Vissen zwemmen straks in kaas-pekelbakken
van klachten
Letterkast
i
Weg ermee III
Weg ermee I
Weg ermee II
r
Vs® 1
M 1
f
1
- -1
1
door Jan de Pol
Subsidie gevraagd
In elk jaargetijde
,,Het leek me zoveel werk die grote betonnen
pekelbakken te slopen. Ik dacht wat kan daar in:
vis,,. Aanvankelijk was varkensfokker en vlees-
grossier A. Smit dit het Drentse Mantingen van
plan in de door hem van de DOMO gekochte
oude melkfabriek in Ezinge vlees te gaan ver
handelen. De aanwezigheid van de vele moei
lijk te verwijderen pekelbakken, waarin de DO
MO tot voor enkele jaren terug de hier vervaar
digde kaas op smaak bracht’ veranderde Smits
voornemen: net werd paling.
Op het ogenblik krioelen er zo'n 300.000
kleine glasaaltjes in de voormalige zuivelfa
briek: de eerste palingkwekerij in Nederland.
'CV
s-X s
W?
rS
W
/V
8
4
f.
FRANS BAKKER, arts
I
V
Paling kweken in
oude melkfabriek
st
id
„Eerst heb ik nog gedacht om er forel in te
kweken, maar daarvoor heb je snelstromend water
en een temperatuur van ongeveer 12 graden Celsius
nodig. De kosten zouden dan te hoog worden. Forel
kun je beter buiten kweken. Toen ik aan andere
mogelijkheden dacht, hoorde ik van mijn huidige
compagnon (ing. E. W. Liewes uit Bunnik) dat het
technisch mogelijk moest zijn hierin paling groot te
brengen. Wanneer het technisch mogelijk is, moet
het kunnen lukken, dacht ik. en we zijn toen gaan
dokteren".
„Paling is een erg moeilijke vis om te kweken.
Daarom zal het hier ook nog wel niet gedaan zijn.
De waterbeheersing luistert erg secuur. We hebben
nu iets gevonden dat in de praktijk al goed blijkt te
functioneren. Een recirculatiesysteem met stro
mend water, dat eerst tweemaal gefilterd wordt. In
een zandfilter en een biologisch filter. Het water
wordt daarna op een temperatuur van circa 25
graden Celsius gebracht. De warmte van het water
moet ons succes worden. IJsselmeerpaling is pas na
jaren groot genoeg om op de markt te brengen. Bij
ons kunnen ze het hele jaar groeien, waardoor wij
de paling tussen twaalf en zestien maanden op de
verlangde lengte hebben".
gezamenlijke inhoud hebben van 144 m3. De derde
fase bestaat uit uitbreiding van de bakken tot 350
kub, waarmee Sit en Liewes een jaarproduktie van
45 ton paling proberen te halen.
De 300.000 glasaaltjes moeten volgend jaar circa
36 ton paling opleveren. De diertjes zijn nu nog
ongeveer een decimeter lang met een gewicht van
een paar gram. In de voormalige melkfabriek, waar
ze gevoed worden met een speciaal voor deze paling
ontworpen voer, mogen ze groeien tot ze tussen de
200 en 350 gram wegen en dan zullen ze ter com-
sumptie worden aangeboden.
Overigens zijn de kleine aaltjes in Ezinge al een
De hoekstenen van de hedendaagse geneeskunde,
zoals „afwachten" (de tijd heelt vele wonden), medicijn
gebruik en operaties veranderen vaak in hun tegendeel
en maken het medische bolwerk op zijn minst wankel. In
dit artikel wil ik daar een aantal voorbeelden van noemen.
Dat is dan een situatie waar ouders eisen dat er „nu"
iets aan gedaan moet worden: de amandelen moeten er
uit. Veel artsen hebben dan genoeg van „patiënten-
gezeur", wel dan is de situatie rijp voor een operatie. Het
opereren van neus, keel of amandelen kan in bepaalde
zorgvuldig geselecteerde gevallen nuttig en nodig zijn.
Heel vaak is dat echter niet het geval en is de ingreep niet
meer dan een agressieve daad om de „rust” te herstellen.
Gedurende de laatste twee jaar van mijn praktijk werkte
ik onder andere met een groep jonge mensen en
kinderen, die gemotiveerd waren om hun levensomstan
digheden kritisch te bekijken. „Wat doen we met onze
kinderen, wat doen we met ons zelf, met ons en hun
voedsel, met lichaamsbeweging”, zijn een aantal vragen
die we ons zelf voorlegden. Veel keel-, neus- en oorklach-
ten konden met een verandering in voeding (bijvoorbeeld
minder melkprodukten, omdat dit de slijmproduktie in het
keel- neus- en oorgebied verhoogt), levenspatroon en
ouder-kind-relatie ondervangen worden. Ik maakte daar
letterlijk geen enkele amandeloperatie mee.
Een ander voorbeeld is de welbekende hysterectomie
(verwijderen van de baarmoeder). Er zijn bepaalde indica
ties voor het verwijderen van een baarmoeder, zoals
onder andere gezwelgroei. Daarnaast echter zijn er
allerlei meer vage klachten en menstruatiestoornissen die
kunnen leiden tot onnodige verwijdering. Vaak zag ik in
deze gevallen dat achter de klachten en symptomen
allerlei emotionele en seksuele problemen schuil gingen;
geen wonder dat na een dergelijke - grote - operatie veel
vrouwen een depressie doormaken. Gelukkig zijn in ons
land de chirurgen minder „bloeddorstig” dan bijvoorbeeld
in Amerika. Desalniettemin blijven al deze punten het
overwegen waard.
Daarnaast is er de door mij eerder genoemde sterke
neiging om symptomen de kop in te drukken. Nu betekent
dit bijvoorbeeld niet dat u een knallende hoofdpijn maar
gelaten moet accepteren. Natuurlijk kunt u dan een
pijnstillend middel gebruiken. Het punt is echter de vraag:
Waar komt die hoofdpijn vandaan, wat betekent die
hoofdpijn, wat is de boodschap van deze desbetreffende
hoofdpijn over het leven van de patiënt?
Zouden deze vragen Wat betekent deze ziekte of dit
symptoom? meer gesteld worden, dan zouden we heel
vaak zien dat het lichaam ons tracht te vertellen hoe fout
we leven, eten, omgaan met elkaar, enzovoort.
e
3
j
maar paus Johannes-Paulus II heeft zich
onlangs duidelijk uitgesproken in een brief aan
alle priesters”; Bluyssen blijft voor ontkoppeling
van ambt en celibaat, zonder aan de waarde van
het celibaat af te willen doen). Commentaar
Confrontatie: „Mgr. Bluyssen zet zijn verzet tegen
Rome voort: LPO (Landelijk Pastoraal Overleg)
OMO, (kath. onderwijs in Brabant), het kan niet
op! Waarom treedt hij niet af als hij zó ontevreden
is over de kerk?”.
Weg ermee, met zo’n bisschop, die (weer een
aanhaling uit Confrontatie) „een leidende figuur
uit de Marxistische subversieve beweging in
Latijns-Amerika: Guttierez de bul voor de ere
promotie in Nijmegen overhandigde. Dat lag in
zijn lijn. De aanwezigheid daarbij van kardinaal
Willebrands vonden wij een schandaal”.
Weg er mee, met zo'n kardinaal.
De bisschop van Quetzaltenango in Guatemala is
volkomen onverwachts afgetreden. Mgr. Formosa
is bekend om zijn inzet voor sociale
gerechtigheid. De priesterraad van het bisdom
protesteerde, omdat Formosa volgens hen onder
rechtse druk moest aftreden. De conservatieve
kardinaal Casriego van Guatemala verklaarde dat
Formosa om persoonlijke motieven was
heengegaan. De priesters weten wel beter. De
laatste jaren zijn honderden mensen spoorloos
verdwenen onder het militaire bewind in
Guatemale; boeren werden van hun grond
verdreven etc. Het Vaticaan aanvaardde het
ontslag van mrg. Formosa.
Weg ermee, met zo n bisschop.
HANS ROMBOUTS
„Een ander winstpunt voor ons is dat we straks
de paling in elk jaargetijde kunnen leveren. In de
vrije natuur is het in Nederland mogelijk tot onge
veer november paling te vangen. Onze bedoeling is
de vis op de markt te brengen wanneer er vrijwel
niets te krijgen is, in de wintermaanden. Er is dan
wel paling te koop, maar dat is import, waarvan de
prijs, door de hoge transportkosten en de vervoers-
schade vrij hoog is.
Smits experiment bestaat uit drie fasen, waarvan
de eerste nu is afgesloten en volgens de beginnende
palingkweker geslaagd kan worden genoemd.
„Deze fase was het meest kritiek. De aaltjes,
verpakt in bijna honderd doosjes van drieduizend
stuks, heb ik in Engeland gekocht en van het
n
ït
paar jaar oud. Net als alle andere paling in Europa
zijn ze afkomstig uit de Sargasso Zee in het Cari-
bisch bebied. Ongeveer tweeënhalf jaar doen ze
over die oversteek van Amerika naar Europa, waar
ze stroomopwaarts zoet water opzoeken.
Verantwoordelijk worden voor een meer natuurlijk en
gezond leven zou het medicijngebruik en vele operaties
en andere ingrepen tot het nodige minimum beperken!
In mijn praktijk zag ik veel jonge kinderen met keel-,
neus- en oorklachten. U kent dat wel: kinderen die
constant snotteren, middenoorontstekingen hebben, geen
eetlust vertonen, hangerig en geïrriteerd zijn (om een
aantal symptomen te noemen). De reactie op dit sympto
mencomplex varieert van ouder tot ouder en van dokter
tot dokter. Vaak is het voor ouders zo’n doorn in het oog,
dat het gesnotter oorzaak is van een hele „toestand". Het
werkt op de zenuwen en veroorzaakt spanning in het toch
al gespannen leven van de ouders. Het desbetreffende
kind vraagt te veel aandacht, de ouders komen slaap te
kort enzovoort, enzovoort.
Voor zijn palingkwekerij heeft Smit bij het minis
terie van Landbouw en Visserij subsidie aange
vraagd. „Het is een nieuwe ontwikkeling op dit
gebied. Wel is Akzo in Delfzijl onlangs ook begon
nen met een experiment, maar daar kweekt men
paling buiten”. In Delfzijl gebruikt Akzo in
navolging van fabrieken in Engeland en Schotland
het koelwater voor de kweek. In Delfzijl zijn een
paar honderd glasaaltjes uitgezet. Wanneer het
experiment hier slaagt, wil ook Akzo in paling gaan
handelen.
Smit wil zijn paling in de toekomst afzetten op de
Nederlandse markt. „Concurrentie doen wij de
Nederlandse palingvissers vrijwel niet aan. Op het
ogenblik wordt hier nog 4000 ton per jaar geïmpor
teerd, die 45 ton van ons betekent dus niet veel”.
Dan is er tot slot het grote terrein van medicijngebruik.
In een studie, gedaan in het gezondheidscentrum „Om
moord” in Rotterdam, toonden we enkele jaren geleden al
aan hoe zeer het voorschrijven van medicijnen afhangt
van bijvoorbeeld de instelling en de stemming van de
desbetreffende arts op een bepaald ogenblik. Als bijvoor
beeld een desbetreffende arts een dag niet erg happy is,
heeft hij de neiging veel sneller medicamenten voor te
schrijven aan patiënten die het die dag ook niet „zien
zitten".
gebeuren als bijvoorbeeld een stel antilopen in
paniek over de gracht wastgesprongen en de tuin
ingerend, temidden van een grote schare
bezoekers onder wie talloze kinderen”.
Schande.
Een echt loslopend dier in Artis.
Weg ermee. Bij de kraag gepakt.
Zo gaat dat in onze maatschappij, die steeds
verder wegdwaalt van de natuur.
Artis is er om dieren ten toon te stellen, achter
tralies, achter grachten.
Kijk eens hoe fraai; zo’n tijger die de
godsganselijke dag heen en weer loopt, links.
rechtslinksrechts. Een prachtig dier,
heel wat fraaier dan de meeste bezoekers van
Artis, die zich de koning van de schepping
wensen te voelen. Dat dier kan zijn lenige lijf niet
gebruiken in die opberg-tentoonstellingsruimte.
Een triest gezicht.
En dan komt daar opeens een hond, een
straathond in Artis. Dan is meteen de mensheid in
gevaar.
Lees maar eens het volgende bericht uit „Artis-
Nieuws” nr. 419: Kopje: Verboden hond in Artis
op bezoek (de mens verbiedt ook deze hond nog
eens zijn vrijheid, HR).
„Geen wilde-, dolle-, nacht- of zeehond, nee, een
doodgewone straathond kwam onlangs in Artis op
bezoek en ging er heel even de zaak op stelten
zetten. Het loslopende dier was onverhoeds langs
de portiersloge naar binnen geslipt en liep, luid
blaffend, regelrecht naar het kamelenveld. Het
was volkomen tegen alle regels in want Artis is
voor honden, zeker loslopende, verboden terrein.
Nog voordat iemand van de Artismensen de kans
kreeg om het dier te pakken, sprong de blaffer
over de gracht en sprintte achter de totaal
onthutste elandantilopen, kamelen en
struisvogels aan. Blijkbaar voelde de hond zich
tussen de veel grotere dieren niet zo heel erg op
z’n gemak, want even later sprong hij terug op het
bezoekerspad en liet daar, op veilige afstand,
wederom flink van zich horen. Daar geen van de
Artisbezoekers de hond bleek te kennen, bleef er
niets anders over dan het dier in de kraag te
grijpen en „af te voeren". Wat inderdaad, zij het
met moeite, gelukte.
Het was gen incident dat gelukkig goed afliep.
Voor hetzelfde geld had er een ramp kunnen
Schande.
Een echte loplopende bisschop in Nederland.
Weg ermee. Bij de kraag gepakt.
Zo gaat dat in onze maatschappij, waar orthodoxe
geloven meer heil zien in de letter van de wet dan
in de geest van de wet.
De mensen moeten achter de tralies van de
letters van de wet. Het liefst aldus de orthodox
roomskatholieken met alle angsten en
psychoses van weleer in het stramien van
doodzonden, dagelijkse zonden, hel, vagevuur,
aflaten, het schuifje in de biechtstoel (priester en
gelovigen gescheiden door.juist.tralies).
Het blad Confrontatie maakt jacht op de nog
loslopende bisschop Bluyssen van Den Bosch,
die bekend staat als een mens-lievend rk-leider.
Hij brengt kennelijk volgens Confrontatie de
katholieke mensheid in gevaar.
Lees maar eens het commentaar van
Confrontatie nrs. 170-171 na een verklaring van
mgr. Bluyssen in het Limburgs Dagblad („Ik heb
meermalen de wens geuit voor de mogelijkheid
de wijding van gehuwde mannen tot priester,
vliegtuig op Schiphol gehaald. Tijdens het vervoer
is het spul vrij koel verpakt, omdat de vis dan
minder zuurstof verbruikt. Hier in Ezinge moesten
ze eerst in koud en later in steeds warmer water om
ze langzamerhand op de vereiste temperatuur te
brengen. De kans dat ze dat niet overleven is groot,
maar gelukkig is de sterfte beperk gebleven”,
De glasaaltjes zijn in eerste instantie in roestvrij
stalen bakken ondergebracht. „Dat is nog gemak
kelijker te overzien dan de grote betonnen bakken
en makkelijker schoon te houden”.
In de tweede fase - ongeveer over een maand
verhuizen de dieren naar de grote bakken die een
JSy IV
