Ghana heeft
burgerbewind
Beschuldigingen ontkend
Navon bij Nederlander
aankoop wapens
VN-militairen
Overbevolkte
Voor ontginning delfstoffen
gevangenis
Iran tobt met
kapitaalvlucht
Venetië nu al
onder water
Noren dreigen
met vertrek
Mede-oprichter
Rode Brigades
zwaar gewond
EG-parlement
wil debat over
Proces tegen
financier
Strenge controle
in Voerstreek
Sovjet-Unie wil
toch potvisjacht
Oud-dictator Ngoeema
verzoekt om genade
„Geen illegale
uitvoer Philips
naar Z. -Afrika
sterk vervuild
I
Zweedse meren
Schaatsechtpaar
vraagt asiel
j
k I
RAPPORT SPIERENBURG: VEEL KLACHTEN
1 i
Munito ontraadseld
n
s
Denkvermogen
rs
■■I
Kroonprins
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
SEPTEMBER
DINSDAG
I
door Nico Scheepmaker
59
it
e
d
d
ij
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL, De Europese Commissie, het
1 dagelijks bestuur van de Europese Gemeen
schap, moet niet meer leden tellen dan er
landen lid zijn van de Europese Gemeenschap.
Dat is de voornaamste conclusie van het giste
ren bekendgemaakte rapport-Spierenburg
over een efficiëntere werkwijze van de com
missie. Na het toetreden van Griekenland, Por
tugal en Spanje zou bij ongewijzigd beleid het
aantal commissie-leden naar 19 stijgen. Nu zijn
dat er 13, terwijl de EG 9 lidstaten kent.
Mw
in omvang reduceren
(Van onze redactie buitenland)
it
t.
n
3t
e
Dacko wil banden
met Zuid-Afrika
Het enige Afrikaanse land dat op dit
Ngoeema verscheen voor een militaire
rechtbank in een bioscooptheater, waar
500 belangstellenden de zitting volgden.
Onder hen was een waarnemer van de
internationale commissie van juristen.
Spierenburg, in het verleden lid van de Hoge Autoriteit van de
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en permanent
vertegenwoordiger van ons land bij de Europese Gemeenschap,
werd eind vorig jaar door de Europese Commissie verzocht
Via een luidsprekerinstallatie kon de be
volking op straat meeluisteren.
De voormalige dictator bekende dat hij
vier miljoen dollar van banken in zijn
land had afgenomen. Hij had dat echter
gedaan om iemand anders te beletten ze te
stelen, zo zei hij.
Waarnemers zijn ervan overtuigd dat de
voormalige dictator ter dood zal worden
veroordeeld en dat duidelijk zal worden
dat hij een bloedzuchtiger tiran was dan
oud-president Amin van Oeganda.
Macias is ervan beschuldigd dat hij
90.000 van zijn 400.000 onderdanen uit de
weg heeft geruimd sinds zijn land in 1968
van Spanje onafhankelijkheid verkreeg.
CAMBRIDGE (Reuter). De Sovjet-
Unie doet pogingen het verbod op het
vangen van potvissen door fabriekssche-
pen, dat in juli op een bijeenkomst van de
Internationale Walvis Commissie (IWC) in
Londen werd uitgevaardigd, ongedaan te
maken. Het land wil vijftienhonderd pot
vissen vangen deze winter.
Naar een woordvoerder van de IWC
meedeelde heeft de Sovjet-Unie gevraagd
om een schriftelijke stemming hierover
voor 17 oktober. Japan en de Sovjet-Unie
waren de enige deelnemers aan de IWC-
bijeenkomst die zich tegen het verbod
keerden.
VENETIË. Laagliggende pleinen en
straten in de Noorditaliaanse stad Venetië
zijn gisteren bij het eerste hoogwater van
het seizoen onder water komen te staan.
Zeer ongebruikelijk, want doorgaans ge
beurt dat niet in september maar pas in de
winter. De langdurige regenval, de lage
luchtdruk en het draaien van de wind
waren verantwoordelijk voor het onver
wacht hoge water. Dat kwam zo vlug, dat
men geen kans meer zag de loopbruggen
klaar te maken.
Dat is allemaal al buitengewoon genoeg,
vervolgt de schrijver (ik geef zijn woorden
nu even in mijn eigen grappige taaltje
weer), maar je kan je nog voorstellen dat
Munito door zijn reukzin kaarten die door
verschillende mensen zijn aangeraakt kan
herkennen, of dat hij door gestadige oefe
ning kleurnuances, de vorm van letters,
de volgorde waarin zij moesten liggen, de
tien cijfers en de achtentwintig domino
stenen uit zijn kop heeft weten te leren.
Maar het moet toch aan een soort denk
vermogen worden toegeschreven, dat Mu
nito ook de drie eerste regels der reken
kunde beheerst, namelijk (en nu citeer ik
weer) „de optelling, de aftrekking en de
vermenigvuldiging die vele menschen
nimmer hebben kunnen leeren, en die
door Munito met eene verbazende snel
heid worden uitgevoerd.
De sommen worden door een persoon
uit het gezelschap op eene lei geschreven,
die lei wordt vervolgens gesteld op een
klein bureau, voor hetwel Munito komt
studeren, wanneer hij de onderscheidene
getallen genoegzaam gecombineerd heeft,
gaat hij uit de getalmerken, die op den
grond verspreid liggen, dat zoeken, het
welk hij hebben moet, geeft het aan zijnen
meester, die hetzelve zonder iets te zeggen
op de behoorlijke plaats stelt”.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Noorwegen heeft giste
ren opnieuw gedreigd, zijn VN-militairen
uit Zuid-Libanon terug te trekken als de
toestand in dat gebied verder verslechtert.
In een toespraak tot de Algemene Ver
gadering van de VN zei de Noorse minis
ter van Buitenlandse Zaken Knut Fryden-
lund, dat Noorwegen „met grote bezorgd
heid” de ontwikkelingen in Zuid-Libanon
volgt. Noorwegen heeft al eerder gewaar
schuwd dat het zijn troepen mogelijk zal
terugtrekken.
le
ef
ts.
D)
ke
st-
:e-
>r-
lie
ag
‘ft
en
n
g
it
le
it
s-
ig
is
n
n
n
n
n
f-
1,
e
i,
it
n
d
e
?t
ir
n
n
n
e
n
n
in
n-
n-
?ft
e-
ie
ri
lt-
d
•e
e
e
?t
?t
d
ft
g
n
i-
n
P
le
;e
n
e
u-
a-
1-
;t-
?n
ze
ct
?n
?n
ie
s.
ie
le
n
?t
le
;t
P
t,
voorzitter te worden van een commissie die haar structuur en
werkmethoden moest doorlichten.
We zijn als commissie te werk gegaan als een arts die een
diagnose stelt, aldus Spierenburg bij de presentatie van het
rapport. Die diagnose luidt dat de Europese Commissie momen
teel gebrek aan samenhang vertoont, dat ze geen billijke verde
ling van de taken heeft gemaakt, dat er gebrek aan coödinatie is
en dat ze voor een deel de „verticale contacten” met de directora-
ten-generaal heeft verloren.
Om dit te verbeteren doet de commissie, naast het verkleinen
van het aantal commissie-leden, onder meer het voorstel om de
commissie te laten leiden door één voorzitter en één vice-
voorzitter, die belast zouden moeten worden met alle horizontale
verantwoordelijkheden. Thans zijn er vijf vice-voorzitters. Alle
andere leden van de commissie zouden tot taak „het beheren van
slechts een enkele verticale portfeuille” moeten krijgen.
Voorts zou het aantal afdelingen der commissie na toetreding
van Griekenland, Portugal en Spanje, moeten worden ingekrom
pen tot 12 en het aantal onder-afdelingen ook moeten worden
beperkt.
moment betrekkingen onderhoudt met
Zuid-Afrika is Malawi. „Mijn land is arm
en geruïneerd. Wij zijn bereid economi
sche en diplomatieke betrekkingen met
welk land dan ook te onderhouden, waar
onder Zuid-Afrika. Ik zal het openlijk
doen inplaats van schijnheilig handelsbe-
trekkingen met Pretoria te onderhouden,
zoals talrijke Afrikaanse landen doen”,
aldus Dacko tegenover de pers.
ACCRA (Reuter/AP). Na acht jaar
militair bewind heeft het Afrikaanse Gha
na weer een parlementaire democratie.
De nieuwe leider in Ghana wordt presi
dent Limann, een 45-jarige econoom en
diplomaat.
Limann nam gisteren het gezag over
van luitenant-vlieger Rawlings die drie
maanden geleden een staatsgreep pleeg
de. Sinds de val van generaal Akoeffo
bekleedde Rawlings de functie van voor
zitter van de militaire revolutionaire raad.
Ghana was 22 jaar geleden het eerste
zwartafrikaanse land dat van Groot-Brit-
tannië onafhankelijk werd. De economi
sche situatie is erg slecht. Naast een grote
inflatie en voedseltekorten bestaan er gro
te schuldenlasten. De uitvoer is in de
problemen gekomen door de dalende we
reldmarktprijzen van het belangrijkste
exportprodukt cacaco.
Ook erkende Macias dat hij een brief
aan een vreemde mogendheid had ge
schreven waarin hij om militaire hulp
vroeg, maar, zo voegde hij'eraan toe: „Ik
ondertekende zoveel stukken in de laatste
dagen van mijn regering dat ik ze niet
allemaal lezen kon”. Met die militaire
hulp, aldus de aanklacht, wilde Macias
binnenlandse tegenstanders uitroeien.
MALABO. Op de eerste dag van
het proces tegen de voormalige dicta
tor van Equatoriaal Guinee, Franci
sco Macias Ngoeema, heeft deze ge
zegd dat hij niet schuldig is aan de
hem ten laste gelegde volkeren
moord, schending van de rechten van
de mens, fraude en hoogverraad. Hij
vroeg om genade.
(Van onze redactie buitenland)
STRAATSBURG. Het Europees par
lement heeft gisteren met 208 tegen 87
stemmen besloten, een debat te houden
over een gemeenschappelijk programma
voor de aanschaf van wapens in het kader
van een industrieel beleid.
De tegenstanders van een dergelijk de
bat (de communisten, gaullisten en Deen
se anti-EG-afgevaardigden) betoogden,
dat de EG een economische gemeenschap
is en geen defensiegemeenschap. Een de
bat over de aanschaf van wapens hoort
volgens hen niet thuis in het EG-parle-
ment, omdat dat tot de bevoegdheden van
de nationale parlementen behoort. De
voorstanders voerden onder meer aan,
dat het EG-parlement eerder heeft gede
batteerd over de veiligheidsconferenties
van Belgrado en Helsinki, waarbij ook
defensiekwesties aan de orde kwamen.
(Van onze redactie buitenland)
BANGUI. De nieuwe president
van de Centraalafrikaanse Repu
bliek, Dacko, verklaarde gisteren op
een bijeenkomst met de pers in de
hoofdstad Bangui, dat hij betrekkin
gen wil aanknopen met Zuid-Afrika.
Dit land is zijns inziens het meest
geschikt om de delfstoffen in de repu
bliek, met name uranium en diamant,
te ontginnen.
GENEVE (Reuter/UPI). In Genève is
gisteren een proces begonnen tegen de
Amerikaanse financier Bernard Corn-
feld. Deze wordt er van beschuldigd frau
de te hebben gepleegd en daarmee zeker
800.000 mensen te hebben gedupeerd.
Cornfeld is oprichter van het financiële
imperium dat onder naam Investors
Overseas Services (IOS) opereerde. Het
IOS beheerde aan het eind van de jaren
zestig 18 fondsen. Ongeveer 800.000 men
sen, waarvan de helft Westduitsers, had
den voor ruim 4,4 miljard gulden in de
fondsen geïnvesteerd.
Van één van de fondsen, IOS Manage
ment Ltd., waren de aandelen in 1969 in
ruim een jaar 240 procent gestegen. Bin
nen twee maanden stortte het fonds ech
ter in elkaar. Tegen Cornfeld is nu de
beschuldiging geuit dat hij aan deze finan
ciële ontwikkeling grote sommen geld
heeft verdiend.
Tijdens de eerste dag van zijn proces
dat waarschijnlijk zeker zes weken gaat
duren verklaarde Cornfeld dat hij als
zondebok fungeert voor de Amerikaanse
financiële magnaat Robert Vesco. Deze
nam IOS over en zou zeker 460 miljoen
gulden hebben laten verdwijnen. Vesco
staat op de lijst van gezochte personen
van de Amerikaanse en Zwitserse rege
ring.
Als Cornfeld schuldig wordt bevonden
kan hij maximaal tien jaar gevangenis
straf krijgen.
■ü- Met een brede glimlach legt de Israëlische president Jitzak Navon zijn hand op de schouder van
de Nederlander Horst Unger. De laatste werd vorige week woensdag met zijn echtgenote gewond
bij een bomaanslag in Jeruzalem en verblijft nu in een ziekenhuis.
Wat kon Munito meer dan een poot
geven en dood liggen? Zoveel meer, dat
hij op 12 Mei 1824 in het Paleis van den
Kroonprins der Nederlanden voor de Ko
ninklijke Familie een representatie mocht
geven. Ik citeer:
„Deze onvergelijkelijke hond, die de
Fransche, Italiaansche en Hoogduitsche
talen even goed verstaat, ontwikkelt alle
avonden nieuwe begaafdheden, voor het
talrijke en uitgelezene gezelschap hetwelk
zijne reputatie hem verschaft, niet alleen
doet hij zien, dat hij alle kaarten van een
vol spel kaarten, alle letters van het Al-
phabeth, alle de getallen der rekenkunde,
alle de punten van het domino-spel, en alle
schakeringen der kleuren, welke hij op
bevel uitzoekt, kent; maar bovendien,
weet hij de kaarten te raden en uittezoe-
ken, welke door onderscheidene persoe
nen in eén spel gestoken en vervolgens
door anderen getrokken, vervolgens op de
grond bedekt, nedergelegd worden; hij
beruikt de kleur van een kleedingstuk, en
brengt zijnen meester uit de stalen die
hem voorgelegd worden, een stukje van
dezelfde nuance, indien hetzelve zich
daarbij bevindt, of anders dat, hetwelk er
het naaste bij komt. Hij leest allerhande
schrift, maar het spraakvermogen hem
ontzegd zijnde, maakt hij met de gedrukte
letters, die men ter zijner beschikking
stelt, eene kopij van de woorden die hem
worden voorgelegd, vervolgens speelt hij
een partijtje domino met de persoon die
hem deze kleine uitspanning wel wil ver
schaffen”.
Eerdere berichten dat Bokassa in Ban
gui bij verstek ter dood zou zijn veroor
deeld sprak Dacko tegen. De afgezette
keizer kwam gistermorgen overigens in
Ivoorkust aan, waar hij politiek asiel heeft
gekregen. Een van de leiders van de oppo
sitie in Frankrijk, de socialist Mitterrand,
heeft felle kritiek geleverd op het rege
ringsbeleid ten aanzien van Bokassa. De
republiek Tsjaad heeft geprotesteerd om
dat het als „springplank” gebruikt zou
zijn voor het vervoer van vijf- a zeshon
derd Franse militairen naar de Centraal
afrikaanse Republiek vorige week don
derdag.
De regering in Parijs gaf gisteren als
argument voor de uitwijzing van Bokassa
dat niet bewezen is dat Bokassa aan
spraak kan maken op de Franse nationali
teit. Volgens waarnemers echter wilde de
regering voorkomen dat in Frankrijk een
rechtszaak tegen de dictator zou worden
gevoerd.
Oud-premier Patasse van de Centraal
afrikaanse Republiek kondigde gisteren
in Parijs aan dat hij morgen naar zijn
vaderland zal reizen. Hij riep op tot vor
ming van een voorlopige regering van
nationale eenheid in Bangui en deed een
beroep op de Franse regering om te be
middelen tussen zijn beweging en die van
Dacko.
GOTHEBURG (AFP). Ongeveer
20.000 Zweedse meren zijn sterk vervuild
door zwavel uit Britse fabrieken en be
drijven op het Europese vasteland. De
Zweedse staatssecretaris van Landbouw,
Wrammer, heeft dat gisteren in Gothe-
burg verklaard.
De bewindsman zei zijn hoop te hebben
gevestigd op de Europese conventie tegen
luchtvervuiling die in november wordt
ondertekend in Genève.
ROME (Reuter/AP). de politie van
Rome heeft gisteravond een van de op
richters van de terreurorganisatie Rode
Brigades gearresteerd. Tijdens een schiet
partij tussen drie leden van de Brigades
werd de man, Prospero Gallinari, door
politiekogels geraakt en zwaar gewond.
Zijn toestand wordt kritiek genoemd. Gal
linari wordt beschouwd als het brein ach
ter de ontvoering van de (vermoorde) oud-
premier Aldo Moro.
De schietpartij begon toen de politie op
de Via Appia ontdekte dat vier mensen
bezig waren met het verwisselen van ken
tekenplaten van een auto. Een man wist te
ontsnappen. Een vrouw kon worden opge
pakt. Zij werd gezocht in verband met
terroristische activiteiten.
Prospero Gallinari werd vorig jaar bij
verstek veroordeeld tot tien jaar gevange
nisstraf. In 1977 twee jaar nadat hij
wegens terroristische acties was gearres
teerd wist de Rode Brigades-leider uit
de gevangenis te ontsnappen.
De politie vermoedt dat Gallinari met
enkele andere leden van de Rode Briga
des van plan was een nieuwe actie uit te
voeren.
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL. Na de schietpartij van
zondagavond, waarbij twee mensen ern
stig gewond raakten, zijn in de Belgische
Voerstreek (ten zuiden van de Nederland
se provincie Limburg) alle bijeenkomsten
in het openbaar van meer dan vijf perso
nen verboden. Cafés moeten tot nader
order om acht uur ’s avonds dicht. De
rijkswacht in de Voerstreek wordt ver
sterkt. Vlamingen en Walen in dit gebied
zijn de laatste weken opnieuw met elkaar
op de vuist gegaan.
De vechtpartij in het dorp ’s-Gravenvoe-
ren deed zich zondagavond voor in een
café tussen Vlamingen en inwoners van
de Voerstreek, die aansluiting bij de
(Franstalige) provincie Luik voorstaan.
De Waals-gezinde caféhouder vuurde
daarbij kogels af, waardoor twee Vlamin
gen ernstig gewond raakten.
MONTGOMERY (AFP). Een fe
derale rechter in Montgomery, een
plaatsje in de Amerikaanse staat Ala
bama, besloot gisteren 55 gedetineer
den vrij te laten uit de plaatselijke
gevangenis, omdat het gebouw
overbevolkt is.
De gevangenis mag officieel maar
120 gevangenen herbergen, maar telt
er momenteel 175. Een speciale com
missie moet de meest voorbeeldige
gedetineerden uitzoeken en voordra
gen voor ontslag.
DEN HAAG. Nederland heeft geen
enkele aanwijzing dat Philips militairstra-
tegische goederen naar Zuid-Afrika heeft
uitgevoerd zonder de vereiste uitvoerver
gunning.
Dit heeft de Nederlandse permanente
vertegenwoordiging bij de Verenigde Na
ties in New York schriftelijk meegedeeld
aan de voorzitter van de speciale VN-
commissie voor de bestrijding van de
apartheid, de Nigeriaan Akpordo Clark.
De Nederlandse vertegenwoordiging re
ageert hiermee op beschuldigingen die de
Anti-Apartheids Beweging Nederland
heeft gedaan ten overstaan van deze com
missie. In de brief wordt erop gewezen dat
Nederland het VN-embargo van Zuid-Af
rika altijd heeft nageleefd, maar dat geen
verantwoordelijkheid kan worden gedra
gen voor firma’s in het buitenland; ook
niet als deze banden hebben met Neder
landse bedrijven.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. In het afgelopen half
jaar is zeker voor twee miljard dollar
(ongeveer vier miljard gulden) aan
vreemd geld uit Iran gesmokkeld. Een
topfunctionaris van de centrale bank van
Iran heeft dat gisteren verklaard. Volgens
hem zal de uitvoer van de vreemde valuta
voorlopig nog niet kunnen worden tegen
gehouden.
Volgens westerse bankiers verdwijnt
per maand voor ongeveer vierhonderd
miljoen gulden aan reischeques uit Iran
door buitenlanders die op legale wijze het
land verlaten.
Beperkingen aan de kapitaaluitvoer
zijn in de laatste maanden van het sjah-
bewind ingevoerd. Voor die tijd is waar
schijnlijk twintig miljard gulden uit Iran
overgemaakt naar het buitenland door
mensen die hebben geprofiteerd van de
Iraanse olie-inkomsten.
Iran beschikt naar schatting over 24
miljard gulden aan deviezenreserves. Het
land zou geen grote behoefte hebben aan
buitenlandse betaalmiddelen. In een
maatschappelijk en economisch program
ma voor de komende 22 jaar wordt uitge
gaan van een vermindering van de uitvoer
van olie en aardgas. Het programma werd
gisteren door de revolutionaire raad gepu
bliceerd.
Hij zei het verder een goede zaak te
vinden om banden aan te knopen met
Israel. Op de vraag wanneer een en ander
zijn beslag zou vinden, antwoordde Dacko
dat hij eerst een minister van Buitenland
se Zaken moest benoemen. Hij maakte
overigens wel bekend dat Christian Avan-
do Bernardo, die voor Bokassa’s staats
greep in 1966 minister van Financiën was,
premier zal worden.
Sfe 2.
(Van onze redactie buitenland)
BERN. Het Russische paar Oleg Pro-
topov en Ludmila Beloesova, meervoudig
wereld-, Europees- en Olympisch kampi
oen kunstrijden op de schaats, heeft in
Zwitserland politiek asiel gevraagd, zo
heeft het ministerie van Justitie in Bern
gisteren meegedeeld.
De schaatssterren maakten een tournee
door Zwitserland. Regeringsfunctionaris
sen in Bern achten het „zeer waarschijn
lijk” dat het echtpaar asiel wordt verleend
door de Zwitserse autoriteiten. De ver
blijfplaats van het Russisch paar wordt
geheim gehouden.
trijfël
Het raadsel van de hond Munito is in
bliksemtempo opgelost, dankzij Henk
Duijzer, werkzaam op de stadsbibliotheek
Haarlem. In het in 1843 uitgegeven boek
Schetsen uit de Pastorie te Mastland van
C. E. van Koetsveld, waarvan een heruit
gave als Amstelpaperback inmiddels is
verschenen, is sprake van „den hond Mu
nito, om stilzwijgend eene plaats aan het
schaakbord of de speeltafel te bezetten”.
De vraag was: wie wordt bedoeld met die
blijkbaar schakende hond Munito? De
stadsbibliotheek Haarlem bleek over een
klein en dun boekje van 16 bladzijden te -
beschikken, gedrukt in 1833 bij Joannes
van Schoonhoven Comp. te Utrecht, en
getiteld: „Geschiedkundig Berigt van Het
Leven en de Begaafdheden van den Ge
leerden Hond Munito, door een Vriend
van Beesten”.
Op de blanco tweede pagina staat in
bruine inkt geschreven: „Geene Exempla
ren worden voor echt erkend dan door
Munito onderteekend. MUNITO”. We
hebben dus met een echt exemplaar te
maken gelukkig, dat ook een plaatje bevat
waarop we een poedel zien met een kaart-
je in zijn bek, dat hij blijkbaar zojuist
heeft afgepakt van een op tafels staand
schuin bordje, waarop bovenaan het getal
1691043 staat, en daaronder 4 - 102 - 5. In
het voorberigt wordt verteld dat de Heer
Castelli d’Orino, geboren Italiaan, ex-
commandant der artillerie van het gewe
zen koninkrijk Italië, na zijn vaderland
twintig jaren gediend te hebben, tengevol
ge der nieuwe organisatie der Italiaan
sche troepen, gelicentieerd werd, waarna
hij zich geheel wijdde aan de opkweeking
van een hond. Deze Hond Munito wordt in
het Eerste Hoofdstuk als volgt be
schreven:
„Dezen buitengewonen Hond is voortge
komen uit de vereeniging van een wijfjes
Poedel met een Jagthond, te Limito, een
dorp twee uren van Milaan gelegen. Hij
bezit het verstand der beide rassen waar
uit hij sproot, doch gelijkt uiterlijk meer
op zijne moeder dan op zijn vader. Zijne
groote is gelijk aan die van enen gewonen
Poedel, hij is wit, zijn snuit min of meer
spits, en zijn haar kort en krullend: Hij is
thans ruim 6 jaren oud, zijn karakter is
vrolijk en liefkozend”.
Europese Commissie
SA
