Koning Hassan:
teruggevonden
Bevolking feestend straat op
Van achtling nog drie in leven
Vier doden door
vergiftiging in
Brits ziekenhuis
Minister Haïti
verbaasd over
slavenrapport
Marine Ijsland
Pakistan zou A-
Dochter eist 66
bom klaar hebben
mln. van ouders
Resten van schip
Willem Barentsz
Moeilijkheden met zwaartekracht
Kosmonauten na half
Fransen gedood
bij bosbrand
jaar terug op aarde
houdt schip
Greenpeace aan
Ex-dictator Equatoriaal
Guinee gearresteerd
„We gaan tot het uiterste
China-syndroom
Liever erna
Informatie
I-
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1979
MAANDAG 20 AUGUSTUS
9 9
door Nico Scheepmaker
'9
IWBHBBI
(Van onze redactie buitenland)
FEZ-NOUAKCHOTT. De Saharaanse bevrijdingsbewe
ging Polisario is gisteren een zwaar offensief begonnen tegen
Marokkaanse troepen in de Westelijke Sahara. Het offensief
waarover nog weinig bijzonderheden bekend zijn, zou de terug
trekking belemmeren van 6000 Marokkaanse soldaten uit Mau
retanië.
o
tl
«Ui
tnjfël
Offensief Polisario
tegen Marokkanen
1
anderhalve
of
t AT’’**'9'
Maar hoe kom je dan te weten of je naar
een film toe moet of niet? Ik vind dat elke
filmrecensie met een kadertje zou moeten
beginnen, waarin de recensent aangeeft
wat voor soort film het is en in hoeverre je
er verstandig aan doet hem te gaan zien.
MOSKOU (Reuter) Het Russische
blad Troed meldt dat Russische ama-
teurarcheologen de wrakstukken heb
ben gevonden van het schip waarmee
de Nederlandse ontdekkingsreiziger
en cartograaf Willem Barentsz (1550-
1597) voor de derde keer een vergeefse
poging deed om via een noordelijke
doorvaart van de Atlantische naar de
Stille Oceaan en zo naar Indië te
komen.
De resten van het schip werden aan
getroffen op de kust van Nova Zembla.
Barentsz en de zijnen die op Nova
Zembla overwinterden in barre om
standigheden en grote ontberingen le
den, verlieten in het voorjaar van 1597
in twee open boten het eiland. Het
schip waarop Barentsz als weten
schappelijk leider voer, was in het ijs
bekneld geraakt. Barentsz stierf voor
dat hij de bewoonde wereld had be
reikt. Zijn metgezellen slaagden erin
Kola te bereiken. De overwinterings-
plaats van Barentsz en de mede-reizi-
gers werd in 1871 ontdekt.
Het was de bedoeling, dat de troepen
gisteren terug zouden vliegen naar Ma
rokko. De afgelopen vijf dagen heeft Ma
rokko ongeveer 6000 man troepen vanuit
het door dit land bezette noordelijk deel
van de Westelijke Sahara overgevlogen
naar het onlangs door Mauretanië ont
ruimde zuidelijke deel.
Koning Hassan van Marokko heeft gis
teren op een persconferentie in Fez ge
zegd, dat hij bereid is „tot het uiterste te
gaan” in zijn strijd tegen het Polisario om
het bezit van de Westelijke Sahara.
Vorige week voltooide Marokko zijn an
nexatie van de voormalige Spaanse kolo
nie aan zijn zuidelijke grens door de sec
tor over te nemen die Mauretanië beheer
de. Mauretanië tekende op 5 augustus een
vredesverdrag met het Polisario in Al
giers en zag af van alle aanspraken op het
fosfaatrijke gebied. De oorlog tegen Poli
sario was voor Mauretanië economisch
niet meer vol te houden.
Op de vraag of de annexatie van het
hele gebied Marokko dichter bij oorlog
dan vrede had gebracht, antwoordde Has
san dat hij het antwoord daarop „binnen
Over de kans dat Algerije en Marokko
op vreedzame wijze tot een oplossing ko
men, zei Hassan dat dit van Algerije af
hangt. Hij veronderstelde dat de nieuwe
president van dit land, Chadli Bendjedid,
eerst zijn binnenlandse positie zal verster
ken alvorens eventueel het Algerijnse Sa-
harabeleid te wijzigen.
De koning ontkende dat er een afzon
derlijk Saharaans volk was, zoals Polisa
rio zegt te vertegenwoordigen. Het volk in
het gebied heeft altijd onderdanigheid be
tuigd aan de Marokkaanse troon, zei hij.
Hassan antwoordde op de vraag of Ma
rokko in de toekomst Mauretanië zou hel
pen als het zou worden aangevallen: „Als
er Algerijnse tanks of vliegtuigen bij be
trokken zouden zijn, zouden wij dat doen
krachtens ons wederzijdse defensiepact”.
Zou het Polisario echter Mauretanië
aanvallen, dan zou hij dat beschouwen als
een binnenlandse aangelegenheid, aange
zien de meerderheid van de guerrillastrij
ders Mauretaniër is.
De Marokkaanse koning beschuldigde
Libië ervan in troebel water te vissen. De
Libiërs zouden volgens hem graag zien
dat er oorlog uitbrak tussen Marokko en
Algerije, welk laatste land het Polisario
steunt. Dan zou Libië zijn hele militaire
apparaat ter beschikking van Algerije
stellen, meende hij. Algerije zou dan der
mate verzwakken dat Libië het in feite in
het noorden van Afrika voor het zeggen
zou hebben en met president Sadat van
Egypte kunnen onderhandelen op voet
van gelijkheid.
De inmiddels gescheiden Karen die een
vierjarige zoon heeft, heeft ook het tehuis
waar zij gedwongen zeven jaar heeft door
gebracht, de dokter die destijds haar moe
der bij de bevalling hielp, het ziekenhuis
waar dat gebeurde, en de staat Illinois,
waar het ziekenhuis is gevestigd, aange
klaagd.
CASSIS (Reuter/UPI) Nieuwe bos
branden in Spanje, Portugal en Frankrijk
hebben in het weekeinde voor het eerst
twee levens geëist in Frankrijk. In een
afgebrand bos bij Cassis aan de Franse
Rivièra bij Marseille, werden gisteren de
verkoolde lijken van twee brandweerlie
den gevonden, die kennelijk ingesloten
waren geraakt door het oprukkende vuur.
Wegen naar Marseille werden afgeslo
ten en een camping bij de stad werd
ontruimd.
In Spanje, waar deze maand in totaal 26
mensen zijn omgekomen tengevolge van
bosbranden, wist men gisteren een nieu
we brand, in de provincie Castellon te
bedwingen nadat duizenden vakantiegan
gers waren geëvacueerd en vakantiehui
zen en verlaten auto’s in de vlammen
waren opgegaan, maar voorlopig werden
geen nieuwe slachtoffers gemeld.
In de 175 dagen die beide kosmonauten
in de Saljoet-6 hebben doorgebracht, heb
ben zij zich beziggehouden met uitgebrei
de reparaties aan het ruimtelaboratori-
um, het verrichten van technische en we
tenschappelijke experimenten en militai
re waarnemingen. In tegenstelling tot vo
rige langdurige Saljoet-missies, werd het
NEW YORK (Reuter). Het Ameri
kaanse weekblad Newsweek schrijft in
zijn jongste nummer dat Pakistan op elk
gewenst ogenblik een atoombom kan la
ten ontploffen.
In feite zal het volgens niet nader om
schreven kringen in Zuidoost-Azië onder
gronds gebeuren vlak voor de parlements
verkiezingen die in november worden ge
houden, aldus het tijdschrift.
President Zia-Oel-Haq zal dan, in de
hoop dat hij zal kunnen profiteren van de
nationale trots, de verkiezingen schrap
pen en een burgerregering installeren met
hemzelf als hoofd, aldus Newsweek.
NAPELS (Reuter). Zaterdag zijn weer twee baby’s overleden van de achtling
waarvan een vrouw in Napels eerder deze week was bevallen. Tot zaterdag waren
al drie baby’s overleden. De toestand van de drie nog in leven zijnde baby’s wordt
als kritiek omschreven en de doktoren van het San-Paoloziekenhuis in Napels
waar de drie onder intensieve-care-behandeling zijn, weigeren hun levenskansen
te voorspellen. De drie baby’s zijn inmiddels in het ziekenhuis gedoopt en dragen
de namen Anna, Valentina en Silvana. Het zijn allen meisjes.
verblijf van Ljakov en Rjoemin niet afge
wisseld door bezoeken van andere kosmo
nauten. In april mislukte een Russisch-
Bulgaarse kosmonautenbezoek en later
werd een Russisch-Hongaars bezoek om
onbekende redenen afgelast.
Het is nog niet bekend of het ruimtela-
boratorium Saljoet-6 nog een keer ge
bruikt zal worden voor een langdurige
YORK (UPI). In het psychiatrische
ziekenhuis in York in Engeland waar sal
monella vergiftiging is uitgebroken, is dit
weekeinde een vierde slachtoffer overle
den, zo is vandaag in York meegedeeld.
De recensie lees je dan later, mede om
jezelf een oordeel te vormen over de vraag
of de recensent voldoet aan jouw film-
maatstaven. Is dat oordeel gunstig, dan ga
je voortaan blindelings op zijn kadertje
af, zo niet, dan neem je er nog een andere
krant bij voor betere filmadviezen
Ik heb tien recensies gelezen van de
voortreffelijke, subtiele, geserreerde film
Het China-Syndroom. Zonder veel vreug
de, moet ik zeggen. Nu behoor ik toch al
tot degenen (ik vertrouw er overigens op
dat we de meerderheid vormen), die een
filmrecensie liever na het zien van de film
lezen dan ervoor. Ik mag graag nog een
minuut of tien uittrekken voor het „con
troleren” van de recensies als ik de bio
scoopzaal uitkom en de manager de re
censies vleiend genoeg heeft gevonden om
ze in een vitrine op te hangen. Of anders
duik ik bij thuiskomst in de stapels kran
ten om de vrij dagkranten eruit te halen en
dan pas, met „wetende” blik, de kritieken
te lezen op de film die ik zojuist gezien
heb.
De redenen waarom ik filmresenties
liever erna dan ervoor lees zijn de vol
gende:
1. De meeste filmrecenten kunnen het
niet nalaten het verhaal van a tot z na te
vertellen, zodat je, ook bij thrillers die het
voor een deel van het plot moeten hebben,
de afloop van de hoofdfilm al kent voor
dat al die rokende sportieve jongelui in de
reclamefilmpjes levenslustig van het duin
zijn gerollebold. Hebben de feministen
eigenlijk al eens gedemonstreerd tegen
dat typisch vanuit de man gedachte, sadis
tische, machtswellustige reclamefilmpje
van een drankmerk, waarin drie zonnen
de strandschoonheden met een guts koud
water uit een emmer door een seksistische
jongeman tot de orde worden geroepen?
Van de tien recensies van Het China-
Syndroom die ik gelezen heb, hebben er
vijf verraden hoe het met een der hoofd
personen afloopt, en dat zijn er dus vijf te
veel. Zoiets getuigt van weinig handvaar
digheid in het schrijven van filmrecensies
en ook van weinig égards tegenover de
film en de filmliefhebbers. Zeker Het Chi-
na-Syndroom, een van de spannendste
films die ik ooit zag, verdient het dat zijn
plot tevoren onbesproken blijft, althans
de essentialia ervan. Er zijn genoeg ande
re manieren om de lezer een idee te geven
van de aard van de film. Typerend is, dat
de langste, beste en meest informatieve
recensie, die van G. Waller in NRC Han-
delsblad, het minste van het plot verraadt.
2. Sommige informatie is nuttig van
tevoren te weten, maar naar de meeste
informatie ben ik pas nieuwsgierig nadat
ik de film gezien heb. Al kijkend doemen
er vragen op die je beantwoord wilt zien.
In de meeste recensies ontbreekt die in
formatie. Natuurlijk wijst elke recensent
op het verband met de bijna-ramp in de
kerncentrale in Harrisburg, die kort na
het uitbrengen van de film plaatsgreep,
maar wat heeft regisseur James Bridges
eerder gemaakt? Acht kranten melden
daar niets over, eentje noemt The Paper
Chase, en eentje weet te vertellen dat hij
een vijftigtal scenario’s schreef voor film
en tv, waaronder 18 films voor Alfred
Hitchcock presents en dat hij een Emmy
Award en de Edgar Award van de Myste
ry Writers of America heeft gekregen.
Slechts vier van de tien kranten wijzen
erop dat de gebeurtenissen rond Karen
Silkwood, die vijf jaar geleden met haar
Honda van de weg werd gedrukt en om
kwam toen zij met documenten over de
onveiligheid van een nucleaire fabriek op
weg was naar een journalist, in de film
zijn verwerkt. Toch geen onbelangrijk de
tail, omdat producent Michael Douglas en
Jane Fonda met het plan rondliepen een
film over Karen Silkwood te maken, toen
dit verhaal moeiteloos in Het China-Syn-
droom bleek te kunnen worden ingepast.
Zes van de tien kranten melden dat
Jack Lemmon voor zijn rol bekroond is:
eentje houdt het op de Oscar, vijf op de
Gouden Palm in Cannes. Tenslotte wijzen
twee van de tien kranten er even op dat
producent Michael Douglas, die ook de
belangrijke rol van de cameraman speelt,
een zoon is van Kirk Douglas. Dat is toch
aardig om te weten, te meer omdat hij in
de film een team vormt met de dochter
van Henry Fonda, die (Henry dus) in 1969
nog samen met Kirk Douglas in There
was a crooked man speelde
3. Ik lees veel kranten (de persvrijheid is
dus goed aan mij besteed), maar ook bij
zo’n uiteenlopende reeks van meningen
bestaat het gevaar dat je een film bevoor
oordeeld gaat zitten bekijken. Ik lees zo
wel de kwalificaties waar ik het niet mee
eens ben als de opinies die geheel met de
mijne stroken, liever nadat ik de film
onbevangen heb bekeken dan ervoor.
1
1
1
1
tl
ch
ie
le,
tet
he
ie
le
tl
-la-
Hij
de
lis
in
>gi-
►nt-
ran
ge
ren
lid
In
het
Ro-
oen
ger
een
nen
Za-
3m-
jcht
tre-
'ers
teer
ach
Gisteren braken ook branden uit in Mid
den- en Noord-Portugal, waarvan vele,
evenals in Spanje, volgens de brandweer
kennelijk waren aangestoken. Inwoners
van bergdorpen, die door het vuur dreig
den te worden ingesloten, werden met
helikopters gered.
De eerste golf van branden aan de Fran
se Rivièra, die men vorige week maandag
wist te bedwingen, verwoestte in totaal
14.000 hectare natuurgebied. De nieuwe
branden braken zaterdag laat uit en wer
den aangewakkerd door de mistral. Aan
de bestrijding werd deelgenomen door elf
waterwerpende vliegtuigen en ruim 3000
brandweermannen.
de
en
•ij-
■tij
bij
ite
en
ta.
bij
lat
iet
ce-
ng
aj
ar
1a-
let
le-
sa-
7D
de
ten
m.
11e
et,
ou
er
ro-
ir-
ur
;a-
er
?n
ie
?n
ri
le
n-
er
e-
»n
ri
jn
ie
Het gaat om een vrouw van 75 jaar.
De ziekte is aangeduid als de „Heidel
berg-variëteit”, een soort die met gevogel
te in verband wordt gebracht. De autori
teiten vermoeden dat de ziekte is uitgebro
ken na het eten van diepvrieskip.
Drie patiënten in het ziekenhuis overle
den vorige week. Zesentwintig patiënten
en twee verpleegsters liggen met salmo-
nellavergiftiging in afzondering in een na
burig ziekenhuis.
Zodra het nieuws van zijn arrestatie
bekend werd, ging de bevolking van
Equatoriaal Guinee feestend de straat op.
Gisteren hielden talrijke Equatoriaal Gui-
neeërs over het gehele land betogingen,
waarin zij de doodstraf eisten tegen Fran
cisco Macias Nguema.
De oud-dictator is overgebracht naar de
gevangenis van Bata. Volgens niet beves
tigde berichten zou Francisco Macias
Nguema aan beide armen gewond zijn en
verpleegd worden door twee Chinese art
sen. De oud-dictator, verantwoordelijk
voor de afslachting van 50 tot 90.000 van
zijn landgenoten, zal door een militaire
rechtbank worden veroordeeld.
Nu Francisco Macias Nguema is gevan
gen genomen, zal de militaire revolutio
naire raad binnenkort de namen bekend
maken van de leden van deze raad, die
met de wederopbouw van Equatoriaal
Guinee moeten beginnen. In deze raad
zullen alle rangen van het leger vertegen
woordigd zijn. De militaire revolutionaire
raad zal zich onder leiding van kolonel
Theodoor Nguema Menzogo bezighouden
met zowel de wetgevende als ook de uit
voerende macht. Politieke partijen blijven
voorlopig verboden.
De nieuwe machthebbers in Equatori
aal Guinee overwegen het verzoek aan
Spanje tot uitlevering van de Madrileense
advocaat Antonio Garcia Trevijano, die
de voornaamste adviseur was van de ver
stoten dictator Francisco Macias Ngue
ma. Antonio Garcia Trevijano steunde
Macias Nguema bij de algemene verkie
zingen in 1968 en stelde een grondwet op
voor Equatoriaal Guinee. Door zijn goede
contacten met Macias Nguema bouwde de
Madrileense advocaat een florisant zaken
imperium op in dit Afrikaanse land.
Beide ruimtevaarders die inmiddels tot
„helden van de Sovjet-Unie” zijn ver
klaard, werden na hun terugkeer op het
landingsterrein in Kazakstan onmiddel
lijk onderworpen aan een programma
van uitgebreide en intensieve medische
controle. Ljakov en Rjoemin verkeren
beiden in uitstekende conditie, maar de
begeleidende artsen vreesden dat zij
moeite krijgen met de aanpassing aan de
aardse zwaartekracht, na de uitzonderlijk
lange periode van gewichtloosheid in het
Saljoet-6 -ruimtelaboratorium.
lijk was. Daarop was zij in een pleeggezin
opgenomen. Vervolgens had zij met suc
ces middelbaar onderwijs gevolgd. Toen
zij 17 jaar was, had zij tenslotte haar
ouders kunnen bewegen haar op te zoe
ken. Bij die gelegenheid kreeg zij te horen
dat haar ouders tegenover de hele familie
en vrienden en bekenden hadden gezegd,
dat zij was overleden. Ook hadden haar
ouders gezegd dat zij hen voortaan met
rust moest laten.
(Van onze redacteur in de Sovjet-Unie, Koen Corver)
MOSKOU. Na een lange en eenzame missie van bijna 6 maanden, zijn de
Russische kosmonauten Vladimir Ljakov en Valeri Rjoemin gistermiddag
veilig op aarde teruggekeerd.
missie of dat men daarvoor een nieuw
ruimtelaboratorium wil lanceren. De re-
cord-expeditie van Ljakov en Rjoemin die
bijna een half jaar heeft geduurd, heeft
het Russische ruimtevaartprogramma
een forse stap nader gebracht tot het
streven naar vluchten met een permanent
bemand ruimtestation. In beginsel is dat
al mogelijk met de Saljoet-6, want dit
laboratorium is uitgerust met twee koppe-
lingsmogelijkheden waardoor men be
manningen kan vervangen en nieuwe
voorraden kan sturen.
p
DETROIT (DPA/UPI). Een 25-jarige
Amerikaanse heeft haar ouders voor een
schadevergoeding van 33 miljoen dollar
(ƒ66 mln) aangesproken, omdat zij haar
ten onrechte in een tehuis voor geestelijke
gehandicapten hadden laten opsluiten en
later niets meer van haar wilden weten,
omdat zij met een rugaf wij king was
geboren.
Volgens Karen Multach uit New Haven
in de staat Michigan was pas na zeven jaar
in het tehuis gemerkt dat zij niet achter-
REYKJAVIK (Reuter/ANP). De IJs
landse marine heeft zaterdagavond het
schip van de organisatie Greenpeace, de
Rainbow Warrior, aangehouden en opge
bracht naar Reykjavik. De leider van de
organisatie, Pete Wilkinson, is gearres
teerd.
Het schip werd aangehouden toen de
actievoerders met drie opblaasbare boot
jes het werk van een aantal IJslandse
walvisvaarders belemmerden door zich
binnen het schootsveld van de harpoenen
te begeven.
De schipper is het verhinderen van de
walvisvangst ten laste gelegd. Greenpeace
werd al eerder voor hetzelfde vergrijp
veroordeeld. Volgens de organisatie voer
men zaterdag in internationale wateren
en had de IJslandse marine niet het recht
het schip op te brengen. Bovendien pro
testeert men tegen het feit dat advocaat
noch bemanning van de Rainbow Warrior
de mogelijkheid heeft contact te onder
houden met Wilkinson.
POST-AU-PRINCE (UPI). De minis
ter van Buitenlandse Zaken van Haïti,
Gerard Dorcely, heeft zijn verbazing uit
gesproken over een rapport waarin wordt
gezegd dat zijn land zijn burgers als „sla
ven” laat verkopen aan de Dominicaanse
Republiek.
Dorcely doelde op een document van
het „anti-slavernijgenootschap voor de
bescherming van de mensenrechten” in
Genève dat vrijdag bij de werkgroep van
de Verenigde Naties inzake slavernij werd
ingediend.
Volgens dit rapport worden „duizen
den” Haïtianen voor 11 dollar (ƒ22) per
persoon verkocht aan koppelbazen in de
Dominicaanse Republiek, waar zij onder
afschuwelijke omstandigheden suikerriet
moeten snijden.
Dorcely zei dat hij de indruk had dat de
Dominicaanse Republiek juist ernaar
streeft de rietsnijders uit Haïti kwijt te
raken in plaats van nieuwe arbeidskrach
ten aan te werven. Ook merkte hij op dat
de tewerkstelling geregeld is bij een inter
nationaal verdrag en dat de Dominicaan
se republiek onlangs heeft beloofd meer
toezicht te houden op de werkomstandig
heden van de betrokken gastarbeiders.
(Van onze redactie buitenland)
MONGOMO. Francisco Macias Nguema, oud-dictator van Equatoriaal
Guinee, die bij de staatsgreep van 3 augustus door zijn vice-minister van
Defensie, Theodoor Nguema Menzogo, werd afgezet, is zaterdag gevangen
genomen. Hij werd op aanwijzingen van een bejaarde vrouw vlak bij
Mongomo in de savanne gearresteerd. Op het moment van de arrestatie had
hij alleen maar een reiskoffertje bij zich.
de komende maand
maand” zou weten.
„Ik zou geen reden weten waarom we
het niet zouden doen”, was het antwoord
van de koning op de vraag of hij Polisario-
soldaten tot in Mauretanië zou achtervol
gen. Maar hij voegde hieraan toe, dat er
geen sprake van was dat Marokko Maure-
taans gebied wilde hebben.
Onder toeziend oog van bewapende agenten van de Franse rijkspolitie wordt het grootste passagiersschip ter wereld, de Norway die vroeger
France heette, uit de haven van Le Havre gesleept. Een vier dagen durende staking van sleepbootbemanningen en hevige protesten van de
Franse vakbonden zorgden ervoor dat dit niet eerder dan zaterdag kon gebeuren. Het schip gaat voor een opknapbeurt naar Bremerhaven en zal
daarna worden gebruikt voor cruises in het Cariblsch gebied.
