Theaterinformatie bij
Open Huis Toneelschuur
Toneelgroep Baal dreigt
met vertrek uit Amsterdam
Der Fliegende Hollander met afleidende uiterlijkheden
Galerie Klein toont de stille wereld van Mieke Kemming
‘If
Vondelprijs voor
Zweed Dahlberg
Prijs der Kritiek 1979 uitgereikt
Gratis voorstellingen door Pro Theater
ASKO in Amstelkerk
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
dirigent: JERZY KATLEWICZ
Vier Nederlanders
in demi-finale
Vocalisten Concours
Kea Verweij
13
SEPTEMBER
DONDERDAG 6
19 7 9
KUNST
Concertgebouw Haarlem
20.15 uur
WINTERSERIES 1979-1980
SERIE A
SERIE B
SERIE C
I
SERIE Z
houders CJP 6,
Abonnementsverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw, Lange
Begijnestraat 13 rd, van 10-15 uur, telefonisch 32 09 94 van 12-15 uur.
3
6 dinsdagavondconcerten op
2 okt., 6 nov., 4 dec., 8 jan., 5 febr., 4 maart
solisten: Eugen Indjic, Tamas Vasary - piano
Mayum Fujikawa, Herman Krebbers - viool
David Geringas - cello Han de Vries - hobo
abonnement 6 concerten 70,losse kaart 14,
6 vrijdagavondconcerten op
12 okt., 16 nov., 14 dec., 18 jan., 15 febr., 14 maart
solisten: Michel Block, Christopher Sager - piano
Boris Belkin, Gijsbert Beths, Theo Olof - viool
Wout van Wilgenburg - cello
Henri Gouder de Beauregard - hobo
Paul Csonka - fagot John Bröcheler - bariton
abonnement 6 concerten 60,losse kaart 12,
3 vrijdagavondconcerten op
19 okt., 21 dec., 22 febr.
solist: Jan Wijn - piano met 3 Pianoconcerten voor de linkerhand
abonnement 3 concerten 24,losse kaart 12,
120
85
75,—
135,—
Gastdirigenten: Roelof van Driesten, Elyakum Shapirra, Ed Spanjaard, Jan Stulen,
André Vandernoot, Tamas Vasary
SCHEVENINGEN. De verwachtingen bij de eerste opvoering in
het nieuwe seizoen van de Nederlandse Operastichting, waren dit
maal extra hoog gespannen. Geen gerenommeerde operaregisseur,
maar een toneelregisseur zou zijn visie op Wagners Der Fliegende
Hollander in de praktijk laten zien. Franz Marijnen, de artistiek leider
van het Rotterdamse RO-theater (met wie een interview werd ge
maakt, dat in onze editie van afgelopen maandag afgedrukt stond)
heeft die, inderdaad ook afwijkende, visie gisteravond in het Scheve-
ningse Circustheater in een kosten noch moeiten sparende enscene
ring uiteengezet.
Uitgebreide prospektus met gegevens over programma’s en solisten verkrijgbaar bij het
Concertgebouw en de administratie van het N.P.O., telefoon 31 92 48
combinatie-abonnement A B
combinatie-abonnement A C
combinatie-abonnement B C
passe-partout serie A B C
bij aankoop serie A, B of C reduktie serie Z
3 zondagmiddagconcerten op
25 nov., 27 jan., 23 maart 14.30 uur
solisten: Karin Lechner, Daniel Wayenberg - piano
Emmy Verhey - viool
abonnement 3 concerten 24,losse kaart 12,
abonnement^ kinderen tot 12 jaar onder begeleiding van volwassene(n) en
losse kaart 3,
h
q
s
w
L
w' w*
JOHAN VAN KEMPEN
(Foto Jaap Pieper).
ands
stadsbestuur dit soort zaken aanpakt”.
uilen u
(ADVERTENTIE)
T-
:ies
et
Het Open Huis in de Toneelschuur begint om twaalf uur ’s middags en duurt tot vier
uur. Daarna is er voor genodigden een besloten reünie, waar tal van mensen die in de
achterliggende tien jaar aan de ontwikkeling van dit theater hebben bijgedragen
herinneringen kunnen ophalen.
Voor de bezoekers van het Open Huis zal een informatiestand worden ingericht door
toneelgroep Centrum, waarin dit gezelschap, dat vaste bespeler van de Toneelschuur is,
alles over de komende activiteiten, zoals onder meer het Pinter Retrospectief, kan
uitleggen. Er zal ook een stand zijn met informatie over in de Schuur te houden
workshops. In een aparte stand kunnen belangstellenden zich buigen over het totaal-
aanbod voor het nieuwe theaterseizoen. Daar kan ook de nieuwe theaterknipkaart
worden gekocht, waardoor een belangrijke reductie op voorstellingen in de Schuur
mogelijk is. De Vereniging De Toneelschuur is ook aanwezig met eigen informatie en
stelt een ieder in de gelegenheid lid te worden.
Tijdens de Open Huis-uren is het gehele gebouw te bezichtigen. De theatertechnici
lopen rond om ook hun werkzaamheden uit te leggen, zodat ook een kijkje in de
lichtcabine tot de mogelijkheden behoort.
In het trappenhuis en in het theatercafé zullen clowns (van de eigen clowns-
workshop) optreden met zelf verzonnen verrassings-acts en eveneens in het theatercafé
zal een illusionist het publiek met klassieke nummers vermaken.
De vorig jaar samengestelde toneelgroep Pro Theater geeft zaterdag twee voorstellin
gen van De Stoelen van Kassandra, twee korte stukken die ontstaan zijn op improvisa-
tiebasis, geïnspireerd door Ionesco’s eenakter De Stoelen en op Agamemnon van
Ayschylos. De eerste voorstelling is ’s middags om twee uur, de andere ’s avonds om
half negen. Ze zijn allebei gratis toegankelijk. Voor de avondvoorstelling kunnen
tevoren plaatsen worden besproken; deze dienen voor acht uur te zijn afgehaald. Zo
maakt de Toneelschuur zich op voor een gratis informatiedag voor de theaterlief-
hebber.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM Clowns, gratis toneelvoorstellingen en verscheidene informatie
stands vormen aanstaande zaterdag het aanbod van de Toneelschuur als dit theater in
de Smedestraat Open Huis houdt. De Toneelschuur, die dit seizoen tien jaar bestaat,
wil het publiek zaterdag gastvrijheid bieden en tegelijk in de gelegenheid stellen zich
te oriënteren op datgene wat in het nieuwe seizoen allemaal te gebeuren staat.
f
f
f
Duidelijk werd al snel in deze opvoe
ring met een aantal vocale solisten van
wereldklasse en het Concertgebouwor
kest onder leiding van de zich tot Wagner-
specialist ontwikkelende Edo de Waart
dat het ging om een bijzonder eigenzinni
ge aanpak, waarbij de door Wagner zelf
genoteerde beeld- en regievoorschriften
in het algemeen werden genegeerd.
Nu is dat al eerder gebeurd. Zelfs Wag
ners kleinzoon Wieland heeft in Bayreuth
destijds de moed gehad om de daar geves
tigde traditie te doorbreken door Wagners
regie-aanwijzingen op een eigen, meer
aan onze tijd aangepaste manier, te verta
len. Bij Wieland Wagner ging het echter
altijd om het nastreven van een zo spre
kend mogelijk effect met zo weinig moge
lijk middelen, hetgeen uiteraard een ver
eenvoudiging inhield. Men kwam hoe lan
ger hoe meer tot de conclusie dat het niet
meer dan summier „aangeven” van de
dingen, nog wel zo suggestief uitwerkt.
Franz Marijnen zoekt het daarentegen
juist weer in een bijzonder aangedikt to
neelbeeld, waaraan ook het koor van de
Nederlandse Operastichting plus figuran
ten een belangrijke dynamische bijdrage
levert, met een rijkdom in aankleding
(costuums van Lioba Winterhalder) en op
vallend realistisvh geaarde decors. Een
spectaculair geheel, waarin decorontwer
per Jean-Marie Fiévez een sleutelfiguur
genoemd mag worden, en dat vrijwel
voortdurend een romantiek a la De Efte-
ling oproept om uiteindelijk in een rond
uit kitscherig slottafereel uit te monden,
compleet met rook, geestverschijningen
en skeletten.
Terwijl de componist uitgaat van de
mythe van De Vliegende Hollander, zoals
die in een gezongen ballade in de opera
wordt verbeeld en waarin het geijkte Wag-
ner-thema „van de vrouw die de man
moet verlossen” (op ander niveau te be
schouwen als de verhoudingen van de
principes van de menselijke geest) cen
traal staat hangt Marijnen het hele
gebeuren nogal irritant demonstratief op
aan een droom die door Senta (tegenspeel
ster van Der Hollander wordt uitgeleefd.
Marijnen zet die visie kracht bij door
Senta met toewijding vertolkt door
Magdalena Cononovici van het begin af
aan en blijvend op het podium in het licht
van de schijnwerpers op te stellen, waar
bij via lichtbeelden geprojecteerde visioe
nen en een afleidende veelheid van door
haar gemaakte gebaren die gang van za
ken accentueren, maar er geen overtui
ging aan schenken.
Wat overigens niets afdoet aan Conono-
vici’s prestaties en allure als opera-ster.
Hetgeen idem geldt voor Thomas Stewart
als Der Hollander, William Wildermann
als Daland en Adriaan van Limpt als Erik,
die allen de drijfveren van de door hen
verbeelde personages met de nodige ex
pressiviteit, ook in prachtig ensemble-ver-
band, wisten duidelijk te maken. Van
Ook de koorzang in deze versie van De
Vliegende Hollander valt positief uit.
Maar het surplus aan kijkspelachtige ele
menten ondersteund niet, maar door
kruist de strekking van het verhaal, waar
bij sommige momenten die aangrijpend
kunnen zijn, dan ridicuul worden. Ten
nadele ook werkt het ten aanzien van de
muziek, die, alhoewel nog niet in alle
nuances even soepel en trefzeker, toch
grotendeels met vastgehouden spanning
door het Concertgebouworkest onder De
Waarts stimulerende leiding werd ge
bracht.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. In verband met de
brand in Paradiso deze week, kan het
concert aldaar door het ASKO-ensemble
zaterdag niet door gaan. Deze voorstel
ling, in het kader van de Internationale
Gaudeamus Muziekweek heeft nu plaats
in de Amstelkerk op het Amstelveld. Aan
vang 20.15 uur.
soortgelijk inlevingsvermogen en vocale
kwaliteit getuigden trouwens ook hun col
lega’s Annett Andriessen als Mary, en
Matti Juhani als Der Steuermann.
Steve Austen: „Zo’n groepje als Baal,
dat heeft als collectief natuurlijk toch een
te onduidelijke bestuursvorm, dat wordt
niet zo erg vertrouwd. Zo’n gebouw wordt
duur opgeknapt, dan kan je dat zomaar
niet aan zo’n ongeregeld groepje overla
ten. Zet je daar dan ook de Schouwburg
nog eens bovenop, dan heb je een treffend
voorbeeld van de flexibiliteit waarmee het
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. „Toneelgroep Baal gaat ondergronds verder als Frascati
medio april 1980 niet open kan gaan”. Dat deelde Leonard Frank, artistiek
leider van Baal woensdag mee tijdens het dankwoord dat hij in Het Koelschip
van de Heineken Brouwerij richtte tot de verzamelde theatercritici. Baal had
zojuist de Prijs van de Kritiek 1979 in ontvangst genomen uit handen van
voorzitter Hans van den Bergh. Deze jaarlijks door de Nederlandse theater
critici toe te kennen onderscheiding was aan Baal ten deel gevallen voor de
unieke wijze, waarop uit verschillende theatermiddelen (toneel, muziek,
grime, belichting, costumering) voor ons land bijzonder inspirerende en
belangwekkende initiatieven in de richting van een geheel eigen soort totaal
theater werden genomen.
Leonard Frank maakte tenslotte duide-'
lijk dat Baal niet zal schromen Amster
dam te verlaten als Frascati niet tijdig
klaar zal zijn.
Dahlberg, die verbonden is geweest aan
de universiteit van Gothenburg, heeft zich
vooral beziggehouden met het onderzoe
ken van Nederduitse dialecten. De prijs
wordf hem op 30 november a.s. in Munster
in de Westduitse deelstaat Noordrijnland-
Westfalen overhandigd.
jeiende
lisatie
jingen
o.a. in
luizen
(Van onze kunstredactie)
DEN BOSCH. Voor het 26e Internati
onale Vocalisten Concours, dat in Den
Bosch wordt gehouden, zijn vier Neder
landse kandidaten doorgedrongen tot de
demi-finale. In totaal werden van de 120
kandidaten uit 26 verschillende landen,
niet meer dan 40 toegelaten tot de demi-
finales, een teken dat de jury bijzonder
streng te werk is gegaan.
De Nederlanders die het hebben klaar
gespeeld voorlopig door te dringen, zijn
de sopraan Coby Dijk uit Den Haag, de
tenoren Marten Smeding uit Meppel en
William Hendriks uit Brunssum in Lim
burg en de bas-bariton Piet Nievelstein uit
Maastricht.
In totaal werden van de veertien teno
ren door de jury niet meer dan zes tot de
demi-finalen toegelaten. Van de drie
countertenors werden er twee toegelaten,
terwijl bij de sopranen van de in totaal
veertig kandidaten er niet meer dan vijf
tien doordrongen tot de demi-finale.
Van de zestien bassen-baritons kwamen
er acht in de demi-finale terecht, terwijl er
bij de alten-mezzosopranen negen naar de
demi-finale mochten terwijl er zestien
kandidaten waren.
lei-
se-
raring
4,—
Leonard Frank maakte gebruik van de
ze gelegenheid door de critici nog eens te
wijzen op de niet eenvoudige positie van
Baal, dat straks met goedvinden van de
Theaterunie en de Stadsschouwburg een
verbouwd Frascati mag bespelen. Frank
zei te hopen dat met de kritiekprijs Baal
niet het graf zou worden ingeprezen. Zelf
uitte hij ook kritiek aan het adres van de
critici door op te merken dat bij de moti
vering met geen woord gesproken werd
over de inhoudelijke kant van de opvattin
gen van Baal.
wezens in een aquarium. Ze verplaatsen
zich ook met vissen als fabeldieren en
maken bovendien grapjes over situaties
die zij alleen kennen. Het is de wereld van
een uiterst positief gerichte natuurmys
tiek waarin alles zijn eigen, afgesproken
plaats heeft.
Een vaak gehanteerd thema in haar
schilderijen is dat van de maskerade. De
mensen van Mieke Kemming hebben
vaak twee gezichten, het ene gekeerd naar
de natuur en het andere naar de beschou
wer, in casu dus de cultuur. Soms wordt
zo’n masker afgelegd en staar je in een
glazig kijkende blik, een volstrekt afwezi
ge wereld.
Het knappe van dit werk ligt in het feit
dat de schilderes in staat is een portret
zodanig te maken dat het literair kan
overkomen. Maar zelden heeft het portret
bij haar een symbolistische contact nodig:
met één geschilderde oogopslag wordt een
karakter blootgelegd.
Zoals ook voor bijna alle fijnschilders
geldt, gaat het bij Mieke Kemming niet om
het schilderkunstige. Ze streeft met haar
Als gast onderstreepte Steve Austen als
Shaffy-oprichter nauw betrokken ge
weest bij de groei en ontwikkeling van
Baal, het potsierlijke dat de Theaterunie
als beheerster van Frascati moest optre
den. Austen liet zijn argwaan de vrije loop
en leek niet aan de indruk te ontkomen
dat die maatregel als beschermende be
voogding genomen was.
HAMBURG (DPA). De naar Joost
van den Vondel genoemde prijs van de in
Hamburg gevestigde stichting FVS is
voor dit jaar toegekend aan de Zweedse
oud-hoogleraar Torsten Dahlberg. De on
derscheiding, die in 1960 werd ingesteld
en waaraan een bedrag van 20.000 mark is
verbonden, wordt verleend wegens bui
tengewone prestaties ten aanzien van de
cultuur in het Nederlandse, Vlaamse en
Nederduitse taalgebied.
Marijnens eigenzinnige Wagner
Mieke Kemming: Meisje met Speelman, pentekening, niet gedateerd.
olieverf naar perfectie, maar heeft dat
niveau nog niet in haar tegels bereikt.
Toch moet dat ook mogelijk zijn want met
name in de kleine panelen legt ze een heel
sterke vormbeheersing aan de dag.
Andermaal deed Christhilde Klein met
haar plastiek een goede keus. Van Kea
Verweij is er bij haar een kleine collectie
glas bijeengebracht; objecten waarin dui
delijk naar een nieuwe conceptie voor dit
materiaal wordt gezocht. Kea Verweij
verwijst in haar objecten nóóit naar figu
ratieve vormen en heeft zich ook losge
maakt van de functionele kant van het
glas. Glas, dat ze helder of transparant
gebruikt, krijgt bij haar een monumentaal
karakter dat tegelijkertijd volumin us en
toch plastisch kan overkomen.
(Tot en met 29 september, geopend op
dinsdag tot en met vrijdag van 12-17.30
uur, op zaterdag van 12-17 uur en boven
dien op donderdagavond van 19-21 uur).
CEES STRAUS
S? Het spookschip doemt op in Der Fliegende Hollander. In de regie van Marijnen wordt de
Wagneriaanse decadentie uitgebeeld in deze scène, waarin ook Ludwig en Richard Wagner zelf op
het kasteel van het schip verschijnen.
A Leonard Frank, artistiek leider van Baal neemt de Prijs der Kritiek in ontvangst van voorzitter
Hans van den Bergh. Op de achtergrond de voltallige toneelgroep Baal.
Sprookjes met zachte toon
HAARLEM. De schilderes Mieke
Kemming neemt in het Haarlemse kunst
wereldse een aparte plaats in. Ze sluit
met haar fantastisch-realisme nauwelijks
aan op de plaatselijke tradities en je moet
bij haar eerder denken aan Amsterdamse
galerieën als Mokum en Lieve Hemel
stoot je Hoofd niet of aan het Utrechtse
grafische genootschap De Luis om je
enigszins in haar schilderkunst te kun
nen verplaatsen. In die sfeer komen haar
ideeën het best tot hun recht: het surrea
lisme van Melle en zijn leerlingen (maar
zonder de daar overheersende erotiek) de
licht magische toets van Dolf Zwerver,
William Kuik, Peter Vos en de fantas-
tisch-realisten als Clary Mastenbroek,
Wout Muller, Tobias Baandërs en Poeka
Veldman.
Er is in Haarlem zelden gereageerd op
deze al verscheidene jaren zo actuele stro
ming. Dientengevolge konden ontwikke
lingen die zich in het werk van Mieke
Kemming voor deden ook niet worden
gevolgd. In feite is ze lange tijd tussen wal
en schip gevallen, zodat er nu met haar
tentoonstelling bij Galerie Klein aan de
Krocht zelfs sprake kan zijn van een klei
ne (her)-ontdekking. Zeker voor wat be
treft het grote publiek geldt dat, want de
enorme belangstelling die er voor fijn
schilders bestaat had haar in een eerder
stadium faam kunnen bezorgen.
Ook voor Christhilde Klein is deze fijn-
schilderkunst een pad dat zij met haar
Haarlemse galerie nog niet betreden
heeft. Gezien haar ervaringen die zij op
deed bij de Amsterdamse galerie Job art
is het métier niet vreemd voor haar en
bovendien past de kwaliteit van het werk
van Mieke Kemming in het geheel van het
beleid dat deze galerie wil voorstaan.
De wereld van Mieke Kemming is die
van het sprookje waarin mensen figure
ren die op het eerste gezicht van al hun
volwassenen kenmerken zijn ontdaan.
Het zijn lieve smoeltjes zonder enige vorm
van wreedheid die een beetje naïef naar
de beschouwer kijken. Het lukt je maar
zelden contact met ze te krijgen, ze lijken
vaak te zijn opgesloten in een wereld
waarin andere normen gelden dan de on
ze. Elk van die mensjes heeft wel zijn
eigen verhaal te vertellen, maar het ge
beurt altijd woordloos. Opvallend is de
volslagen stilte: het is alsof je kijkt naar
Us
