PvdA-KAMERLID VAN DER STOEL:
T
It
Risico’s LPG-terminal
niet goed onderzocht
ft
in landhuis
E
Pieter Menten
u
slaapmiddel uniek voor ons land
Stork-Hengelo
op verhoging
benzineprijs
Nederlands schip
redt zeventig
vluchtelingen
KUILTJE
KNIKKEREN
achtergrond
Werkgelegenheid
bedreigd bij
Stork-Hengelo
en dan
dit noq I
Brandstichting
dat ook dat gevaarlijk is. Een grondige vergelijking met afvoer O
Ver
INSPECTIE
OVER PLANNEN
EUROPOORT:
ZATERDAG
4
2
AUGUSTUS
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
l
I
I
5
i
I
i
i
Ziekteverzuim
1
VO'
aa
tie
me
de
1
f
r
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. PvdA-Kamerlid en oud-minister van Buiten
landse Zaken Max van der Stoel vindt dat in het gisteren
gepubliceerde rapport over de houding van de Nederlandse
regering inzake een boycot van Rhodesië ten onrechte de
indruk wordt gevestigd, dat de Nederlandse regering niets aan
de olie-boycot tegen dat land heeft gedaan.
Vredesmars
Z i
Komkommers "1
(Van onze redactie binnenland)
UTRECHT. Voor het eerst in de
geschiedenis is er in Nederland een
geneesmiddel uit de handel geno
men op grond van vrees voor bij
werkingen: het slaapmiddel Halci
on. Volgens een opgave van de
Amerikaanse fabrikant Upjohn zijn
er in ons land tot nu toe ongeveer
22,5 miljoen Halcion-pillen ver
kocht.
Supertanker
Naamkaartje
f
Rapport over Rhodesië
wekt verkeerde indruk
ll
I
I
4
I
11
21
WEERRAPPORTEN
1
I
o
I
I
1
i i
HENGELO (ANP). Het Hengelose
gemeentebestuur maakt zich ernstig zor
gen over de werkgelegenheid bij Stork-
ketel en apparatenbouw (Stork-kab), met
1500 personeelsleden de grootste werk
maatschappij van Stork.
Direkte aanleiding voor de bezorgdheid
is de mededeling van het VMF-concern,
waartoe Stork behoort, dat er werktijd
verkorting voor Stork-kab moet worden
aangevraagd als orders uitblijven.
De verminderde stijging van het ener
gieverbruik is de oorzaak van de proble
men bij Stork-kab. Elektriciteitscentrales
worden hierdoor minder snel vervangen
en uitgebreid.
procent is „niets anders dan een miljoe
nendouceur voor de oliemaatschappijen”,
meent Konsumenten Kontakt. De verho
ging wakkert de inflatie onnodig hard
aan, aldus de organisatie.
ROTTERDAM (ANP). De gevaren van een centrale
LPG-terminal in de Rotterdamse Europoort zijn niet goed
onderzocht. De LPG-nota, die ambtenaren van Rotter
dam, Rijnmond en de provincie hebben opgesteld, gaat
met de risico-berekening voorbij aan een aantal essentië
le gevaren van de zogeheten aanlanding van vloeibaar
gas.
Dat is de mening van de regionale inspectie voor de volksge
zondheid in Zuid-Holland over de studie naar de plannen van
Shell en BP om een aanvoer-terminal voor Butaan en Propaan te
bouwen op de westelijke rand van de Europoort.
De regionaal inspecteur van de volksgezondheid vindt niet
alleen dat de gevaren onderschat worden. In een commentaar op
de LPG-nota schrijft hij ook, dat er een „Masterplan” moet
komen: een centraal overzicht van alle „gevaarlijke” projecten,
die bij de industrie op stapel staan.
De inspectie voor de volksgezondheid vindt, dat bij een bunde
ling van dergelijke plannen het de moeite waard is daarvoor een
locatie buiten de kust te bouwen. Voor elk project afzonderlijk is
dat waarschijnlijk geen haalbare kaart, aldus het commentaar.
De inspectie volksgezondheid houdt het erop, dat er bij onge
lukken „zeer ernstige gevolgen” kunnen optreden voor de omge
ving. Het domino-effect (volgens Shell en BP uitgesloten) speelt
daarbij ook een rol, aldus het commentaar. „Het feit, dat de kans
op een ongeval niet groot is, doet daar niets aan af”.
Over de veelgeprezen afvoer per pijpleiding, zegt de inspectie,
farmacotherapie van de geneesmiddele
ninspectie, zijn er bij al die gegevens wel
enkele gevallen van abnormale psychi
sche reacties aan de dag getreden, maar
die waren volgens hem onvoldoende dui
delijk om de registratie van Halcion te
gen te houden. In de eerste maanden dat
het middel in de handel was bleef het
aantal klachten over bijwerkingen zeer
beperkt. Begin dit jaar nam dat aantal
toe, zelfs zover dat het Bureau Bijwer-
heeft veertig huisartsen gevraagd in to
taal 175 patiënten een week lang Halcion
toe te dienen, afgewisseld met nep-pillet-
jes. Uit het onderzoek kwamen geen
bijwerkingen aan het licht.
Upjohn heeft bij het verzoek om regi
stratie echter veel meer onderzoeksre
sultaten overgelegd: het bedrijf beweert
dat Halcion „veilig en werkzaam is ge
bleken tijdens ongeveer 50 miljoen the-
rapie-nachten in 15 landen”. Volgens dr.
M. N. Dukes, hoofd van de afdeling
De gemeente Rotterdam gaat het Neder
lands Instituut voor Preventieve Genees
kunde (NIPG) inschakelen bij een onder
zoek naar het ziekteverzuim onder ambte
naren. Dat is de laatste twintig jaar opge
lopen van vier naar zeven procent. Met het
onderzoek van het NIPG is 75.000 gulden
gemoeid. De gemeenteraad moet voor die
uitgave toestemming geven. De raad heeft
vorig jaar december zelf ook om zo'n
onderzoek gevraagd.
I
I
i
l
I
onbew.
1. bew.
1. bew.
1. bew.
h. bew.
zw. bew.
h. bew.
onweer
I. bew.
onbew.
zw. bew.
onbew.
J. bew.
zw. bew.
regen
1. bew.
1. bew.
regen b.
h. bew.
onweer
h. bew.
zw bew.
onbew.
onweer
zw. bew.
onbew
onbew.
onbew.
zw. bew.
onweer
regen b.
1. bew.
onbew:
onbew
zw. bew.
zw. bew.
regen b.
geh. bew.
onbew.
h. bew.
onbew.
h. bew.
onbew.
es
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
F
ma
ten
ger
OVi
eer
ger
om
blo
dre
rij«
Oo
wa
wa
af
I
Bo
mé
ho
bu
gei
hei
Cc
de
aa:
till
C
c
c
t
z
s
i
c
2
t
1
1
I
K
ver
ziel
vur
gro
Rhi
Ooi
spe
die
hei
F
Ma
ker
spe
der
blo
hor
rin.
in 1
Gr<
voc
din
Ny
eer
de
de
ver
sië
me
vro
mir
zen
vaé
w
w
W
wnw
wzw
w
w
zw
w
w
nnw
no
zo
w
nnw
w
wzw
zzw
zw
vera.
wzw
w
nw
ono
zw
w
zo
zw
z
zo
wnw
wzw
wnw
nw
wzw
vera.
w
nnw
no
n
zw
n
ono
Duizend toeschouwers waren er giste
ren in het Zuidhollandse Noordeloos bij het
nationaal kampioenschap kuiltje knikkeren.
Honderdtwintig deelnemers van zestien
jaar en ouder traden in het strijdperk.
Winnaar werd een 22-jarige inwoner van
Noordeloos. Onmisbaar was natuurlijk de
baanveger, die elk stofje op de baan
wegpoetste.
Een van de twee huishoudsters sloeg
alarm en waarschuwde de brandweer. De
daders vluchtten met een gestolen auto
die later uitgebrand een paar kilometer
verderop gevonden werd.
DEN HAAG (ANP). Konsumenten
Kontakt (KK) is verontwaardigd over de
benzineprijsverhoging met vier cent, die
vandaag ingaat. In een verklaring zegt
Konsumenten Kontakt dat de argumenta
tie van minister Van Aardenne van Eco
nomische Zaken, dat hij met de verhoging
het benzineverbruik wil terugdringen
„onzinnig” is. Er is volgens Konsumenten
Kontakt geen enkele noodzaak om het
verbruik op deze mapier te temperen,
omdat van olieschaarste op het moment
geen sprake is. De consumentenorganisa-
tie verwijst naar cijfers van het Rotter
damse Gemeentelijk Havenbedrijf: de
aanvoer van olie lag in de eerste helft van
het jaar tien procent hoger dan in de
eerste helft van vorig jaar. De invoer van
olieprodukten lag de eerste zes maanden
zelfs 22 procent hoger dan in dezelfde
periode vorig jaar.
Energiebesparing door prijsverhoging
heeft volgens Konsumenten Kontakt geen
enkel effect. Dat is al gebleken met de
verhoging van de aardgasprijzen, aldus
de organisatie. De verhoging van de benzi
neprijzen met vier cent inplaats van twee
Weer in binnen- en
buitenland
klachten: volgens hem had ook moeten
worden gevraagd naar bijvoorbeeld ver
stopping en haaruitval tengevolge van
Halcion. Als daar dan negatief op geant
woord was zou pas vast staan dat de
psychische klachten aan Halcion toe te
schrijven zijn.
Volgens de critici is het effect van Van
der Kroefs aanklacht tegen Halcion
vooral zo groot geweest omdat hij een
aantal zelfmoorden in verband heeft ge
bracht met Halcion-gebruik. Hij gelooft
dat het middel bij sommige mensen de
neiging tot zelfmoord kan doen toene
men en hij heeft daar ook enige gevallen
van genoemd.
Opmerkelijk in dit verband is dat een
van de slogans waarmee Halcion in me
dische tijdschriften via advertenties
werd aangeprezen erop neer kwam dat
met dit middel zelfmoord door het inne
men van een overdosis onmogelijk is.
Upjohn maakte verder reclame met de
zinsnede „Een significante vooruitgang
bij de behandeling van slaapstoornissen,
verbeterde kwaliteit zonder aantasting
van het prestatiepeil de volgende dag”.
Volgens psychiater Van der Kroef is er
geen slaapmiddel onschuldig. Hij ge
looft dat de reclameleuzen van Upjohn
ertoe hebben bijgedragen dat het middel
in anderhalf jaar zo’n enorme vlucht
heeft genomen.
DEN HAAG (ANP). De Nederlandse
kustvaarder Enak uit Scheveningen heeft
gisteren weer zeventig Vietnamese boot
vluchtelingen opgepikt, zo heeft de rederij
van het schip, Enship Transport Compa
ny. gemeld. Eergisteren had de Enak al
zestien of zeventien vluchtelingen aan
boord genomen.
De kapitein van de Enak meldde zijn
reder dat hij de vluchtelingen op 280 mijl
(ruim 500 kilometer) ten noordoosten van
Saigon bij windkracht acht had opgepikt.
Het waren ditmaal meest vrouwen en kin
deren.
5
re
n, cm
h
G re
0
1
0
6
0
0
0
2
0.1
o
o
o
o
o
2
0.3
0.2
1
2
10
0
0
O.
3
3
0
0
0
9
1
1
0
0
o
18
0
0
0
0
0
o
-i
Uitgaande van een gemiddelde
maandkuur van dertig pillen per patiënt
zou dat betekenen dat 750.000 mensen
Halcion hebben geslikt. De Haagse psy
chiater dr. C. van der Kroef, die de
Halcion-affaire aan het rollen heeft ge
bracht, kwam overigens uit op een aan
tal van 150.000 Halclon-slikkers. Hij ge
looft dat 6000 van hen ernstige hinder
ondervinden van de bijwerking van
Halcion.
Toch verkreeg het middel eind 1977
officiële registratie door de Nederlandse
autoriteiten. Dat was het gevolg van een
testprocedure waar het middel door
heen gekomen was. Voor Nederland is
dat onderzoek gecoördineerd door de
Stichting tot Bevordering Geneesmidde
lenonderzoek in Drachten. De directeur
van die Stichting, dr. W. G. Zelverder,
Volgens de politie besprenkelden zij de
trap van het 50 kamers tellende huis met
een brandbare vloeistof die zij aanstaken.
Maar het vuur ontwikkelde zich niet en er
werd slechts zeer lichte schade aange
richt.
Een paar honderd Europeanen uit de I
EG-landen, die deelnemen aan een vre-
destocht van Brussel naar Warschau, heb
ben gisteren in Brunssum gedemon-
streerd voor opheffing van de NAVO en I
het Warschau-pact. Brunssum was als
etappeplaats gekozen omdat daar het
NAVO-hoofdkwartier AFCENT is geves
tigd. Na de demonstratie werd in Bruns
sum nog een voorstelling gegeven van een
anti-militaristisch cabaret.
over de weg, per spoor of over water moet nog plaatsvinden.
Plaatsvervangend inspecteur De Vries: „De conclusie dat pijplei
dingen veiliger zijn, is momënteel volkomen ongefundeerd”. Hij
geeft daarbij het voorbeeld van een ongeluk met een LPG-
pijplijn in 1970 in de Verenigde Staten. Daarbij raakten tien
mensen gewond.
Op meer punten verschilt De Vries sterk van mening met de
ambtenaren die de LPG-nota hebben opgesteld. Die zijn bijvoor
beeld sterk tegen een terminal voor de kust. Gastankers zouden
daarvoor uit de oliegeul moeten komen, die op zee gebaggerd is.
De kans dat wind en stroming dan vat krijgen op het schip,
maken volgens het Gemeentelijk Havenbedrijf de kans op stran
ding groter.
Afwijzing van het project van Shell en E)P betekent voor het
havenbedrijf, dat een ongecontroleerde groei mogelijk is van de
twaalf kleine terminals die op het moment in bedrijf zijn op
verschillend^ punten in het havengebied. Geconcentreerde aan
voer (in het jaar 2.000 naar schatting 5 miljoen ton) is beter te
beveiligen met het oog op het andere scheepvaartverkeer en
biedt de mogelijkheid van afvoer per pijp, wat bij een verdeelde
aanvoer niet rendabel is.
Shell en BP hebben hun gezamenlijke plannen enkele weken
geleden ingediend bij provincie, Rijnmond en gemeente Rotter
dam. Die willen voor het eind van het jaar een beslissing nemen
over de vergunning-aanvragen. Met het project is ruim 350
miljoen gulden gemoeid. Het project biedt naar schatting 800
mensen werk, vooral in de petrochemische industrie, de belang
rijkste afnemer van LPG.
In de eerste helft van vorige maand zijn 0
7,4 miljoen komkommers doorgedraaid,
tegen 2,7 miljoen in de overeenkomstige J|
periode van vorig jaar. De aanvoer in de
hele maand juli was 60 miljoen stuks,
tegen 49,7 miljoen een jaar tevoren. Het
Centraal Bureau van de Tuinbouwveilin
gen heeft dit in zijn weekblad meegedeeld.
Ook PvdA-Kamerlid Relus ter Beek,
een van de initiatiefnemers tot het onder
zoek naar de Rhodesië-boycot, wijst de
conclusie in het rapport dat de diverse
regeringen niet met erg veel voortvarend
heid gehandeld hebben af. Hij beschouwt
het rapport overigens niet als een beschul
diging in de richting van zijn partijgenoot
Van der Stoel, die als staatssecretaris on
der minister Luns indertijd medeverant
woordelijk was voor de naleving van de
VN-boycot in het eerste jaar. „Het rapport
moet duidelijk gezien worden in de poli
tieke context van die tijd toen werd ge
dacht dat Rhodesië snel op de knieën
gedwongen zou worden. Juist onder het
bewind van Van der Stoel is ten tijde van
het kabinet-Den Uyl de sanctiewet tot
stand gekomen, die nu nog steeds bij de
Eerste Kamer op afhandeling ligt te wach
ten,” aldus Ter Beek.
De socialist wijst erop, dat het rapport
uitsluitend handelt over het olie-embargo.
In 1966 is er echter wel een uitvoerbe-
schikking gekomen, later in 1973 is er een
regeling gemaakt voor het betalingsver
keer en vanuit de Kamer zijn herhaalde
lijk vragen gesteld over de tabak-uitvoer,
over de rol van de bank Mees en Hope en
zelfs is een bedrijf voor de rechter geko
men omdat de boycot-bepalingen ontdo
ken zouden zijn, aldus Ter Beek.
De voorzitter van de Kamerwerkgroep
die het regeringsbeleid van die tijd onder
zoekt, dat CDA-Kamerlid Scholten, meent
dat het nu gepubliceerde rapport van het
ministerie van Buitenlandse Zaken teveel
vragen oproept om al een eindoordeel te
kunnen vellen. Wel is zijn indruk dat van
uit Nederland erg traag is gereageerd op
de berichten dat de olieboycot een misluk
king was. Ook hij legt er de nadruk op dat
de feiten van toen niet moeten worden
gezien in wat nu bekend is over het toch
nog lange voortbestaan van het bewind
van de voormalige premier van Rhodesië,
Ian Smith. Scholten meent overigens dat
het totale onderzoek van de werkgroep
nog wel enkele jaren kan gaan duren.
De eerstvolgende stap van de werk
groep zal zijn een hoorzitting te houden,
op 3 oktober, waar ieder die meens dat hij
of zij iets aan de informatie over de gang
van zaken met betrekking tot de olie
boycot kan toevoegen, het woord kan voe-
1 ren. Nog geen datum is vastgesteld voor
I een hoorzitting waarbij de oliemaatschap-
pijen hun rol uit de doeken moeten doen.
kingen Geneesmiddelen van het ministe
rie van Volksgezondhgeid contact op
nam met de fabrikant met het verzoek
om nadere inlichtingen.
Vorige maand werd deze procedure
echter doorkruist door de publikatie van
dr. -Van der Kroef in het Nederlands
Tijdschrift voor Geneeskunde. Hij open
de een frontale aanval op Halcion. Van
der Kroef meldde dat het middel sommi
ge mensen die het gebruiken geheel in de
war bracht. Hij pleitte voor een snel
verbod en staafde zijn mening later,
voor de AVRO-televisie, met een aantal
zeer schokkende yoorbeelden.
In wetenschappelijke kring is het op
treden van Van der Kroef hevig bekriti
seerd. De Leidse hoogleraar D. Breimer
heeft vastgesteld dat deze manier van
publikatie het middel Halcion voor eeu
wig onmogelijk heeft gemaakt, ook als
later onderzoek zou uitwijzen dat de
schadelijkheid zou meevallen, „Geen pa
tiënt zal het voorlopig meer Willen slik
kenaldus prof. Breimer, „het is kapot-
geschreven”,
Kritiek is er ook op de enquête die het
ministerie van Volksgezondheid onder
artsen en apotheken heeft gehouden
naar schadelijke bijwerkingen. Genees-
middelenonderzoeker dr. Zelverder
vindt dat de gerichte manier van vragen
in die enquête wel moest leiden tot
het \x/€crj Felle kritiek
„Er is terdege geprobeerd een actief
beleid te voeren. Er zijn economische
dwangmaatregelen genomen. In Benelux-
verband is een verbod tot invoer van
tabak gekomen. Wat betreft de olie-boycot
was natuurlijk de moeilijkheid dat Zuid-
Afrika van meet af aan heeft geweigerd
aan deze sanctie medewerking te verle
nen. Er is in principe alle reden in de
toekomst economische sancties tegen
Zuid-Afrika tot stand te brengen en er zal
geprobeerd moeten worden die dan ook
werkelijk effectief te maken”, aldus Van
der Stoel.
Zoals gemeld staat in het rapport van
het ministerie van Buitenlandse Zaken
dat de Nederlandse regering, met name de
kabinetten-Cals en -Zijlstra, in de jaren
1965 tot en met 1968 weinig of niets heb
ben gedaan om te bevorderen dat de VN-
boycot tegen Rhodesië werd uitgevoerd.
Ook in de periode daarna deed de rege
ring niets aan de boycot, aldus het
rapport.
Van der Stoel die bij de zaak betrok
ken is geweest, zowel als staatssecretaris
(tot november 1966) en als minister van
Buitenlandse Zaken (mei ’73-december
’77) wijst die conclusie af.
Shell gaat haar supertanker Medora
(210.000 ton) verbouwen tot een drijvende
opslagplaats voor ruwe olie. Het schip
wordt gestationeerd op het Fulmarveld in I
de Noordzee, aldus het maandblad Shell.
Venster. Drie aangepaste tankers zullen
de opgeslagen olie afvoeren. Het Fulmar-
veld zal in 1981 ongeveer 100.000 barrels
(ongeveer 16 miljoen liter) ruwe olie per
dag produceren. De totale reserve van dit
veld schat Shell op ongeveer 500 miljoen
barrels. De Medora wordt medio volgend
jaar op de Noordzee gestationeerd.
De Enschedese politiemensen krijgen
een naamkaartje dat ze op basis van vrij-
willigheid gaan dragen. Door het naam-
I kaartje hoopt de Enschedese politie het
contact tussen haar en de burgers minder
onpersoonlijk te maken.
36
ZONDAG 5 AUGUSTUS
Zon- en maanstanden
Zon op 06.06 uur. onder 21.24 uur
Maan op 19.06 uur, onder 03.02 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 09.44 uur en 22.18 uur
Hoogwater 01.35 uur en 14.17 uur
MAANDAG 6 AUGUSTUS
Zon- en maanstanden
Zon op 06.08 uur, onder 21.22 uur
Maan op 20.00 uur, onder 04.02 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 10.50 uur en 23.lö Uur
Hoogwater 02.42 uur en 15.14 uur
•c- Q.O
Ex
Si
20
20
21
18
22
18
20
21
20
22
15
31
29
24
22
28
23
26
19
25
30
22
26
26
20
33
36
31
23
27
17
24
32
34
16
31
23
25
29
26
30
DUBLIN (UPI). Vier gewapende en
gemaskerde mannen zijn gisteren het
landhuis van Pieter Menten in Leamy-
brien aan de zuidkust van Ierland binnen- i
gedrongen en hebben daar geprobeerd
brand te stichten.
Vooruitzichten voor maandag, opgesteld
door het KNMI:
Droog en zonnig.
Iets hogere middagtemperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld
over Nederland voor maandag:
Aantal uren zon: 5 tot 15. x
Minimum temperatuur: omstreeks
graden.
Maximum temperatuur: omstreeks
graden.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur: 95 procent.
Kans op een geheel droog etmaal: 80
procent.
