Kloof rijk en arm groeit
VS voor Derde Wereld
Pijnlijke bevrijding
w
landen aantrekkelijker
Ziekten door
Homoseksuelen
vluchtelingen
demonstreren
is
Zeker 150 doden
na overstroming
Nederlanders
bij oefening
Russisch leger
Afghaans leger
gebruikt napalm
I
Onderzoek naar gebruik vliegtuigen
Minister van Buitenlandse Zaken Vance:
r
Klacht ZANU
over verkiezingen
in Zimbabwe
Helft inwoners EG
spaart bij bank
Kennedy wil VS
minder afhankelijk
van olielanden
Nederland volgt binnenkort
Commissie voor
vrijlating
Raoul Wallenberg
gi
Titanic
1
In India
Immers
w
Bootjesmensen
O
SSê
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
JULI
DINSDAG
2 4
2
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie
buitenland)
len
I
me
ing
satie
?ang
zetel
de
au-
Uro-
icht,
nisa-
n uit
aan.
n
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Ver
enigde Staten hebben gisteren
in krachtige bewoordingen de
Israëlische luchtaanvallen op
Libanon tijdens het week
einde veroordeeld en geëist
dat Israel dit soort acties
staakt.
O - f
3 1
trijFel
Kritiek VS op actie
in Libanon
Israel
zich
I
Sü-
Zweden en Denemarken
n de
uten
ssen.
is er
falen
aats-
over
;aan-
licht
bu-
een
tter-
iers,
kten
kast
t op
iste-
t de
ons
ziet
n op
Fau
lt op
een
LOS ANGELES (UPI) De gezond
heidsdienst van het zuidelijk deel van de
Amerikaanse staat Califomië heeft ge
waarschuwd, dat vluchtelingen uit Zuid-
oost-Azië en illegale immigranten uit La-
tijns-Amerika, besmettelijke ziekten met
zich meebrengen.
De bijna een kwart miljoen vluchtelin
gen uit Indo-China zijn onvoldoende me
disch onderzocht, aldus de dienst. Het
aantal gevallen van malaria in Zuid-Cali-
fomië blijkt in de laatste drie jaar te zijn
verdubbeld, terwijl tuberculose zich uit-
breidt. Zelfs gevallen van melaatsheid
zijn gemeld.
NEW DELHI (Reuter, AP). Het do
dental als gevolg van de overstromingen
van vorige week in de noordelijke Indiase
deelstaat Radsjastan is tot 150 gestegen.
Ongeveer 275 dorpen zijn door het wa
ter weggespoeld. Zeker 75 mensen wor
den nog vermist.
(Van onze redactie buitenland)
CHICAGO. De minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde
Staten, Cyrus Vance, heeft gisteren tijdens een conferentie in Chicago gezegd
dat zijns inziens de Verenigde Staten aantrekkelijker zijn voor de Derde
Wereld dan de Sovjet-Unie en dat talrijke landen die in een ontwikkelingspro
ces verkeren, zich meer en meer tot Washington zullen wenden om in hun
behoeften te voorzien.
DEN HAAG (AFP/AP). In de Franse
stad Marseille en in de Westduitse stad
Frankfort vinden deze week manifesta
ties plaats tegen discriminatie van homo
seksuelen.
De manifestatie in Marseille duurt tot
zaterdag en is georganiseerd met hulp van
het stadsbestuur. Er zijn ongeveer drie
honderd deelnemers.
In Frankfort heeft het stadsbestuur
voorzorgsmaatregelen genomen in ver
band met een zaterdag te houden interna
tionale demonstratie van homoseksuelen.
De manifestatie, Homoloeloe genaamd,
wordt momenteel bezocht door ruim dui
zend mensen en duurt de gehele week.
Het zoeken van concrete en praktische
oplossingen voor zaken als het voedsel
probleem, het energievraagstuk, de ge-
sandinistische regering om de benodig
de „praktische maatregelen” te tref
fen, zo werd in Den Haag gezegd.
Brazilië heeft inmiddels zijn ambas
sade in Nicaragua heropend. Vorige
maand verbrak de Braziliaanse rege
ring de diplomatieke betrekkingen met
het regiem van de gevluchte dictator
Somoza.
oorlog meer dan een miljoen Hongaarse
joden wist te redden en die in de Sovjet-
Unie gevangen zou worden gehouden.
De Russische autoriteiten zeggen dat
Wallenberg die in 1945 in Boedapest
door het Rode Leger werd gearresteerd
in 1947 in de cel is overleden. Er duiken
echter steeds meer geruchten op dat de
Zweed nog steeds leeft.
In de commissie van senatoren hebben
onder andere zitting Frank Church uit de
staat Idaho eh Daniel Moynihan uit New
York.
Intussen heeft de Westduitse rege
ring hulp aan Nicaragua toegezegd bij
de opbouw van het grotendeels ver
woeste land.
ficiële ontwikkelingshulp
wordt verstrekt dan de
Wereldbank
internationale handel niet
als er
Per hoofd van de bevol
king in de Derde Wereld
komt dat neer op een in-
In een recensie in de NRC van de bundel
essays „Ongewenste Zeereis” van Maar
ten ’t Hart schrijft Reinjan Mulder:
„Hij probeert de lezer te imponeren met
zijn geweldige kennis. Achteloos laat hij
overbodige namen vallen. Hij veronder
stelt bij de lezer feiten bekend die bij de
meeste lezers onbekend zijn. Wat moet,
bijvoorbeeld, het woordje „immers” in de
zin: „la conscienza betekent immers zowel
bewustzijn als geweten?”. Zoiets weet
toch lang niet iedereen”.
Dat woordje „immers” (kan ik Reinjan
Mulder melden) heeft Maarten ’t Hart niet
ingevoegd om de lezer te imponeren, maar
om hem op zijn gemak te stellen, en tege
lijk ter verontschuldiging. Ik doe het zelf
ook vaak. Je moet, ter verduidelijking,
even enige kennis kwijt, je geneert je daar
een beetje voor, en daarom voeg je „im
mers” toe, of „zoals de geachte lezers
weten”, waardoor je de schijn wekt dat je
je lezer niet wilt beleren, maar alleen wilt
herinneren aan iets dat hem wellicht even
niet te binnen wil schieten. Een vorm van
beleefdheid dus tegenover de lezer.
Honger, ziekte, dorst, misère en vrij
heidsberoving, we zijn er heus wel gevoe
lig voor, van tijd tot tijd, alleen wordt zo’n
vluchtelingenprobleem onmiddellijk naar
de voorgrond van onze belangstelling ge
schoven als het drama extra verhevigd
wordt doordat de vluchtelingen in kleine,
gammele, overbelaste bootjes op de oce
aan dobberen, met afgewend hoofd voor
bijgevaren door menig schip uit menig
welvarend land, en bij aankomst op het
strand van een vreemd land weer door de
parate militairen van dat land teruggesto
ten worden de zee in.
Agatha Christie situeerde haar mis
daadverhalen doorgaans in een afgeslo
ten ruimte: een ingesneeuwd landhuis,
een trein, of een schip, waar de slachtof
fers compact en overzichtelijk bij elkaar
zaten, en iets dergelijks zien we nu bij de
bootvluchtelingen. De honger, dorst en
misère zijn samengepakt op een boot, die
bovendien elk ogenblik kan zinken of tot
zinken kan worden gebracht, terwijl een
vluchtelingenkamp in de woestijn, bij alle
ellende die daar natuurlijk ook te vinden
is, in ieder geval niet de kans loopt te
zinken, zodat de vluchtelingen, aan het
eind van hun odyssee, nog jammerlijk
verdrinken ook.
t uit-
kheid
meer
mdat
an de
gelijk
kabi-
deze
er in
irvan
ninis-
et de
onin-
liana,
Bea-
n tot
176 is
jpge-
elijk-
n de
kken
wil-
;roep
ot en
rmee
deze
arde-
men-
eden
aats-
dam
isen
stig-
nali-
de
WASHINGTON (AFP). Vier invloed
rijke senatoren in de Verenigde Staten
hebben een commissie gevormd die de
bevrijding wil bewerkstelligen van de
voormalige Zweedse diplomaat Raoul
Wallenberg die tijdens de Tweede Wereld-
CHICAGO (AFP). Bij de introductie
van een eigen programma ter besparing
van energie heeft de Amerikaanse demo
cratische senator Edward Kennedy opge
roepen de afhankelijkheid van de VS van
de OPEC te verminderen.
Hij zei het in grote lijnen eens te zijn met
het energieprogramma dat president Car
ter vorige week bekend maakte. „Maar
het kan beter”, aldus Kennedy. Over kern
energie zei hij: „Het huwelijk tussen Ame
rika en het atoom is voorbij, tenzij wij
centrales kunnen bouwen die volmaakt
veilig zijn. Wij moeten ze helemaal niet
bouwen.”
BRUSSEL (ANP). De helft van alle
inwoners van de Europese Gemeenschap
heeft een spaarrekening. Daarop staat
gemiddeld een bedrag van ruim vierdui
zend gulden.
Dit blijkt uit gegevens van de vereniging
van spaarbanken in de Gemeenschap. Het
aantal spaarders blijkt alleen in Italië en
in Groot-Brittannië te zijn verminderd. De
Luxemburgers zijn met gemiddeld 6600
gulden op hun rekening de grootste spaar
ders, de Britten met gemiddeld 1550 gul
den de kleinste. In totaal is op dit moment
in de EG 552 miljard gulden bij de spaar
banken.
MOSKOU (AFP). Militaire waarne
mers uit negen Europese landen, waaron
der Nederland, zijn gisteren aangekomen
in Vilnius, de hoofdstad van de Russische
republiek Litauen. Zij zullen een militaire
oefening in dit gebied bijwonen.
De oefening heeft als codenaam „Nie-
men”. De aanwezigheid van de Westerse
waarnemers is een uitvloeisel van de in
1975 gehouden Helsinki-conferentie over
vrede en veiligheid in Europa.
imen
p de
it de
paci-
j ko
men,
aan-
■ga’s.
aeps-
be-
raar-
■nige
ider-
men.
r en
1. PP
mer-
van
aats-
nisa-
ekij-
i ook
wor-
s
Inmiddels keren tienduizenden Nica-
raguanen die tijdens de burgeroorlog
over de grens van het zuidelijke buur
land Costa Rica waren gevlucht, naar
hun land terug. In totaal hebben 70.000
Nicaraguanen tijdens de bloedige ge
vechten hun toevlucht gezocht in Costa
Rica. Naar schatting 130.000 Nicaragu
anen namen de wijk naar andere om
ringende landen en naar de VS. Giste
ren van wapens en van het voordeel beha
len bij conflicten”.
Hij zei gedurende de anderhalf jaar die
hem als minister nog resten, extra aan
dacht te zullen besteden aan de betrekkin
gen tussen de Verenigde Staten en de
Derde Wereld. Vervolgens somde hij de
zes principes op waarop Washington zijn
beleid jegens de ontwikkelingslanden
baseert:
Het vergroten van de deelneming aan
en van de verantwoordelijkheid van de
Derde Wereld-landen in het internationale
economische systeem. Ten deze onder
streepte hij de verantwoordelijkheid van
de OPEC-landen voor de volkshuishou
dingen van de landen van de Derde
Wereld.
GENÈVE. De on
gelijkheid van de inko
mensverdeling in de
wereld zal voor het ein
de van deze eeuw zeker
niet verdwijnen. De in
komensverdeling tus
sen de ontwikkelings
landen onderling
wordt zelfs ongelijk
matiger, aldus gisteren
de president van de
Wereldbank,
McNamara,
vergadering
ür Deze Amerikaan, wiens naam niet bekend is, kijkt nogal pijnlijk wanneer leden van een
reddingsploeg hem en zijn vrouw bevrijden uit het wrak van hun auto nadat zij in botsing zijn
gekomen met een vrachttrein. De trein sleurde de auto mee een brug op, waardoor de reddingsactie
veel moellijker werd en in totaal vier uur duurde. Het echtpaar kwam overigens met de schrik en een
paar schrammetjes vrij.
SALISBURY(Reuter) De grootste op
positiepartij in Zimbabwe-Rhodesië heeft
gisteren een klacht ingediend bij het hoog
gerechtshof in Salisbury tegen de gang
van zaken bij de in april gehouden alge
mene verkiezingen.
De partij, de Zimbabwe Afrikaanse Na
tionale Unie (ZANU) van dominee Sithole,
zegt dat in de Midlands, een van de acht
kiesdistricten, corruptie is gepleegd. Or
detroepen zouden de ZANU onvoldoende
hebben beschermd en er zou te weinig zijn
gelet op de wettelijke voorschriften ten
aanzien van dé kiezers. De ZANU heeft in
afwachting van de uitslag van het proces
de twee ministersposten die de partij offi
cieel toekomen, niet bezet. Verder heeft
men zich verzekerd van bijstand van pro
minente juristen uit Engeland en Zuid-
Afrika.
„Ik ben er van overtuigd”, aldus Vance,
„dat onze banden met de Derde Wereld
hechter zijn dan de vergankelijke voorde-
len die ten diepste berusten op het uitvoe- zondheid en het onderwijs. Afspraken
over de eerste levensbehoeften zijn geen
doel in zichzelf, aldus Vance.
Het aanmoedigen van veranderingen
in de richting van een grotere mate van
democratie en een grotere economische
en sociale rechtvaardigheid.
Het ondersteunen van de gewettigde
behoeften aan veiligheid van de landen
van de Derde Wereld, ze daarbij weerhou
dend van het met geweld beslechten van
onderlinge problemen.
Blijven werken aan het regelen van
regionale conflicten.
Samenwerking met die landen niet la
ten afhangen van reëele of denkbeeldige
ideologische verschillen.
De Verenigde Staten zijn bereid”, aldus
de minister, „met alle landen samen te
werken die met ons willen werken aan
gemeenschappelijke praktische doelen”.
De bootvluchtelingen krijgen zoveel
aandacht van de media, en van de mensen
in het algemeen, omdat zij in een Titanic-
situatie verkeren, waarbij de spanning
nog wordt opgevoerd doordat de onver
mijdelijke ijsberg in het ene geval wel zal
toeslaan, maar in het andere geval net
niet. Daar komt dan nog het dramatische
aspect bij, dat de vele Afrikaanse vluchte
lingen de regimes waarvoor zij vluchten
niet eerst hebben hoeven betalen voor hun
vluchtpoging, terwijl de Vietnamese
vluchtelingen, zoals nu wel vaststaat,
vaak duizenden guldens in het staatsgok-
apparaat moesten gooien, dat hun wel een
aftocht per bootje garandeerde, maar al
lerminst een redelijke overlevingskans.
Zo zijn er landen die hun politieke gevan
genen voor baar geld aan het buurland
verkopen, en weer andere landen, waar de
familie het lijk van hun doodgeschoten
vader en echtgenoot pas mag begraven als
de kosten van de kogels waarmee hij
vermoord werd eerst vergoed zijn.
Al die dingen bij elkaar zorgen ervoor
dat de bootvluchtelingen op meer dan
normale wijze aan ons gevoel voor mede
dogen appelleren, en het doet daarom wat
vreemd aan dat een gerenommeerd arts,
die langzamerhand zou moeten weten hoe
de mens in elkaar steekt, met politieke
machinaties komt aandragen terwijl de
natuurlijke oorzaak toch zo voor de hand
ligt.
Hoe verklaart u het, vroeg Ad Lange-
bent aan prof. dr. Polak van het Medisch
Comité Vietnam, dat er over de hele we
reld zoveel aandacht is voor de Vietname
se bootvluchtelingen, terwijl er zoveel
minder belangstelling is voor de miljoe
nen vluchtelingen in Afrika? En jawel
hoor, daar werd de machinatiemachine
weer aangezwengeld! Het antwoord
kwam erop neer, dat Amerika er politiek
belang bij had dat de schijnwerpers op de
„bootjesmensen” (zoals ik ze in een adver
tentie een keer genoemd zag) werd ge
richt, enz. enz.
De oplossing van het raadsel is natuur
lijk heel eenvoudig, en zeer menselijk.
Agatha Christie had het professor Polak
ook kunnen vertellen, als ze niet dood was
geweest Het drama van de bootvluchte
lingen spreekt ons inderdaad veel meer
aan dan het drama van de Afrikanen die
in grote groepen, of individueel, met hun
hele hebben en houen op hun rug of op
een handkar geladen, over stoffige wegen
van hun eigen land naar een naburig land
lopen, daar ook weer niet welkom zijn, in
tentenkampen worden opgesloten, en ga
zo maar door.
ren kondigde de sandinistische rege
ring aan, dat ieder die „contra-revoluti
onaire activiteit” bedrijft, standrechte
lijk zal worden doodgeschoten. Somo
za wordt er door de nieuwe leiders in
Nicaragua van beschuldigd, voor zijn
vlucht de centrale bank en de nationale
bank van Nicaragua te hebben leegge
haald. De centrale bank heeft volgens
de regering 25 cheques uitgegeven
voor medewerkers van Somoza, waar
bij een cheque van twee miljoen gul
den aan de militaire attaché in Guate
mala. Buitenlandse banken is ge
vraagd, de cheques niet te verzilveren.
raelische troepenterugtrekking uit de Si
nai, zo liet de Israëlische vice-premier
Jadin gisteren weten. Morgen moet Israel
volgens het Egyptisch-Israelisch vredes
verdrag zijn tweede terugtrekkingsfase
uit de Sinai uitvoeren.
Israel kondigde gisteren aan, dat het
aan bedoeïnen toebeorende gronden in
het zuiden van Israel zal onteigenen. Die
grond is nodig voor de aanleg van twee
vliegvelden, aldus Israel. Deze lucht-
machtbases zullen dienen als vervanging
van de vliegvelden in de Sinai, die binnen
drie jaar moeten worden ontruimd. Om
de onteigening mogelijk te maken heeft de
Israëlische regering een wetsontwerp in
gediend bij het parlement. Als dit wordt
goedgekeurd, kunnen de bedoeïnen zich
niet tot de rechter wenden om de onteige
ning ongedaan te maken. De bedoeïnen-
leiders hebben fel geprotesteerd tegen de
dreigende onteigening.
Intussen zijn gisteren in Zuid-Libanon
bij een beschieting door Israëlische artil
lerie negen soldaten van de VN-vredes-
macht gewond geraakt, zo meldde radio-
Beiroet. Het zijn vijf Noren en vier Nepa-
lezen. Ook zeven Libanese burgers raak
ten gewond.
Als de economische
groei lager uitvalt, indien
ISLAMABAD/WASHINGTON (AFP).
De Afghaanse luchtmacht heeft voor
het eerst sinds de opstand in het land
tegen de burgerbevolking napalm ge
bruikt. Welingelichte Pakistaanse bron
nen hebben dit meegedeeld. Volgens deze
bronnen werden begin deze maand na
palmbommen op een vluchtelingenkamp
bij de Pakistaans-Afghaanse grens in de
provincie Paktia gegooid. Er vielen ver
schillende doden, maar exacte cijfers zijn
niet genoemd. De vluchtelingen die als
gevolg van het gebruik van napalm
brandwonden opliepen zouden in Pakis
tan medische hulp hebben gekregen.
Gezinnen van Amerikaanse diplomaten
in de Afghaanse hoofdstad Kaboel wor
den op last van de Amerikaanse regering
geëvacueerd. Aanleiding is de onveilige
situatie in Afghanistan. Het gaat om onge
veer honderd mensen. De vijftig perso
neelsleden van de Amerikaanse ambassa
de in Kaboel zullen vooralsnog in Afgha
nistan blijven.
Volgens Israel waren de aanvallen ge
richt tegen Palestijnse commandoconcen-
traties, maar de Verenigde Staten be
schikken over berichten waaruit blijkt dat
Libanese dorpen en vluchtelingenkampen
werden getroffen, zo deelde Hodding Car
ter, de woordvoerder van het Witte Huis,
gisteren in Washington mee. Bij de Israëli
sche luchtaanvallen werden zeker 18 men
sen gedood en meer dan vijftig gewond.
Hodding Carter zei verder,dat de VS
onderzoeken of het gebruik bij deze lucht
acties van door Amerika geleverde vlieg
tuigen een schending van de Amerikaanse
wetten inhoudt.
De Israëlische ambassadeur in Was
hington zei in een reactie op de Ameri
kaanse kritiek, dat Israel zijn beleid niet
zal veranderen en „de bases van het terro
risme zal treffen waar die ook zijn”.
In Washington is voorts met verbazing
gereageerd op de Israëlische bezwaren
tegen het vervangen van de VN-vredes-
macht in de Sinai door VN-waamemers.
De VS en de Sovjet-Unie hadden hierover
een compromis bereikt, waarmee ook
Egypte akkoord ging. Regeringsfunctio
narissen in Washington zeiden gisteren,
dat het plan gedurende enkele maanden
was besproken en dat de VS ervan uitgin
gen, dat Israel ermee akkoord zou gaan.
Israel hecht er echter het grootste be
lang aan dat het mandaat van de VN-
troepenmacht in de Sinai wordt verlengd.
Officieel loopt dat mandaat vandaag af.
Als het niet wordt verlengd, kan dat een
averechtse uitwerking hebben op de Is-
erkennen sandinisten
(Van onze redactie buitenland)
STOCKHOLM/KOPENHA-
GEN/MANAGUA. Zweden en
Denemarken hebben de nieuwe
voorlopige regering van de sandi
nisten in Nicaragua erkend.
In een telegram aan de Nicaraguaan
se minister van Buitenlandse Zaken
D’Escoto sprak de Zweedse minister
van Buitenlandse Zaken Blix zijn „vol
doening” uit over het feit dat in Nicara
gua de nieuwe regering van de sandi
nisten in functie is getreden.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken in Den Haag deelde gisteren mee,
dat de Nederlandse regering „binnen
kort” het nieuwe bewind in Nicaragua
zal erkennen. Op het moment is Neder
land bezig contact op te nemen met de
len, mensen die niet ge- dat er ruim 330 miljoen
noeg inkomsten hebben minder zijn.
om zich voldoende voed
sel te kunnen veroorlo
ven.
Wellicht was de doel-
Deze raming berust stelling van een officiële
op een economische groei ontwikkelingshulp van
van 4,2 procent^ per jaar 0,7 procent van het bruto
nationaal produkt (BNP)
van de Algemene Verga
dering van de VN aan het
van de industrielanden in
de komende tien jaar. De
economieën van de ont
wikkelingslanden moeten beginvan de jaren zeven-
met 5,6 procent groeien, tig te hoog, zo gaf McNa
mara toe. Hij wees erop
dat vier landen wel aan
deze doelstelling voldoen
of zelfs meer ontwikke-
komenstoeneming van 3,3 lingshulp geven. De drie
procent en in de Afri- grootste industrielanden
kaanse landen ten zuiden zijn echter op een zeer in
van de Sahara zal dat het oog springende wijze
slechts 1,2 procent per tekort geschoten.
jaar zijn. 1990 zaJ het gemid.
delde inkomen per hoofd
van de bevolking in de
ontwikkelingslanden
minder dan eentwaalfde
bedragen van het inko
men in de industrielan
den. Als op korte termijn
de verplichtingen die de
industrielanden op zich
hebben genomen om ont
wikkelingshulp te geven
niet drastisch worden
verhoogd, zal zelfs de be
scheiden verbetering die
de Wereldbank voorziet
Als de internationale ge- voor de Derde Wereld niet
van deze eeuw 600 mil- meenschap zich veel verwezenlijkt kunnen
joen absolute armen tel- moeite getroost kunnen worden.
Robert
op een
van de
Economische en Socia
le Raad van de Ver
enigde Naties (ECO-
SOC) in Genève.
McNamara gaf de afge- het protectionisme in de
vaardigden van de 54 lan- ir.t;—.sticr.nlc hsnJ-’ -1-t
den die de vergadering gestuit wordt en
van ECOSOC bijwoon- mnder particuliereen of-
den een voorproefje van
het jaarverslag van de
Wereldbank dat volgende Wereldbank verwacht,
maand gepubliceerd zal zuilen er wellicht ruim
worden. Als de matige 700 miljoen mensen in ab-
economische groei in de solute armoede leven aan
ontwikkelingslanden kan het einde van deze eeuw,
worden gehandhaafd zal
de wereld aan het einde
