Concessies Patriottisch Front
Kadaffi biedt
Sirhan Sirhan
onderdak aan
Aanbod Carter:
Visserijzone van
Australië 200 mijl
Energietop in Parijs: moment der waarheid
militaire hulp
voor Nicaragua
Nog geen akkoord
over Russische
soldaten op Cuba
Damiate Pers
VS keuren luchtslag
boven Beiroet af
i
„Tweede Cubacrisis
scheelde weinig”
Binnen enkele weken
voorlopig standpunt
Markerwaard bekend”
F
Kissinger in memoires:
Israëlische en Syrische toestellen slaags
IJmuider Courant
achtergrond
WW
I
V
h
4
19 7 9
D
1
f I
- -
1
(Door Jan Gerritsen)
Hoe zullen de afspraken over beperking van de olie-import in de
komende jaren worden uitgevoerd? Dat is het onderwerp van gesprek
voor de energieministers van de zeven belangrijkste westerse landen,
die morgen in Parijs bijeenkomen. De afspraken over importbeperking
werden eind juni in Tokio gemaakt op de topconferentie waaraan de
leiders van de Verenigde Staten, Japan, Canada en de vier grootste EG-
landen deelnamen.
lie
VC
ee
bv
ni
ve
vc
te
lei
dc
sti
ge
V8
de
ge
de
w<
kc
Bi
to
ze
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG. Binnen enkele
weken maakt het kabinet Van
Agt zijn voorlopige standpunt
bkend over de eventuele inpolde
ring van de Markerwaard.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De topconferentie in Londen over de toekomst
van Zimbabwe heeft gisteren grote vooruitgang geboekt. Het
Patriottisch Front van Nkomo en Moegabe is schoorvoetend
akkoord gegaan met het Britse voorstel het nieuw te verkiezen
parlement (120 zetels) van Zimbabwe voor twintig procent (24
zetels) uit blanken te laten bestaan.
Hhk
U 1 N S
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Het heeft niet veel gescheeld of in 1970 had zich een nieuwe
ernstige crisis voorgedaan tussen de VS en de Sovjet-Unie over Cuba, acht
jaar nadat de kwestie-Cuba bijna op een wereldoorlog uitliep. Dit schrijft de
voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger
in zijn memoires „Years in the White House” (Jaren in het Witte Huis),
waarvan het Amerikaanse weekblad Time gisteren het eerste van een serie
uittreksels heeft gepubliceerd.
f
Grote vooruitgang
op Zimbabwe-top
I
Be
I
t
147,50
I
I
Éwea:
Hi
Syrische soldaten dragen de brokstukken
weg van één van de toestellen die gisteren die
gisteren werden neergeschoten tijdens de
luchtslag boven Libanon tussen Syrië en Israel.
Tegenover Kielman en Benvoort van de
Vereniging tot Behoud van het Ijsselmeer
en D. J. Langstraat van de Organisatie
van Rand- en IJsselmeervissers liet minis
ter Tuijnman blijken zelf ook niet geluk
kig te zijn met het uitblijven van de kabi
netsvisie.
Tuijnman weet de vertraging in de be
sluitvorming ondermeer aan het feit dat
de ministerraad 'n keer zonder de minis
ter president had moeten vergaderen. De
laatste weken vroegen bovendien begro-
tingsperikelen de nodige aandacht.
Tuijnman herhaalde nog eens het gege
ven dat de regeringsvisie een voorlopige
is. „We hebben de inspraak al achter de
rug via de Raad voor de Waterstaat, maar
de zeggenschap voor de burger is daar
mee niet afgelopen. Er komt een heel
democratisch vervolg op via de planologi
sche kernbeslissing waarbij iedereen die
bij de zaak is betrokken zijn zegje kan
doen. En uiteindelijk beslist natuurlijk het
parlement”.
Bevoort en Langstraat kregen van de
libejale minister te horen dat de belangen
van milieu-voorvechters en vissers door
het kabinet in de afweging worden meege-
-nn Eerstgenoemde had erop gcv.\-^.,
dat de belangen van milieuvrienden niet
altijd in geld zijn uit te drukken. Lang
straat herinnerde Tuijnman eraan dat de
visserijproductie in het Ijsselmeer in der
tig jaar tijd tot éénderde is teruggelopen”,
ondermeer als gevolg van alle waterstaat
kundige werken”.
Aan het slot van de bijeenkomst werden
de vijfduizend kaarten met handtekenin
gen uit de kunssenslopen van de actie
voerders overgeheveld in de grijze vuilnis
zakken van het departement. Volgens me
dedeling van Tuijman was dat geen sym
bolische daad. Hij verzekerde de afvaar
diging dat de collega’s in het kabinet op
korte termijn zullen worden ingelicht over
het resultaat van hun ééndaagse-actie.
Vorige week had de afvaardiging van de
regering-Moezorewa met uitzondering
van oud-premier Ian Smith al goedkeu
ring aan het voorstel verleend. Op dit
moment hebben de blanken 28 afgevaar-
digen in het nu honderd zetels tellende
parlement van Zimbabwe.
Het beraad in de Franse hoofdstad,
waaraan ook een vertegenwoordiging
van de Europese Gemeenschap deel
neemt, is politiek van niet te onder
schatten betekenis. De OPEC-landen,
die aan de vooravond van de Tokio-top
de ruwe-olieprijs tot minimaal 18 dol
lar per vat verhoogden, kijken met
belangstelling toe. Het Parijse overleg
moet duidelijk maken of de grote olie-
importeurs ernst willen maken met de
goede voornemens, die ze in de Japan
se hoofdstad op papier hebben gezet.
De enorme olieprijsverhoging in juni
kwam voort uit een tekort aan olie op
de wereldmarkt, voornamelijk als ge
volg van de flinke daling van de olie-
produktie in het Iran van na de revolu
tie van ayatollah Khomeiny. Het ver
schil tussen vraag en aanbod bedroeg
ongeveer anderhalf tot twee miljoen
vaten per dag. Het resultaat van de
Tokio-top was dat Saoedi-Arabië, de
grootste olieproducent ter wereld, de
voerder van het Patriottisch Front. „Zo
gauw dat grondwettelijk mogelijk is zul
len we natuurlijk deze regelingen afschaf
fen”, aldus de zegsman.
Aan de lach op hun gezicht te zien zijn de
soldaten er zeker van dat het de resten zijn van
een Israëlisch gevechtsvliegtuig. Maar of er
inderdaad Israëlische toestellen zijn neerge
haald was ook vandaag niet duidelijk.
Omgekeerd is het voor de EG van
belang Washington vast te pinnen op
het Tokio-cijfer van 8,5 miljoen vaten
per dag in 1985 als maximaal toegesta-
ne import in de Verenigde Staten.
welk tijdvak de streefcijfers over de
olie-importbeperking betrekking heb
ben: de jaren 1980-’85, zoals de Europe
se landen beloofden, of een streefdoel
voor alleen 1985, zoals uitdrukkelijk
voor Amerika, de grootste olie-impor-
teur, werd vastgesteld. In Bonn voelt
de regering nu ook meer voor 1985 als
„jaar van de waarheid”.
Andere landen, zoals West-Duitsland
en Groot-Brittannië, voelen meer voor
voortzetting van het energie-overleg in
breder kader, bij voorkeur het Interna
tionaal Energie Agentschap (IEA), de
schepping van Kissinger, waarvoor de
Franse regering zich echter nog steeds
allergisch betoont. Van het IEA zijn
alle westelijke landen lid. Ook in krin
gen van de Amerikaanse regering be
staat een voorkeur voor het IEA. Parijs
heeft al met tegenzin moeten accepte
ren dat IEA-directeur Ulf Lantzke bij
het overleg aanwezig zal zijn.
Volgens Israel zijn bij het luchtgevecht
vier Syrische straaljagers neergehaald.
Alle Israëlische toestellen keerden behou
den terug, aldus het militaire opperbevel
in Tel Aviv. Een Syrische militaire woord
voerder verklaarde daarentegen dat twee
Israëlische toestellen zijn neergestort en
dat de vier Syrische toestellen slechts wa
ren „geraakt”. „Syrische jagers onder
schepten Israëlische toestellen die bevol
kingscentra en vluchtelingenkampen in
de buurt van Damoer (ten zuiden van
Beiroet) bombardeerden, en verdreven ze
naar Israëlisch gebied”, aldus de Syrische
lezing; De radio van de rechtse falangisten
in Libanon meldde dat twee van de vier
Syrische piloten zich met hun schietstoel
in veiligheid wisten te stellen.
Eind juni deed zich eveneens een lucht
slag voor boven Libanees gebied. Daarbij
schoot Israel vijf Syrische MIG’s neer.
DIRECTIE: Damiate Pers b.v.
Mr. H. C. van der Mije
CANBERRA (AFP). Australië heeft
vandaag besloten tot uitbreiding van zijn
visserijzone tot 200 mijl uit de kusten en
de kusten van de Australische gebieden in
het Zuidpoolgebied.
LONDEN (Reuter). Sirhan Sirhan,
die in de VS gevangen zit wegens moord
op Robert Kennedy, heeft in een vandaag
gepubliceerd interview gezegd dat kolonel
Kadaffi van Libië hem onderdak heeft
aangeboden wanneer hij in 1984 in aan
merking komt voor vrijlating.
Hij zei in de Daily Mirror dat hij na
enige tijd vanuit Libië naar „Palestina”
wil gaan. „Ik wil weer deelnemen aan de
strijd voor de vrijheid van mijn geliefde
vaderland”, aldus Sirhan.
Volgens de Daily Mirror houdt Sirhan
nog steeds vol dat hij zich niet kan herin
neren hoe Kennedy werd doodgeschoten
omdat hij indertijd „in vervoering” ver
keerde. Die trance was veroorzaakt door
woede over de steun die de senator in de
campagne voor de democratische presi-
dentsvoordracht van 1968 aan Israel gaf.
Sirhan heeft geen spijt over het doden
van Kennedy, die „mij bedreigde, mijn
bestaan, mijn land, mijn Palestina, mijn
geliefde vaderland. Wat ik deed was een
politieke daad. Ik was het instrument”, zo
zei hij.
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm.: 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
HOOFDREDACTIE:
Jos L. Lodewijks
E. Koning
l
de
sti
or
lir
en
gil
i
en
Zi
ve
ne
ra
Ai
de
va
ni<
Ik
ge
bij
da
he
Ac
Or
die
ad
va
de
ov
hu
Mi
pk
tU!
de
pa
hu
de
ho
rei
ga
ak
Die verwachting sprak minister Tuijn
man van verkeer en waterstaat gistermid
dag uit tegenover drie tegenstanders van
drooglegging van het genoemde deel van
het IJsselmeer. Het trio kwam bij de be
windsman op bezoek om hem briefkaar
ten met vijfduizend handtekeningen te
bezorgen. Handtekeningen van mensen
die ruim twee weken geleden op een mani
festatie voor het behoud van de natte
Markerwaard in Volendam hun mening
bekend maakten.
Amerikaanse ministerie van Buitenland
se Zaken en voorts typeringen van Nixon,
verscheidene Amerikaanse ministers en
bekende figuren uit de wereldpolitiek.
Volgens Kissinger had Nixon zeer wei
nig vertrouwen in de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken Rogers.
Nixon stelde volgens Kissinger William P.
Rogers (Kissingers voorganger) aan het
hoofd van dit ministerie omdat deze geen
kaas had gegeten van de buitenlandse
politiek. Op die manier was het voor de
president gemakkelijker het ministerie
buitenspel te zetten, aldus Kissinger. Voor
de Russische leiders kan Kissinger in zijn
boek maar weinig waardering opbrengen.
Over de Russische minister van Buiten
landse Zaken Gromiko schrijft hij dat
deze vaak werd bespot. De Russische pre
sident Brezjnjev noemt hij „een menge
ling van bruutheid en warmte, sluwheid
en hartelijkheid”. Over wijlen premier
Zhou Enlai van China is Kissinger vol lof.
Hij prijst hem om zijn verbluffende fei
tenkennis. „Ik koesterde geen illusies over
het systeem dat hij vertegenwoordigde,
maar toen hij stierf voelde ik een groot
verdriet”. Over Mao Zedong: „Lang en
krachtig gebouwd voor een Chinees. Een
glimlach voor zijn bezoekers die tegelij
kertijd onderzoekend en enigszins spot
tend was. Zijn gestalte straalde uit, dat je
niet hoefde te proberen deze specialist in
de zwakke kanten en de gespletenheid
van de mens om de tuin te leiden”.
Het Patriottisch Front had zich tot nu
toe op het standpunt gesteld dat in de
verkiezingen geen onderscheid mocht
worden gemaakt tussen zwarten en blan
ken. Een woordvoerder van het Front
noemde het Britse plan om voor twintig
procent blanken in het nieuwe parlement
op te nemen een „racistisch voorstel”. Om
toch tot overeenstemming te komen is
men uiteindelijk toch met een blanke ver
tegenwoordiging akkoord gegaan, on
danks dat dit indruiste tegen „elk gevoel
van rechtvaardigheid”, aldus de woord-
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De VS hebben de luchtslag gisteren tussen Israëlische
en Syrische vliegtuigen boven Libanees grondgebied als een „gevaarlijke
ontwikkeling” en een „ongelukkige actie” bestempeld.
Volgens het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken in Washington
heeft Israel bij het luchtgevecht gebruik
gemaakt van straaljagers van het type F-
15. Die toestellen werden onlang door de
VS aan Israel geleverd onder de uitdruk
kelijke voorwaarde dat ze alleen mogen
worden gebruikt voor de verdediging van
het Israëlische luchtruim. Een woordvoer
der van het ministerie zei gisteren dat de
VS nog niet over voldoende gegevens be
schikken om te kunnen vaststellen of Is
rael gisteren in strijd met deze voorwaar
den heeft gehandeld.
op vreedzame wijze de onafhankelijkheid
ingingen, werden de zetels voor blanke en
Aziatische minderheden na enkele jaren
door de nieuwe heersers afgeschaft.
In ruil voor zijn goedkeuring aan de
Britse ontwerp-grondwet heeft regerings
leider Moezorewa geëist dat Groot-Brit
tannië de economische sancties tegen
Zimbabwe opheft. Nog niet duidelijk is of
Londen hierover concessies of toezeggin
gen heeft gedaan. De sancties werden in
1965 ingesteld, het jaar dat Ian Smith
eenzijdig de onafhankelijkheid van Rho-
desië uitriep om te voorkomen dat een
zwart meerderheidsbewind aan de macht
kwam.
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort. 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN:
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
perjaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De Amerikaanse
president Carter heeft het bewind van het
Middenamerikaanse Nicaragua militaire
hulp aangeboden. Over de omvang van de
hulp zijn geen mededelingen gedaan.
Carter deed zijn aanbod tijdens een
ontmoeting met twee leden van de nieuwe
junta van Nicaragua. De Verenigde Sta
ten willen onder meer sandinistische gu
errillastrijders op Amerikaanse bases in
Panama opleiden.
De junta van Nicaragua heeft al eerder
te kennen gegeven niet met een dergelijke
hulp akkoord te gaan. Het opleidingspro
gramma dat Washington voor ogen staat
is hetzelfde als dat van de Nationale Gar
de van de verdreven dictator Somoza.
Groot-Brittannië en het Patriottisch
Front hebben nog geen overeenstemming
bereikt over de periode waarin de blanke
vertegenwoordiging in het Zimbabwe-
parlement is vastgelegd. De Britten willen
een periode van tien jaar, Nkomo en Moe
gabe eisen vooralsnog dat de blanke zetels
op elk moment door een tweederde meer
derheid van het voor tachtig procent uit
zwarte parlementariërs bestaande parle
ment kunnen worden opgeheven.
Londen zou op een vooraf vastgestelde
periode aandringen om er van verzekerd
te zijn dat niet alle blanken op korte
termijn Zimbabwe verlaten. In andere
voormalige Britse kolonies in Afrika die
produktie tijdelijk met 1 miljoen bar
rels per dag opvoerde.
Na een kalme zomer is de situatie in
de olievoorziening vrijwel dezelfde als
vóór de omwenteling in Iran, vraag en
aanbod zijn ongeveer in evenwicht, de
voorraden zijn weer aangevuld, de fi
les voor de Amerikaanse benzinestati
ons allang weer verdwenen. Maar er
hoeft niet veel te gebeuren of er kan
opnieuw een crisis in de bevoorrading
ontstaan. Saoedi-Arabië zou bijvoor
beeld de produktie maar weinig behoe
ven te verlagen en de spanning op de
wereld-oliemarkt zou direct terug
keren.
In Parijs moeten de Tokio-zeven een
begin maken met de uitvoering van
hun afspraken. De moeilijkheid is dat
die afspraken niet erg duidelijk zijn.
Het slotcommuniqué van de Tokio-top
is een waar kunststuk van semantische
tweeslachtigheid, dat tal van interpre
taties toelaat. Belangrijkste vraag is op
14,80
42,60
f 56,50
167,70
220,50
0,75
Voor de kleine EG-landen en andere
staten die niet aan topconferenties van
de grote Zeven deelnemen (Australië
of Zweden, om er maar een paar te
noemen) zal het Parijse overleg ook
een antwoord moeten geven op de
vraag of dit onderonsje in de toekomst
zal worden voortgezet. Frankrijk
streeft naar een institutionalisering
van het energie-overleg met de andere
Tokio-deelnemers. Dat verklaart ook
waarom dit beraad in Parijs plaats
vindt, hoewel Japan nog steeds voorzit
ter van de Zeven is en Italië volgend
jaar de eer krijgt van het president
schap van deze exclusieve club van
regeringsleiders, als ze in Venetië bij
eenkomt.
Voorwaarden waaronder buitenlandse
vissersvaartuigen in die gebieden mogen
opereren, zullen later bekend worden
gemaakt.
In de Franse hoofdstad zullen de vier
grote EG-landen (West-Duitsland,
Frankrijk, Engeland en Italië) elk een
streefcijfer over de importbeperking
moeten noemen, zoals die ook binnen
de Europese Gemeenschap voor alle
Negen zullen worden opgesteld. Dit
gebeurt onder druk van Amerika, dat
elke deelnemer aan de Tokio-top aan
concrete cijfers wil kunnen houden.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. De Amerikaanse minis
ter Vance van Buitenlandse Zaken heeft
met zijn Russische collega Gromiko geen
overeenstemming bereikt over de Russi
sche gevechtseenheid op Cuba. Eerder
had Vance vijf (mislukte) besprekingen
gevoerd met de Russische ambassadeur
Dobrinin. Gromiko heeft verklaard dat
hij Vance donderdag opnieuw zal ont
moeten.
Volgens de regering in Moskou zijn er
geen Russische gevechtsmilitairen op Cu
ba, maar zelfs al zouden die er wel zijn,
heeft de Sovjet-Unie het volste recht para
te troepen op Cuba te stationeren.
Tussen de VS en de Sovjet-Unie bestaat
een overeenkomst waarin het de Russen
wordt toegestaan militairen op Cuba te
legeren. Alleen als Washington vindt dat
de aard en omvang van de Russische
troepen een bedreiging vormt voor de
Verenigde Staten, kan de Amerikaanse
regering eisen dat de betreffende Russi
sche militairen van Cuba verdwijnen.
or
Volgens Kissinger informeerde een
Russische functionaris aan het eind van
de zomer van 1970 bij de VS, of de in 1962
tussen Kennedy en Chroestsjov gemaakte
afspraak over de beëindiging van de Cu
baanse rakettencrisis van 1962 nog steeds
van kracht was. De VS heten weten, dat
het akkoord nog steeds gold, dat wil zeg
gen: het stationeren van offensieve kern
wapens op het eiland was nog steeds ver
boden. Drie weken later ontdekten de VS,
dat de Russen bezig waren met het bou
wen van een onderzeebootbasis op een
eiland bij de Cubaanse havenstad Cienfu-
egos, aldus Kissinger. Bovendien was op
dat moment volgens hem een Russisch
smaldeel met hulpschepen voor onder
zeeërs op weg naar Cuba. Amerikaanse
f U-2 spionagetoestellen signaleerden
I voorts (gecamoufleerde) Russische vlieg
tuigen van het type MIG op het eiland.
Nixon dreigde de Russen toen völgens
Kissinger met Amerikaans ingrijpen.
Daarbij liet de Amerikaanse president de
Russen wel de mogelijkheid hun gezicht te
redden, aldus Kissinger in zijn memoires.
Tenslotte trokken de Russen zich terug
en gaf de Russische ambassadeur in Was
hington, Dobrinin, de Amerikanen de ver
zekering dat geen basis voor onderzeeërs
op Cuba zouden worden gebouwd.
Kissinger heeft tweeënenhalf jaar ge
werkt aan zijn boek, dat meer dan 1500
pagina’s telt. Zijn relaas bevat tal van
anekdotes over de gang van zaken op het
r
