Schilderij van dans-echtpaar bestemd voor Muziektheater
een
Roots
Jaap Vegter
Onbenullig verhaaltje
in zwakke opvoering
Stripschapprijs
voor tekenaar
„Olof der Zotheid"
muzikale feestneus
Moniek Toebosch en Teo Joling in drama’s in zakformaat
Van Goghs Wever
door particulier
aangekocht
3.998,- Jansweg
Pro Theater speelt De Visitor in Toneelschuur
KOLDERIEKE JUBILEUMVIERING
Surrealisten voor
Rotterdams museum
Diefstal van aan Frans
Hals toegeschreven werk
JAN FEIJEN BV
BOSCH
KEUKENSTUDIO
ca
13
19 7 9
SEPTEMBER
VRIJDAG
1 4
KUNST
va
l-J
I
ind.
apparatuur
vanaf -
r 26-28,
AMSTERDAM. Met een dansmarathon vol variatie hebben het
echtpaar Alexandra Radius en Han Ebbelaar en het Nationale Ballet
hun publiek donderdagavond in de Amsterdamse Stadsschouwburg
een extra feestelijke avond bezorgd. Het zeer bijzondere van deze
jubileumvoorstelling is, dat er onder de vleugels van het Nationale
I Ballet ook als gasten een trio uit het Nederlands Danstheater en vier
dansparen uit Parijs, Londen, Kopenhagen en Toronto optreden.
een dansmarathon
vol variatie
l
J
Alleenverkoop
vertonen: zeer wisselend van kwaliteit. Op
ü- Fances Sanders in een van haar typeringen
in de voorstelling De Visitor bij het Pro Theater.
Dit alles dan ter gelegenheid van de 20-
jarige danscarrière van Alexandra Ra
dius en Han Ebbelaar of te wel Lex en
Han. Het is aan de ene kant een perfecte
demonstratie van het kunnen van het Na
tionale Ballet met Serenade van Balanchi
ne en Adagio Hammerklavier van Hans
van Manen, en aan de andere kant een
boeiende vergelijkingskans van onze so
listen met hun collega’s uit het buitenland.
Onze solisten komen er uitstekend uit
tevoorschijn. Vooral leerzaam is het te
zien wat voor werk deze gastdansers hier
Park en Wayne Eagling overigens met
humor, charme en vaardigheid worden
gewisseld. Aardig om eens te zien, niet om
jaloers op te zijn.
Vanessa Harwood en Frank Augustyn
uit Toronto zouden de pas de deux uit
Doornroosje brengen maar Frank Augus
tyn raakte geblesseerd en kon niet dan
sen. Zijn rol werd op zeer korte termijn
overgenomen door Wayne Eagling, die
daarmee een knap staaltje vakmanschap
vertoont maar ook niet meer: een ver
plicht nummer.
Grappig door zijn boertige humor is
Greetings van Nils Christe op variaties die
Igor Stravinsky schreef op Happy birth
day to you. Een toepasselijke muziek voor
een jubileum. Arlette van Boven, Gerard
Lemaitre en Nils Christe brengen het op
Scapino-niveau. Als vertegenwoordigers
van het Nederlands Danstheater hadden
we meer van hen mogen verwachten.
Net zo teleurstellend is het gelegen-
heidswerkje dat Rudi van Dantzig voor
Lex en Han maakte op vier etudes van
Frederik Chopin. Het zit vol technische
moeilijkheden die ook nog feilloos door de
jubilarissen worden overwonnen. Maar
behalve de solo van Lex, die uitzonderlijk
sterk is uitgevallen, hebben deze études
niets met de muziek te maken en reiken
ook lang niet tot het niveau dat we van
Rudi van Dantzig gewend zijn. Con Dem
mers is de pianosolist. Meer tot het echte
niveau van Van Dantzig reikt Isadora op
muziek van Johannes Brahms, mooi ge
danst door Mea Venema.
Maar het is feest, dus vrijwel alle num
mers worden met gejuich en langdurig
geklap door het publiek ontvangen en
hoewel de voorstelling tot middernacht
duurt, zorgt de afwisseling er toch voor
dat het programma geen moment ver
moeiend werkt. Lex en Han hebben zelf
alle nummers uitgekozen en verdienen
daarvoor een welgemeend compliment.
Na veel bloemen en applaus beklimt de
heer drs. A. G. F. Boersma van het comité
Geschenk 20 jaar danscarrière Alexandra
Radius met Han Ebbelaar, het toneel en
biedt de jubilarissen de schets van een
schilderij aan dat de Spaanse schilders
Arranz Bravo en Bartoluzzi van hen zul
len maken in de hoop, dat het resultaat
van het schilderij een even sublieme een
heid zal opleveren als het danspaar deze
avond heeft vertoond. Verder maakt spre
ker gewag van een Lex en Han-fonds om
sommige dansers sociaal en artistiek te
kunnen helpen. (Het rekeningnummer
hiervoor staat in het programma afge
drukt: 43.41.04.612 bij de AMRO-bank in
Sempre Crescendo en het dansorkest Het
Salon pal om aan alle moeilijkheden die
tijdens de om wille van het humoris
tisch effect uiterst grillige tocht door
het ijzeren repertoire werden opgeroepen,
het hoofd te kunnen bieden.
De jubilaris zelf en de pianist Daniël
een langgerekte act in de sfeer van Wach
ten op Godot onderuit halen.
De gesublimeerde krankzinnigen die dit
programma maken zijn naast Toebosch
en Joling ook nog Kees Klaver die de
gehele muzikale omlijsting op zijn verant
woording neemt, Monika van der Zwan
die haar deel aan de kakofonische harmo
nie bijdraagt met een elektrisch versterk
te cello, en Mello van Assum, die licht,
geluid en saxofoonspel voor zijn rekening
neemt.
Opvallend is het vaak prachtig samen
gaan van de twee uiteenlopend gespeciali
seerde talenten van Moniek Toebosch en
Teo Joling. Toebosch heeft een geschool
de stem van een indrukwekkend timbre
en volume; Joling daarentegen is een ver-
Amsterdam). Han en Lex geven meteen
daarna de schets en dus het schilderij
aan burgemeester Wim Polak om het na
mens de gemeente in de schouwburg te
laten ophangen.
De heer Polak: „Als je hebt gezien, de
perfectie en blijheid van deze kunst en het
enthousiasme van het publiek, dan is het
duidelijk. Deze stad, dit publiek en deze
dansers hebben recht op een echt muziek
theater. Dit schilderij zal dan ook tijdelijk
op een opvallende plaats in de schouw
burg hangen maar moet in de toekomst
een plaats krijgen in dat nieuwe muziek
theater.
stilde bewegingsclown die zijn aandeel in
de voorstelling met grote artistieke in
breng en allure vorm geeft. Jolings bewe
gingen, dikwijls in verfijnde en beheerste
slow motion, leiden tot ware mime-ju-
weeltjes. Zo is in deze theatrale collage
van Toebosch en Joling een knap even
wicht ontstaan, dat tijdens de voorstelling
die ik zag nog niet helemaal was doorge
voerd, maar waarop wel al een duidelijk
zicht ontstond.
Teo Joling bewonder ik bijvoorbeeld
vooral bij zijn dromerige uitbeeldingen:
een Pierrotachtige figuur, een jager op
groot wild en een macabere bruidegom.
Zo is zijn optreden dikwijls een mooi'
rustpunt tegenover het brute vocale ge
weld van Moniek Toebosch.
Toebosch geeft in deze show enkele
briljante parodieën ten beste. Op de
Spaanse flamengodanseressen, op de Ita
liaanse operadiva en vooral op de recente
lijk in ons land te bewonderen Peking
Opera. Wie het hoogtepuntenprogramma
van die Chinese opera heeft bijgewoond,
herkent in het op losse schroeven zetten
daarvan door Moniek Toebosch een groot
Als in een soort kijkdoos ontrolt de
voorstelling zich, met veel zenuwachtig
heen en weer gedraaf, matige belichting,
waarbij de opzet nogal chaotisch is. De
dramatisch zwakke constructie van het
stuk, waarvan de geheimen vrij doorzich
tig zijn, is de oorzaak van het trage ver
loop van de handeling, hoewel er voortdu
rend tempo gesuggereerd wordt.
Alle inzet ten spijt is de tweede voorstel
ling van Pro Theater een oninteressant
gebeuren geworden. Het betreft hier ook
de tweede regie van Panagopoulos, die
eerder De stoelen van Kassandra regis
seerde. Die voorstelling werd vorig jaar al
uitgebracht en vorige week in de Toneel
schuur nog eens als première gepresen
teerd. Bezien we nu deze werkelijk nieuwe
produktie, dan dringt zich de vraag op of
een bepaalde bezinning bij het Pro Thea
ter geen kwaad kan.
KO VAN LEEUWEN
Eén echt grote speelrol zit er dus in De
Visitor, die van de actrice. Frances San
ders mocht de verschillende splitsingen
van de persoonlijkheid van die vrouw in
beeld brengen. Zij doet dat met afwisse
ling en deelt de toeschouwer daardoor
mee dat zij zeker in staat is behoorlijke
rollen te spelen. Bij een dergelijke pro
duktie blijft het helaas bij eerste aanzet
ten en kan van een werkelijke artistieke
prestatie nauwelijs sprake zijn.
De prijs van Het Stripschap, aan Vegter
toegekend voor zijn gehele oeuvre, zal
worden uitgereikt tijdens de elfde Strip-
dag in Dronten op 15 september.
Jaap Vegter studeerde aan de Konink
lijke Academie voor Beeldende Kunsten
en de Vrije Academie in Den Haag. Na
een aantal jaren reclame ontwerpen, ging
hij voor zichzelf werken. Zijn series ver
schijnen regelmatig in verschillende kran
ten en tijdschriften.
(Van onze kunstredactie)
ARNHEM Het schilderij De wever
van Vincent van Gogh dat onlangs werd
ontdekt door de Arnhemse kunsthande
laar Peter Albricht op de zolder van een
particulier in Ede, zal niet in een museum
terechtkomen. Het schilderij blijkt finan
cieel niet haalbaar voor het Textielmu
seum in Tilburg en is nu aangekocht door
een particuliere belegger.
Aanvankelijk leek de transactie tussen
museum en de handelaar zo goed als rond
te komen, maar op het laatste moment
bleek er een tekort van 12 duizend gulden
op de vraagprijs van 375 duizend gulden.
Het Tilburgse museum waar zich het
weefgetouw bevindt dat op het schilderij
voorkomt, moest De Wever daarop overla
ten aan de particulier.
Deze koper, die anoniem wenst te blij
ven, heeft het werk aangeschaft omdat hij
vreesde dat het anders naar Amerika of
Japan zou gaan. Er bestond enorme inte
resse voor het uit 1884 daterende schilde
rij dat binnenkort in een Nederlandse
bankkluis terecht zal komen.
Voor alle sportieveilngen, die er eens op
uittrekken zonder vervoermiddel. Of u nu
jong of oud bent, of u nu gewoon wandelt
of snelwanden. Sport-Roots brengen u
moeiteloos waar u wezen wilt. Kijk trou
wens ook eens naar de andere Rootsmo-
dellen
Nu in de kleuren:
zwart - bruin - cognac
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM De Stripschapprijs
1979 is toegekend aan de tekenaar Jaap
Vegter voor onder andere zijn vervolgse-
ries Jeroen en De avonturen van Bartje.
Kruisweg 50. Haarlem (bij station)
Breestraat 43, Beverwijk
Jubileumgala Radius en Ebbelaar
HAARLEM. Een onbenullig verhaal
tje over een eertijds beroemde actrice die
vijf rollen in één stuk wilde spelen en
daardoor wegens krankzinnigheid in een
psychiatrische inrichting terechtgeko
men is, vormt de intrige van het toneel
stuk De Visitor. Het Pro Theater, een nog
jong gezelschapje uit Amsterdam, gaf er
donderdagavond in de Toneelschuur de
première van. De Visitor is geschreven
door de Griekse artistieke leider van Pro
Theater, Apostolos Panagopoulos en ver
taald door leden van de groep.
Diezelfde ochtend hebben Lex en Han
van burgemeester Polak al de hoogste
onderscheiding voor een doordeweekse
dag gekregen, de zilveren legpenning van
de stad Amsterdam (de gouden legpen
ning van Amsterdam is nog maar één keer
uitgereikt en wel aan sir Winston Chur
chill).
Zoals bekend vierde de bekende Neder
landse violist Theo Olof zijn gouden solis
tenjubileum met dit evenement, waarvan
de baten door hem bestemd werden om de
stichting mogelijk te maken van een
Fonds voor zeer jeugdig muziektalent.
Het zal Olof daarom extra verdroten heb
ben dat Carré niet tot de nok toe gevuld
was, maar dat, integendeel, de helft van
de plaatsen onbezet bleef.
AMSTERDAM. Voor mensen die Moniek Toebosch niet kennen, haar nog nooit
hebben zien optreden, zou je het best een vergelijking kunnen maken met de
Amerikaanse Bette Midler. Midler heeft in haar theatershows maling aan conventies;
Toebosch vreet evenzeer aan bestaande zekerheden en laat daarbij ook die van
haarzelf niet met rust. Het nieuwe programma dat Moniek Toebosch samen met
mimespeler Teo Joling gemaakt heeft, toont La Toebosch weer in een scala van absurd-
theatrale situaties. Losse sketches, door Toebosch en Joling drama’s in zakformaat
genoemd onder de titel Dhr. en/of Mevr. 18 operettes in bedrijf.
A De jubilerende Theo Olof (rechts) en Daniël Wayenberg tijdens het feestconcert verkleed als
kozakken.
Wayenberg traden daarbij veelvuldig en
vanzelfsprekend in aangepaste stijl solis
tisch op, totdat er in de vorm van een
cancan en met behulp van de Amsterdam
se politiekapel een daverend eind aan het
geheel werd gedraaid.
JOHAN VAN KEMPEN
(Van onze kunstredactie)
BEEKBERGEN. Uit de woning van
een inwoner uit het Gelderse Beekbergen
is een schilderij gestolen dat volgens de
eigenaar een originele Frans Hals zou
zijn. Op het doek is Titus, de zoon van
Rembrandt, te zien. De waarde van het
schilderij zou enkele tonnen bedragen.
De Apeldoornse recherche wil in sa
menwerking met deskundigen van het
museum Boymans van Beuningen in Rot
terdam nagaan of het nu ontvreemde
schilderij inderdaad authenthiek is.
Gratis
advies
en uitgebreide offerte
(ADVERTENTIES)
T 1"^
ROTTERDAM (ANP). De gemeente
raad van Rotterdam wordt voorgesteld
toppers aan te kopen uit het werk van
Dali en van Magritte. Het museum Boy-
mans van Beuningen kan daardoor in
Europa een centrum van het surrealisme
worden. Onder de werken bevinden zich
hoogtepunten als „Impressions d’Afri-
que” van Dali dat een sleutelpositie in
zijn oeuvre inneemt en „Le modèle rou
ge”, een indrukwekkend groot schilderij
van Magritte.
der ooit de indruk van slaafsheid te
wekken.
neth MacMillan als choreograaf zich on
technisch eenzame hoogte staat Peter
Schaufuss uit Kopenhagen. Een danser
van dit niveau ontbreekt nog in ons Natio
nale Ballet. Hij brengt met Leslie Collier
uit Londen, de klassieke pas de deux uit
Don Quichote: biljant vuurwerk maar
niets nieuws.
De verrassing van de avond is Sonatine
van George Balanchine op muziek van
Maurice Ravel. Het wordt charmant,
speels en muzikaal gedanst door de Fran
se gasten Wilfride Piollet en Jean Guize-
rix. Het is een wonder van eenvoud en
raffinement waarmee Balanchine toont
ook na zijn 70e jaar nog over een grote
fantasie te beschikken. Het is vooral zo
gaaf omdat de choreograaf prachtig alle
muzikale bindingen van Ravel volgt zon-
vakmanschap. Haarscherp, tot in kleinste
detailleringen, ontmantelt zij de Chinese
operastijl, zoals zij dat in eerdere pro
gramma's al met meer bekende westerse
theatertradities deed. Om daarna zichzelf
dan weer relativerend tegenover die
draakstekerij te plaatsen.
Deze drama’s in zakformaat krijgen een
agressieve muzikale begeleiding. Kees
Klaver bedient de vele kraakinstrumen-
ten, speelt een waanzinnig pianist, maar
blijkt een te zwakke inbreng te hebben als
hij met tekst aan een sketchje deelneemt.
Samen met Mello van Assum is hij goed
voor scheurende saxofoongeluiden. Voor
al aan het eindeloos voortdurend slot als
in het absurdistische The Wedding het
publiek van geestdrift ontroofd de plaats
van het optreden verlaat.
Een programma waaraan overigens nog
heel wat gesleuteld kan worden, maar dat
in opzet en mede door het alerte improvi
serend vermogen van dit vijftal verade
mende idioten voor mij een uitermate
plezierige confrontatie betekende. Nog tot
en met komende zondag in Shaffy.
KO VAN LEEUWEN
jJ- Alexandra Radius en Han Ebbelaar in de gelegenheids-Pas-de-deux die Rudy van Dantzig voor
het jubilerende danspaar maakte.
Donderdagavond was de eerste echte
voorstelling in het Shaffy Theater, woens
dag woonde ik grotendeels rollend van
pret om zoveel humor de laatste try-out
bij. Een try-out van een produktie vol
improvisatie die zeker ook bij de première
nog geen vaste vorm zal hebben bereikt.
Daarvoor gebeurt er te veel op een rom
melige manier. Maar wel een voorstelling
die bruist van vitaliteit, parodie en
bewegingspoëzie.
Of het er werkelijk achttien waren, die
drama’s in zakformaat, weet ik niet. Je
raakt bij zoveel theatergeweld zo gemak
kelijk de tel kwijt en belangrijk is dat ook
niet. Bij elkaar was het toch ruim twee
uur plezierige ontregeling in een afwisse
lende vorm, waarbij Joling en Toebosch
aan het slot ook hun eigen optreden door
AMSTERDAM. Er gingen donderdagavond in het Amsterdamse theater Carré
diverse violen op steeds verschillende manieren kapot. Het kolderfestijn „Olof der
zotheid” stond dan ook, en wel op ongebruikelijke wijze, in het teken van het
„strijken”. Vandaar dat er niet alleen een cricket-tas vol strijkstokken aan te pas
kwam, maar er ook strijkplanken en vooral ook bouten op het podium werden
gebruikt.
Degenen die dit programma van „hu
mor, jjolder en gags met als uitgangspunt
muziek” hebben bijgewoond, konden de
stemming, ondanks het cliché-matige van
alle grappen en grollen, er samen met de
artiesten best inhouden. Ook het bij het
programmaboekje geleverde zakje, in
houdende een ballon, een feestneus en
idem toeter, een blikken knipkikker en
wat ongepelde pinda’s, droeg aan de
vreugde bij.
De Amsterdamse pantomime-speler
Rob van Reijn, die zelf ook voor een paar
komische sketches zorgde, had samen met
de overige leden van zijn theater de orga
nisatie in handen. Dat het visuele element
minstens zo belangrijk zou zijn als de
muziek, was tevoren al bekendgemaakt.
Maar waar het dan toch de muziek betrof,
stonden het studentenmuziekgezelschap
De aankoop betreft een reeks werken
uit de collectie van de Engelse Edward
James Foundation. De gemeenteraad
wordt gevraagd garant te staan voor wat
ontbreekt aan de aankoopsom van 3,6
miljoen gulden.
Van Dali zijn het vijf schilderijen en
twee grote tekeningen uit de jaren 1936 en
1938, alsmede het genoemde schilderij
van Magritte, dat in 1937 werd gemaakt.
Twee jaar geleden kocht Boymans van
Beuningen uit dezelfde bron twee schilde
rijen van Dali en vijf werken van Magrit
te. De voorgenomen aankoop vormt het
sluitstuk van de verwerving door het Rot
terdamse museum.
De nieuw aan te kopen werken van Dali
behoren tot de centrale stukken die te zien
waren op de grote Dali-tentoonstelling
van acht jaar geleden. Hiermee werd de
grondslag geleged voor de nauwe betrek
kingen tussen het museum en de grote
begunstiger van Dali in de jaren dertig, de
verzamelaar en surrealistisch dichter Ed
ward James.
Belangrijke bijdragen van landelijke en
plaatselijke fondsen maken de aankoop
voor Rotterdam mogelijk. Daarmee wordt
duidelijk het nationale belang ervan on
derstreept. aldus het museum.
De Visitor wordt door Pro Theater een
psycho-revue genoemd. De vorm waarin
Panagopoulos’ verhaal gespeeld wordt is
inderdaad revue-achtig. Misschien waren
premièrezenuwen de oorzaak van de ver
krampte presentatie, die nogal hol
overkwam, donderdag.
Vocaal geweld en verfijnde mime
De Engelse gasten laten zien dat Ken-
I HClll IVAdC AVAllldll dlo VI1UI C-CJgA ddA 1 vil"
geveer op operette-niveau beweegt. Zijn
duet Manon is niet veel meer dan een serie
zeer acrobatische kussen die door Merle
