Willem Wijfjes
OVER IJMUIDEN GESPROKEN
Wedren rond de Dorpsweide
politienieuws
1919 -1979
GISTEREN
M’N KOELKAST
IN DE KRANT.
VANDAAG VERKOCHT.
'jl
fcj
I3ML
wat vertel je me nou?
as
ra
s
Stille straten
KLM WIL TARIEFVERHOGING VAN TIEN TOT VIJFTIEN PROCENT
w 1
Verrassende prijsverlagingen
in onze voorverkoop
It
P
I
1
Pb
o
■■nM
7
IJMOND
19 7 9
JULI
WOENSDAG
1 1
'■"«l
HARMONIUMCONCERT
De opruiming start donderdag 19 juli
Bakenesserkerk-Haarlem
vrijdag, 13 juli, 20.15 uur
door Piet van der Steen
m.m.v. Niek de Vente (piano) en strijkkwintet
Progr. o.m. Franck, Guilmant, Vierne, Dvorak
Entree: f. 8,- CJP f. 5,-.
(Van onze streekredactie)
SCHIPHOL. De KLM vindt
dat de vliegtarieven met tien tot
vijftien procent moeten stijgen
als gevolg van de „omhoog schie
tende brandstofkosten”. De vlieg
tuigmaatschappij gaat deze ver
hoging volgende week bepleiten
tijdens de tweede tarievenconfe
rentie van de IATA, de vereni
ging van burger] uchtvaartmaat-
schappijen.
90
De KLM vindt dat de
stijging van vijf procent in mei
onvoldoende was om de kosten
van de kerosine te dekken. De
brandstofkosten maakten vorig
jaar ongeveer vijftien procent uit
van de totale vervoerskosten.
JML I
4
f™
«is
a, don-
idweer
107, va-
Vliegen wordt stuk duurder
X-
u.: De
1.15 u:
19 en
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
(ADVERTENTIES)
perez
perez
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllll
vernieling 2. Van een schoolgebouw
aan de Prins Bernhardlaan in Beverwijk
zijn in het afgelopen weekend in totaal
twaalf ruiten vernield. Van de LEAO-
school zijn drie ruiten met stenen stuk
gegooid.
Vernieling. In het afgelopen weekend
is een smeedijzeren boog van de Evange
lisch Lutherse Kerk aan de Koningstraat
in Beverwijk gedeeltelijk vernield. De an
dere helft van deze boog, die onderdeel is
van een toegangshek en uit de achttiende
eeu,w dateert is ontvreemd. De boog heeft
een historische waarde.
Benne-
)pman,
Dond.
iton en
Groen-
concert
woens-
ag ge-
De heer K. van der Valk, IJmuiden: „In de rubriek „IJmuiden wat vertel je me
nou?” kwam de naam van het café Barbarossa naar voren. Ik meen me te herinneren
dat vroeger op de hoek van de Visseringstraat en de Breesaapstraat een bierbottela-
rij was van de firma Barbarossa en dat G. Blaas, de latere aanvoerder van de
Transportarbeidersbond, daar toen de agent was. Later is ook Daan Schilling er
gaan wonen, maar toen was de bottelarij al weg. Het huis had boven de deur een
prachtige tegelversiering, maar wat deze voorstelde weet ik niet meer. Ter verduide
lijking: op de ene hoek de bottelarij, op de andere hoek slager Kochx, daartegenover
Breekveld de kruidenier en daar weer tegenover de werkplaats van de schilder
Haasnoot”.
De heer P. C. A. de
Jong, IJmuiden: „Voor
de oorlog noemden we de
Acaciastraat „de straat
van de lege huizen”. Er
woonde bijna niemand,
De directie van de KLM heeft de indruk
dat de andere luchtvaartmaatschappijen
haar standpunt delen. Of de tarievenver
hoging wordt doorgevoerd, hangt dan
voor een groot deel af van de overheden
die het laatste woord hebben.
De passa
giers zouden eerst over drie maanden met
een hogere prijs van de vliegtickets gecon
fronteerd kunnen worden, aldus presi-
dent-directeur S. Orlandini gisteren tij
dens de presentatie van het jaarverslag
over het boekjaar 1978/79.
schuurtjes. Vele zwerf
katten hadden er hun do
mein; soms zag je er wel
honderd”.
den. „Veel zal afhangen van de mate
waarin de tariefsaanpassingen gelijke
tred houden met de stijging van de brand
stofkosten en van de manier waarop het
vervoer op deze noodzakelijke prijsverho
gingen reageert”, zo zei de heer E. Beek
man, hoofd van de KLM-afdeling finan
ciën.
De omzet van de KLM is naar de mening
van Orlandini niet gevoelig geweest voor
affaires als de zaak-Kielman, steekpen
ningen en de relaties met het apartheids-
regiem in Zuid-Afrika. „Nee, dat zijn za
ken die geen invloed hebben op de omzet.
We hebben ze wel als zorg gevoeld, omdat
ze het personeel beïnvloeden. Dat is het
vervelendste aspect.” De president-direc-
teur ontkende nadrukkelijk dat de affai
res het aanzien van de KLM schaden.
Arnhem, in 1924 in ’s-Hertogenbosch, in
1925 in Alkmaar”.
„IN ZEKERE ZIN was het opzetten
van die winkel een avontuur”, vertelt
mevrouw Wijfjes. „Wij kwamen allebei
4) 15.30
Dond.
woens-
0-12.00
HAARLEM Schalkwijk
Grootwinkelcentr Rivièradreef 13
0 23 - 33 01 09
„The
1 en de
ind op
ar.
J 9.00-
ur.
v. d
werk
O
De KLM gaf vorig jaar 338 miljoen
gulden uit aan brandstoffen. Voor het
lopende jaar wordt een verdubbeling van
dit bedrag verwacht. Sinds najaar 1978
stegen de prijzen van kerosine met onge
veer 75 procent. De KLM-directie durft
daarom geen prognoses te geven over de
bedrijfsresultaten, die in het verslagjaar
een winst vertoonden van 82 miljoen gul-
Volgens het jaarverslag is de winst over
1978/79 vooral nadelig beïnvloed door de
lage koers van de dollar, de slechte winter
en de revolutie in Iran die de KLM veel
vervoer kostten. Behalve de brandstof
kosten zou het aan de grond houden van
de DC 10 gedurende twee weken en het
nog steeds geldende vliegverbod van het
toestel in Amerika de cijfers nadelig kun
nen beïnvloeden. Orlandini zegt echter
dat de schade meevalt. Hij schat dat het
verlies twee a drie miljoen gulden zal
bedragen. „De verstoring is minimaal ge
weest. We hadden een overcapaciteit.” De
KLM heeft echter niet voldoende moge
lijkheden om vervoer over te nemen van
de Amerikaanse maatschappijen die de
DC 10 aan de grond moeten houden. Als
het winter was geweest, had de KLM er
wel voordeel van gehad."
eerstr.,
ire”, 16
act”, 16
Ondanks de verwachte stijging van de
tarieven, verwacht de KLM voor dit jaar
een groei van het luchtvervoer van tien
procent. President-directeur Orlandini:
„Over de prijzen hebben we weinig zorg.
De ontwikkeling van de nationale en de
wereldeconomie is veel belangrijker,
vooral wat betreft de ontwikkeling van
het besteedbaar inkomen. Dat heeft veel
meer invloed op de groei.”
IN DE WINKEL, bij de deur, was een
hoek gereserveerd voor een partij
schoenwas en wrijfwas. Er kwam een
Duitse militair binnen die een doosje
met bruine schoensmeer wilde hebben.
IN HET JAAR 1943 werd IJmuiden
geëvacueerd. Wijfjes en zijn gezin moes
ten naar Hoogeveen, maar voelden daar
niets voor. Ze vonden een zolderruimte
in Haarlem. Vandaar kon Wijfjes zijn
geëvacueerde klanten in de omgeving
blijven bedienen. Het echtpaar kreeg de
beschikking over een kruidenierszaak in
de Timorstraat. Daar is het opnieuw
begonnen en doorgegaan tot zijn zilve
ren huwelijksfeest. Wijfjes had intussen
een betrekking gekregen als distillateur
in Amsterdam; de winkel werd gesloten.
TOEN WILLEM WIJFKES een krui
denierszaak in de Snelliusstraat had ge
opend vroegen hij en zijn vrouw zich af
met welke slagzin zij een groot publiek
zouden kunnen bereiken. Ze kregen een
lumineuze inval. In de krant verscheen
een advertentie met deze kopregel: „Wie
Weet Waar Willem Wijfjes Woont" Het
geld voor de annonce kwam er dik uit,
want velen deden inderdaad moeite om
te weten te komen waar die Willem Wijf
jes dan wel precies woonde. Dat bleek
op nummer 21 te zijn, op de hoek van de
Huygenstraat. In de rubriek „Over IJ
muiden gesproken” haalde onlangs een
lezer te Santpoort een herinnering aan,
de slagzin op. Prompt kregen we een
aantal reacties. Een lezer te IJmuiden
meende dat Willem Wijfjes zijn tekst
moest hebben ontleend aan een of ande
re zegwijze in de trant van „De kat die
krabt de krullen van de trap”. Een leze
res te Beverwijk citeerde een tekst uit
haar kinderjaren: “Wie Weet Waar Wil
lem Wik Wak Woont? Willem Wik Wak
Woont Wijd Weg. Willem Wik Wak
Wou Weven. Wat Wou Willem Wik
Wak Weven? Willem Wik Wak Wou
Witte Wollen Wanten Weven. Want
Willem Wik Wak Witte Wollen Wanten
Waren Weg”. Een lezeres in Driehuis
herinnerde zich van haar jeugdjaren in
Drenthe deze tekst: „Wie Weet Waar
Willem Wever Woont? Wilm Wever
Woont Wied Wagen Weg. Wied Wagen
Weg Woont Wilm Wever. Wiet Weet
Wat Wilm Wever Weeft? Wilm Wever
Weeft Wit Wollen Want. Wit Willen
Want Weeft Wilm Wever”.
„U draagt toch zwarte laarzen?” vroeg
Willem Wijfjes. „Jawel”, zei de Duitser,
„maar die bruine schoenwas stuur ik
naar Duitsland, naar mijn vrouw”. Wijf
jes schudde z’n hoofd. „Alles wat in de
winkel staat heb ik voor de mensen hier
nodig”. Een handelsreiziger die in de
zaak stond om een bestelling op te ne
men wist niet wat hij hoorde. „Ze krij
gen niks”, zei Willem Wijfjes.
Willem Wijfjes, nu vierenzeventig, en
zijn vrouw gaan af en toe nog eens
kijken in het IJmuiden waar ze een heel
gelukkige tijd hebben gehad. „Er straalt
van IJmuiden nog steeds een grote aan
trekkingskracht op ons uit”, zeggen ze.
„Daarom praten we er dikwijls over.
Ook met Arie Schagen. Dat was onze
eerste melkboer in IJmuiden. Die woont
nu hier vlakbij".
plaats van keuken, schuurtjes en bijbe
horende ruimte was gekoen. Mevrouw
Wijfjes: „De kinderen hadden in IJmui
den een heerlijke tijd. Ik denk bijvoor
beeld aan het strand, ’s Morgens vroeg
bracht mijn man hen erheen; hij zette
meteen ook een tentje op. Regelmatig
ging hij van de winkel naar het hoge
duin van de Moerberg want vandaar kon
hij met een verrekijker zien hoe de kin
deren het maakten”.
WIJK AAN ZEE. De traditionele wed
ren rond de Dorpsweide in Wijk aan Zee is
gisteravond gewonnen door Peter Durge
uit Wijk aan Zee. Hij ging in de categorie
van de senioren, die drie rondjes van 1300
meter liepen, als eerste over de streep in
11 minuten en 17 seconden. Behalve een
herinneringsmedaille kreeg hij na afloop
ook de wissel beker uitgereikt. Tweede
werd Van Ikelen in 11 minuten en 25
seconden en derde Van der Laan in 11.46.
DE OORLOG BRAK UIT. Duitse troe
pen reden en marcheerden IJmuiden
binnen. Willem Wijfjes en zijn vrouw
herinneren zich dat Duitse soldaten win
kels in gingen om een pakje roomboter
te kopen. Dat braken ze op straat door
midden. Daarna stopten ze eerst de ene
en dan direct de tweede helft in de
mond. „Kanonnen voor boter” was ja
renlang de propagandaleus in Duitsland
geweest. Aanleiding voor de familie
Wijfjes om te besluiten: „Laten we ze
vóór zijn, straks komen ze alles inpik
ken. De koffietrommel halen we eerst
weg uit de winkel. Dan gaat de jam
onder de toonbank. Zo kunnen we alles
voor de vaste klanten bewaren”.
19 en
16 j.
letters groot en vet genoeg om de
aanbiedingen van de concurrentie in het
niet te doen verzinken. Geleidelijk zocht
men echter meer naar originele teksten.
Om ons tot één straat in het nieuwe
IJmuiden te beperken, de Snelliusstraat,
de IJmuider Stoom-, Wasch- en Strijkin-
richting op nummer 39 had een sterk
argument met de aanprijzing dat ze was
gelegen op duingrond, iets wat niemand
kon betwisten; bovendien: „Behande
ling uitsluitend met duinwater zacht ge
maakt als regenwater”. K. Tijssen van
Magazijn De Zon, Snelliusstraat num
mer 23, vestigde regelmatig in fraai ver
zorgde advertenties de aandacht op zijn
ruime aanbod van allerlei artikelen, met
in het jubileumjaar van IJmuiden, 1926,
deze tekst: „Geen grotere feestvreugde
dan te slapen onder een prima Leidse
Wollen Deken”, waaraan werd toege
voegd: „mits gekocht bij Magazijn De
Zon”. Banketbakker Jacob Gorter, Snel
liusstraat nummer 1, hoek Kennemer-
laan, gaf feiten over zijn vakmanschap:
„Vijfmaal bekroond op internationale
bakkerijtentoonstellingen, in 1923 in
uit een zogenoemd beschermd gezin en
waren gewend aan een beschermende
dorpsomgeving. Hoe zou IJmuiden zijn?
Dat was gelukkig al spoedig geen vraag
meer. IJmuiden beviel ons bijzonder
goed, te meer omdat we veel mensen van
de trolders als klant kregen. Dat waren
goede klanten want men wist in IJmui
den te léven. We moesten hard werken
maar het was altijd fijn werken. Heel
gelukkige jaren werden het”. Willem
Wijfjes was eerst nog als timmerman
aan de slag gegaan bij de firma Van
Geldorp in
IJmuiden. Maar de winkel trok zoveel
klanten dat niet alleen zijn vrouw maar
ook hij er weldra de handen aan vol
kreeg. Wijfjes begon zich steeds verder
voor het vak te bekwamen door het
volgen van cursussen in verkoopkunde,
boekhouden en warenkennis, hoewel dit
in die jaren nog niet verplicht was. Hoe
populair de slagzin van de winkel intus
sen was geworden: op een avond vroeg
het echtpaar zich af wat er buiten toch
aan de hand was op de vensterbank
bleek iemand te zitten die heel diep in
het glaasje had gekeken en nu zonder
ophouden zon: „Wie Weet Waar Willem
Wijfjes Woont”.
HET GEZIN breidde zich flink uit,
met zes kinderen. De woonruimte die
zeer beperkt was had men intussen ver
groot door het maken van een aantal
kamers boven het pakhuis dat in de
'••y'A
Bij de jeugd van 6 tot 12 jaar, die een
rondje liepen, was de eerste prijs voor
Peter Mulder die de afstand aflegde in
3.53, tweede werd Emit Posthumes in 4.11
en derde Andre Scholong in 4.15. Bij de
deelnemers van 13 tot 16 jaar, die twee
rondjes liepen, ging Bart van Rookhuizen
als eerste over de streep in 7.25, tweede
werd Michel Bodt in 7.58 en derde Robert
Greve in 8.05. Bij de dames won Agnes
Scheeringa de drie ronden in 14.35.
rk, K
tdagen
>r Wijk
HET OUDE IJMUIDEN raakte voor
de Eerste Wereldoorlog al volgebouwd
in het aanvankelijk zo ruim lijkende
gebied tussen het kanaal en de spoor
rails. Zorg over de mogelijkheden om uit
te breiden hoefde echter niemand te
hebben. Aan de andere kant van de
spoorlijn lag een groot duinterrein
braak. Daar werd dan ook begonnen
met de bouw van wat „Nieuw-IJmui-
den” zou worden genoemd. De aanleg
werd ter hand genomen van de Kenne-
merlaan, de Huygensstraat en de Snelli
usstraat naar de begrippen van die
tijd (1912-1913) bijzonder .ruime straten
waar in tegenstelling tot het oude IJmui
den licht en lucht vrije toegang bleven
houden.
MEN BESCHOUWDE Nieuw-IJmui-
den aanvankelijk als een buitenwijk die
wat de winkels betreft op het centrum in
Oud-IJmuiden Oranjestraat, Kanaal
straat en directe omgeving aangewe
zen zou blijven. De toekomst leerde an
ders. Na de mobilisatietijd kwamen er
zoveel huizen tot stand dat het inwoner
tal met de dag groeide. Het IJmuiden-
over-de-brug kreeg zijn eigen winkels.
Al gauw ondervond het oude centrum de
concurrentie. De advertentiepagina’s in
de plaatselijke kranten weerspiegelden
tenslotte duidelijk dat „Over-de-brug”
ook wat de winkelstand aangaat volwas
sen was geworden.
ADVERTEREN betekende in die tijd
gewoonlijk het werken met grote, vette
in die tijd met volop
woongelegenheid. Het
zelfde gold voor de Cy-
pressenstraat, de Elzen
straat, de Fazantenlaan
en de Meeuwenlaan.
Werklozen zaten in som
mige huizen te kaarten.
De kinderen speelden er
graag, vooral in de
WAAR WILLEM WIJFJES nü woont
kwamen we te weten dankzij een tip van
een lezer te IJmuiden: in de Timorstraat
te Haarlem. Vraag: Hoe kwamen Willem
Wijfjes en zijn vrouw aan de tekst in de
advertentie? Antwoord: Inderdaad door
dat vers over Willem de Wever. Willem
Wijfjes was oorspronkelijk scheepstim
merman, bij de werf De Goede Ver
wachting in Ouderkerk aan de Amstel,
vlakbij Amsterdam dus. Toen hij zijn
toekomstige vrouw leerde kennen was
de economische toestand in Nederland
en trouwens de hele wereld niet bepaald
rooskleurig. Toch besloten Willem Wijf
jes en zijn verloofde te gaan proberen
een eigen zaak op te zetten. Ze hoorden
dat er in IJmuiden een pandje vrij
kwam, Snelliusstraat-hoek Huygens
straat, eigendom van Oudshoorn. Tot
dusver had Van Zanten er een kruide
nierswinkel gehad. Ze besloten in dezelf
de nering verder te gaan. Op 1 december
1930 werd de zaak geopend, op 14 janua
ri 1931 trad het paar in het huwelijk.
„Een
>und of
Kerk-
i 09.00-
14.00-
tt.
)Reacties: schriftelijk
aan dit blad met vermel
ding „IJmuiden wat ver
tel je me nou?”, telefo
nisch 023-378601).
ijmuiden^
>7 De fotograaf Leo Tismeer maakte in november 1901 deze opname van de monumentale pomp op het Willemsplein die zojuist ter gelegenheid
van het vijfentwintigjarig bestaan van IJmuiden aan de burgerij was aangeboden. Rechts naast de pomp de toenmalige burgemeester, J. C. A.
Weerts. Links ziet men de brigadecommandant van de rijksveldwacht in die tijd, Groen.
