Zuid-Afrika
Ook Nederland benaderd
aan bevolking
Moezorewa in Londen
‘F
Brits kernafval
China doet mee aan
vluchtelingengesprek
Formateur Italië
stuit op tegenstand
Doodstraf voor
oorlogsmisdaden
Otto Frank
Actiegroep tegen atoomplannen Mol
^achtergrond
Suazo eist
Portugees
parlement
ontbonden
Suriname bij
niet-gebonden
landen
„Draag macht
en land over
Overval in Ankara
Deel eisen Palestijnen
in feite ingewilligd
in zee gestort
verscherpt
apartheid
presidentschap
Bolivia op
wint proces
om dagboek
President Tanzania:
i
U
3
BINNEN- EN BUITENLAND
ZATERDAG
1 4
JULI
19 7 9
2
al
EH9E3B
jen
juli
igen
1 op
ters
p in
zak
öak,
istic
men
>ties
men
?t is
eeld
eek-
;en
jes
ctie
be-
ian-
ode
ede
idat
tjes
ioe-
lan-
ten-
dat
a in
:rs
me
ied
nd
‘ijs
rijs
>tel-
ter,
'ge-
i in
vik-
erp
title
>no-
Ka-
ua
eld
to A
(Van onze redactie buitenland)
DAR ES SALAAM. Tan
zania heeft Nederland en acht
andere industrielanden ge
vraagd om financiële hulp in
verband met de hoge kosten
van de oorlog tegen de nu ver
dreven Oegandese dictator
Amin.
Tanzania vraagt hulp
na oorlog tegen Amin
de
-73
beschermingsorganisatie
500 mill tpn wAsfp
GENÈVE (UPI). China heeft meegedeeld dat het belist zal meedoen aan
de conferentie over de Indochinese vluchtelingen die op 20 en 21 juli
plaatsheeft in Genève, zo hebben de Verenigde Naties in Genève gisteren
meegedeeld.
is gestreden”, zo zei een Westerse ambas
sadeur in de Tanzaniaanse hoofdstad Dar
es Salaam.
De oorlog tegen Amin heeft volgens
Tanzania 500 miljoen dollar (ongeveer een
miljard gulden) gekost. De Westerse lan
den wordt gevraagd om 375 miljoen dol
laar (ruim 750 miljoen gulden).
In het verzoek wordt ervoor gewaar
schuwd dat Tanzania bij het uitblijven
van hulp bankroet zal gaan en duizenden
arbeidsplaatsen zal verliezen. Ook wordt
erop gewezen dat het land de oorlog tegen
Amin niet zelf is begonnen, maar dat deze
een gevolg was van de invasie in Tanzania
door de strijdkrachten van Amin in okto
ber vorig'jaar.
De cijfers maken echter duidelijk dat
Tanzania ook zonder oorlog in economi
sche moeilijkheden zou zijn geraakt. Er
was vorig jaar een tekort op de handelsba-
lans van 280 miljoen dollar (ruim 560
miljoen gulden) als gevolg van een toene
ming van de invoer met veertig procent
tegenover een daling van de uitvoer met
vijfentwintig procent.
VAKS wijst er op dat Mol op nog geen
30 kilometer van Eindhoven de nucleai
re vuilnisbak van België dreigt te wor
den en daarmee een potentieel gevaar
voor de hele streek. Die ongerustheid
wordt gedeeld door een aantal Neder
landse grensgemeenten.
Overigens hebben die Brabantse ge
meenten nauwelijks mogelijkheden om
er werkelijk iets aan te doen. Overleg
over de atoomplannen in Mol moet ge
voerd worden op het rijksniveau. De
grensprovincies onderhouden onderling
wel informele contacten maar beslis
singsbevoegdheden ontbreken op dit
niveau.
Aan het eind van de vijftiger jaren
Wanneer de negen landen niet over de
brug komen met de gevraagde gelden, zal
Tanzania hun medewerking vragen bij
het verkrijgen van leningen bij commer
ciële banken. In het verzoek zegt Tanzania
dat het mogelijk is een commerciële le
ning aan te gaan met een looptijd van tien
tot twaalf jaar, waarvan twee jaar vrij van
aflossing en met een jaarlijkse rente van
twaalf procent. De regeringen van de ne
gen landen zouden dan elk ongeveer an
derhalf procent van de rente op zich kun
nen nemen, terwijl Tanzania de rest uit
eigen middelen zou aflossen.
besloten dertien Europese landen de fir
ma Eurochemic op te richten. De bedoe
ling was een experimentele opwerkings
fabriek voor splijtstof te bouwen tenein
de kennis te vergaren over dit specifieke
terrein van de kernfysica. Als vesti
gingsplaats werd België uitgekozen. Het
oog viel al snel op Mol, waar destijds al
het studiecentrum voor kernenergie was
gevestigd. Gronden er vlak bij werden
vrij gemakkelijk verworven ze be
hoorden toe aan koning Boudewijn van
België die ze voor dit doel wel wilde
verkopen.
In 1966 startte de fabriek. Vijf jaar
later, in 1971 was de rol van Eurochemic
al weer uitgespeeld. Frankrijk en West-
Duitsland stapten uit het samenwer
kingsverband met de bedoeling de indu
striële opwerking van splijtstof zelf ter
hand te nemen. In 1974 werd de fabriek
in Mol gesloten. De capaciteit van maxi
maal 60 ton per jaar was ten enenmale
onvoldoende om op industriële schaal
verder te kunnen werken.
Sedertdien is de fabriek buiten be
drijf. Alleen de berg van 2000 kubieke
meter hoogwaardig radioactief afval
herinnert nog aan de acht functionele
jaren. Dat vloeibare afval is opgeslagen
in dubbelwandige metalen cilinders en
moet voortdurend worden gekoeld. Ook
moet de ruimte, waarin zich de cilinders
bevinden, 24 uur per dag geventileerd
worden. Boven de vaten vormt zich na
melijk waterstofgas dat samen met de
maar kreeg wel te horen dat zij een uitno
diging zou krijgen als zij erom zou vragen.
Moskou heeft er tot nu toe het zwijgen toe
gedaan. De deelnemende regeringen die
zich door hun minister van Buitenlandse
Zaken laten vertegenwoordigen zijn Boli
via, Canada, Finland, Frankrijk, Indone
sië, Italië, Noorwegen, de Filippijnen, Ne
derland en alleen voor de morgen van
de eerste dag Japan.
Intussen heeft de COPA (de overkoepe
lende Europese boerenorganisatie) voor
gesteld dat de Europese zuiveloverschot-
ten aangewend worden om de Vietnamese
bootvluchtelingen van voedsel te voor
zien. De Europese gemeenschap zou een
„zuivelbedeling” ter waarde van ruim der
tien miljoen gulden moeten organiseren,
aldus de Europese boerenorganisatie.
Els
;rkt
ster
van
lens
szra-
t zij
het
uit-
den
uit-
aan
p 8
tot
MOSKOU (AP/Reuter). In de Russi
sche stad Mirgorod in de Oekraïne zijn
vijf mensen tot de doodstraf veroordeeld
wegens oorlogsmisdaden tijdens de Twee
de Wereldoorlog. Een man werd veroor
deeld tot vijftien jaar dwangarbeid.
Dit heeft een dagblad in de Sovjet-Unie
gisteren geschreven. De rechter heeft als
grond voor de veroordeling „verraad”
aangemerkt. Het proces heeft tien dagen
geduurd. Meer dan 120 getuigen werden
gehoord en oude Duitse documenten wer
den als bewijs aangevoerd.
r in
iar-
>ge-
tar-
be-
nog
het
zo
ilad
I
Wil-
ide-
iaat
i hij
f de
ome
dige
mor
men
r.k.
die
eeft
Isle-
lan-
nde
rijd
ifer-
.1 de
gen
Dit
uid-
i de
W.
me
ind-
t 27
jen.
dijk
apd
:ho-
toe-
:an-
leze
eld.
Me-
om
ica-
t is
tia-
oor
in
me-
lale
mr-
tru-
iro-
n.v.
gua
Dit laatste was, merkwaardig genoeg, niet
in het eisenpakket van gisteren opge
nomen.
Volgens later tegengesproken specula
ties in de Turkse pers zou minister Okcun
bij zijn recente bezoek aan Koeweit te
horen hebben gekregen dat Turkije van
dit land alleen olie kon verwachten als het
zijn dipomatieke betrekkingen met Israel
verbrak.
Hoe het ook zij, de Turkse diplomatie
moet in kwesties als deze laveren tussen
de Arabische landen waar de olie, en de
Verenigde Staten (met machtige joodse en
Griekse lobby’s in het Congres) waar veel
van het geld vandaan komt.
zuurstof in de lucht een zeer explosief
mengsel vormt.
Eind 1977 sloot de Belgische regering
een principe-akkoord met Eurochemic
met de bedoeling de fabriek over te
nemen. Volgens VAKS kan dat alleen
maar betekenen dat de Belgische rege
ring ernstige plannen heeft om de op
werkingsfabriek opnieuw in gebruik te
nemen. De mogelijkheid wordt zelfs niet
uitgesloten geacht dat in zo’n geval de
capaciteit zal worden opgevoerd tot
maximaal 300 ton per jaar om volledig te
kunnen voorzien in de Belgische be
hoeften.
In Mol en omgeving reageert de bevol
king volgens VAKS erg gelaten op deze
plannen. Ook de lokale bestuurders roe
ren zich nauwelijks. Dat laatste wordt
volgens VAKS vooral veroorzaakt door
dat de gemeentelijke politici zich min of
meer in slaap hebben laten sussen door
de particuliere electriciteitsproducen-
ten, de felste voorstanders van kerne
nergie.
PARAMARIBO(SNA) Suriname
wordt lid van de organisatie van niet-
gebonden landen. Dat zal gebeuren tij
dens de zésde bijeenkomst van deze lan
den in september in de Cubaanse hoofd
stad Havana, zo is in Paramaribo bekend
gemaakt. Met Suriname treden dan ook
Grenada, Bolivia, Iran en Pakistan tot de
organisatie toe.
Vanuit Paramaribo wordt verder de
goedkeuring door het parlement gemeld
van Suriname’s voornemen om tot het
Amazone-pact toe te treden. Een reactie
daarop van de parlementaire oppositie in
Paramaribo, die handelingen en zelfs bij
eenkomsten van het parlement nog altijd
onwettig vindt, ontbreekt nog.
Het Amazone-pact werd vorig jaar ge
sloten door Bolivia, Brazilië, Columbia,
Ecuador, Peru, Guyana en Venezuela, en
beoogt een nauwe samenwerking van de
lidstaten bij de ontwikkeling van het
Amazone-gebied-
gen vloeien terug naar de plaats van
herkomst”, zei de Tanzaniaanse presi
dent. De armen moeten politieke midde
len krijgen om de voordelen in eigen
hand te krijgen, aldus Nyerere.
Verder is hij van mening dat de land-
bouwproduktie moet worden gebruikt
om de plaatselijkë bevolking te voeden
en niet om er geld mee te verdienen door
export.
De Amerikaanse ambassadeur bij de
Verenigde Naties, Young, verklaarde
dat zijn land bereid is landbouwhervor
ming te steunen teneinde een rechtvaar
diger verdeling te bewerkstelligen van
de opbrengsten van de landbouw.
Vruchtbaar land, dat rechtvaardig is
verdeeld, is de basis voor nationale eco
nomische stabiliteit en leidt tot politieke
rust, zo zei hij.
De Nederlandse minister van Ontwik
kelingssamenwerking De Koning zei in
zijn toespraak tot de meer dan duizend
afgevaardigden op deze conferentie, dat
structurele veranderingen noodzakelijk
zijn. Deze veranderingen zouden moeten
resulteren in een gelijkwaardige verde
ling van de geproduceerde goederen, de
produktiemid delen en het land zelf.
LISSABON President Ramalho
Eanes zal het parlement ontbinden en
nieuwe verkiezingen uitschrijven.
Eanes koos voor deze oplossing van
de kabinetscrisis nadat de socialisti
sche partij bij monde van Mario Soa
res een laatste poging had gedaan tot
vorming van een socialistisch kabinet
met onafhankelijke sociaal-democra-
ten.
and
L.
op
ssie
bui-
arte
:on-
iste-
■t er
hij
ga’s
(Door onze redactie buitenland)
ISTANBOEL-ATHENE. Een van de eisen van de Palestijnen die gisteren
een overval uitvoerden op de Egyptische ambassade in Ankara, is het openen
van een kantoor van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO in Ankara.
Officieel heeft de Turkse regering daar al drie jaar geleden, bij de conferentie
van islamitische staten in Istanboel, toestemming voor gegeven. Sindsdien
zijn meermalen PLO-kopstukken naar Ankara gekomen om over de zaak te
praten. Naar het schijnt zijn de voorgestelde kandidaten, die de diplomatieke
status zouden krijgen, door de Turkse autoriteiten op veiligheidsgronden
afgewezen.
Na het gebeurde van gisteren lijkt de
kans dat het tot zo’n PLO-vertegenwoor-
diging in Ankara zal komen, aanzienlijk
afgenomen. Ook al heeft de Bevrijdings
organisatie zich van de overval gedistanti
eerd. Irak en Libië, waarvan Turkije voor
zijn olie volstrekt afhankelijk is, hebben
tot nu toe geen halszaak gemaakt van zo’n
PLO-kantoor. Alleen het nieuwe Iraanse
bewind schijnt er de laatste tijd sterk op
aan te dringen. In Turkse gelederen was
men trouwens toch al teleurgesteld dat de
welwillende houding van Ankara jegens
de PLO niet heeft geleid tot meer steun
van Arabische zijde voor het Turkse
standpunt inzake Cyprus.
Ook aan een andere eis: afwijzing door
Ankara van het regiem-Sadat, heeft de
Turkse regering-Ecevit de laatste tijd in
direct min of meer gevolg gegeven. Op de
recente islamitische statenconferentie in
Rabat (Marokko) sloot Turkije zich aan
bij de algemene veroordeling van het
Camp Davidakkoord. Minister van Bui
tenlandse Zaken Okcun heeft zich bij zijn
reizen door het Midden-Oosten de laatste
maanden regelmatig in anti-Egyptische
zin uitgelaten. De diplomatieke betrekkin
gen met Egypte zijn echter niet verbro
ken, evenmin trouwens als die met Israel.
ANTWERPEN (ANP). Belgische milieuorganisaties, die hun krachten
gebundeld hebben in de Verenigde Actiegroepen voor een Kernstop
(VAKS), zijn fel gekant tegen het plan van de Belgische regering om de
opwerkingsfabriek voor splijtstof in Mol te heropenen. In september zal
het Belgisch parlement zich onder meer met deze zaak bezig houden.
VAKS is van plan de Belgische parlementariërs de komende weken te
bestoken met informatie waarin gewezen wordt op de grote gevaren die
een opwerkingsfabriek met zich meebrengt.
LONDEN(DPA) Leden van de milieu-
Greenpeace
hebben 500 mijl ten westen van de Engelse
zuidwest-kust een verbitterde strijd tegen
het storten van kernafval verloren. Vol
gens een filmverslag, dat door de com
merciële Britse tv-zender ITV is uitgezon
den, probeerden de milieubeschermers te
vergeefs te verhinderen, dat van een Brits
vrachtschip meer dan 200 ton kernafval in
zee werd geworpen.
Hun rubberboten werden met stralen
j water bestookt. Intussen rolde de beman-
ning van het schip de vaten over boord.
Sommige kwamen vlak bij de rubberbo
ten in zee.
Volgens Greenpeace wordt op die plek
al tien jaar lang atoomafval gedeponeerd
zonder dat de gevolgen voor het milieu
worden onderzocht. Er zou op die plaats
ook worden gevist.
JOHANNESBURG(AP) Gisteren zijn
in Zuid-Afrika nieuwe zware straffen in
werking getreden voor het te werk stellen
van „illegale” zwarte werknemers. Voor
aanstaande voorvechters voor burger
rechten hebben gewaarschuwd dat deze
maatregel zou kunnen leiden tot massale
werkloosheid en verhongering.
Sinds gisteren zullen blanken, die zwar
te werknemers in dienst hebben die niet
over behoorlijke passen beschikken waar
mee zij zich in blanke sectoren mogen
ophouden, straffen kunnen krijgen tot
1200 gulden of een maximale gevangenis
straf van drie maanden.
Eerder waren de boetes niet hoger dan
240 gulden zodat een aantal werkgevers
deze wet eenvoudig negeerden. Nu zullen,
aldus Helen Suzman, een parlementslid
dat sterk gekant is tegen de apartheid,
vele ontslagen vallen uit angst voor de
verhoogde straffen. Op dit moment, zo zei
zij, „verliezen honderden mensen hun
baan”.
Het pasje, beter bekend als „dompas”,
maakt integraal deel uit van het leven van
een zwarte Afrikaan van zijn 16e tot aan
zijn dood. Wanneer men niet in bezit is
van zo’n pasje, betekent dit meestal een
nacht op het politiebureau en aansluitend
een gerechtelijke vervolging.
Vorig jaar zijn volgens cijfers van de
Zuidafrikaanse Raad van Kerken 272.887
mensen veroordeeld wegens het niet in
bezit hebben van het pasje.
De meeste zwarte vrouwelijke werkne
mers zijn in dienst als huishoudster bij
blanke gezinnen tegen een maandinko
men van ongeveer 140 gulden. Voor veel
zwarte gezinnen betekent dit tevens het
enige inkomen.
LA PAZ (AFP). Hernan Siles Suazo,
kandidaat van de Democratische Volksu
nie bij de jongste presidentsverkiezingen
in Bolivia, heeft zich gisteren tot „gekozen
president” uitgeroepen zonder de officiële
uitslag af te wachten.
Verwacht werd wel, dat hij een kleine
meerderheid zou behalen, maar niet de
vereiste absolute meerderheid. In zo’n ge
val moet de volksvertegenwoordiging de
president aanwijzen. Waarnemers gelo
ven dat Suazo op deze wijze druk op de
volksvertegenwoordiging wil uitoefenen.
FRANKFORT (DPA). De vader van
j Frank, de negentigjarige Otto
(Van onze redactie buitenland)
ROME. „De enige manier om
armoede uit de wereld te bannen is het
overdragen van land en macht aan de
bevolking van het platteland.” Dit heeft
de president van Tanzania, Julius Nye
rere, gisteren gezegd tijdens de tweede
dag van de wereldlandbouwconferentie
van de Voedsel- en Landbouworganisa
tie (FAO) van de VN in Rome. Om land
bouwhervorming tot een succes te ma
ken moet de conferentie politieke mid
delen niet schuwen, zo zei hij.
Volgens Nyerere is het huidige sy
steem van hulp aan en investeringen in
het platteland van de Derde Wereld be-
driegeliik r>o baten van de investerin-
Volgens de socialisten en onafhankelij
ke sociaal-democraten zullen de tussen
tijdse verkiezingen een periode van poli
tieke onrust scheppen.
Eanes, stuurt nu aan op een krachtme
ting tussen het conservatieve en progres
sieve blok. Hij zou daarmee steun zoeken
voor zijn herverkiezing in 1981. De steun
van de socialistische partij, bij zijn verkie
zing in 1976 onontbeerlijk, lijkt hij nu
definitief verloren te hebben.
Het kabinet van de demissionaire pre
mier Mota Pinto zal worden opgevolgd
door een zakenkabinet. Hierover was gis
teravond nog niets bekend. Het is echter
waarschijnlijk dat een zakenkabinet de
conservatieve politiek van Mota Pinto zal
voortzetten, met name wat betreft de om
streden landhervorming.
Het kabinet-Mota Pinto kwam 7 juni ten
val nadat het met een motie van wantrou
wen van socialisten en communisten in
het vooruitzicht haar ontslag had aange
boden. Het was het tiende kabinet sinds
de omverwerping van het Portugese fas
cisme in 1974.
Mota Pinto werd door de linkse partijen
verweten hard op weg te zijn de verwor
venheden van de Portugese revolutie
weer ongedaan te maken.
Het is vrijwel zeker, dat ook Vietnam
een vertegenwoordiger naar de conferen
tie stuurt.
Op de voorlopige lijst van deelnemende
landen die gisteren werd gepubliceerd,
staan de namen van slechts 26 landen, van
de 72 die zijn uitgenodigd. De Verenigde
Staten hebben nog geen formeel ant
woord gegeven, hoewel is begrepen dat er
een Amerikaanse delegatie komt onder
leiding van vice-president Walter
Mondale.
Het is teleurstellend voor de Verenigde
Naties dat zo weinig regeringen zich laten
vertegenwoordigen door vertegenwoordi
gers op ministerieel niveau. Slechts 6 van
de 26 regeringen die deelneming hebben
toegezegd, sturen delegaties op regerings
niveau. De Sovjet-Unie is niet uitgenodigd
ROME (DPA). In Italië hebben de
christen-democraten gisteren tal van be
zwaren ingebracht tegen de socialistische
kabinetsformateur, Bettino Craxi. De
christen-democraten schijnen niet bereid
zonder strijd hun al meer dan 30 jaar
durende privilege om de Italiaanse rege
ring te leiden op te geven.
De christen-democratische leider Zac-
cagnini zei gisteren dat zijn partij een
ondergeschikte rol in een regering-Craxi
afwijst. Hij verweet de socialistische lei
der een uitsluiting van de christen-demo
craten van de macht na te streven.
De voorstellen van Craxi voor een ge
meenschappelijk regeringsprogram
noemde hij „ontoereikend”. Craxi zal van
daag de Italiaanse president op de hoogte
brengen van de eerste fase van zijn ge
sprekken met de partijen. Het is voor het
eerst in de geschiedenis van Italië dat een
socialist tot kabinetsformateur is
benoemd.
ü- De premier van Zlmbabwe-Rhodesië Moe
zorewa verblijft sinds gisteren in Londen voor
overleg met de Engelse regering. Net als in de
Verenigde Staten, waar hij eerder deze week
was, wil hij aandringen op erkenning van zijn
regering. Op de foto Moezorewa (rechts) naast
de Engelse premier Thatcher (midden) en de
minister van Buitenlandse Zaken Lord Carring
ton. De Engelse regering moest Moezorewa
overigens immuun voor strafvervolging verkla
ren, omdat de anti-apartheidsbeweging in Lon
den een proces tegen hem wilde aanspannen
wegens verraad aan de koningin. Moezorewa
zou medeschuldig zijn aan het uitroepen van de
onafhankelijkheid door zijn voorganger lan
Smith.
Dit hebben Westerse diplomaten van
daag bekendgemaakt. Het verzoek is vijf
/weken geleden langs vertrouwelijke weg
overgebracht aan de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië, Canada, West-Duits-
land, Zweden, Noorwegen, Denemarken,
Japan en Nederland.
Volgens de diplomaten heeft geen van
de benaderde landen tot nu toe gerea
geerd. „Wanneer Tanzania met ons wil
praten over het bouwen van een papierfa
briek, dan kunnen wij helpen. Maar we
beschikken nu eenmaal niet over regelin
gen voor het betalen van een oorlog die al
Anne Frank, de negentigjarige Otto
Frank, heeft een van zijn processen tegen
I mensen die beweren dat het dagboek van
zijn dochter een vervalsing is, gewonnen.
Het betreft de rechtszaak die Otto
Frank in Frankfort had aangespannen
tegen de Westduitser Ernst Roth. Deze
i man staat bekend om zijn uiterst rechtse
opvattingen. De rechter heeft hem verbo
den te beweren dat het dagboek van Anne
Frank een vervalsing is. Op dit moment
loopt in Hamburg nog een dergelijke
rechtszaak.
IJ
M
