E
PPR sluit regeren
met CDA niet uit
het \x/€€r]
achtergrond j
N
G
Doden bij deportatie
van eilandbewoners
11 ri
Van den Heuvel
CONGRES BADAN PERSATUAN:
door minister
afgewezen
R
V
t(
Rotterdam kraakt
niet in Kamer
plannen Wiegel
Be
Onderzoek naar
giftig bluswater
Vier doden
in verkeer
Partij wijzigt standpunt
kabinet-Van Agt
Hevige brand in
centrum Alkmaar
h
Van Houwelingen
waarschuwt
Statenlid wegens
Duitse afkomst
„Brochures over
kerncentrales
alsnog uitdelen”
mI
I
Volgens rapport:
MAANDAG
20 AUGUSTUS
1979
BINNEN- EN BUITENLAND
2
'i
Bi
HtXMI
M
Gui
Def
gen
Moi
hij
I I
(Van onze redactie
binnenland)
WIERDEN. De plannen
van Indonesië met ingang van
volgende maand elke maand
driehonderd Javaanse gezin
nen over te brengen naar het
Zuidmolukse eiland Boeroe
vormen een ernstige bedrei
ging voor de Zuidmolukse cul
tuur. De Nederlandse regering
moet al haar invloed aanwen
den om deze plannen tegen te
houden.
M i
I
bedreigt Molukken
I
I
I
ll
I
I
I
I
1
mr. Jaap Burger
De klare taal van
WEERRAPPORTEN
I
S
ür Mr Jaap Burger
I
I
I
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De deportatie
van de complete bevolking van de
Zuidmolukse eilandjes Teun, Nila
en Serua naar een barakkenkamp
op het eiland Ceram, dreigt op een
drama uit te lopen. De mensen
wonen slecht, hebben onvoldoen
de te eten, en minstens 60 van hen
zijn inmiddels overleden.
Eerst droog en warm, later van het westen uit
regen en lagere temperaturen.
13
13
12
16
13
14
13
14
15
13
23
18
18
14
13
12
11
14
12
13
12
17
13
12
13
13
17
12
12
18
14
12
16
16
15
15
12
22
20
22
23
19
0
0
0.2
0
0
0
0.5
0
0
1
0
o
o
1
o
8
8
5
4
20
0.1
0
0
0
0
0
0
o
2
0
2
0
4
35
3
12
5
0
0
0
0
De formatie van het kabinet-Den Uyl
(Burger was toen 69 en al jaren weg uit
de actieve politiek) was Burgers grootste
huzarenstukje uit zijn politieke carrière.
Direct bij de start maakte hij duidelijk
dat hem slechts één doel voor ogen
stond: vorming van een progressief ka
binet, waaraan KVP en ARP desge
wenst een bescheiden bijdrage zouden
ALKMAAR (ANP). Een felle brand
heeft gistermorgen omstreeks vijf uur het
sportcentrum en een antiekhandel aan de
Achterdam in Alkmaar verwoest.
De Alkmaarse brandweer die met alle
Het is de derde maal binnen enkele
weken dat in het oosten van Alkmaar in
het weekeinde brand uitbreekt. De politie
zegt echter geen reden te hebben om aan
opzet te denken.
het CDA-programma zou houden. De re
geling van het financieringstekort is vol
gens Van Houwelingen ondergeschikt aan
het vraagstuk van de handhaving van de
koopkracht.
korpsen uitrukte, kon voorkomen dat nog
meer panden in het dichtbevolkte ooste
lijk stadsdeel in vlammen opgingen. Per
soonlijke ongelukken deden zich niet
voor. De politie slaagde erin een boven de
brandhaard slapend echtpaar met een
kind bijtijds in veiligheid te brengen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De PPR is bereid in
een regering te gaan zitten en sluit
geen enkele partij van samenwerking
uit. De enige voorwaarde is, dat het
PPR-program „tot zijn recht kan ko
men” in de coalitie.
„Afweging daarvan geschiedt na de ver
kiezingen, als de kiezer de machtsverhou
dingen heeft bepaald en de onderhande-
lingen voor de formatie van het kabinet
beginnen”. Dit schrijft het bestuur van de
PPR in een beleidsnota voor de jaren
tachtig.
Met deze nota neemt het partijbestuur
afstand van het beleid, dat bij de laatste
Dit staat in een rapport dat circuleert
bij de Stuurgroep RMS, een samen
werkingsverband van enkele Zuidmo
lukse organisaties en het Landelijk Co
mité Zuid-Molukken (LAC). Van het
rapport wordt melding gemaakt in het
tijdschrift Zelfbeschikking een uitgave
van de Stichting Door de Eeuwen
Trouw. Het blad is gewijd aan het
vrijheidsleven van onderdrukte min
derheden, in het bijzonder die in Indo
nesië.
De ruim 6000 bewoners van de drie
eilandjes, voornamelijk vissers en boe-
ROTTERDAM (ANP). De plannen
van minister Wiegel (Binnenlandse Za
ken) om in Nederland tweeëntwintig com
missies in te stellen, waar burgers terecht
kunnen met klachten over politie-optre-
den, is geen gelukkige greep. De burgers
zullen door de bomen het bos niet meer
zien, want er zijn al veel instanties die zich
met dit onderwerp bezighouden.
Dat vindt mr. L. Rogier, ambtelijk lid
van de Rotterdamse gemeenteraadscom
missie voor politieaangelegenheden. In
een notitie voor de commissie (die het
onderwerp vandaag bespreekt) zegt Ro
gier, dat Wiegel er beter aan zou doen
beroepscommissies in te stellen. De klager
zou er in beroep kunnen gaan tegen een
beslissing van een bestaande instelling.
ren, werden maart vorig jaar plotse
ling door de Indonesische marine geëv
acueerd. Deze geheime operatie vond
plaats onder verantwoordelijkheid van
de gouverneur van de Molukken.
ROTTERDAM (ANP). De havenauto
riteiten in Rotterdam zitten nog steeds
met 8000 kubieke meter giftig bluswater
in de maag. Dat is het gevolg van een
brand die vrijdag uitbrak in een lading
loodfosfiet in een van de ruimen van het
Irakese vrachtschip Basrah.
Chemici van de Keuringsdienst van Wa
ren en de Havenpolitie hebben vandaag
monsters genomen in het uitgebrande
ruim om de giftigheidsgraad van het wa
ter te meten. Loodfosfiet is een stof die
volgens de Havenpolitie niet voorkomt op
de internationale standaardlijsten met ge
vaarlijke stoffen.
19
20
18
22
21
18
19
21
19
18
28
29
25
20
20
27
21
23
20
15
24
30
23
20
22
28
28
28
21
24
22
22
26
25
22
23
21
33
26
(Van onze redactie binnenland)
KRABBENDIJKE. Bij verkeersonge
lukken zijn in het afgelopen weekeinde
vier mensen om het leven gekomen.
De 26-jarige B. de Brijn uit Rucphen
kwam zaterdag om het leven, toen hij met
zijn auto tegen een trein botste op een met
knipperlichten beveiligde spoorwegover
gang bij Krabbendijke. Het slachtoffer
overleed ter plaatse.
Bij een ongeval in de gemeente Wester-
koggenland is gisteravond de 17-jarige P.
Fissie uit Wognum om het leven gekomen.
Het slachtoffer verleende op een kruising
geen voorrang en botste met zijn brom
fiets tegen een auto. Zijn duopassagiere
werd daarbij zwaar gewond.
In het Zuidhollandse Wijngaarden heeft
de 53-jarige A. Boele uit Brandwijk gister
avond bij een autobotsing het leven verlo
ren. Volgens de rijkspolitie verleende de
man geen voorrang.
De 45-jarige S. de Beer uit Koevorden
overleed gisteravond in het ziekenhuis in
Hoogeveen, nadat hij eerder met zijn per
sonenauto frontaal op een tegenligger
botste.
De echtgenote van het slachtoffer is
ernstig gewond in het ziekenhuis opge
nomen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. CDA-Kamerlid Van
Houwelingen vindt dat het kabinet bij zijn
begrotingsbesprekingen ernstig rekening
moet houden met de positie van de laagst
betaalden. „Een evenwichtige inkomens
verdeling is voor het CDA erg essentieel,
daarom moet het kabinet bij elke maatre
gel nagaan of de koopkracht voor de
laagstbetaalden niet aangetast wordt”, al
dus het Kamerlid gistermiddag.
Van Houwelingen waarschuwde het ka
binet dat er grote moeilijkheden dreigen
als het zich niet aan deze bepalingen uit
IV
bla
teu
ber
de
en
159
poj
do<
Stil
koi
I
get
E
Zei
sta
dei
in
sch
sch
bel
dal
rei
Ko
pla
gei
l
l
V oorui tzich ten
door het KNMI:
zw. bew
zw. bew.
mist
regenbui
zw. bew.
h. bew.
zw. bew.
geh. bew.
1. bew.
motregen
on bew.
h. bew.
1. bew.
motregen
zw. bew.
1. bew
mist
geh. bew.
zw. bew.
zw. bew.
mist
on bew.
zw. bew.
geh. bew.
geh. bew.
onbew.
on bew.
1. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
1. bew
1. bew.
onbew.
geh. bew.
regen
geh. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genéve
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zurich
Istan boel
Las Palmas
Beiroet
Tel Aviv
Tunis
nw
wzw
ver and
w
wzw
wnw
wnw
wzw
nw
wzw
windst.
nnw
zo
o
windst.
ozo
windst.
ozo
verand.
windst.
ono
windst.
o
nw
n
windst.
wnw
windst.
wzw
nnw
o
wnw
o
windst.
n
nw
zzw
w
n
zw
zw
wzw
B
lan
sch
Rai
bra
org
tee:
E
act
jes
wa
bin
te I
I
wa
we:
ver
me
en
het
tes
no<
de
hoi
Zc
bekt
Equ
Gist
neeé
waa
cisci
D<
gevt
tigd
Ngu
ven
sen.
vooi
zijn
reel
Ni
gen
nair
mal
met
Gui
zuil'
woe
raat
The
met
voe:
voo
D
aal
Spa
adv
de i
stot
ma.
Mat
zing
voo
con
Ma,
imi
(Van onze redactie binnenland)
LEEUWARDEN. Het Friese Staten
lid mevrouw Irma van der Wal-Pabst ziet
af van een benoeming tot PvdA-Tweede-
Kamerüd. Ze heeft hiertoe besloten om
dat zij tot 1945 de Duitse nationaliteit
bezat. In dat jaar trouwde zij met een
Nederlander.
Mevrouw Van de Wal is van mening dat
dit gevoeligheden zou kunnen oproepen
wanneer in de Kamer onderwerpen wor
den behandeld die verband houden met
de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog.
In een verklaring van het bestuur van
de PvdA-afdeling Friesland staat dat me
vrouw Van der Wal niets te verwijten valt
over haar gedragingen in Duitsland.
Burger kwam enkele malen in conflict
met het kabinet over het autoritair ka
rakter, dat het naoorlogse Nederland in
zijn ogen dreigde te krijgen. Hij had
bezwaar tegen de vergaande bevoegdhe
den van het Militair Gezag en tegen de
geringe haast die men had met het weer
tot leven roepen van een volksvertegen
woordiging. Zijn bekende radiorede van
14 januari 1945 over de berechting van
foute Nederlanders leidde tot zijn ont
slag als minister.
Burger kreeg kort daarna zitting in het
noodparlement en werd in 1952 fractie
leider van de PvdA, een functie die hij
bijna twaalf jaar uitoefende. Toen het
laatste kabinet-Drees in 1958 mede na
zijn felle redevoering op de Fakkeldra-
gersdag viel leefde Burger zich ten volle
voorkeur voor een progressief kabinet,
waarin „in principe” ook de CPN zou
moeten zitten. „Wanneer het klimaat er
gunstig voor blijkt, kunnen door de pro
gressieve partijen vooraf afspraken wor
den gemaakt”, aldus het partijbestuur
van de radicalen.
Tijdens de onderhandelingen voor de
kabinetsformatie zou de fractieleider een
zo sterk mogelijk mandaat moeten krij
gen. De andere organen van de partij
hebben de mogelijkheid tot controle bij
vastgestelde gelegenheden. „De recente
formatiegeschiedenis heeft over een en
ander leergeld opgeleverd”, aldus de nota.
De PPR voelt zich het dichtst staan bij
de PvdA, maar zij verwijt deze partij dat
zij zich te veel vereenzelvigd heeft met
„heersende maatschappelijke ontwikke
lingen als de groei-economie. bewapening
en centralisme”. D’66 is volgens het partij
bestuur een vage partij, die het gevaar
loopt „dat zij een te gemakkelijk alterna
tief wil bieden in deze moeilijke tijd”. Het
bestuur noemt de PPR een „voorhoede-
partij”.
Bij de verkiezingen zou de PPR zich
onder meer moeten richten op progressie
ve christenen, radicale socialisten, de vak
beweging, werkers in het onderwijs, het
welzijn en de gezondheidszorg, kritische
boeren, studenten en leden van actie
groepen.
Als reden voor de gedwongen ver
huizing werd opgegeven een te ver
wachten vulkaanuitbarsting. Deze uit
barsting is uitgebleven, maar de 6000
bewoners van Teun, Nila en Serua zijn
nog steeds niet naar hun eilandjes te
ruggebracht. Geruchten doen de ron
de, dat een buitenlandse, vermoedelijk
Japanse, maatschappij de visrechten
in het gebied rond de drie eilanden zou
hebben gekocht, aldus Zelfbeschik
king.
In het tijdschrift wordt de op Ambon
verschijnende krant Nasional geci
teerd, die op 17 juni een kritisch artikel
over de volksverhuizing schreef. Deze
krant noemt het aantal overledenen, en
zet vraagtekens achter het waarom
van de verhuizing. Over de vulkaanuit
barsting wordt opgemerkt dat „de rea
liteit anders heeft uitgewezen”.
De Utrechtse Universiteitsraad had de
benoeming van Van den Heuvel aan de
minister geadviseerd. De waarnemend
voorzitter van het College van Bestuur,
dr. Schamhardt, vindt dat de minister de
voordracht van de Raad niet zomaar ter
zijde kan leggen. In de vergadering van
woensdag zal de Raad het conflict met de
minister bespreken.
De officiële verklaring voor de afwij
zing van Van den Heuvel is dat hij te
weinig ervaring heeft met het universitai
re werk. Daarnaast kan echter ook een rol
spelen dat WD-minister Pais liever een
christen-democraat dan een socialist be
noemt. Pais geeft de voorkeur aan prof,
dr. A. Wattel, oud-rector van de Groningse
Universiteit, die CDA-lid is.
Aldus een van de resoluties die gisteren
werden aangenomen tijdens het twee
daagse congres van de Molukse Eenheids
partij Badan Persatuan in het Overijssel
se Wierden.
Indonesië wil in de komende vijf jaar 2,5
miljoen inwoners van het dichtbevolkte
Java overbrengen naar minder dicht be
volkte gebieden. Enkele tienduizenden Ja
vanen zullen op de Zuid-Molukken te
rechtkomen.
Het congres benadrukte dat op de
schouders van de Nederlandse regering
de taak rust de Zuidmolukse politieke
leiding zoveel mogelijk faciliteiten te ge
ven ook financiële dat deze in de
gelegenheid kunnen worden gesteld voor
het Zuidmolukse zelfbeschikkingsrecht
op te komen. De vraag of de Zuidmolukse
vrijheidsstrijd is gerechtvaardigd moet
volgens het congres worden voorgelegd
aan een internationale commissie van des
kundigen. Tijdens het congres werd domi
nee Metiary met grote meerderheid als
voorzitter van de Badan Persatuan her
kozen.
In de Haagse Houtrusthallen zal een
tentoonstelling worden ingericht over de
Republiek der Zuid-Molukken, de RMS.
De tentoonstelling zal een overzicht geven
van dertig jaar politieke strijd rond de
RMS.
Mr. J. A. W. Burger, minister
van Staat en sinds 1943 onafge
broken actief in de Nederlandse
politiek, wordt vandaag 75 jaar.
Aan het eind van deze maand
neemt hij afscheid van de Raad
van State, waarin hij sinds 1970
zitting had. Het betekent het ein
de van een loopbaan van een
overtuigd socialist, die door zijn
rechttoe-rechtaan-mentaliteit en
zijn ongepolijst, maar duidelijk
spraakgebruik een unieke positie
innam in de naoorlogse politiek.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Ruwe bolster, blanke pit, onbehouwen, een olifant in de
porseleinkast, een scherpzinnig politicus, een overtuigd democraat, nuch
ter en redelijk, het zijn typeringen, die door de jaren heen van mr. Jaap
Burger zijn gegeven. Als geen ander heeft hij altijd een grondige afkeer
gehad van diplomatieke, versluierde taal. Het treffendst kwam dat tot
uiting tijdens de kabinetsformatie van 1973, toen hij KVP, ARP en CHU via
een befaamd geworden briefwisseling dwong kleur te bekennen.
verkiezingen is gevoerd. Toen werd sa
menwerking met het CDA en de VVD
vooraf uitgesloten en wilde men na de
verkiezingen slechts een kabinet vormen
op basis van vooraf gemaakte afspraken.
Het PPR-bestuur heeft nog steeds alle
Weer in binnen- en
buitenland
1
l i
Mr. Rogier vindt dat de commissies è-la-
Wiegel te ver afstaan van de burgers. Hij
vindt het ook ’onduidelijk’ waarom de
minister heeft gekozen voor een commis
sie per rechtbankarrondissement in
plaats van per provincie. Dat zou logi
scher zijn, vindt Rogier. Aan het wetsont
werp ontbreekt tenslotte een regeling van
de schadeclaims van klagers en een rege
ling van de rechtspositie van de betrokken
politiemensen.
kunnen leveren. Zijn kans van slagen
werd nihil geacht, vooral omdat KVP en
ARP niet van zins waren de CHU te
laten vallen.
Het is hem tenslotte toch gelukt en wel
door twee in de Nederlandse politiek
geheel nieuwe wapens aan te wenden:
een niet aflatende reeks ongezouten, ul
timatief gestelde brieven en zijn „in
braak” bij de ARP door eerst Boersma
en later De Gaay Fortman voor het
kabinet te winnen.
Mr. Burger is afkomstig uit het West-
brabantse Willemstad. Na staatsexamen
HBS ging hij rechten studeren en werd
advocaat in Dordrecht. In 1929 was Bur
ger lid geworden van de SDAP. Tijdens
de bezetting, in 1943, voer hij met een
klein motorbootje naar Engeland en
werd in Londen ambtenaar bij zijn par
tijgenoot Van den Tempel (Sociale Za
ken). Al snel werd hij gevraagd als mi
nister van Binnenlandse Zaken in het
Londense kabinet-Gerbrandy, belast
met de coördinatie van de terugkeer
naar Nederland.
De Badan Persatuan wil het Molukse
welzijnswerk groter gaan opzetten op lan
delijk niveau, met daaronder sociale sec
ties in districten en woonwijken. Het wel
zijnswerk onder Molukkers zal worden
ondergebracht bij de Eenheidspartij.
Hiertoe werd besloten omdat de welzijns
organisatie ICCAN geen subsidie meer
krijgt. Volgens het kabinet hield de orga
nisatie zich niet uitsluitend bezig met wel
zijnswerk maar bewoog ICCAN zich ook
op politiek terrein.
Minister Albeda van Sociale Zaken
heeft gezegd dat in de Miljoenennota ruim
aandacht zal worden besteed aan de pro
blemen van de ethnische minderheden in
Nederland. De bewindsman zei dit giste
ren in het NOS-radioprogramma voor
Molukkers Suara Maluku.
Albeda antwoordde op vragen over de
werkloosheid onder de Molukkers in ons
land die drie tot vier keer hoger ligt dan
het gemiddelde werkloosheidspeil. Vol
gens Albeda is de aanstelling van tien
Molukse bemiddelaars bij de arbeidsbu
reaus de inleiding tot een beleid dat speci
aal de werkgelegenheid voor ethnische
minderheden moet verbeteren.
Albeda noemde het belangrijk dat niet
alleen de Molukkers makkelijker de weg
naar het arbeidsbureau vinden, maar ook
dat discriminatie van de kant van de
werkgevers wordt tegengegaan. De
overheid als werkgever zal hierin het goe
de voorbeeld moeten geven, aldus Albeda.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Minister Pais (On
derwijs en Wetenschappen) heeft dr.
A. H. van den Heuvel afgewezen als
voorzitter van het College van Be
stuur van de Rijksuniversiteit
Utrecht. Van den Heuvel is secreta-
ris-generaal van de Nederlandse Her
vormde Kerk en lid van de PvdA.
uit. Vooral premier De Quay moest het
ontgelden. Burger overlaadde het kabi
net met zoveel hoon en leverde zulke
harde, bijna onparlementaire kritiek,
dat ook binnen de PvdA sommigen zich
afvroegen of het niet wat minder kon.
Toen het toen nog socialistische dagblad
Het Parool openlijk om zijn aftreden
vroeg en het PvdA-partij bestuur hem
onvoldoende steunde, trok Burger zon
der aarzeling zijn consequenties en
vertrok.
Voor Burger leek, toen hij Eerste-Ka-
merlid en vervolgens Staatsraad werd,
geen opvallende rol in de politiek meer
weggelegd. Hij had zijn sporen al vol
doende nagelaten. De kabinetsformatie
van 1973 bewees, zoals gezegd, het tegen
deel.
De laatste tijd treedt Burger weer re
gelmatig op als pleitbezorger voor een
linkse regering. In het tijdschrift Socia
lisme en Democratie waarschuwde hij
vorig jaar echter tegen degenen in de
PvdA die weer met het CDA willen gaan
regeren. „Nog even en de progressieven
hebben het CDA niet meer nodig en
kunnen alleen regeren”, was zijn bood
schap.
ARNHEM (ANP). De Gelderse Sta
tenleden Jans en Kam-Tolsma hebben er
bij de gemeente Druten op aangedrongen
de vierduizend folders met informatie
over kernenergie, die twee jaar geleden
zijn gekocht maar sindsdien nog niet on
der de bevolking verspreid, alsnog aan de
bewoners van de gemeente te overhan
digen.
Druten ligt aan de Waal, recht tegenover
de kerncentrale Dodewaard. De Statenle
den stellen hun vraag in verband met een
bijeenkomst van bestuurders en gemeen
teraden van de acht gemeenten die zijn
betrokken bij de alarmregeling rond de
kerncentrale.
Q jS
l
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland: aantal uren zon 3 tot 10. Minimum
temperatuur omstreeks 13 graden. Maximum
temperatuur omstreeks 22 graden. Kans op een
droge periode van minstens 12 uur 80 procent.
Kans op een geheel droog etmaal 50 procent.
I
Migratie Indonesië
Het congres in Wierden nam een resolu
tie aan waarin de Nederlandse regering
wordt gevraagd geen nieuwe aanvragen
om financiële steun van de Indonesische
regering in overweging te nemen, voordat
het Waiame-dok terug is op Ambon. Het
dok, in 1967 gebouwd met een kredietga-
rantie van de Nederlandse regering en
bedoeld om de economische ontwikkeling
van de Molukken op gang te brengen, is
onlangs naar Java versleept.
sï RMS-president Manusama voert het woord tijdens het congres van de Zuidmolukse eenheidspartij Badan Persatuan. Naast hem ds. Metiary die tot
voorzitter werd herkozen.
29
29
DINSDAG 21 AUGUSTUS
Zon- en maanstanden
Zon op 06.32 uur, onder 20.53 uur
Maan op 05.12 uur, onder 20.13 uur
Waterstanden Umuiden
Hoogwater 03.54 uur en 16.18 uur
Laagwater 12.00 uur en 24.19 uur
■E
T1
voor woensdag opgesteld
