EG verbiedt regering
steun tabaksfabriek
Weer aflossing
VN-militairen
Reeks valse
’n Ei hoort erbij
Verkiezingen
gemeenteraad
in Lelystad
Dr. De Gruyter
overleden
Carter krijgt
vrije hand bij
rantsoenering
bommeldingen
in Madrid
„Koffieprijzen
niet naar
Damiate Pers
„REGERING GLIJDT AF NAAR DICTATUUR
recordhoogte”
VISSTERFTE
IJmuider Courant
Beppie Nooy wordt
begraven vanuit
theater Carré
ANTIEKE
WATERPUT
GEVONDEN
1
V
SilB
I
AUGUSTUS
19 7 9
WOENSDAG
1
BINNEN- EN BUITENLAND
4
(Van onze redactie binnenland)
PARAMARIBO. De socialist Henk Herrenberg, een van de
39 leden van het parlement van Suriname, is van plan vandaag
in de vergaderzaal van de Surinaamse volksvertegenwoordi
ging een honger- en dorststaking te beginnen. Met zijn actie wil
Herrenberg een oplossing forceren in de reeds maanden duren
de parlementaire crisis in zijn land.
lij
bi.
ge
he
Vf
D(
vo
Heerlijke vissalade (4 personen)
Doe meer met vis, omdat 't zo lekker is.
t d*
<26
4
i
-- Mk*
ZL
Surinaams Kamerlid
(Van onze redactie economie)
m hongerstaking
Sithole beëindigt
boycot parlement
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Joseph Kotalla
bezeten sadist
Joseph Kotalla
f 147,50
I
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. Op 79-jarige leeftijd
is dinsdag in Amsterdam dr. W. Jos de
Gruyter overleden. Dr. De Gruyter was
van 1955-1963 directeur van het Groninger
Museum voor Stad en Lande. Van 1963-
1965 was hij hoofdconservator van het
Haags Gemeentemuseum. Als kunsthisto
ricus werkte hij voor het Utrechts Stede
lijk en Provinciaal Dagblad en voor Het
Vaderland.
Een tweedelig standaardwerk over de
Haagse School en zijn boek Europese
schilderkunst na 1850 gaven hem verder
bekendheid. Voor zijn kritiekenbundel
Schouwend Oog kreeg hij de Essayprijs
van de Jan Campertstichting. Verder pu
bliceerde Dr. De Gruyter ook werken over
de oudheid, zoals de Mayahiërogliefen en
de Kretensische en Griekse kunst. In 1964
ontving hij het ere-doctoraat van de Gro
ningse Universiteit.
De oppositie in het Surinaamse parle
ment is bovendien door de „ondemocrati
sche en ongrondwettelijke handelingen
van de coalitie in een zodanige positie
gemanoeuvreerd, dat zij onder de huidige
omstandigheden onmogelijk kan deelne
men aan de verkiezing van een nieuwe
president”, aldus Herrenberg. Die verkie
zing wordt een zaak van de regerings
meerderheid, voorziet Herrenberg, en dat
is nooit de bedoeling geweest van de op
stellers van de grondwet.
Herrenberg kwam eerder in het nieuws
met een onafgebroken, tien uur durende
redevoering, vorig jaar bij de behandeling
van de begroting 1978-1979 in het Suri
naamse parlement.
omstreden voordracht van de heren Lim a
Po (voormalig gevolmachtigd minister
van Suriname in Den Haag) en Jaliens tot
leden van de Surinaamse Rekenkamer, is
zegt Herrenberg een ander voorbeeld
van de „opkomende dictatuur in Suri
name”.
Josep Kotalla, geboren op 14 juli 1908,
werd in september 1942 eerst hoofd van
de Scheifstube (administratie) en kreeg
daarna steeds meer feitelijke macht in
handen. „Het systeem zelf schoof de
bruutsten onder de SS’ers steeds meer
naar voren”, zo schrijft dr. L. de Jong in
deel 8 van Het Koninkrijk der Nederlan
den in de Tweede Wereldoorlog over
Kotalla.
Wat de nu in gevangenschap overle
den Duitse oorlogsmisdadiger allemaal
misdreven heeft, blijkt ook heel duide
lijk uit de stukkken van het proces dat
na de oorlog tegen Kotalla werd ge
voerd. Het is, ondanks de koele juridi
sche woorden, een schrikbarende op
somming van gruwelijkheden. Zo mis-
(Van onze redactie binnenland)
„Joseph Kotalla deed alles wat
hem werd opgedragen. Hij heeft
daarbij nooit de vraag opgeworpen
of dat wat gebeurde, wel geoorloofd
was. Steeds weer stond hij klaar om
aan te pakken als het om het fusille
ren van gevangenen ging. Darnaast
mishandelde hij de gevangenen sys
tematisch en op de meest laagharti
ge wijze”, aldus de vonnissen van
het Amsterdamse Bijzondere Ge
rechtshof en de Bijzondere Raad
van Cassatie, waarin Kotalla ter
dood werd veroordeeld. Door ver
anderende opvattingen over de be
straffing van oorlogsmisdadigers
werd zijn straf uiteindelijk omgezet
in levenslang.
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY. Dominee Sithole
heeft gisteren aangekondigd dat zijn
partij, de ZANU, haar boycot van het
parlement van Zimbabwe-Rhodesië
beëindigt. Het staat echter nog niet
vast wanneer precies de twaalf parle
mentsleden van de ZANU hun zetel
in het parlement in Salisbury zullen
innemen.
De ZANU heeft nog niet besloten of zij
de twee posten (de portefeuilles van Ge
zondheid en van Verkeer) in het kabinet
van bisschop Moezorewa, die haar, toeko
men, zal bezetten. Sithole, die het parle
ment en het kabinet heeft geboycot omdat
het resultaat van de verkiezingen van
april naar zijn mening „onregelmatig”
was, verklaarde gisteren tijdens een pers
conferentie in Salisbury: „Onze aanhan
gers en veel mensen in het land voelen
zich nu tevredengesteld dat ons standpunt
over de onregelmatigheden voldoende is
aangetoond.”
Sinds Moezorewa op 1 juni de eerste
zwarte premier van het land werd, is
onder de zwarte bevolking het gevoelen
toegenomen „dat de aspiraties van het
De lijst met wandaden is te lang om
helemaal te kunnen opnoemen. Maar
niet onvermeld mag blijven dat Kotalla
in 1944 ook de leiding had over negen
gevangenen die zogenaamd werden vrij
gelaten. Zodra ze echter buiten het zicht
van het kamp waren, werden ze geëxe
cuteerd. De verhalen van getuigen tij
dens de rechtszittingen in 1948 spreken
duidelijke taal. Kotalla was een van de
ergste sadisten in het concentratiekamp
Amersfoort.
Over Kotalla schrijft dr. De Jong, dat
deze psychisch niet geheel normaal was.
„Hij kwam uit een familie van alcoholici,
had toen hij elf was een zo zware hersen
schudding opgelopen dat hij anderhalf
jaar verpleegd moest worden en werd op
Afrikaanse volk worden verraden en dat
ZANU thans haar zetels in het parlement
moet innemen en Afrikaanse belangen
moet redden”, aldus Sithole.
Sithole behaalde slechts twaalf zetels in
het 100 leden tellende Huis van Afgevaar
digden. Moezorewa behaalde er 51. Sitho
le zei dat zijn partij, zodra ze in het parle
ment is, „zó spoedig mogelijk zal aandrin
gen op nieuwe verkiezingen”.
Volgens Kotalla was de executie uitge
voerd op bevel en had hij daar niet
onderuit gekund. Dat bevel bestond ech
ter slechts uit een telefoontje van een
onbekende uit Den Haag. Kotalla stelde
de lijst samen van gevangenen die gefu
silleerd moesten worden, hij verzamelde
hen en hij schoot. Na afloop kreeg het
peloton een „Schnapps” van de com
mandant.
In het Gelderse Erichem zijn tijdens restau
ratiewerkzaamheden aan een kerk zeer
oude fundamenten gevonden met daar
binnen een volkomen gave waterput. Aan
genomen wordt dat de put uit ongeveer
1500 dateert. Achter de man in het lichte
shirt is de put te zien: met stenen is de put
dichtgemetseld.
Met het overvliegen van deze groep mili
tairen zijn driehonderd Nederlandse VN-
militairen afgelost. De eerste groep van
150 man vertrok vorige week woensdag.
De afgeloste militairen hebben ruim vier
maanden in Libanon gezeten.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID-LONDEN. In de Spaanse hoofd
stad Madrid heeft een groot aantal bommeldin
gen tot evacuatie geleid van het personeel van
drie overheidsgebouwen en een ziekenhuis. Bo
vendien werd opnieuw een lijn van de Madri
leense metro afgesloten.
De bommeldingen zouden afkomstig zijn van
leden van de Baskische organisatie ETA-Politi-
co-Militar. Intensieve speuracties leverden niets
op: er werd geen enkele bom gevonden. Eergis
teren bleken bommeldingen eveneens vals te
zijn. Zondag kwamen in Madrid bij drie bomex
plosies vijf mensen om het leven.
Oud-minister Manuel Fraga Iribarne heeft
gisteren de wederinvoering van de doodstraf
voor terroristen geëist. Het Spaanse ministerie
van Binnenlandse Zaken heeft beloningen uit
geloofd voor mensen die concrete aanwijzingen
kunnen geven die tot arrestatie leiden van zeven
leden van ETA-Politico-Militar.
Ongeveer duizend personeelsleden van de
Spaanse nationale luchtvaartmaatschappij Ibe
ria hebben gisteren een protestbetoging gehou
den tegen het terrorisme op het nationale vlieg
veld van Madrid. Een bomexplosie op de luch
thaven kostte zondag aan één persoon het leven,
terwijl tientallen mensen gewond raakten.
DIRECTIE: Damiate Pers b.v.
Mr. H. C. van der Mije
FRANKFURT (DPA). - Vergifti
ging van de rivier de Main heeft bij
Frankfurt tot grote vissterfte geleid.
De oorzaak kon nog niet worden vast
gesteld. In het gebied staat onder
meer een groot chemisch bedrijf dat
loost op de rivier.
In Hamburg stierf onlangs na een
breuk in de koelleiding van een che
mische fabriek ook een groot aantal
vissen.
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427. IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm.: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De maandagavond
overleden actrice Beppie Nooy zal vanuit
theater Carré worden begraven. Zaterdag
zal haar lichaam daar zijn opgebaard en
van 10.00 tot 12.00 uur is er gelegenheid
voor het publiek afscheid van haar te
nemen. De begrafenis op Zorgvliet is om
13.00 uur.
Volgens de Europese Commissie werkt
de uitkering concurrentievervalsend in de
internationale handel. Bedrijven die an
ders uit de vestigingsplaats van Philip
Morris, Bergen op Zoom, zouden vertrek
ken, blijven daar nu wellicht. Ook vindt
de commissie geen rechtvaardiging in de
economische toestand van het bedrijf.
De sigarettenfabriek wil in Bergen op
Zoom een nieuwe fabriek bouwen, waar
heen de vijfhonderd werknemers die nu
in Eindhoven werken, in 1982 kunnen
verhuizen. De 6,2 miljoen overheidssteun
vormde vier procent van de totale investe
ring.
Het ministerie van Economische Zaken
in Den Haag wilde geen commentaar ge
ven, omdat de beslissing van de commis
sie nog niet is ontvangen. Ook bij Philip
Morris was men nog niet officieel op de
hoogte gesteld, maar een woordvoerder
van het bedrijf wilde wel zeggen dat de
bouw van de fabriek bij Bergen op Zoom,
die in april is begonnen, doorgaat. Men wil
eerst de reactie van de regering af
wachten.
In een verklaring zegt Herrenberg dat
hij „het Surinaamse volk wakker wil
schudden”. Zijn landgenoten houden zich
te veel bezig met alledaagse zaken, in
plaats van met de „constitutionele crisis,
die het land momenteel doormaakt. Die
heeft voor de regering-Arron de weg geo
pend om beslissingen te nemen, die in
druisen tegen de parlementaire democra
tie, zoals men die in Suriname tot nu toe
heeft beleefd", aldus Herrenberg. De op
positionele volksvertegenwoordiger con
cludeert dat de regering-Arron „thans de
finitief afglijdt naar een dictatuur, die in
de Surinaamse omstandigheden gemak
kelijk kan vervallen tot een brutale vorm
van fascisme”.
Als voorbeelden daarvoor geeft Herren
berg de „illegale” aanwijzing van een
20ste parlementariër voor de regerende
NPK-coalitie, waardoor die zich verze
kerd weet van een meerderheid in de
volksvertegenwoordiging. Alle besluiten
die door deze meerderheid worden geno
men zijn volgens Herrenberg onwettig. De
Dit waren echter nog niet de ergste
misdrijven waaraan Kotalla zich schul
dig maakte. Hij had ook de leiding bij de
executie van 49 gevangenen in Amers
foort, uit wraak voor de aanslag op SD-
chef Rauter. Hij gaf persoonlijk het ge
nadeschot. Tevoren had zijn chef, kamp
commandant Berg, hem ingefluisterd
dat hij mogelijk wel het Ijzeren Kruis
zou krijgen als beloning voor zijn
„werk".
BRUSSEL. De sigarettenfabriek Philip Morris moet het stellen zonder de
overheidssteun van 6,2 miljoen gulden die haar in het kader van de Wet
Investeringsrekening (WIR) was toegezegd. De Europese Commissie heeft de
Nederlandse regering formeel verboden de premie uit te keren.
BEZORGKLACHTEN
maandag t/m vrijdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN:
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Amerikaanse
president Jimmy Carter heeft gisteren in
het Huis van Afgevaardigden een belang
rijk succes geboekt doordat hij de vrije
hand heeft gekregen bij het opstellen van
een plan om de benzine te rantsoeneren.
De stemmenverhouding was 234-189.
Met deze uitslag werd een amendement
ongedaan gemaakt, dat het Congres mo
gelijkheden bood om elk rantsoenerings-
plan van de president tegen te houden. De
wet op de rantsoeneringsplannen is het
eerste onderdeel van Carters nieuwe ener-
gieplan, dat door het congres wordt be
handeld.
SCHIPHOL (ANP). Met een Deens
chartervliegtuig zijn vanmorgen 150 Ne
derlandse militairen van het VN-detache-
ment naar Libanon vertrokken. Hetzelfde
vliegtuig zou vandaag ook een even groot
aantal militairen terug nemen naar
Schiphol.
Vermeng 400 g gaar visvlees (wijting, schel-
vis, kabeljauw) met 250 g gekookte aard-
^■1 appelen, 1 grote ui, 1 grote gesneden appel,
peper en mosterd naar smaak. Bedek een
schaal met slabladeren. Leg de massa erop
en maak deze glad met slasaus. De salade
garneren met 3 gesneden tomaten en schijf
jes ei.
Produktschap voor Vis en Visprodukten, 's-Gravenhage
DEN HAAG. Op 7 november van dit
jaar zullen er in Lelystad voor het eerst
gemeenteraadsverkiezingen plaatsvin
den. Dit heeft minister Wiegel van Binnen
landse Zaken vandaag besloten. Lelystad
wordt dan een zelfstandige gemeente.
Het wordt nu nog bestuurd door het
Openbaar Lichaam Zuidelijke IJssel-
meerpolders, dat wordt voorgezeten door
landdrost Lammers. De kandidaatstelling
voor de te kiezen gemeenteraadsleden zal
plaatsvinden op 25 september. De raad
van de gemeente Lelystad zal 24 leden
tellen.
f 14,80
42,60
f 56,50
167,70
220,50
f 0,75
handelde Kotalla vaak de in het kamp
■opgesloten en ondervoede gevangenen,
vooral de joden onder hen, door hen met
zijn vuisten en met knuppel en een
Spaans riet te.slaan „waar hij hen maar
raken kon”. Andere misdrijven waren
het loslaten van honden op de gevange
nen en het vele uren laten staan van
gevangenen in de zogenoemde rozen
tuin. Dat was een met hoog prikkeldraad
omgeven ruimte in de open lucht in het
kamp. Ook werden gevangenen opgeslo
ten in een bunker, zonder dat ze voedsel
kregen verstrekt.
zijn veertiende enige tijd in een psychia
trische inrichting opgenomen.” In 1942
kwam Kotalla zelfs enkele maanden te
recht in de Wehrmacht-afdeling van het
Amsterdamse Wilhelminagasthuis.
„Tekenend voor het Duitse systeem
was dat deze man, hoe gestoord hij ook
was, onmiddellijk na zijn ontslag uit de
bedoelde afdeling (van een werkelijke
genezing was natuurlijk geen sprake ge
weest) weer aan de SS-staf van Amers
foort werd toegevoegd. Sterker nog, als
Berg afwezig was, trad Kotalla als La-
gercommandant op. Hij was een bezeten
werker kon zich in perioden van hoog
spanning overigens alleen overeind hou
den door pervetine te slikken en liters
jenever te drinken. Hij haatte de gevan
genen omdat ze zijn gezag niet erkenden.
„Liever schiet ik ze allemaal kapot, dan
heb ik er tenminste geen omkijken meer
naar”, hoorde men hem eens zeggen.
Kotalla’s specialiteit was het trappen
van gevangenen, speciaal tussen hun
benen. Deze mishandeling stond in het
kamp bekend als de „Kotalla-trap”.
Tijdens zijn gevangenschap is Kotalla
getrouwd met een vrouw uit het West-
duitse Fulda, die twaalf jaar jonger was
dan hij. Verscheidene keren heeft hij
zonder succes processen gevoerd. Hij
probeerde onder meer drie journalisten
bestraft te krijgen omdat ze hem be
schuldigd zouden hebben van misdrij
ven waaraan hij ziph niet schuldig zou
hebben gemaakt. Ook een verzoek om
toekenning van AOW werd afgewezen.
Kotalla heeft tot aan het hoogste Euro
pese niveau geprobeerd een eind ge
maakt te krijgen aan zijn gevangenis
straf. Dat is hem echter ook niet gelukt.
AMSTERDAM (ANP). De koffiefa-
brikant Douwe Egberts acht het niet
waarschijnlijk dat de koffieprijzen in de
komende maanden in dezelfde mate zul
len stijgen als vier jaar geleden. Toen
bereikte de koffieprijs een recordhoogte
van meer dan zes gulden per half pond.
Volgens de fabrikant is de verhoging
met 56 cent, die vandaag ingaat, een ge
volg van de schade die een vorstperiode
rond Pinksteren toebracht aan koffie-
struiken in Brazilië.
'1
