Verbluffende mengvorm van dans en acrobatiek uit China
ht
noord-holland
petri interieur
Betje Wolff, een museum
dat nieuwsgierig maakt
NTEN
h
ft
Veelzijdig aanbod op
festival Casa Nova
Linden overleden
Van Morrison en Parijse Revue in Rotterdam
Dirigent-componist
Nico van der
Informele sfeer in fraai gerestaureerde voormalige pastorie
n
15
KUNST
19 7 9
AUGUSTUS
3
VRIJDAG
door Brigitte Sprenger
^~Nèt even iets anders^
Dat proeft u. In alles!
Wij zijn wegens vakantie GESLOTEN van maandag
30 juli t/m vrijdag 17 augustus a.s.
OPRUIMING
GASHAARDEN
GASFORNUIZEN
5
de bokkedoorns
in het Wethouder van Geiukpark
ZEEWEG 53 - OVERVEEN
DEN HAAG. Hoogtepunten
uit de Peking Opera, zo heet het
programma, waarvan het Peking
Operagezelschap uit Shanghai
donderdagavond in het Congres
gebouw de Nederlandse première
gaf. Het is een verzameling frag
menten, gekozen uit het repertoi
re van de Chinese opera en dat
het om werkelijk hoogtepunten
gaat, daarover bestaat na het zien
van de voorstelling geen twijfel.
Wat de Chinese acteurs en actri
ces in de theatervorm die zij ope
ra noemen laten zien, is in alle
opzichten van grote schoonheid.
Meestal op een vrijwel leeg to
neel, soms met een sobere toneel-
aankleding, zoals verschillende
achterdoeken, spelen zich kleuri
ge taferelen af. Dikwijls in razend
tempo, een enkele maal in verstil
de verfijning.
:V
(ADVERTENTIE)
Peking Opera oogverblindend mooi
ri- De kraanvogel koningin temidden van haar onderdanen in De Vuurfeniks.
Or VAN MORRISON.
KO VAN LEEUWEN
doven
rwt, tv-
doven
i, kleu-
voor
'an de
doven
'op 50.
ir Het koetshuis.
poli-
tv-se-
(ADVERTENTIE)
RESTAURANT
(ADVERTENTIE)
ZIJLWEG 36-38 HAARLEM. TEL. 023-316399
ir Het fraai gerestaureerde Museum Betje Wolff.
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM. Een groot aantal bin
nen- en buitenlandse artiesten, waaron
der de tienergroep Cheap Trick, Van
Morrison Randy Newman, het Rotter
dams Philharmonisch Orkest en Golden
Earring, staan op het programma van het
Casa Nova Beurs dat plaats heeft in Rot
terdam van 24 augustus tot en met 2
september in het Ahoy-complex.
Dit gevarieerde festival opent met het
Rotterdams Philharmonisch Orkest dat
na de pauze onder leiding staat van de
Amerikaanse zanger/songwriter Randy
Newman die tevens een solo-optreden
geeft. De Parijse revue Alcazar de Paris
geeft zijn eerste voorstelling in Neder
land, op 29 augustus in het kader van dit
festival en op 25 augustus heeft een enter-
tainment-avond plaats onder de titel The
Great American Disco Disaster.
Cheap Trick speelt in het sportpaleis op
28 augustus, Van Morrison op 30 augus
tus, Golden Earring de daarop volgende
avond en The Commodores de avond
daarna.
Op muzikaal gebied staan verder onder
andere het Pasadena Roof Orchestra (2
september), Flairck en Inner Circle (26
augustus), de Ruud Hermans Band met
country muziek (24 augustus), het Resi
dentie Orkest (2 september), The Meteors
(26 augustus), en Hans Duif er (31 augustus
en 2 september) op de planning.
aiado -
entaire
Jacob
■Ifilm.
20.55
>5 Kor-
Seelen-
lassiek
gelijke verrassende artistieke kwaliteit is
te zien in De Herberg op het Kruispunt.
Daarin ontstaat een gevecht tussen twee
mannen die elkaar in het donker niet
kunnen zien. Doordat het licht op het
toneel gewoon volop aan is, ziet het pu
bliek hoe de mannen in het duister tasten,
op zoek naar elkaar.
Zowel in Herfstrivier als in De Herberg
op het Kruispunt zit een clownsrol en zo’n
rol is binnen de Chinese opera een heel
bijzondere. De clown heeft de grootste
vrijheid. Hij of zij mag improviserend
werken, terwijl de andere rollen in stren
ge codes vastliggen. Elke beweging, elk
woord, het heeft zijn eigen betekenis bij
de Peking Opera. In een knappe synthese
van zang, woord en gebaar brengt de
Chinese Opera zijn verhalen tot leven. Het
merkwaardige is dat de voor westerse
oren toch vreemd klinkende muziek bij
zonder gauw went. De Chinese muziek is
trouwens heel afwisselend. De gebruikte
instrumenten zijn eenvoudig: kleppers,
een houten snaarinstrument en een kleine
Chinese viool samen met een dwarsfluit
van bamboe, dat is zo’n beetje de orkest-
saménstelling. Dat orkest zit tussen de
coulissen en leidt van daaruit vooral
door de kleppers waarmee het spelritme
wordt bepaald de voorstelling.
Oogverblindend mooi zijn de kostuums.
De Peking Opera gebruikt voor alle ver
halen en produkties kostuums die zijn
afgeleid uit de Ming-periode. Ook hier
weer een bijzondere verfijning van kleur
en vormgeving, waar nodig opgesierd met
rijk ogend goud of zilver. De gezichten
van Peking Opera-acteurs krijgen naar
gelang de rol een bepaalde beschildering.
Gezichten van verraders zijn geheel be
dekt met wit poeder, hun ware gezicht is
niet meer te zien. De kleuren van de
gezichtsbeschildering duiden op morele
eigenschappen van de personages.
De Peking Opera is in ons land mede op
uitnodiging van de Vriendschapsvereni-
Fijn, om in zo’n huis te staan, eigenlijk
als indringer maar toch wetend dat het
mag. Dat deuren openen, kelders verken
nen, trappen op en af lopen en de koets
even aanraken is toegestaan. Juist met
opzet is niet alles keurig netjes opgesteld,
tentoon, achter glazen, met overal kaart
jes bij ieder voorwerp. Maar de informa
tie is er wèl, en ook een paar brutale
touwtjes die verdere toegang verbieden,
maar het blijft informeel. Een paraplu
slingert op een stoel, dikke winterjassen
hangen in het koetshuis gereed voor de
tocht, potplanten versieren kozijnen, bloe
men in de vaas. Het ziet er bewoonbaar en
gezellig uit. Museumgefluister hoeft hier
niet.
Vooral boven is het een klein paradijs.
De zolder is een ruimte voor rommel en
opbergen gebleven. Schaatsen hangen
aan de balk, de slee staat in een hoek,
laarzen slingeren onder een oude keuken
tafel. Achter een deur is de dienstboden
kamer, aangebouwd in 1655. Een Spar
taans hok met een piepkleine bedstee, een
stoel, een tafel en een naaimachientje.
De pastorie geldt tevens als museum
voor Midden-Beemster en herbergt ook
andere exposities. Dit seizoen is er een
tentoonstelling te zien van oude foto’s,
afkomstig uit de polder, en ook schetsen,
modellen en informatie gewijd aan Vre
denburgh, een voormalig groot landhuis
in de polder waarvan alleen nog een hove
nierswoning over is.
Maar de grote trekkaart blijft Betje
Wolff. Door de informele, gezellige en met
inzicht gepresenteerde opzet van dit mu
seum wordt je interesse moeiteloos opge
wekt. Je wilt méér te weten komen over de
vrouw die hier eens haar woonstee had.
Het verlangen een avondje in de biblio
theek door te brengen en alles over Betje
Wolff en Aagje Deken op te duiken wordt
onweerstaanbaar.
Museum Betje Wolff, Midden-Beem
ster. Tot 1 oktober. Dinsdag en donder
dag van 10 tot 12 en van 13.30 tot 17 uur.
Zaterdag en zondag van 14 tot 17.30 uur.
Verder volgens afspraak, tel. 02998-1430.
idt men
ophan-
logram,
ten telt,
rm pro-
rlandse
sen zijn
i dat er
20.40
Zomer-
toer-in
HOGE KORTINGEN
40 MOD.
worden brandend gedemon
streerd
Atag - Etna - Dordrecht - Sauter -
Pelgrim
ef pro-
i. 20.22
tv-se-
«1 pro-
Aansl..
23.05
i mir),
are
t er
rin
ere
ien
sde
ay-
ige
en
>er-
len
ne-
eld
ant
hij
lid-
ige
RO
isa-
in
i in
ilse
al-
“le-
en-
ten
in
en-
oli-
toe
Jeugd-
iedede-
arnaal.
tv-se-
21.35
/-serie.
n-
k-
ri-
ge
n-
in
n-
10
Gierstraat 31 - Haarlem
Tel. 023-312460
Kipperust is niet het kamertje waar
werken als Willem Leevend en Sara Bur
gerhart tot stand kwamen. Wel werd De
Menuet en Dominees Pruik hier gepend.
Pas na de dood van dominee Wolff, toen
de vriendschap tussen Betje en Aagje
Deken nog jong was begon het echte
schrijverswerk. Weduwe Wolff ging sa
men wonen met haar vriendin. Eerst in De
Rijp, toen in Beverwijk, later in Frankrijk
en uiteindelijk in Den Haag. Deze vrucht
bare samenwerking bracht de eerste Ne
derlandse roman voort en vele boeken
daarna, vol met rijke humor. Boeken die
nu, 175 jaar nadat Betje Wolff en Aagje
Deken binnen enkele weken na elkaar
begraven werden in de duinen bij Scheve-
ningen, nog uiterst leesbaar zijn.
De Opera van Peking heeft met de ope
ra zoals we die in het westen kennen geen
enkel raakvlak. Wat de Chinezen onder
opera verstaan is een wervelende verza
meling van vrijwel alles wat er op theater-
gebied mogelijk is. Zang, spreken, maar
vooral veel dans, pantomime en weergalo
ze staaltjes van acrobatiek, vooral ge
bruikt bij gevechten. De kunst van het
vechten stond in het oude China in hoog
aanzien. In de produkties die de Opera
van Peking nu weer opvoert neemt het
gevecht een prominente plaats in en dat is
geen wonder, want de meeste verhalen
naar aanleiding waarvan de groep een
produktie speelt, stammen uit de tijd van
de eerste duizend jaar na Chr.
De perfectie waarmee de Chinese ope
ra-acteurs werken, neemt welhaast enge
vormen aan. Mensen buitelen door elkaar
heen over het toneel, vliegen in salto’s
door de lucht en schijnen een geheim
concordaat met de wetten der zwaarte
kracht te hebben gesloten. Een verbluf
fende mengvorm van dans en acrobatiek.
In de gevechten tonen de Chinezen hun
meest spectaculaire momenten, in hun
humor schuilt een zorgvuldig opgebouw
de verfijning. In bijvoorbeeld Herfstrivier
(fragment uit de traditionele Chinese ko
medie De Jaden Haarspeld) stapt een jon
ge vrouw in een wiebelig bootje van een
oude veerman. We zien alleen twee men
sen op een leeg toneel, die in een bewe
gingsspel van ogenschijnlijk simpele een
voud de hele benodigde ambiance sugge
reren. Een staaltje pantomime van soort-
Achter nog een andere deur is weer een
kamer, aangebouwd op Betje Wolff’s ver-
Museum Betje Wolff, een van de vele
Tour-In Noord-Holland attracties, heeft
iets aparts, iets zeldzaams en dat niet
alleen omdat hier die wonderlijke schrijf
ster achttien jaar woonde. Je hoeft eigen
lijk niets te weten over Nederlandse litera
tuur om in dit huis van een nieuwsgierige
sluiptocht te genieten.
Naar aanleiding van wat er in de boedel
scheiding na de dood van dominee Wolff
in 1777 stond werd het huis ingericht met
meubelen en siervoorwerpen uit de acht
tiende en negentiende eeuw, die geschon
ken zijn door inwoners van de Beemster.
Sierlijke tafels, stevige kasten, versleten
tapijten en portretten van Beemster-boe-
ren komen harmonisch met elkaar
overeen ondanks de verschillende stijlen.
Maar het is de presentatie van dit alles dat
het museum zo apart maakt.
De muziektheatergroep Hot Peaches uit
New York brengen de musicals Cabaret
en Oscar Wilde, en Moniek Toebosch sa
men met Michel Waisvisz presenteren hun
absurde-muziektheater drie avonden.
De Nederlandse première van de film
Hair heeft plaats op 27 augustus en verder
maken modeshows, theatervoorstellin
gen, poëzie-avonden, cabaret en een expo
sitie deel uit van Casa Nova.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij
VW plaatsbespreekbureaus en vele NS-
stations.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. In zijn woning in
Amsterdam-Zuid is donderdagavond de
componist-dirigent Nico van der Linden
overleden. Hij werd 86 jaar en overleed
plotseling na onwel te zijn geworden.
Van der Linden dirigeerde nog kort
geleden als gast in Baden-Baden. Hij com
poneerde veel orkestwerken, koorwerken
met orkest en de operettes Droomvlucht
en De onbekende stem. Van der Linden
schreef ook filmmuziek. Als dirigent trad
hij als gast op voor tal van verschillende
orkesten.
MIDDEN-BEEMSTER Het voormalige witte pastoriehuis ligt aan een van de
twee „hoofdwegen” van Midden-Beemster, eigenlijk een laantje meer bestemd om
langzaam door te slenteren. De stille, rustige sfeer die hier heerst wordt nog
krachtiger, en een gevoel van verloren zijn in tijd nog sterker, zodra je je eerste
stappen in de pastorie zet.
Elisabeth Dekker, pas 20 jaar oud, stapte dit huis binnen in 1759 als de vrouw van de
dertig jaar oudere weduwnaar dominee Adriaan Wolff. Zij keerde het verre Vlissin-
gen de rug toe, een stad die haar niet vergeven kon maar wel bevoogd had voor een
kort avontuurlijk uitstapje met een vaandrig. Wat Betje Wolff, die later een beroemd
schrijfster zou worden, zag toen ze in dit huis stond, valt daar nu weer te beleven.
Ruim twee eeuwen later is de pastorie zodanig gerestaureerd dat het huidige museum
een aardige replica moet zijn.
zoek kort na haar intrek: de befaamde
„kipperust”. In dit optrekje zat Betje ach
ter een houten bureau, met uitzicht over
de grote, groene tuin achter het huis, uren
haar pen te bewegen met het schrijven
van poëzie en een heftige corresponden
tie. Twee wanden zijn geheel bedekt met
versleten, vaak gebruikte boeken, een col
lectie die geschiedenis, bouwkunde, theo
logie, folklore en natuurlijk de boeken
van Wolff en Deken omvat.
ging Nederland-China. De voorstellingen
krijgen uitleg in het Nederlands en verder
is er een prachtig verzorgd programma
boekje, waarin uitgebreid uitleg gegeven
wordt over vrijwel alles wat de Peking
Opera betreft. Ook de korte inhoud van
de verschillende stukken (op de première
werd ook nog De Vuurfeniks en de De
Yandangberg gespeeld, twee eveneens
korte, maar groots opgezette gevechtspro-
dukties) staat in dat programma vermeld.
De Peking Opera speelt ook nog De
vrouwelijke generaals van de familie
Yang, een avondvullende produktie. Ik
heb me laten vertellen dat de voorstellin
gen in Den Haag en Amsterdam reeds zijn
uitverkocht. Wilt u er heen, dan rest nog
Utrecht (17 en 18 aug. Jaarbeurs) of Rot
terdam (13, 14 en 15 aug. in de Schouw
burg). Daar moet de kaartverkoop nog
beginnen. Het is die moeite waard, u zult
een onvergetelijke avond hebben.
week-
.10 Ak-
lapitan
enfilm.
■ments-
ze jagt
souris),
23.05
Shiloh-
1.
Reserveren 023-263600
s Maandags gesloten
en en
A
