Inspraak moet nog handen en voeten krijgen
n
CS
Te snelle bouwfirma maakt
Plein
Omdat mijn fiets daar stond...
Geen garage
„Rembrandt” het leven zuur
Hinder
in
4
Kunsthandelaar
Baldinger: Niet
te geloven waartoe
ze in staat zijn”
i
aar
‘IJ
I
Boven het hoofd
„Ach man"
Schadevergoeding
Tevreden
iiiiii
WH'?
Mm
12
13
AMSTERDAM
5 9
f
r
y
I
Baldinger: „Ik moet nu hele
maal opnieuw beginnen en dat
wil ik niet. Mijn leeftijd heb ik een
beetje tegen”.
In oktober gaat de tweede in-
spraakfase van start in de experi
mentele wijken Osdorp en Noord
met brandende vragen als taken
en bevoegdheden die men naar
de wijk toe wil halen, financiële
zeggenschap en juridische vor
men. Pas over ruim een jaar zal
het eerste raadsbesluit vallen
over zelfbestuur van de Amster
damse wijken.
Nooit heeft de heer J. Baldinger
kunnen bevroeden dat het veer
tigjarig bestaan van zijn kunst
handel „Rembrandt” aan het Ro
kin in het teken zou staan van
getreiter, intimidatie en diefstal.
Als huurder van woonhuis, win
kel en werkplaats moet Baldinger
wijken voor nieuwbouw waarvan
de eigenaar zelfs nog niet weet
hoe die eruit komt te zien. De
kunsthandelaar heeft voorwaar
den aan zijn vertrek verbonden
en dat is hem duur komen te
staan.
onder redactie van Theo van der Kaaij
Uitbundig besnord en maf over een fietsstuur loerend roept de
Amsterdammer in karikatuur vanaf het affiche: „stuur zelf”, „in
spraak”, „zelfbestuur”. De bewoners van de hoofdstad worden geacht
hier meer achter te zoeken dan het jongste produkt van de wilde
plakker of de nieuwste vorm van „graffiti”.
1
g
1
sr
r t
i H
irag:
>uden.
rdt
erd.
979.
I
Osdorp en Noord stoeien
verder met zelfbestuur
i
i
i
5
5
5
5
Eerder dan het Centraal Station zelf
zal het voorplein zijn gereconstrueerd.
„Maar toch rijkelijk laat,” volgens de
Amsterdamse gemeenteraad die tijdens
de laatste vergadering forse kritiek spui
de op de gang van zaken rond het plein.
Zo gaat volgend jaar om deze tijd de
metro rijden tot aan CS, terwijl de on
dergrondse reiziger zijn tijdwinst verlo
ren ziet gaan om het omzeüen van obsta
kels, baggeren door zandhopen en ba
lanceren op loopplanken. De meest op
vallende wijziging van het plein zal de
verbanning van de auto zijn naar de
achterzijde van het station. Ook de taxi
standplaats krijgt daar een nieuwe stek.
Tram en bus krijgen samen met de voet
ganger het rijk alleen aan de voorzijde.
Er komt meer ruimte zodat de voetgan
gers niet meer kriskras over de tramspo
ren hoeven te lopen.
De gemeenteraad heeft flinke kritiek
op het feit dat de grote lijnen wel bekend
zijn, maar dat niemand kan zeggen hoe
aangren-
percelen
gesloopt
rf- De metroreiziger treft ook volgend jaar nog
deze chaos aan op het Stationsplein.
eens
JS
s
iet
Juist in een stad als Amsterdam is het
niet moeilijk argumenten te geven die
pleiten voor zelfbestuur in de wijken. Het
stadsbestuur zit veel te ver weg, komt
nooit kijken, luistert naar de verkeerde
partij en neemt natuurlijk altijd net de
verkeerde beslissingen. Het gemeentebe
stuur heeft daar zelf nog een schepje bo
venop gedaan door in de voorlichtings-
krant aan de bevolking te schrijven: „Het
gemeentebestuur en de ambtenaren drei
gen de problemen boven het hoofd te
mm*-
Baldinger: „Ik heb hier al veertig jaar
een goedlopende zaak met vaste klanten
uit de hele wereld en dan laat je je niet met
een kluitje in het riet sturen. Ik ben de
enige die over is op dit stukje Rokin, de
andere panden kwamen sneller leeg en
konden dus gesloopt worden. Dat hebben
we geweten. De stenen vlogen ons om de
oren. Met hekken werden we van de straat
afgesloten, terwijl mijn winkel normaal
open is. Er is hier een stelletje schorem
bezig dat voor niets terugdeinst”.
Kunsthandelaar Baldinger heeft zijn
pand altijd probleemloos van de AMRÖ-
Bank gehuurd tot op het moment dat er
een nieuwe eigenaar kwam. Rokin BV
kocht het rijtje panden met de bedoeling
ze te slopen en er iets voor in de plaats te
zetten. Wat precies weet de BV nog niet,
wel zal het min of meer in verband staan
met de bouw van het Belgisch Cultureel
Centrum aan de Nes. Sedijko NV is de
firma die voor Rokin BV gaat bouwen en
opdracht tot sloop heeft gegeven. Een
woordvoerder van Sedijko: „Het wordt in
elk geval utilitaire bebouwing, geen wo-
ningen dus. Het zal geschikt zijn voor
meerdere gebruikers, maar wat het pre
cies wordt weten we zelf nog niet”.
De bouwfirma weet nog niet wat te
bouwen, maar legt wel een ongelooflijke
haast aan de dag om het terrein kaal te
krijgen. De kunsthandelaar in het klokga-
ve monument op nummer 61 kreeg aan
biedingen om naar elders in de stad te
verhuizen. Baldinger: „Ik kon een woning
krijgen op de Middenweg, een werkplaats
op de Weesperzijde en een winkel op het
Rusland. Dat was dus geen aanbieding
want hier heb ik alles bij elkaar. Wat voor
mij bovendien belangrijk is: waar kom ik
terecht in de stad. Het is zo gemakkelijk
om te zeggen „hoepel maar op”. Het Rus
land is bijvoorbeeld geen stand voor een
kunsthandelaar. Dat is goed voor een bak
ker of een schoenmaker, maar de mensen
komen daar niet om kunst te kopen”.
De kunsthandelaar verloor in het voor
jaar al snel het vertrouwen in zijn nieuwe
verhuurder toen deze aanbood de zaak
Zeven jaar moet de treinreiziger er
voor over hebben om een vernieuwd,
verruimd, verbouwd en verrijkt Cen
traal Station te krijgen, voorzien van een
riant, overzichtelijk en veilig voorplein
waar het kiezen van de juiste overstap
van pure verrukking moet zijn. Voorlo
pig dus nog niets dan ellende. De grondi
ge renovatie van het gebouw zelf gaat
het langste duren. Volgend jaar pakt de
NS het 90 jaar oude monument aan voor
een vijftig miljoen gulden kostende
schoonheidsbehandeling inclusief fun
damentele wijzigingen van de indeling.
Zo zullen de toegangen veel ruimer wor
den (niemand hoeft meer tegen een an
der op te botsen in de spitsuren) en de
centrale hal vier keer zo groot. De door
gang via de tunnel naar de perrons
wordt van 4,5 meter op 18 meter ge
bracht en roltrappen voeren de reiziger
hogerop.
De unieke eetzaal met lambrisering en
wandschilderingen wordt helaas gede
gradeerd tot koffiekamer. Aan de west
zijde van CS komt een nieuw restaurant.
De zogenaamde Koninklijke Ingang (al
leen in gebruik wanneer buitenlandse
staatslieden dit land per trein bezoeken)
blijft voor de gewone man hermetisch
gesloten. Dit heeft het secretariaat van
Soestdijk laten weten als reactie op ver
zoeken van twee jaar geleden de deuren
open te stellen.
i u
deze
:lt u
de
s-
lecteur
loterij
I keer
In opdracht van het gemeentebestuur
doet de onafhankelijke Werkgroep 2000
hiermee een poging Amsterdammers te
laten nadenken over mogelijke vormen
van zelfbestuur in de wijken. Na koplo
pers als Haarlem, Zaanstad en Rotterdam
krijgt nu ook in de hoofdstad de inspraak
van de bevolking in het beleid van B. en
W. vorm, hoewel deze inspraak „nog han
den en voeten moet krijgen”, aldus de
begeleidende Werkgroep 2000. Begin vo
rig jaar nam de gemeenteraad het besluit
een proef voor te bereiden met gekozen
wijkbesturen. Amsterdam-Noord en Os
dorp werden hiervoor uitverkoren.
Het afgelopen half jaar hebben zo’n 400
mensen uit deze wijken, opgesplitst in
kleine groepjes, zich op verschillende bij
eenkomsten in de materie gestort. Deze
eerste fase is nu afgesloten en de vragen
zijn beantwoord of decentralisatie van het
stadsbestuur gewenst is, of de bewoners
wijkbesturen moeten kiezen en of deze
wijkbesturen bevoegdheden van de ge
meenteraad moeten krijgen om daadwer
kelijk een eigen beleid in de wijken uit te
voeren. Alle bewoners van Osdorp en
Noord zijn opgeroepen om deze week
naar de speciale bijeenkomsten te gaan
waar de resultaten van de eerste ronde
besproken en kritiek gespuid kan worden.
Vertegenwoordigers van B. en W. en de
gemeenteraad zijn hierbij aanwezig.
Het werd het begin van een steekspel
dat inmiddels voor de rechter is gebracht.
De kunsthandelaar kan het zich niet ver
oorloven het verloop van de gebeurtenis
sen rustig af te wachten, want tijdens de
sloop van de belendende percelen was er
elke dag wel iets anders om zich over te
verbijsteren. Vrachtauto’s werden pal
voor de voordeur geparkeerd. („Zou u die
auto misschien willen weghalen, want
mijn klanten kunnen niet naar binnen.”
„Ach man, ga je hondje uitlaten”). Een
kraandrijver mist voortdurend op een
haar na het dak van Baldingers pand
(„Zou je wel willen uitkijken voor mijn
dak?” „Ach man, sodemieter op”). De
bouwlieden waren er duidelijk op uit al of
niet in opdracht de kunsthandelaar niet te
sparen, maar zijn leven behoorlijk zuur te
maken. Regelmatig moest de politie er
stuur voor de hele wijk, dan weten zij
vaak niet wat zij zich daarbij voor moeten
stellen”.
Veel bewoners vinden het wel hinderlijk
dat het gemeentebestuur zich nog totaal
niet heeft uitgesproken over wat het nu
zelf wil. De kans bestaat dat de zaak om
wat voor reden dan ook helemaal niet
doorgaat, want de mensen zijn alleen nog
maar „gehoord”.
Er ligt slechts een ambtelijke discussie
nota die aangeeft welke terreinen van het
totale beleid voor de stad geschikt zijn om
over te dragen naar de wijken voor zelf
bestuur, plus het daarbij behorende bud
get. Ijverige en goedwillende ambtenaren
zorgden voor een maximaal pakket op
alle mogelijke gebied: onderwijs, publieke
werken, stadsvernieuwing, gezondheids
zorg en groen. In dezelfde nota hebben
nog ijveriger chefs echter achter de kant
lijn bezwaren tegen deze overdracht kun
nen maken en dat zijn er nogal wat.
Massa’s mensen blijven ook argwanend,
zelfs al zou het gemeentebestuur morgen
wijkraden laten kiezen. Hun functioneren
staat of valt met de bevoegdheden. Eisse
Kalk: „Je kunt bevoegdheden op papier
hebben, maar niet in de praktijk. Dat
blijkt uit de gang van zaken in andere
steden. Wijkraden lopen ook vaak stuk op
bevoegdheden die ze van de gemeente
krijgen, maar waarbij ze zich aan algeme
ne wetten moeten houden. Dat heet dan
toch bevoegdheden overdragen aan de
wijken. In de praktijk krijgt dan iemand,
die een vergunning wil in het kader van de
hinderwet, zijn afwijzing niet te horen van
de gemeente, maar van zijn eigen wijk
raad”.
met wederzijds begrip zonder advocaten
te regelen. Als dat mogelijk is, waarom
niet, dacht Baldinger en ging akkoord. Er
gebeurde niets, maar niet lang daarna
kreeg hij een brief met het verzoek van de
eigenaar zijn pand binnen een maand te
ontruimen en zelf te verdwijnen. Baldin
ger: „Ik zeg: wat krijgen we nou? Zegt de
eigenaar: ja, we moeten toch ergens be
ginnen”.
rf- Het dak van het nog steeds bewoonde huis
werd door de kraandrijver op een haar na
gemist.
aan te pas komen om Rokin 61 te bevrij
den van zijn belagers.
Baldinger: „Het blijkt dat deze mensen
met heel bepaalde middelen bestreden
moeten worden. De beuk moet er gewoon
in. Ze moeten een koekje krijgen van
eigen deeg. Het is niet te geloven waartoe
ze in staat zijn. Onlangs zie ik spullen van
mij uit de werkplaats in een auto liggen
van een van de bouwvakkers. Duidelijk
gestolen. Wat zegt de man met een stalen
gezicht tegen mij: „Ik zou niet weten wie
dat erin gelegd heeft”.
De heer Baldinger heeft intussen beslo
ten af te zien van zijn voorwaarde om voor
een vervangende winkel met werkruimte
in aanmerking te komen. Hij neemt ge
noegen met een woning plus daarbij een
behoorlijke schadevergoeding, want het
einde van kunsthandel „Rembrandt” is
niks voor de stad. Baldinger verkoopt
hedendaagse kunst, maar wel die creaties
die hij zelf leuk vindt. Zijn klanten kun
nen kiezen uit een zeer grote verscheiden
heid („Ik hang me niet op aan een schil
der”) en of er nu iemand komt voor een
tegeltje van vijf gulden of voor een schil
derwerk vijfhonderd gulden, hij
wordt door de heer Baldinger op precies
dezelfde wijze behandeld (Amsterdam
mers weten hem te vinden maar ook de
ambassadeur van Perzië). Als enige Ne
derlandse winkel staat „Rembrandt” ver
meld in het World Shopping Book.
Eind vorige maand heeft de rechter in
een kort geding bepaald, dat Baldinger en
Rokin BV het uiterlijk op 5 oktober eens
moeten zijn over de hoogte van de schade
vergoeding. Zo niet, dan bepaalt de rech
ter zelf het bedrag. Bovendien is bepaald,
dat er niet meer op het terrein gesloopt
mag worden zolang de laatste bewoners
niet verdwenen zijn. Bouwbedrijf Sedijko
ontkent niet dat er moeilijkheden zijn
geweest tijdens het sloopwerk met de heer
Baldinger, maar „gezien de onderhande-
lingen” wordt het niet raadzaam geacht
daarover uit de school te klappen.
De heer Baldinger is de pensioengerech
tigde leeftijd al ruimschoots gepasseerd,
en gesteld het irreële feit dat het Rokin op
dit plekje het Rokin zou zijn gebleven, zou
ook de kunsthandelaar nog vrolijk aan
het werk gebleven zijn.
■ai
het Stationsplein er straks precies zal
gaan uitzien. Volgens B. en W. is er in de
eindfase van de verbouwing nog van
alles mogelijk en tevens zeggen zij dat er
niet al te veel in de plannen veranderd
kan worden. Ook uiteenlopende belan
genorganisaties in de stad hebben zware
kritiek geleverd op de bestaande plan
nen. Zowel City-Amsterdam, busonder
neming Centraal Nederland en de Raad
van Verkeer vinden dat er niet veel klopt
van het belangrijkste plein van de
hoofdstad.
Burgemeester en wethouders hebben
in principe besloten de Beleggingsmaat
schappij Bakkerswaal BV geen garage-
vergunning te verlenen voor het parke
ren van 18 auto’s in de kelder van het
geplande kantoor-, winkel- en woning
complex aan de Weteringschans 81 tot
en met 89. Projektontwikkelaar Gerard
W. Bakker wil op deze plaats na sloop
van de bestaande panden een kantoor
voor zichzelf bouwen. Het besluit is ge
nomen, omdat een parkeergarage daar
strijdig is met het Verkeerscirculatie
plan en het gemeentelijk parkeerbeleid,
zoals dat onder meer is vastgelegd in het
programakkoord. De garage is volgens
het college ook voor de bereikbaarheid
van de geplande winkels en kantoren
niet strikt noodzakelijk, omdat goede
openbaar-vervoersvoorzieningen voor
de deur aanwezig zijn. De heer Bakker
heeft nog niet op deze maatregel van B.
en W. gereageerd.
Deze fietscolla-
ge hangt sinds kort
op een blinde muur
bij de Recht-
boomssloot. On
danks de mooie af
werking met plan
ken kan deze muur
toch niet verhullen
dat de
zende
werden
voor de aanleg van
de metro. De spon
tane fietscreatie is
van Lex Scha-
bracq, buurtbewo
ner. Voor onderde
lenjagers is het niet
interessant, want
de zaak zit tot een
stuk vastgelast.
groeien. Maatregelen blijven vaak uit. In
de buurten en wijken zijn allerlei bewo-
nersgroepen aktief geworden om de pro
blemen onder de aandacht van gemeente
bestuur en ambtenaren te brengen. Maar
vaak wordt er met hun ideeën en voorstel
len niet veel gedaan. Bewoners hebben
meestal weinig te vertellen over beslissin
gen die hun eigen wijk aangaan. Hierin
zou verandering moeten komen!”
Het stadsbestuur wast aldus de handen
in onschuld en lijkt een blanko start te
willen maken. Om niet gelijk een buil te
vallen besloot het gemeentebestuur geen
enkele toezegging te doen, maar de bevol
king eerst te hóren. Wat is nu gebleken?
Uit alle verslagen en commentaren van de
inspraakgroepen blijkt dat de bewoners
meer invloed op het bestuur van hun wijk
willen hebben. Het instellen van wijkbe-
Belangrijke kruispunten in Amster
dam zullen deze maand in de avond en
nacht zijn afgesloten voor alle verkeer
wegens vernieuwing van het wegdek.
Spoor- en ribbelvorming heeft deze
knooppunten gevaarlijk gemaakt. De
gemeente heeft voor reparatie van het
asfalt een speciale machine gehuurd die
de misvormde bovenlaag van het weg
dek in één keer verwijdert, waarna de
nieuwe asfaltlaag kan worden aange
bracht. De Utrechtsebrug en het J. D.
Meijerplein zijn al onder het mes ge
weest. Wat onder andere nog volgt:
Haarlemmerweg/Bos en Lommerweg;
Jan van GalenstraaVEinsteinweg; Prins
Hendrikkade/Martelaarsgracht; Prins
Hendrikkade/Oosterdok; Purmerweg/
Waddenweg.
ü- „Stuur zelf zo nodigt deze maf kijkende
Amsterdammer uit.
LÊ
TÜr ELISSE KALK
..moeizaam gegaan..
sturen wordt echter niet door alle inspre
kers als de beste oplossing gezien. In
Noord denkt men aan versterking van de
bestaande wijkcentra, ook wijkopbouw-
organen genoemd. Gedacht wordt verder
aan een beter contact tussen bewoners
organisaties en gemeente. Bewoners van
Osdorp vinden gekozen wijkbesturen wel
een juiste vorm, mits deze belangrijke
bevoegdheden en toereikende financiële
middelen krijgen.
Opvallend is dat alle insprekers het zon
der meer gewenst vinden dat het ambte
lijk apparaat gedeconcentreerd wordt. De
ambtenaar die nu op het stadhuis met een
buurt bezig is moet naar de mensen toeko
men. Een wijkbestuur zou dan ook graag
adviezen van deze ambtenaar ontvangen.
„De eerste fase van de inspraakproce
dure is nu afgesloten en we zijn erg tevre
den over het inhoudelijk resultaat”, zegt
Eisse Kalk van de Werkgroep 2000. „Het is
wel moeizaam gegaan, omdat het de men
sen zo moeilijk duidelijk is te maken waar
het nu precies om gaat. Er zijn ook altijd
mensen die denken dat het om een
schertsvertoning gaat, een loos gebaar
van de gemeente en de vermenging met
partijpolitiek maakt de zaak er ook niet
eenvoudiger op. Gelukkig constateren we
dat de bereidheid bij steeds meer mensen
groter wordt om mee te praten. Wat de
mensen het meeste aanspreekt is de in
spraak op eigen terrein, in de eigen straat
of direkte omgeving. Vraag je de mensen
of zij ook mee willen denken aan zelfbe-
