor schilderijen, maar omdat de
staat zegt geen geld meer te hebben om al
die schilderijen netjes te bewaren, of
grootmoedig uit te delen. Het gaat dus niet
in de eerste plaats om geld, meer geld,
maar om zoiets godvruchtigs als de om
gang met kunst.
I zou kunnen zijn gedaan om de politie op
j het dwaalspoor van een roofmoord te
brengen. Het was bekend dat de garage
houder nooit grote geldsbedragen in huis
had.
Iran genationaliseerd
Volgens de ayatollah Sadegh Khalkhali
in de Iraanse hoofdstad Teheran, is de
raadselachtige internationale terrorist
„Carlos” belast met de moord op de sjah.
Zoals bekend heeft het bewind in Iran
eerder een hoge beloning uitgeloofd voor
het vermoorden van de voormalige Iraan
se keizer. Volgens Khalkhali zouden ook
sandinisten en andere guerrilla-strijders
in Zuid-Amerika aan de operatie deelne
men. „Carlos” zou onder meer betrokken
zijn geweest bij de gijzeling van PEC-
vertegenwoordigers in Wenen, een paar
jaar geleden.
Intussen heeft de leiding van het Natio
naal Democratisch Front (NDF) in Iran,
de belangrijke oppositiegroepering in dat
land, de ayatollah Khomeini er van be
schuldigd te proberen een rechtse auto
cratie te vestigen. Volgens de leiders van
de NDF huren onbekenden oproerkraai
ers om bijeenkomsten van het front te
verstoren. Maar ook worden vergaderin
gen van tegenstanders van Khomeini’s
MOW'*
