Afrikaanse boycotplannen rond Paralympics
nb
Willem II had de
oudste rechten
5i
VN-resolutie
door Dick Loman
Nooit per aangetekende!
Middenweg
Merkwaardig
ale
s
aak-
iten,
1st zal
Het leek allemaal ver van ons bed. In 1976 nog bij de Olympische
Spelen in Montreal, toen er in het Nederlandse kamp weinig onrust
viel te bespeuren tijdens de dagen, waarin enkele tientallen Afrikaan
se landen zich terugtrokken van het Olympische toneel. Afrika was
ver weg, en het zuidelijk deel van dit continent, waar alles om draaide,
helemaal. En dan Nieuw-Zeeland, met Taiwan het tweede hete
politieke hangijzer in Canada’s hoofdstad de bron van alle ellende.
Wel heel erg ver van ons bed. Nieuw-Zeeland, dat sportieve
rugbycontacten had met Zuid-Afrika. Uitgerekend rugby, een tak van
sport, die helemaal niet op het Olympisch programma voorkomt. Om
dat contact nu als Afrikaane landen aan te grijpen en door massaal
terugtrekken het Olympisch gebeuren te devalueren, was toch wel
een kwalijke zaak. In vele toonaarden klonk het in 1976 dan ook weer:
sport en politiek dienen gescheiden te blijven.
JBI
iTw
Acties in Nederland
Arnhem ’80: moeilijk te
I
nemen politieke horde
I
POLITIEK
■31
bedreigingen
Afrikaanse
De laatste jaren komen vanuit
I
tional
i, b.v.
Het trauma van Castenmiller
STOPPER
If ie en
en en
Vandaar dus de louter blanke af
vaardiging.
ichten
ielink-
im.
lat wij
i wij
inologi-
voor
ert het
econo
men.
Het leek allemaal ver van ons bed
en het liefst hadden de organisato
ren van de Spelen voor gehandicap
ten dat zo gehouden. Angstvallig
werd commentaar gemeden, hoe
wel in 1976 bekend was, dat deze
(politieke) zaak zou gaan spelen.
werd er niet bleek van om zijn neus en
toen het 1-0 werd.'’begon het liefdadig-
heidsmechanisme van Telstar te wer
ken. Waarom als gast, in het huis van
je gastheer, niet een aardig gebaar
gemaakt om de feestvreugde te verho
gen? O nee, zo dachten en redeneeer-
den ze natuurlijk niet, maar dat ging
hun ectoplasma denken. Wie verkeert
graag in het huis van de gehangene,
vooral als het zo eenvoudig is er een
huis van vreugde van te maken? Ze
wilden het helemaal niet, maar hun
ectoplasma wilde het, en zonder erg
werd het toen 3-0. In Groningen was de
stand nog steeds gelijk, Willem II was
op papier al kampioen, dus waarom
dan nog aandringen, fel tacklen, uit
het sprintje iets meer persen dan erin
zit om een bal nog te achterhalen,
waarom de gastheer voor het hoofd
stoten? En zo werd Willem II eredivi-
sonist.
A Een toepasselijke cartoon van de Los Angeles Times. Foto linksboven: demon
stratieve optocht tegen een blank Zuidafrikaans badminton-team, vorig jaar bij de
Bevérwijkse Sporthal.
De politiek bemoeit zich met de
sport, of Nederland nu ja of neen
zegt tegen de Zuidafrikaanse sport
lieden.
Zolang die Nederlandse
handtekening nog onder de VN-re-
solutie staat, lijkt een „neen” op zijn
plaats, want zelfs het afvaardigen
van een gemengde ploeg betekent
niet, dat er aan de basis in Zuid-
Afrika, waar gemengct sporten in
clubverband nog verboden is, dat
de rassendiscriminatie duidelijk op
de weg terug is.
Dan het commentaar van de
voorzitter van de touwtrekkers-
bond op het niet afvaardigen van
een team naar Zuid-Afrika: „Het
klopt als een zwerende vinger, dat
we niet bij die wereldkampioen
schappen aanwezig zullen zijn,
maar ik ben niet bereid commen
taar te geven op deze beslissing. De
reden zal wel duidelijk zijn.
Berichten uit Zuid-Afrika roepen
in de regel nogal wat vraagtekens
op en worden met veel argwaan
ontvangen. Nu de Nederlandse or
ganisatoren en de regering hebben
ingestemd met de komst van een
officiële Zuidafrikaanse sportploeg
hebben zij eigenlijk de morele
plicht om via een gedegen onder
zoek aan te tonen, dat in dit geval
de gehandicaptensport in Zuid-
Afrika inderdaad is geïntegreerd.
Pas dan mag het te vroeg gege
ven jawoord van kracht blijven. Tot
zolang hebben de critici het voor
recht van de ernstige twijfel.
T
Maar men kon er niet langer om
heen. De middenweg werd gekozen,
zoals dat niet ongebruikelijk is in de
nationale sportwereld. In de laatste
jaren stonden diverse sportbonden
oogluikend contacten met Zuidafri
kaanse sportlieden toe. Nog niet zo
gek lang geleden liepen op Papen
dal enkele blanke Zuidafrikaanse
topatleten, deden Zuidafrikaanse
turnsters Papendal aan, trokken
in het
023-
Voor Fortuna SC is het ook maar
beter dat het niet in de eredivisie is
gekomen, want de kans bestaat dat het
volgend seizoen precies de vijf spelers
voor niks niemendal kwijtraakt die
zich in de nacompetitie het meest heb
ben onderscheiden: topscorer eerste
divisie Hans Engbersen, Joop van Dae-
le, Rob Hutting, Jean Colombain en
Tini Ruys. Zij zijn officieel transfer
vrij, omdat zij hun nieuwe contract
een dag te laat in de bus kregen. Hun
transferwaarde wordt op anderhalf
miljoen geschat. Een ramp dus voor
Fortuna SC, tenzij hetzo’n vaart niet
loop”.
Manager Joop Boekhorst stelt, dat
Zuid-Afrika inderdaad berichten,
dat het die kant zou opgaan, maar
vorig jaar nog gaf de internationale
tennisfederatie Zuid-Afrika de op
dracht tot de oprichting van één.-
niet-raciale tennisfederatie, wilde
het land weer Dpvis-cup gaan spe-
len. Vorig jaar nog zei de voorzitter
van het Internationaal Olympisch.
Comité, Killanin, dat er sinds 1977
op het gebied van integratie weinig,
vooruitgang was geboekt.
Hier enkele punten uit de VN-
sportresolutie, die in ’71 door 106
landen, waaronder Nederland, on-,
dertekend werd: op 29 november.
1971 werd de volgende resolutie,
aangenomen door de algemene ver<_
gadering van de Verenigde Naties.
De algemene Vergadering,
Verzoekt alle nationale en inter
nationale sportorganisaties en het
publiek iedere vorm van erkenning
te onthouden aan sportactiviteiten
waarvan mensen uitgesloten zijn
op grond van discriminatie naar
ras, geloof of politieke stelling-
name.
Veroordeelt de daden van de-.
Zuidafrikaanse regering om de ras-.-
sendiscriminatie en rassenschei-,
ding op het gebied van sport af te
dwingen.
Merkt met teleurstelling op dat
verschillende nationale en interna
tionale sportorganisaties door ge
gaan zijn met uitwisselingen van
teams uit Zuid-Afrika die geselec
teerd zijn voor een internationale
wedstrijd op grond van wedstrij
den die alleen op basis van hun ras,
kleur of afkomst niet toegankelijk
waren voor overigens bekwame.'
sportmensen.
Prijst die internationale en na
tionale sportorganisaties die de in
ternationale campagne tegen dis
criminatie in de sport hebben ge
steund.
Verzoekt alle staten er bij hun
nationale sportorganisaties op aan
te dringen om in overeenstemming
met deze resolutie te handelen.
A Zwemster Lydia Terbeek behaalde
bij de Paralympics van 1976 te Toronto
zes gouden en óen zilveren medaille en
verbeterde vier zwemrecords.
aan sportactiviteiten, waaraan ook
Zuidafrikanen meedoen, die zijn
geselecteerd op basis van hun ras.
Het officiële regeringsstandpunt
luidt, dat Zuid-Afrika volgend jaar
welkom is mits er een gemengde
ploeg komt. De regering tekent
daarbij wel aan, dat de verantwoor
delijkheid ligt bij de organisatoren.
Eén op zijn zachtst uitgedrukt merk
waardige stellingname na het zet
ten van die handtekening onder de
VN-resolutie, waarin heel nadruk
kelijk de rassenscheiding in de
Zuidafrikaanse sport veroordeeld
wordt, aangedrongen wordt op ont
houding van sportieve contacten.
De situatie zoals die er nu ligt zal
in de komende maanden ernstiger
worden. Dat is geen gewaagde voor
spelling. De Afrikaanse staten drei
gen met een boycot, maar zij zijn
niet de enige, die protesteren. Ook
Nederlandse sportbonden besloten
en dat kun je moeilijk anders
uitleggen tot een boycot. Dan is
er nog de VN-resulutie. Wanneer
straks toch besloten wordt Zuid-
Afrika een bedankbriefje te sturen
is dat dan ook meer dan buigen
voor
alleen.
Wel is zo’n briefje een erkenning
van het feit, dat sport en politiek
wel degelijk iets met elkaar te ma
ken hebben, hoe ongelukkig je
Nederlandse sportlieden naar Zuid-
Afrika, enz.
Nu een Nederlandse organisatie
echter een toernooi van internatio
nale allure organiseert loopt dit
meer in de kijker. De onafhankelij
ke Afrikaanse staten reageerden
prompt op het besluit van de orga
nisatoren Zuid-Afrika te accepte
ren mits er een gemengde ploeg
naar Nederland komt.
Best een nobel streven, want we
geloven graag, dat de Nederlandse
organisatoren het deelnemen van
Zuid-Afrika in Arnhem zien als een
stukje steun aan degenen, die in
Zuid-Afrika voorvechters zijn van
het gemengde sporten. Maar, dit
standpunt druist wel in tegen een
sinds november 1971 door 106 lan
den ondertekende sportresolutie
van de Verenigde Naties.
Een ook door Nederland onderte
kende resolutie. Bovendien kwam
er begin 1977 nog een brief van
CRM-zijde in de publiciteit, waarin
minister Van Doorn schreef, dat de
Nederlandse regering het toejuicht
als de Nederlandse sportwereld
zich zou onthouden van deelneming
landse Badminton Bond in de pro
blemen. De provihcie Noord-Hol-
land wilde van de NBB weten
waarom er subsidie was aange
vraagd voor een toernooi in Bever
wijk, zonder dat vermeld was, dat
hieraan negen blanke Zuid
afrikanen zouden deelnemen.
In hetzelfde jaar protesteerde
de Afrikaanse Sportraad tegen
een .voorgenomen Nederlandse
crickettrip naar Zuid-Afrika.
Opvallend tijdens al deze kwes-
In de laatste jaren dook de boy
cot kwestie-Zuid-Afrika in ons
land nogal eens op en dit op diver
se sportterreinen. We doen een
greep:
In 1975 was Doetinchem het
middelpunt van een demonstratie
ve vergadering, belegd door het
actiecomité Zuid-Afrika. Er klonk
een heftig protest tegen de komst
van de Zuidafrikaanse ploeg, die
ingeschreven had voor de in Ne
derland af te werken wereldkam
pioenschappen touwtrekken. De
Zuidafrikanen kwamen toch en
voor de organisatie was er provin
ciale subsidie.
Een jaar later kwamen de
touwtrekkers weer in het nieuws.
De gastheren van 1975, de Neder
landse Touwtrekbond, besloot
geen ploeg af te vaardigen naar de
wereldkampioenschappen in
Zuid-Afrika zelf.
In 1977 werd een andere tak
van sport geconfronteerd met deze
politieke problematiek. Naar Alk
maar kwamen tenslotte wel de
Russische schaatsspringers, maar
eerst nadat Zuid-Afrika zich had
afgemeld.
Vorig jaar raakte de Neder-
pese landen wel deelnam aan de
Zuidafrikaanse Spelen.
„Wij zullen er als NOC niets aan
doen. Het is zuiver een zaak van de
bonden, die deze Zuidafrikaanse
uitnodiging hebben aanvaard.”
klonk het toen uit de NOC-koker.
Nu wordt datzelfde NOC gecon
fronteerd met eenzelfde situatie als
zich in 1976 in Montreal voordeed.
Ja, zo hard liggen de zaken.
„Nederland kan rekenen op een
boycot van de Afrikaanse landen,
zoals die ook in 1976 in Montreal
tegen Nieuw-Zeeland is onderno
men”, aldus de Raad voor de Sport
in Afrika.
Willem II had de oudste rechten op
het eredivisieschap, dus wat dat aan
gaat mogen we tevreden zijn over de
afloop van de nacompetitie, maar voor
FSC-trainer Joop Castenmiller moet
deze ontknoping wel het trauma van
zijn leven zijn geworden. Dat uitgere
kend zijn oude club Telstar niet in
staat was Willem II op niet meer dan
twee doelpunten te houden, kwam
daar dan nog als een extra speels
dreuntje bij.
Of zou Telstar met 3-0 hebben willen
verliezen? Niet bewust, maar onderbe
wust? Niet de spelers van Telstar,
maar hun ectoplasma, de onzichtbaar
naar buiten tredende materialisatie
van de geest die het lichaam in staat
stelt buiten zijn begrenzing toch aller
lei rampen te veroorzaken? Een of
twee jaar geleden had, meen ik, Borus
sia Mönchengladbach in de laatste
wedstrijd van het seizoen een
overwinning met negen doelpunten
verschil nodig om nog gelijk te kunnen
komen met een andere ploeg in de
Bundesliga, en met hoeveel wonnen de
Borussen? Met 12-1 of zoiets, in ieder
geval met dusdanige cijfers, dat ze
toch nog kampioen werden.
De ware feiten zijn me ontschoten
en kan ik op dit ogenblik niet zo gauw
achterhalen, maar het kwam erop neer
dat het elftal dat geslacht moest wor
den, zich ook liet afslachten. Telstar
hoefde maar met drie doelpunten ver
schil te verliezen, maar dat moet toch
nog een hele opgave zijn geweest. De
IJmuidenaren begonnen natuurlijk
vanuit de mentaliteit, dat zij die Til-
burgers wel eens een poepie zouden
laten ruiken. Zij produceerden het ene
poepie na het ander, maar Willem II
ties waren de voorzichtige commen
taren van de betrokken. Neem het
commentaar van de voorzitter van
de cricketbond op die reis van het
criccketteam:
„Een aantal cricket-
vriendjes, die door vakantieplan
nen vereend, voor de derde maal
naar Zuid-Afrika trekken”, heette
het.
al die nieuwe contracten per aangete
kende op dezelfde dag, en op tijd, bij
het postkantoor zijn afgegeven. Nader
onderzoek leerde dat sommige brieven
een dag te lang op een der postkanto
ren zijn blijven liggen, en terwijl in de
reglementen staat dat nieuwe contrac
ten vóór 15 mei in handen van 'de
desbetreffende spelers moeten zijn ge
steld (en dan is 14 mei de uiterste
datum), kregen de genoemde spelers
de aangetekende brief pas op 15 mei.
Manager Joop Boekhorst had de
contracten op 12 mei op het postkan
toor afgegeven, dat was een zaterdag,
en hij had dus mogen verwachten dat
ze op 14 mei, maandag zouden worden
besteld. Hij wel! Heeft zeker nooit
eerder een brief op de bus gedaan! Ik
dacht dat iedere gezonde Nederlander
nu langzamerhand wel wist dat je een
brief, als je er een beetje haast mee
hebt. NOOIT EN TE NIMMER per
expres moet sturen, en zeker niet per
aangetekende. Een gewone brief met
55 cent postzegel komt meestal de vol
gende dag wel aan, maar zodra het
mensenwerk wordt, een jongen op een
brommer, gaat het mis. Ik wed ook dat
ze ‘bij de posterijen, van de weerom
stuit, zijn gaan denken: o, een aangete
kende, daar is DUS geen haast bij, die
kan nog wel een dagje blijven liggen.
Wie een brief per aangetekende ver
stuurt, geeft daarmee als het ware te
kennen dat het niet op een dagje
steekt, want de geadresseerde moet
thuis zijn om voor ontvangst te kun
nen tekenen, zo niet dan gaat er een
briefje in de bus dat er een. poststuk
voor hem ligt, kortom: zo’n aangete
kende loopt niet weg.
En dan uitgerékend op de maandag-
bestelling te vertrouwen, dat .is wel
heel naïef! Iedereen die gewend is veel
post te krijgen, weet dat de maandag
een windstille dag is. Van de kranten
die ik per post, opgestuurd krijg, is er
eentje, waarvan ik de zaterdageditie
vrijwel altijd pas op dinsdag krijg,
gelijk met de maandageditie. Als ik,
dit alles wetende, en ook nog beseffen
de dat het om vele honderdduizenden
guldens ging, manager van FSC was
geweest, dan had ik mijn vrije zater
dag maar besteed aan een rondrit
langs de betreffende spelers.
Aan de andere kant is het natuurlijk
een stupide regel dat zo’n contract
vóór een vastgelegde datum in het
bezit moet zijn van de speler. Wat
gebeurt er dan als die afwezig is, wie
weet met opzet is ondergedoken om
onbereikbaar te zijn voor ziin club?
De altijd in geldnood verkerende
Russische schrijver Dostojevski (1821-
1888) bedong bij een louche uitgever
een voorschot op een door hem te
schrijven roman. Voorwaarde: het ma
nuscript moest uiterlijk op 14 mei (zal
ik maar zeggen) bij de uitgever zijn
ingeleverd. Tot een maand voor de
fatale datum had Dostojevski, bezig
met een ander boek, nog geen letter op
papier gezet, en dat was toch wel no
dig, want als hij zijn manuscript te
laat inleverde, vervielen alle rechten
voor het betreffende boek, èn voor alle
boeken die hij daarna nog zou schrij
ven, aan die louche uitgever! Het mes
op de keel dus. Dostojevski huurde een
stenografe, wat om twee redenen een
prima idee was. Al dicterend slaagde
hij erin de roman, De Speler, nog voor
14 mei af te krijgen, en hij trouwde
met £nna Grigorjevna, waarmee hij,
onder ons gezegd, een lot uit de loterij
trok.
Toen Dostojevski zich opgelucht op
de 14e mei met zijn manuscript naar
de uitgever begaf, bleek deze met de
noorderzon te zijn vertrokken. Kan
toor potdicht, geen adres achtergela
ten. Dostojevski had toen de tegen
woordigheid van geest het manuscript
op het politiebureau te laten dateren,
als bewijs dat hij in ieder geval op tijd
was geweest. Dat heeft hem gered. Om
dezelfde reden is het redelijk, dat de
aangetekende strookjes met de datum
12 mei erop. FSC en manager Boek
horst redden. Het reglement is heel
dom geformuleerd. Het postkantoor
kan wel uitbranden met alle brieven
erin, wat dan? Zijn dan ineens alle
spelers transfervrij?
daarmee ook als sportorganisatie
kunt zijn. Dat was al zo in 1956, toen
Nederland vanwege de Russische
inval in Hongarije niet deelnam aan
de Spelen in Melbourne; sinds 1936
toen Hitler in Berlijn weigerde de
negeratleet Jesse Owens de hand te
drukken; sinds 1904, tóen bij de
Spelen in Saint Louis, in het hartje
van het Amerikaanse katoengebied
met zijn neger slaver ij, niet-blanken
werden gemeden.
In de dagen, waarin die Afrikaan
se atleten besloten de Spelen van
Montreal te boycotten, werd in ons
land in kringen van de Nederlandse
Invaliden Sportbond al zorgvuldig
bekeken of het niet mogelijk was de
Spelen voor gehandicapten in ’80
naar ons land te krijgen. Moskou
voelde er nipts voor. Wat zou er
mooier zijn als ons land die Spelen
zou mogen organiseren?
De kandidatuur werd geaccep
teerd, ongeveer twee maanden na
de Olympische Spelen voor gehan-
ireni dicapten in Toronto, waar de poli
tiek ook al een schaduw wierp over
dat toernooi. Ja, Zuid-Afrika was
weer de aanleiding en ook in Toron
to kwam het tot een (bescheiden)
boycot. We leven nu bijna twee jaar
later en Nederland heeft inmiddels
ondervonden, dat „de dag van mor
gen” is aangebroken. De zorgen zijn
er. Volop.
Deze keer kan men van Neder
landse zijde niet als in 1973 het
Nederlands Olympisch Comité
(NOC) deed, wat achteloos de
schouders ophalen. Toen kreeg na
melijk het NOC een telegram van
de Raad voor de Sport in Afrika, de
overkoepelende organisatie voor al
le Olympische comité’s in Afrika.
Een protesttelegram, omdat Neder
land met enkele andere Westeuro-
A Openingsceremonie van de Italiaanse Spelen voor gehandicapten, vorige maand
in Rome.
Tot slot het badmintoncommen-
taar:
„Helaas is de speelsterkte
van de kleurlingen in Zuid-Afrika
nog niet op het niveau, dat zij voor -
uitzending in aanmerking komen”.
a
MR- -
