MINISTER PAIS STELT RIOD-REGLEMENT VAST
Vrouwen tegen
Commissie klaar met
kernbewapening
rapport over Menten
c
Centrale in
Borssele
uit bedrijf
I
Hevige verontwaardiging bij betrokkenen
I
en dan
dit nog
Onderzoek nodig naar
verdwenen scheepsdok
3
iD)
r
Receptie ter ere
van dode koe
A
I
Volgende maand naar Kamer
Landelijk Comité Zuid-Molukken:
Eersten van 1000
vluchtelingen
aangekomen
I1 1
ft
9
1
P
E
is h 4
SE SS
DINSDAG 7 AUGUSTUS
1979
BINNEN- EN BUITENLAND
2
FJ
V
c
(Van onze redactie binnenland)
I
I
LEIDEN. De commissie-Schöf-
fer heeft het onderzoek naar het rei
len en zeilen van de van oorlogsmis
daden verdachte Blaricummer Pieter
Menten zo goed als afgerond. „Er
kunnen misschien nog wat dingen
aan worden toegevoegd of enige cor
recties worden uitgevoerd”, zegt pro
fessor I. Schöffer uit Leiden.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie (RIOD) mag voor
taan alleen persoonlijke gegevens publi
ceren na toestemming van de minister
van Onderwijs en Wetenschappen. Tot
voor kort mocht het instituut daar zelf
over beslissen. Wel mag het bestuur van
het RIOD beslissen of, en in welke mate,
burgers, met name wetenschappers en
journalisten, toegang krijgen tot de ar
chieven.
Achthonderd tv’s
I
I
h
k
Batavus zoekt
Brandstichters
„Echt handgevormd”?
Vleeswaren-CAO’s
Militaire petitie
DEN HAAG. De verzetsmensen
uit het voormalige Nederlands Indië
krijgen geen bijzonder pensioen.
Daartoe heeft de ministerraad beslo
ten, zo blijkt uit een brief van staats
secretaris mevrouw Kraaijeveld-
Wouters van CRM aan deze verzets
mensen.
ROTTERDAM. Het Landelijk
Comité Zuid-Molukken (IAC) wil dat
minister De Koning (Ontwikkelings
samenwerking) een onderzoek instelt
naar het verdwijnen van een scheeps
dok op de Molukken. Het gaat het
LAC om het „Waiame”-dok, dat in
1967 met een kredietgarantie van het
toenmalige kabinet-Biesheuvel is ge
bouwd bij Verolme Rozenburg.
Strop voor Smit
Advertentie
Brieven openen
(Van onze redactie binnenland)
,s 5
Publikaties over foute
(Van onze redactie binnenland)
andgenoten aan banden
ri- Minister Pais.
II
het weer]
WEERRAPPORTEN
CRM: geen pensioen voor
k
in beroep gaan bij de minister van Onderwijs en Weten
schappen. Bovendien moet deze bewindsman toestem
ming geven voor publikatie van persoonlijke gegevens
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 04.19 uur en 16.49 uur
Laagwater 12.33 uur en uur
0
0
Q
0.2
0
0.2
0
0
0 1
0
3
0
o
o
o
o
o
o
o
3
0
0
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
weer voor de rechter verschijnen. De
vraag is echter of de bejaarde antiekhan
delaar wel gedaagd kan worden, omdat
hij, volgens de Leidse hoogleraar Zeegers,
die op verzoek van Mentens huisarts een
onderzoek naar de psychische toestand
van de Blaricummer instelde, geestelijk
niet in staat kan worden geacht het proces
bij te wonen.
Kriek is zeer verontwaardigd over de
brief van de staatssecretaris. „Het beroep
dat zij doet op de positie van KNIL-mili-
tairen, vind ik onjuist. Ik strijd voor bur-
gerverzetsmensen en dat moet je niet met
elkaar vergelijken. Omdat ze bang zijn
dat er een precedent wordt geschapen,
beroepen ze zich op de KNIL. Ik vind dat
een wel heel zwakke argumentatie”.
Het LAC zal donderdag op het ministe
rie van Ontwikkelingssamenwerking een
protestbrief afgeven, waarin wordt ge
vraagd om een onderzoek. Het dok was,
aldus een woordvoerder, duidelijk be
stemd voor de economische opbouw van
de Molukken.
se
in
g«
h<
h<
ci<
m
Het ministerie van Justitie in Den Haag
bevestigde dat het rapport klaar is, maar
wilde geen uitlatingen doen Omdat ,-,het
nog aan de Kamer moet worden aangebo
den”. De commissie heeft zich onder an
dere beziggehouden met de vraag of de
toenmalige minister van Justitie Donker
bepaalde toezeggingen heeft gedaan aan
de vermeende oorlogsmisdadiger.
Zo zou Donker Menten hebben toege
zegd dat hij in de toekomst niet meer zou
kunnen worden vervolgd.
Menten moet binnenkort in Rotterdam
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Reide
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Las Palmas
Beiroet
Tunis
34
38
33
26
29
20
28
33
32
20
26
28
25
24
30
44
15
15
14
15
15
14
14
14
17
15
11
20
12
13
15
15
14
7
12
15
9
18
16
16
14
15
25
21
14
24
12
14
21
20
7
14
14
19
20
23
24
Onder aanvoering van de Amsterdam
mer D. Kriek vecht een aantal mensen die
in Indië tijdens de Japanse bezetting in
het verzet zaten, al enige jaren om een
uitkering in het kader van de Wet Bijzon
dere Pensioenen. Daarmee willen ze ge
lijkgesteld worden aan degenen die in ons
land zelf verzetsdaden pleegden. Deze
mensen kunnen wel recht op zo’n bijzon
der pensioen doen gelden.
Dat er in Indië verzet is gepleegd in de
oorlogsjaren het ging daarbij om een
kleine groep mensen is in ons land
vrijwel onbekend gebleven. Kriek en de
zijnen hebben echter genoegzaam aange
toond dat daarvan wel degelijk sprake is
geweest.
24
25
26
24
27
23
24
25
23
26
17
29
23
28
26
27
31
17
28
27
20
28
29
25
In het Belgische Lummen bij Hasselt
heeft de politie gisteren achthonderd
kleuren-tv’s, die op 22 juli in Tegelen (bij
Venlo) werden gestolen, teruggevonden.
De partij zat in een vrachtauto en was
voor West-Duitsland bestemd. De dieven
gingen er met de vrachtwagen vandoor?
Die werd bij Maastricht leeg terugge
vonden.
De opslagplaats in Lummen is eigen
dom van een handelaar in elektrische
apparaten. De eigenaar zei de partij goed-
koop te hebben gekocht. Hij is niet aange
houden.
Vc
ge
ge
vc
ri
ni
ki
rt
hi
O'
C<
bl
di
pi
B
Z<
VI
s<
s<
d
n
ei
H
n
3;
8“
C t»,
ir
ti
k;
ti
t<
A
vli
de
Ai
sc
de
1
ve
PO
ho
10
■wt
ve
1
m<
ka
uil
Oi
de
mi
D<
Het LAC zegt, dat het nu twaalf jaar
oude dok eind mei is weggesleept uit de
baai bij de stad Ambon, waar het was
gestationeerd. Enkele honderden mensen
zijn daardoor werkloos geworden. Wie het
dok weggehaald heeft en waarom, is het
comité „volslagen onduidelijk”.
Volgende maand wordt het rapport aan
de Tweede Kamer overhandigd. De com
missie, die bestaat uit de Leidse professor
dr. I. Schöffer, mr. A. C. ’t Hart uit Tilburg
en dr. J. C. H. Blom, eveneens uit Leiden,
heeft een wetenschappelijk onderzoek
verricht naar de gang van zaken rond
Pieter Menten in de jaren na de bevrijding
tot de zomer van 1976.
De Batavus-fietsenfabriek in Heeren-
veen zit te springen om mensen. Het be
drijf, dat dit jaar 75 jaar bestaat, kan
direct 50 man plaatsen. Een al ver voor de
vakantie gestarte advertentiecampagne
en verzoeken aan het Arbeidsbureau heb
ben geen resultaat gehad. De directie zegt
veel schade te ondervinden van deze on
derbezetting, omdat de gevolgen ervan
door de hele produktielijn merkbaar zijn.
OOSTEREND. In het Friese
Oosterend bij Bolsward heeft gister
middag een ietwat eigenaardige re
ceptie plaatsgevonden. Het was een
feest ter ere van een koe die al dood
is. Begin juni presteerde dit goede
beest, de Tine 19, van veehouder
Noordmans het om in totaal honderd
duizend kilogram melk te hebben ge
produceerd.
De 15 jaar oude koe zou echter het
geplande feest om dit heugelijke feit
niet meer halen.eind juli overleed
het dier. De receptie was er evenwel
niet minder gezellig om. Er heerste in
„Us Gebou” een feestelijke stemming
en het dorp vlagde. Voor de veehou
der en de boerin waren er vele bloe
men en cadeaus.
De voorzitter van het Fries Rund-
veestamboek zag het als volgt: „Boer
en koe hebben een geweldige presta
tie geleverd en dat blijft een feit.
Daarom is het goed dat deze receptie
is doorgegaan”.
De Indische verzetsmensen wisten enige
tweede-kamerleden voor hun zaak te inte
resseren. Het uiteindelijke resultaat daar
van was, dat een interdepartementale
werkgroep zich over het probleem boog.
Deze commissie heeft onlangs een voor de
verzetsstrijders negatief advies uitge
bracht.
Dit advies is in de vorm van een voorstel
door mevrouw Kraaijeveld-Wouters aan
de ministerraad voogelegd. Deze is ak
koord gegaan met haar zienswijze, die
stelt dat: „na zorgvuldige overweging van
alle factoren het om diverse redenen niet
mogelijk is op het verzoek van de verzets
mensen in te gaan”.
In haar argumentatie voor deze beslis
sing zegt de staatssecretaris dat het creë
ren van pensioenvoorzieningen als door
de verzetsmensen bedoeld „te diep zou
ingrijpen in het gehele stelsel van de In
dische pensioen- en uitkeringsregelingen
waarvoor de Nederlandse overheid zich
garant heeft gesteld”.
Een van de redenen die de brief voor de
negatieve beslissing noemt, is dat de Wet
Bijzondere Pensioenen is geënt op de al
gemene militaire pensioenwetten, zoals
De Haagse politie heeft het afgelopen
weekeinde na tips uit de buurt twee Hage
naars en een Leidschendammer aange
houden, die inmiddels hebben bekend be
trokken te zijn geweest bij de brandstich
tingen in de Haagse Jan van Goyenstraat.
In de Jan van Goyenstraat werden ruim
een week geleden verscheidene panden,
waaronder een moskee van de Turks-
islamitische vereniging, door brand ver
woest.
Het LAC vindt bovendien dat de „Ne
derlandse belastingbetaler recht heeft om
te weten, wat er nu met het dok is ge
beurd”. Het comité is het verdwenen dok
nog niet op het spoor. Men heeft echter
wel een verklaring uit 1967 opgediept van
de toenmalige voorlichtingsdienst van de
RMS. De Zuidmolukse leiders in Neder
land lieten toen via dit kanaal weten, dat
ze sceptisch stonden tegenover de leve
ring van het dok.
„Het zal”, aldus deze verklaring, „uitein
delijk wel terechtkomen op Java”. Vol
gens de voorlichtingsdienst is dat ook
gebeurd met een suikerfabriek in Makari-
ki (Ceram). Het bedrijf werd ontmanteld
en in gedeelten verscheept naar Jatiroto
op Java. Eenzelfde lot was een conserven
fabriek in Galala (Ambon) beschoren.
Met zogenaamde opbouwprojecten op
de Molukken probeert het regime in Ja
karta de Nederlandse geldschieters zand
in de ogen te strooien, terwijl uiteindelijk
toch alle hulp terechtkomt op Java, aldus
een verklaring.
Het door het LAC gevraagde onderzoek
heeft bepaald niet de instemming van de
Indonesische ambassade in Den Haag.
Een woordvoerder kan geen uitsluitsel
geven over de verblijfplaats van het dok.
Hij zegt het wel jammer te vinden, „dat de
minister wordt lastiggevallen over zo’n
kleinigheid”. Volgens de ambassade-
woordvoerder wordt door de regering in
Jakarta juist veel gedaan om de ontwikke
ling op de Molukken te bevorderen. Voor
beelden zijn volgens hem de uitbreiding
van het vliegveld op Ambon en de toewij
zing-van vier visserschepen voor dat dis
trict.
De Reclame Code Commissie .acht het
onjuist dat Kerkdriel Keramiek BV in
advertenties zijn plavuizen als „echt
handgevormd” heeft aangeprezen. In een
uitspraak beveelt de commissie het be
drijf aan zich in het vervolg van het ge
bruik van het woord „handgevormd” voor
zijn plavuizen te onthouden.
De Reclame Code Commissie acht een
klacht over deze advertenties gegrond,
omdat voor de gemiddelde consument het
woord „handgevormd” de betekenis heeft
van „handgemaakt”. Kerkdriel Keramiek
BV heeft ten onrechte een soort ambach
telijk karakter aan de geadverteerde pla
vuizen verleend, terwijl de plavuizen me
chanisch vervaardigd worden, aldus de
Code Commissie.
Weer in binnen- en
buitenland
zzw
zzo
ozo
z
zzw
z
z
ozo
zw
zw
windst.
nnw
o
zzw
z
o
windst.
nnw
w
ozo
zo
nnw
windst.
z
wzw
windst.
wnw
windst.
zzw
nnw
o
w
ono
o
windst.
zo
zzo
windst.
n
zw
w
(Van onze redactie binnenland)
BORSSELE. Gisterochtend vroeg is
de kernenergiecentrale van de NV PZEM
te Borssele voor de duur van naar schat
ting tien dagen uit bedrijf genomen. Dit
houdt verband met de noodzakelijke re
paratie in het turbinegebouw, het niet-
nucleaire gedeelte van de centrale. Geble
ken is dat een stoombalg een dunwan-
dig scharnierend deel van de stoomleiding
onder de turbine kapot is gegaan.
Het defect heeft geen invloed op het
functioneren van de reactor, aldus de
PZEM. Medio april heeft zich een soortge
lijk defect voorgedaan, dat toen in twee
weken tijd werd verholpen.
De directeur van de PZEM, ir. Dalebout,
verklaarde gisteravond dat het defect aan
de balg geen gevaar oplevert. „Het betreft
hier normale slijtage die is ontstaan door
de afwisselend hoge en lage temperaturen
in de stoombalg”. De heer Dalebout zei
dat de herstelkosten nog niet bekend zijn.
Gedurende de reparatie aan de balg zal de
centrale conventionele energie moeten le
veren, wat veel duurder is. Ir. Dalebout
schatte de kosten die hiermee gemoeid
zijn op ruwweg anderhalf miljoen gulden.
die gelden voor de militairen van het
Nederlandse leger.
Als nu de Indische verzetsmensen een
uitkering zouden kunnen krijgen in het
kader van deze wet, dan zou dat beteke
nen dat ook de militairen van het Konink
lijk Nederlands Indische Leger (KNIL)
een beroep op deze zelfde wet zouden
kunnen doen.
Volgende week maandag zullen de voe
dingsbonden FNV en CNV de onderhan-
delingen over de in april afgesloten CAO
voor de ongeveer 12.000 werknemers in de
vleeswarenindustrie heropenen. De bon
den eisen voor het personeel een loonsver
hoging van dertig tot veertig gulden per
week.
Na het afsluiten van de CAO, waarbij
de werkgevers het been stijf hielden en
van loonsverhogingen niets wilden weten,
bleken diverse bedrijven bereid dertig tot
veertig gulden per week meer te betalen
om aan personeel te komen.
Vooruitzichten voor donderdag, opgesteld door het
KNMI
Geleidelijk meer zon, maar eerst nog kans op een
bui Middagtemperaturen omstreeks 20 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland.
Aantal uren zon 5 tot 15. Minimumtemperatu
ren omstreeks 13 graden. Maximumtemperatu
ren omstreeks 20 graden. Kans op een droge
periode van minstens 12 uur 95 percent. Kans op
een geheel droog etmaal 70 percent.
Wordt dergelijke toestemming geweigerd, dan kan men samen te stellen, waarin de taken, bevoegdheden en
werkwijze van het bestuur, directie en medewerkers van
het instituut worden geregeld. De collecties van het RIOD
met een openbaar karakter zoals brochures, affiches en
Militairen uit de legerplaats Ossen-
drecht willen de thuis- en terugreis voor
hun weekeindverlof binnen diensttijd ma
ken. In een petitie (met 300 handtekenin
gen) voor hun kazernecommandant zeg
gen ze vrijdag voor 18.00 uur thuis te
willen zijn en maandag niet voor 07.00 uur
te willen vertrekken, aldus gisteren een
woordvoerder van de afdeling Ossen-
drecht van de Vereniging van Dienstplich
tige Militairen, WDM.
Volgens de woordvoerder vloeit de on
vrede voort uit het feit dat dienstplichti
gen vaak pas laat in de vrijdagavond thuis
zijn en zondagmiddag al weer richting
Ossendrecht moeten afreizen. Dat komt
door de geïsoleerde ligging van de leger
plaats.
Publikaties die herleidbaar zijn tot individuele perso
nen mogen alleen tot stand komen na toestemming van
de minister van Justitie. Dergelijke gegevens mogen ook
worden doorgespeeld aan instanties die belast zijn met
„oorlogsuitkeringen”.
Het eerste dat de verzetsmensen nu
gaan doen, is hun verontwaardiging ter
kennis brengen aan de vaste tweede-ka-
mercommissie voor CRM. Deze commis
sie heeft inmiddels ook een brief van
mevrouw Kraaijeveld-Wouters ontvangen
met daarin dezelfde stellingname als zij
heeft gehanteerd in haar schrijven aan de
verzetsmensen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Nederlandse rege
ring moet haar beleid inzake kernwapens
omzetten in concrete politieke stappen,
die leiden tot vermindering en uiteindelijk
afschaffen van kernwapens. Dit schrijft
de organisatie Vrouwen voor vrede in een
brief aan de Nederlandse regering.
Leden van deze internationale vrouwen
organisatie uit Oostenrijk, Zwitserland,
Italië en Nederland, alsmede enkele Ja
panse monniken zijn gistermorgen voor
het gebouw van het internationaal ge
rechtshof, het Vredepaleis, in Den Haag
begonnen aan een drie dagen durende
protestactie tegen kernbewapening.
Aan de president van het internationaal
gerechtshof, sir Humphrey Waldock,
werd een petitie aangeboden, waarin het
onmiddellijk stopzetten van atoomproe-
ven en algehele kernontwapening wordt
geëist.
In de brief aan de Nederlandse regering
spreken de vrouwen verder hun ongerust
heid uit „over het feit dat er zo weinig
vorderingen zijn gemaakt in de 34 jaar na
de bombardementeh op Hiroshima, bij
het terugdringen van kernbewapening”.
(Van onze redactie binnenland)
SCHIPHOL. De eerste twintig
van de duizend Vietnamese boot
vluchtelingen, die de Nederlandse re
gering toegezegd heeft te zullen opne
men, zijn gistermorgen op Schiphol
aangekomen. Zij .werden opgevangen
door de Stichting Vluchtelingenwerk
Nederland. De bootvluchtelingen
kwamen vanuit een opvangkamp in
Singapore.
De groep werd na aankomst per
bus overgebracht naar een opvang
centrum in Steenwijkerwold. Twee
medewerksters van het Nederlandse
Rode Kruis en een tolk begeleidden
hen.
zw. bew.
geh. bew.
zw. bew.
mist
zw. bew.
regen
zw. bew.
zw. bew.
regen
zw. bew.
zw. bew.
onbew.
h. bew.
onbew.
zw. bew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
1. bew.
.mist
h. bew.
geh. bew.
onbew.
zw. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
mist
onbew.
onbew.
geh bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
L bew.
onbew.
onbew.
ri- Twintig vrouwen, leden van Vrouwen voor vrede, in gezelschap van twee boeddhistische
monniken voor het Vredespaleis in Den Haag Ze zullen daar tot morgen blijven.
boeken zijn algemeen toegankelijk. Voor verdere archief
stukken moet het instituut zich houden aan de bepalin
gen van de Archiefwet. Het archief is slechts te raadple
gen door particulieren die de gegevens nodig hebben met
het oog op wetenschappelijk onderzoek of voor een zo
objectief mogelijke voorlichting.
over zuiveringen en lidmaatschappen van landsverrader
lijke organisaties tot 1940, welke tot personen zijn te
herleiden.
Dat blijkt uit het reglement dat minister Pais van
Onderwijs heeft vastgesteld voor het RIOD. Het door het
parlement gewenste reglement vloeit voort uit de zaak-
Aantjes en de wijze waarop die door de voormalige
directeur van het instituut, dr. L. de Jong, in de openbaar
heid is gebracht.
Volgens de huidige directeur, drs. A. Paape, is het
reglement een formalisering van de huidige praktijk. Hij
ziet er geen beperking in van de bevoegdheden van het
instituut Reeds eerder kondigde de regering aan dat zij
niet van plan was zich te bemoeien met de inhoud van het
wetenschappelijk onderzoek zoals dat door het RIOD
wordt verricht
Wel kreeg minister Pais de opdracht een reglement
Deze mensen moeten dan wel een verklaring onderte
kenen, waardoor zij zich verplichten publikaties voor te
leggen aan het bestuur van het RIOD. Strafrechtelijke
gegevens worden alleen verstrekt ten behoeve van we
tenschappelijk geschiedkundig onderzoek. Dergelijk
onderzoek moet onder leiding staan van een hoogleraar
of lector dié de nieuwe en niéuwste geschiedenis als
leeropdracht heeft.
De slëepvaartbedrijven Smit Internatio
nale en Bugsier hebben een miljoenen-
strop aan de ondergang van de tanker
„Atlantic Empress” vorige week. Smit In
ternationale in Rotterdam zegt: „We gaan
al aardig in de richting van de 2 miljoen”.
Volgens een woordvoerder van de maat
schappij waren de aanvankelijke schat
tingen („enkele tonnen”) aan de magere
kant. Een exact bedrag is nog niet becij
ferd, maar een schadepost is bijvoorbeeld
het materiaal dat aan boord stond van de
brandende tanker, toen die de strijd opgaf
en zonk.
Het is het CDA-Tweede-Kamerlid Cou-
prie in het verkeerde keelgat geschoten
dat Unilever in de Defensiekrant een pagi
nagrote advertentie heeft geplaatst waar
in korporaals-machinisten gevraagd
wordt bij het bedrijf te solliciteren. Cou-
prie noemde het gisteren in Kamervragen
„onbegrijpelijk en onbestaanbaar” dat
juist in een voorlichtingsblad voor het
defensiepersoneel dergehjke advertenties
worden geaccepteerd voor een groep van
personeel van hoge kwaliteit, waar toch al
zo moeilijk aan te komen is.
Volgens hem is de wervingscampagne
van Unilever schadelijk voor Defensie.
WOENSDAG 8 AUGUSTUS
Zon- en maanstanden
Zon op 06.11 uur, onder 21.19 uur
Maan op 21.25 uur, onder 06.29 uur
Het socialistische Kamerlid Castricum
wil dat staatssecretaris Smit-Kroes van
Verkeer en Waterstaat bij haar Duitse
collega’s nagaat in hoeverre ook Neder
landse brieven door de Duitse autoriteiten
voor onderzoek geopend worden. Castri
cum vraagt zich af welke criteria de Duit
sers daarbij hanteren en wat die controle-
acties tot resultaat hebben.
Het Duitse blad „Der Spiegel” maakte
kortgeleden melding van dergelijke acties
van de Duitse post- en douanebeambten.
Castricum vraagt mevrouw Smit of ook in
Nederland douaneambtenaren brieven
openen.
Indische verzetsstrijders
ES
