Mendelssohn en Brahms fraai op openingsconcert
J
’n Ei hoort erbij
O
5“
Lowell George
overleden
Halbartschlager
oriënteert zich
Meyer: musicus
schept publiek
hciartemsG
orgelmaand
HOOGEVEEN
VEILT
Franse schrijver overleden
d HET HOGE DUIN
M HET HOGE DUIN
ro
w
H. COEBERGH
al uw schoolboeken
PHILIPS 5-
MPi
Duurste schilderij
van eeuw geveild
Langeveld blijft
part-time musicus
I I (faaËg&siXg/taiiï,:
Randy Newman speelt
samen met RPhO
Philips Technisch
Servicecentrum
Service
Heldere stem
Nog geen t.25" per persoon!
12
13
KUNST
WOENSDAG 4
JULI
19 7 9
1
len te
tel.
Boekhandel
voor
vul 't bestelformulier in
Het kan haast niet makkelijker.
werk
Verder geen zorgen. Op 't einde van de
vakantie krijgt u bericht over 't afhalen.
zend het aan antwoordnummer 62
(geen postzegel nodig)
of breng het even bij ons langs
mid-
9 op
ette-
LED
risen
>elen
lans-
dere
BOEKHANDEL H.COEBERGH
Gedempte Oude Gracht 74
Haarlem, tel. 023 - 31 91 98
t-
Voor specialistische
en gegarandeerd
degelijke service
HAARLEM
Kun je voor f 25. nog feestelijk "buiten de deur”eten?
nouenof!,,..
PARIJS (AFP). De Franse
schrijver Michel Dard die in 1973
voor zijn roman „Juan Maldon-
ne” de Prix-Femina kreeg, is
maandagavond op 71-jarige leef
tijd in Parijs overleden.
“HAARLEM. Een zeer stem
mige opening van de Haarlemse
Orgelmaand, vormde het optre
den van het Kammerchor Stutt
gart, in samenwerking met het
Amsterdams Kamerorkest, de so
praan Mieke van der Sluis en
organist Piet Kee. Het betreffen
de Duitse en over uitstekend
stemmenmateriaal beschikkende
kamerkoor, dat vooral door mid
del van de grammofoonplaat via
een veelzijdig repertoire inter
nationaal bekendheid geniet, liet
dinsdagavond een contrastrijk
geluid onder Frieder Bernius’ lei
ding door de hoge gewelven van
de Grote- of Sint Bavokerk
klinken.
(ADVERTENTIES)
FRIEDER
KAMMERCHOR STUTTGART: expressiviteit.
JOHAN VAN KEMPEN
(ADVERTENTIE)
Zie veilingaankondiging donderdag
(ADVERTENTIES)
De wisselprijs, het clavichord.
JOOST LANGEVELD
O
RUDOLF MEYER
1
Behalve het bekroonde werk schreef hij
nog verscheidene andere romans waaron-
Bach, resulterend in werk van uitgespro
ken (neo-)barokke signatuur.
der Anriees prof ondes (1968) en Les Sen-
tiers de l’enfance (1977). Zijn laatste boek,
„Le Rayon vert, verscheen in begin van
dit jaar.
Michel Dard was een goede vriend van
de katholieke schrijver Georges Bernanos
(1888-1948). Hij was een van degenen die
veel hebben gedaan om de Franse litera
tuur bekendheid te geven in Oost-Europa.
Lowell George, die enkele jaren deel
uitmaakte van Frank Zappa’s Mothers of
Invention, werkte in Little Feat aan een
groepsgeluid, dat zijn charme ontleende
aan de combinatie van landelijke country
ballads en steviger, funky spel.
Zijn bekendste songs zijn vooral Willin’,
Dixie Chicken, Two Trains, Fat Man in
the Bath Tub, Lafayette Railroad, Feet
don’t fail me now, Cold Cold Cold, Sailin’
Shoes en Texas Joe’s Cafe. In de samen
werking met de andere leden raakte Geor
ge langzamerhand gedesillusioneerd. Re
den waarom hij werkte aan een solo-plaat,
die pas dit jaar na ruim twee jaar van
vertragingen uitgebracht werd.
Het waren Mendelssohn en Brahms, die
het programma bepaalden. Beiden verte
genwoordigd met religieuze composities,
waarin zij op de vroegere tradities terug
vallen en zich in het algemeen van hun
meest ingekeerde kant laten zien. In Men
delssohns componeren herkent men dan
zoals ook al in de ter opening gebrachte
cantate „Christe du Lamm Gottes” de
vurige bewonderaar en herontdekker van
stekend aan de royale Bavo-akoestiek
aangepaste, realisatie inhield van de door
Brahms voor vierstemmig vrouwenkoor
geschreven Psalm 13, het niet zo sterke
koraalmotet „Aus tiefer Not” van Men
delssohn en vooral van twee cantates van
dezelfde componist, die het programma
omsloten en zowel door inhoud als uitvoe
ring buitengewoon veel indruk maakten.
De sopraan Mieke van der Sluis voegde
haar heldere en goed dragende stemge
luid aan het musiceren toe in Mendels
sohns koraalmotet (met orgel), terwijl zij
in haar soli in de cantate „Wer nun den
lieben Gott lasst walten”, eveneens van
Mendelssohn, nog meer kansen kreeg om
„Denk maar niet dat ik in september
vorig jaar al op de stoep stond omdat ik
wist dat ik in Haarlem de eer hoog moet
houden”, zegt hij, zijn part-time-schep-
pingsdrang omschrijvend. Na het vorige
concours is daar beslist geen verandering
in gekomen. „Ik zit er toch niet zo om te
springen. Het zou me vreselijk lijken om
elke week een concert te geven. Het moet
telkens een belevenis zijn.”
Joost geeft desgevraagd toe te merken
dat zijn vele werk hem verhindert om
genoeg tijd te besteden aan orgelspel,
maar „de consequenties van de keuze om
op een bepaalde manier te gaan werken
kun je niet altijd bijtijds overzien. Dat
frustreert wel eens, ja.” Anderzijds is het
zo dat Langeveld de vreugde in het spelen
op die manier fris houdt.
(Van onze kunstredactie)
ARLINGTON. De bekende Ameri
kaanse rockzanger en -gitarist Lowell
George is eergisteren aan een hartver
lamming onverwachts overleden. Geor
ge, die in 1970 een van de meest vernieu
wende Amerikaanse bands oprichtte, be
sloot enkele maanden geleden tot ontbin
ding van het commercieel weinig succes
volle maar invloedrijke Little Feat.
Telkens als ik naar organisten luister,
valt me op hoe sterk de interpretatie
ontwikkeld is. Komt het echter tot impro
viseren, dan weet men nauwelijks te boei
en. Vreemd eigenlijk, niet. Ik zie interpre
tatie als het lezen van een bestaand mu
ziekstuk, improvisatie als een poging tot
een gesprek te komen. Dan moet je dus
wat te zeggen hebben, en daar heeft in de
kerkmuziek de aandacht nu juist in het
verleden niet gelegen. In Zwitserland
zijn Kühner uit Basel en ik de enigen die
zich er - na cursussen bij Jean Guillou en
Marie-Claire Alain - op hebben toege
legd.
Aan het woord Rudolf Meyer, de derde
deelnemer van het Orgelconcours. Hij is
afkomstig uit Winterthur, een gezellige,
zelfverzekerde gesprekspartner. Meyer,
die les geeft aan het conservatorium te
Winterthur en er als organist verbonden is
aan de Stadtkirche, is op zich tevreden
over het zich gestaag verbeterende Zwit
serse orgelklimaat. „De concerten worden
er steeds beter bezocht, ik heb meer leer
lingen dan ooit tevoor. Nu nog het doors-
neepeil omhoog. Dat kan als de organisten
elkaar wat minder op basis van weder
zijdse verplichting, vetterlischaft noemen
wij dat, uitnodigen.”
Meyer profileert zich graag al filosofe
rend. Kunstzinnigheid, het karakter en de
noodzaak van improvisaties, alles pas
seert gedegen en in volzinnen de revue.
Enigszins bevreemdend is het dan als hij
een parallel trekt met zijn broer Hannes,
die als amusementsmusicus en -organist
grote bekendheid in Europa geniet. „Wil
je wel geloven dat hij thuis voor kennissen
klassiek stukken speelt en ik juist zijn
gewone repertoire. Dan klaagt hij wel
eens, zo van: waar het publiek je al niet
toe dwingt. Da’s onzin. De musicus schept
zijn publiek, al duurt het wel eens lang
voor het zover is.”
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM Randy Newman op
een concert met het Rotterdams Philhar-
monisch Orkest moet op 24 augustus in
het Rotterdamse Ahoycomplex de unieke
ouverture worden van Casa Nova '79, een
tiendaags festival dat zich richt op leef
tijdsgroepen en daarbij horende inte
resses.
Tot 2 september biedt Ahoy een menge
ling van film, ballet, muziek en sport,
circus en, zoals dat hoort op beurzen:
informatie.
JAN VAN KRIMPENWEG 2 - TEL.
023-319355
Geopend ma. t/m vrij,
van 8.00-16.45 uur
attyd tot ca* dtenAt!
KUNST - ANTIEK - MEUBILAIR
Het publiek op dit zeer behoorlijk be
zochte concert, kon nu de bijzondere kwa
liteiten, zoals ook de steeds uiterst fijne
afwerking en afgewogenheid van de sa
menklank, live genieten. Nooit is Bernius
wiens beheerste gebaar ook duidelijk
een grote emotionele betrokkenheid uit
drukt uit op esthetisch effect zonder
meer, maar wordt de met opmerkelijk
succes nagestreefde expressiviteit en nu-
ance-rijkdom in dienst gesteld van de
composities.
Met name het improviseren spreekt
hem aan. „Je merkt hier in Haarlem dat er
een actieve manier van luisteren bij komt
kijken. Dat mensen een improvisatie niet
berustend over zich laten komen, dat er
een intensieve luisterhouding bestaat. Je
krijgt dan ook meer dan bij een concert
het geval is veel reacties: ook van mensen
die muziektechnisch niet zo sterk onder
legd zijn.”
(Van onze kunstredactie)
LONDEN. Op een veiling bij Chris
tie’s in Londen is dinsdag voor een schil
derij van de Franse neo-impressionist
Henri Matisse een bedrag van 3,17 mil
joen gulden (720 duizend pond) betaald.
Dat is het hoogste bedrag dat ooit is
neergelegd voor een schilderij dat in deze
eeuw is gemaakt.
haar zangkunst als waardevol element in
het geheel te integreren.
Het Müller-orgel, dat centraal staat in
de Orgelmaand en dat ook op het belang
rijkste evenement in dit kader het im
provisatieconcours van aanstaande don
derdag zal worden bespeeld had op dit
openingsconcert een tamelijk bescheiden
praktisch aandeel toegedacht gekregen.
Stadsorganist Piet Kee kon dan ook on
danks zijn als altijd zeer verzorgde spel,
met de weloverwogen vertolking van de
Tweede Sonate van Mendelssohn en van
drie koraalbewerkingen van Brahms, niet
de interessantste bijdrage aan het pro
gramma leveren. Wat dat aangaat zullen
de orgelliefhebbers in de komende dagen
overigens de schade ruimschoots kunnen
inhalen.
Een gesprekje met Joost Langeveld,
vorig jaar glansrijk winnaar van het In
ternationaal Improvisatieconcours, le
vert al snel gedachtenwisselingen op
over de functies van verschillende wijzen
van muziekbeoefening. Wat wil je ook!
Langeveld vindt naast zijn werk als mu-
zieksocioloog in Nijmegen en Utrecht tijd
voor het politiek straatorkest Kladdera-
datsch, musiceren in huiselijke kring en
de hoognodige repetities om zijn orgel
spel op peil te houden.
'NVE.T MENEER R SMULPAAP
(en het weekmenu kan hij u extra aanbevelen)
Halbartschlager, een verlegen maar niet
ondoortastende jongeman, was al eerder
in Haarlem, zowel voor orgelbezichtiging
als voor deelname aan een van Hasel-
böcks cursussen. Waarom die landgenoot
achterna gereisd? „Kontakt met Neder
land is voor Oostenrijkse organisten een
noodzaak. Goed voor de Weidblick, het
hele klimaat is hier opener. Je kunt je hier
oriënteren op avant-garde en op de Fran
se orgelmuziek. Dat is literatuur die je in
Wenen niet al te dikwijls hoort, ook al
omdat de typen orgels zich er niet zo toe
lenen”.
Alfred, wiens vrouw Helga hem assis
teert als registrante, schreef al verschei
dene concoursen op zijn naam (onder
meer Brugge) en is als docent harmonie
leer verbonden aan de Musikhochschule
te Wenen en als organist aan de Domkir-
che te Sankt Pölten. „Daar verzorg ik
achttien erediensten per week, te weinig
om van te kunnen leven. Dus ben ik wel
gedwongen om mijn aandacht te ver
delen”.
„In Oostenrijk bestaat er ten aanzien
van de interesse voor het orgel spel zoiets
als een vicieuze cirkel, die enkel na ver
loop van tijd doorbroken zou kunnen wor
den. Er zijn te weinig orgels, het instru
ment neemt op zich al een ondergewaar
deerde plaats in. En wat erger is, de mees
te aanstellingen zijn onbezoldigd, ehre-
namtlich. Dat leidt tot weinig vooruitgang
in het spel”.
Brahms is in dit genre wat dat betreft
zeker persoonlijker, maar evenals bij
Mendelssohn wordt toch de op de traditie
geënte hechtheid van structuur gecombi
neerd met de kleur van de romantiek. Een
combinatie die ook in de a capella-uitvoe-
ringen door het Kammerchor Stuttgart, in
het vierstemmig koraalmotet opus 74 van
Brahms en Psalm 2 van Mendelssohn, met
volledig stijlbegrip en artistieke smaak tot
klinkende werkelijkheid werd.
De overige koorbijdragen werden met
soortgelijke intensiteit geleverd in samen
werking met het al even afgewogen van
klank en in eenheid met het Kammerchor
Stuttgart opererende Amsterdams
Kamerorkest. Hetgeen de, als steeds uit-
Volledig stijlbegrip bij
Kammerchor Stuttgart
Regelmatige wisselende specialiteiten
en dat voor een vriendelijke prijs!
Rijkert Aertszweg 50, Wijk aan Zee,
tel,: (02517) 943
De Matisse, die een portret van een
jonge zeeman voorstelt (Le jeune Marin,
in eerste versie) dateert uit 1906, en was
afkomstig uit de verzameling van mevr.
Sigrid Welhaven uit Oslo.
Haast elk jaar bevindt zich wel een
jonge Oostenrijker onder de trits van
kandidaten die zich inzet ten behoeve
van de gezonde artistieke wedijver die
een improvisatieconcours met zich
brengt. Alfred Halbartschlager is een van
ae vete getalenteerde leerlingen van
Hans Haselböck, ook dit jaar weer als
docent van de Zomeracademie present.
Organisten in het strijdperk
HAARLEM. Drie jonge organisten ontmoeten elkaar deze week twee
maal in het kader van de Haarlemse Orgelmaand. Joost Langeveld, Alfred
Halbartschlager en Rudolf Meyer zijn de drie kandidaten die donderdag
avond zullen gaan improviseren op een kort voordien opgegeven thema. Deze
krachtmeting, het Internationaal Improvisatieconcours genaamd, wordt
doorgaans bijgewoond door honderden orgelliefhebbers van in en buiten
Haarlem. Ditmaal wordt het improvisatieconcert, dat om 20 uur begint
gejureerd door de Zweed Anders Bondeman, de Duitser Ludwig Doerr en de
Fransman.
De wisselprijs bestaat uit een fraai clavichord, vervaardigd door firma G. C. Klop uit
Garderen en schitterend gedecoreerd door de Haarlemse kunstenaar Jan Verburg.
Vanavond ontmoeten de deelnemers elkaar echter voor het eerst in de Grote Kerk te
Haarlem. Dan stellen zij zich al musiceren aan het publiek voor. Rudolf Meyer uit
Zwitserland opent met de Fantasie „In dich hab ich gehoffet, Herr’ van Thunder en het
Praludium G- dur van Bruhns, waarna Joost Langeveld „Wir glauben all’ an einen Gott
Vater" van Bach en diens bewerking van Concerto d-moll van Vivaldi speelt. De
Oostenrijkse deelnemer Halbartschlager besluit het concert tenslotte met twee delen uit
het hier zelden gehoorde Aus der Sonntagmusik van Peter Eben. Aanvang concert 20
uur.
i
John Oomkes stelt de drie musici wat nader voor.
ALFRED HALBARTSCHLAGER
BERNIUS: beheerst, maar
emotioneel.
REKENING
