Naar niveau van vorig jaar
van caravan
omzet in
Ondernemers in
vervanger asbest
schildersbedrijf
tegen De Graaf
Brandschade in
eerste maanden
Bovag geeft
garantie op
reparatie
iets lager
eerste halfjaar
Onderzoek naar
Helpende hand
Vanaf 1 oktober
ra
21
ECONOMIE
SEPTEMBER
DONDERDAG 27
19 7 9
pompen en kompressoren
uit voorraad leverbaar
NEW YORK (ANP). De Shell Transport and Trading
Company verwacht dat de vraag naar olie in de niet-communis-
tische landen volgend jaar met 1,5 procent zal afnemen tot het
niveau van vorig jaar. Dit heeft de voorzitter van de raad van
commissarissen van Shell Transport and Trading en bestuurs
lid van de Koninklijke-Shell Groep, C. C. Pocock, verklaard in
een toespraak tot het Newyorkse genootschap van beléggingsa-
nalysten.
‘1
3
Shell-topman voorspelt
afneming vraag naar olie
flsen
rel
Kapitaal Wereldbank
ten goede van
armen
i
staan dan ook nog een flink aantal projec
ten in de agrarische sector op stapel.
in ons rechtsstelsel algemeen heersende
rechtsbeginsel van het schuldprincipe.
1.19
245.001
8.90
7.06
Zij is echter van plan in de komende
jaren meer aandacht te besteden aan pro
jecten in de energiesector gezien de voort
durende stijging van de olie-invoerreke-
ning van de Derde Wereld. In 1985 wil de
Bank tien procent of 1,5 miljard dollar
van het dan vermoedelijk uit te keren
totale bedrag besteden aan projecten die
de ontwikkeling van inheemse oliebron
nen beogen.
EINDHOVEN (ANP). De onderne
mers in het schildersbedrijf maken groot
bezwaar tegen het wetsontwerpvan
staatssecretaris De Graaf van Sociale Za
ken dat een hoofdaarinemer aansprake
lijk wil stellen voor het betalen van sociale
verzekeringspremies en loon- en omzetbe
lasting. Voorzitter Ph. J. Greep van het
Algemeen Verbond van Ondernemers in
het Schildersbedrijf (AVOS) zei dit giste
ren in Eindhoven op het tweedaagse jaar
lijkse congres van zijn verbond.
De kredieten van de IDA kwamen het
afgelopen boekjaar uitsluitend ten goede
aan de allerarmste landen van de wereld
met een gemiddeld inkomen van hooguit
580 dollar per hoofd van de bevolking.
Aan die norm „voldoen” ruim vijftig lan
den. Voor 105 projecten in 43 landen werd
3,02 miljard dollar beschikbaar gesteld
vergeleken met 2,31 miljard dollar voor 99
projecten in 1978. De IDA berekent de
ontvangende landen geen rente en vraagt
alleen een vergoeding voor administratie
kosten van 0,75 procent per jaar op het
uitgekeerde bedrag.
Het doorbreken van deze waarde bete
kent een fundamentele inbreuk op ons
rechtssysteem, meende de AVOS-voorzit-
ter.
De AVOS-voorzitter zei dat er wel een
regeling moet komen, maar dan een ande
re. Hij drong aan op een hoorzitting van
het parlement over het onderwerp „aan
sprakelijkheid”.
De Wereldbank werkt in de praktijk als
alle andere commerciële banken. Zij leent
(Van onze redactie economie)
RIJSWIJK (ZH). Alle caravanbedrij-
ven die bij de Bovag zijn aangesloten,
garanderen vanaf 1 oktober voor drie
maanden alle zelf verrichte en uitbestede
reparaties aan caravans. Ook geven zij
een garantie van zes maanden op gebruik
te caravans waarvan de koopprijs ten
minste 3000 of ten minste 50 procent van
de catalogusprijs heeft bedragen, zo be
richt de Bovag.
Sinds enige tijd gelden strengere regels
voor de verwerking van asbest. Als asbest
breekt, komen er vezels vrij, die kanker
kunnen veroorzaken. Het gebruik van as
best zelf is al lang verboden.
De Wereldbank werkt op het moment
aan vergroting van haar kapitaal om in de
komende jaren meer te kunnen uitlenen.
In juni ging de raad van bestuur akkoord
met plannen tot verdubbeling van het
huidige bedrag van 39,91 miljard dollar
aan ingeschreven kapitaal en reserves in
de periode 1980 tot en met 1985. Zij rekent
wel op tegenwerking van met name de
Verenigde Staten. Naar in kringen van de
Amerikaanse volksvertegenwoordiging is
vernomen gaan er zelfs stemmen op de
bijdrage van de VS van twintig procent
aan het kapitaal van de Wereldbank met
een kwart te beperken.
De Wereldbank heeft in het boekjaar
1979 een netto winst van 407 miljoen dol
lar geboekt vergeleken met een positief
saldo van 238 miljoen dollar in het jaar
daarvoor.
WASHINGTON (ANP). De We
reldbank en haar zusterorgnisatie
IDA (Internationale Ontwikkelings-
Associatie) hebben zich in het boek
jaar tot en met 30 juni gehouden aan
hun in 1973 geformuleerd uitgangs
punt om hun investeringen recht
streeks ten goede te laten komen aan
de arme bevolking in de ontwikke
lingslanden. In haar jaarverslag over
het boekjaar 1979 laat de Wereldbank
weten dat een kwart van de krediet-
hulp van Bank en IDA, 2,52 miljard
dollar, bestemd was voor agrarische
projecten en de ontwikkeling van de
plattelandsbevolking.
LEIDSCHENDAM (ANP). Minister
injaar (Volksgezondheid en Milieuhygië-
laa t onderzoeken of er een vervangend
fodukt kan worden gevonden voor as-
*st. Het onderzoek wordt verricht door
de Nederlandse Fabriek van Asbestpro-
dukten BV (NEFABAS) in Opsterhout,
dat daarvoor 175.000 gulden krijgt, aldus
een mededeling van het ministerie.
komen. Volgens de districtsbestuurder
waren het zeer moeilijke onderhandelin-
gen en is er vele uren gesproken.
De principe-overeenkomst mag echter
volgens Cuperus wel gezien worden. Het
betreft CAO’s in vier kartonfabrieken: De
Dollard in Nieuweschans, Ceres in Oude-
Pekela, Beukema en Co. in Hoogezand en
De Halm in Hoogkerk. Het gaat om in
totaal zo’n zeshonderd werknemers. De
vorige week werd onder leiding van actie-
leider Fré Meis het kartonbedrijf Brittan-
nia in Oude Pekela voor een dag gesloten.
De stakers wensten toen 160 gulden
schoon in de maand meer. Deze eis is
zeker niet overgenomen door de Indu
striebond FNV, terwijl de bond ook niet
van plan was om de CAO’s in de karton
die al afgesloten waren, zoals ook bij
Brittannia het geval was, open te breken.
Hero boekt meer
141.80
62.20
9,30
92.50
14.00
47.80
144,20
31.60l
70.30
44,50
89.10
32.00
63.70
102.00
114.00
84,00
102,00
68,70
123,50
(ADVERTENTIE)
Zwanenburg tel. 02907- 35 41
De Bank en de IDA hebben in het afge
lopen jaar samen 4,82 miljard dollar uit
betaald, de Bank nam 3,60 miljard voor
haar rekening en de IDA 1,22 miljard
tegen respectievelijk 2,79 en een toen te
leurstellende 1,06 miljard dollar.
Gezien de voortdurende verhogingen
van de olieprijzen en de daaruit voort
vloeiende groei van de olierekening van
„De staatssecretaris moet zijn huiswerk
overmaken”, concludeerde Greep. Het
wetsontwerp gaat geheel voorbij aan het
De garantie omvat montage-, herstel- en
onderhoudswerkzaamheden aan cara
vans, het aantal werkuren en de prijs van
verwerkte materialen, alsmede keurin
gen, waarbij de Bovag zich garant stelt
voor maximaal ƒ2000. Wanneer geschil
len ontstaan, kan de klant een beroep
doen op het bemiddelingsbureau van de
Bovag. Slaagt de bemiddeling niet, dan
kan de klant een geschillencommissie vra
gen een bindend advies uit te brengen.
Tegelijk wordt een garantie van zes
maanden gegeven op tweedehands aange
schafte caravans en omvat „geheel koste
loze” reparatie of vervanging van onder
delen, tot een maximum van het aankoop
bedrag van de caravan. Ook zullen de
aangesloten caravanbedrijven vanaf 1 ok
tober leverings- en betalingsvoorwaarden
hanteren die zijn afgeleid van de stan-
daardvoorwaarden van de Bovag, terwijl
de garantieregelingen zijn ontworpen in
overleg met de ANWB
In totaal zijn thans in Nederland 180
caravanbedrijven aangesloten bij de Bo
vag. Op 1 december vorig jaar zijn Bovag
en Nobeca (Bond van Nederlandse car-
vanbedrijven) gefuseerd, waarbij 130 be
drijven waren betrokken.
Verder zijn er Congresleden die aan
dringen op het stellen van voorwaarden
aan het verstrekken van Amerikaans geld
aan de Bank. Die voorwaarden hebben
dfen niet zozeer te maken met de aard van
de projecten als wel met het land waar de
projecten worden uitgevoerd. Zo willen
zij dat Cambodja, Vietnam en Cuba van
de lijst van ontvangers van Bankleningen
worden geschrapt. De Bank is echter
geenszins van plan dergelijke eisen in te
willigen en wijst die van de hand op grond
van hun politieke karakter. De Amerika
nen, zo zegt de Bank, gaan weer een
verkiezingsjaar tegemoet en politici doen
er alles aan om in de gunst van het kie
zersvolk te komen. Dat betekent meer
aandacht voor binnenlandse problemen.
De buitenlandse vraagstukken en dus ook
die van de Bank zijn daar ondergeschikt
aan.
erd
8,45
1.78
3,90
475,00
338,50
5,50
waringsverklaringen worden ingevoerd is i
voor de ondernemers in het schildersbe
drijf onaanvaardbaar.
De Wereldbank heeft in het afgelopen
I boekjaar 6,98 miljard dollar aan leningen
toegezegd voor 142 projecten in 44 landen
tegen 6,1 miljard dollar (voor 137 projec
ten) in 1978. Ofschoon er in 1979 minder
geld voor agrarische projecten ter be
schikking is gesteld dan in 1978 is het
aantal projecten met maar vier gedaald
tot 84. De Bank merkt op dat zij in 1978
acht landbouwprojecten steunde met een
krediet van elk meer dan 100 miljoen
dollar tegen in 1979 maar drie. Een en
ander wil echter niet zeggen dat dit soort
projecten buiten de financieringsboot van
de Bank dreigen te vallen. Landbouwpro
jecten vergen veel meer voorbereiding
dan bijvoorbeeld industriële projecten; er
De armste ontwikkelingslanden zijn
zwaar getroffen door de stijging van de
olieprijzen omdat zij geen geld hebben om
de hoge olierekening te betalen en boven
dien nauwelijks beschikken over ruimte
voor energiebesparing. Pocock noemde
het een dwingende noodzaak dat de ont
wikkelingslanden worden geholpen bij
het opsporen en het ontginnen van hun
binnenlandse energiereserves om daar
door hun afhankelijkheid van de olie-
import te verminderen.
Pocock was van mening dat de stijging
van de olieprijzen een belangrijke prikkel
is tot het investeren in de olie- en gasex
ploratie en in de ontwikkeling van alter
natieve energiebronnen. De huidige olie
prijs is hoog genoeg om de meeste nieuwe
investeringen in conventionele vormen
van energie te rechtvaardigen, mits de
overheden zich redelijk opstellen bij het
heffen van belasting. Met een redelijke
opstelling bedoelde Pocock dat de
overheid haar deel pas moet opeisen wan
neer de investeerders iets terug beginnen
te krijgen voor hun enorme begininveste-
ring én dat zij de investeerders in staat
moet stellen hun uitgaven in een periode
van kapitaalvermindering ten behoeve
van investeringen zo laag mogelijk te hou
den. De remmende factoren bij de ontwik
keling
zijn dè
aan mogelijk
toepassing en
ringsinvloed
maatregelen.
Een stijging van de olieprijzen zou ook
een prikkel moeten zijn voor het doen van
investeringen ter bevordering van doel
matigheid bij het energieverbruik, zo
dacht Pocock. Hij sprak liever van doel
matigheid bij het energieverbruik dan
van energiebesparing, aangezien energie
besparing de onaangename implicatie
van het aanhalen van de buikriem heeft
en naar zijn mening bovendien nauwe
lijks effect op lange termijn zal hebben.
Investeringen in vergroting van de effi
ciency bieden daarentegen het opwinden
de vooruitzicht van het scheppen van
nieuwe arbeidsplaatsen en zullen de eco
nomische groei eerder bevorderen dan
remmen, zo zei hij.
DEN HAAG (ANP). De schade door
brand in de maanden januari tot en met
april van dit jaar bedraagt voor zover
bekend 184.408.320 gulden. De schade in
diezelfde periode vorig jaar bedroeg
184.651.670 gulden.
In april deden zich in Nederland 2243
gevallen van brand voor. Daarbij kwa
men drie personen om het leven. 35 perso
nen raakten in die maand gewond bij
branden. De directe schade door brand
bedroeg in april 27.671.435 gulden.
In totaal waren er in april vijftig bran
den met een schade hoger dan 100.000
gulden. Van die branden met grote schade
was in zes gevallen de oorzaak spelen met
vuur of baldadigheid. In vier gevallen was
de oorzaak kortsluiting. In de helft van de
gevallen bleef de oorzaak onbekend.
BREDA (ANP). De omzet van NV
Hero Conserven heeft in het eerste half
jaar boven het niveau van vorig jaar gele
gen. Vooral de activiteiten op de Neder
landse thuismarkt laten volgens de direc
tie een gezonde ontwikkeling zien.
De strenge winter, waarmee het jaar
begon, leidde tot extra verkopen in erw
tensoep, maar had tegelijkertijd een nega
tieve invloed op de drankenverkopen in
de horecasector.
De omzetten van de dochtermaatschap
pij in West-Duitsland waren hoger dan in
de overeenkomstige periode van vorig
jaar. Als gevolg van de belangrijke in
spanningen, die Hero zich in deze op-
bouwperiode moet getroosten, dragen de
Westduitse activiteiten nog niet bij tot de
resultaten van de onderneming.
De zeer slechte zomer (met daardoor
sterke druk op de omzet van dranken) en
de scherpe prijsconcurrentie op alle
markten van Hero beïnvloedden het tem
po van het herstel van de resultaten, aldus
een tussentijds bericht.
Volgens de directie mag echter worden
verwacht dat de opgetreden verbeterin
gen zich zullen weerspiegelen in de resul
taten over dit gehele jaar.
Over vorig jaar leed Hero een verlies
van 668.545 bij een omet van 129.2 mln.
Ontwrichting van het bouwproces en
aantasting van de zelfstandigheid van alle
nevenbedrijfstakken in de bouwnijver
heid zijn volgens hem de gevolgen als de
voorstellen doorgaan. Invoering van
ketenaansprakelijkheid zonder dat vrij-
zelf geld op de kapitaalmarkt (vorig jaar
5,08 miljard dollar tegen 3,64 miljard in
1978) en berekent rente voor haar dien
sten. Het kapitaal van de Bank komt ech
ter van de lidstaten. Dat kapitaal was eind
juni 1979 37,42 miljard dollar groot. Het
Nederlandse aandeel daarin bedraagt
991,4 miljoen dollar. De in 1945 onder de
naam Internationale Bank voor Wereld-
opbouw en Ontwikkeling opgerichte
Bank telt op het ogenblik 134 leden. Het
afgelopen jaar meldden zich de Kaapver-
dische Eilanden en de Salomon Eilanden.
Principe-akkoord
over CAO karton
GRONINGEN (ANP). Werkgevers en werknemers hebben in principe een
CAO-akkoord bereikt voor een aantal Groninger kartonbedrijven waar nog
geen arbeidsovereenkomst was gesloten. Het is volgens districtsbestuurder
Jan Cuperus van de Industriebond FNV een overeenkomst geworden met
nadruk op een betere CAO-integratie. Dat betekent dat de laagstbetaalden in
de bedrijven erop vooruit zullen gaan.
Cuperus kon nauwelijks mededelingen
doen omdat de werkgevers het principe-
akkoord nog met hun achterban moeten
bespreken. Hij verwacht dat er vandaag
of morgen een definitieve uitspraak zal
Bouw gebruikt
veel kunststof
ROTTERDAM(ANP). Eenderde deel
van alle in Nederland gefabriceerde
kunststoffen vindt een bestemming in de
bouw. In ons land zijn ruim 20.000 mensen
werkzaam in 17 kunststof producerende
en ruim 250 kunststofverwerkende bedrij
ven. Met elkaar leveren zij jaarlijks een
produkt af ter waarde van ongeveer vier
miljard gulden, waarvan ongeveer 1,2 mil
jard in de bouw.
Dit heeft in Rotterdam de voorzitter van
de groep Bouw van de Nederlandse Ver-
eniging-Federatie voor Kunststoffen,
R.E.E. Slagbek, verklaard in een toe
spraak tijdens een bijeenkomst, waarin
minister Beelaerts van Blokland van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde-
ninv de audio-visuele presentatie „kunst
stoffen in de bouw” ten doop heeft ge
houden.
In tegenstelling tot andere takken van
industrie, worden in de bouwnijverheid
technologische vernieuwingen slechts
langzaam toegepast. Men wil over het
algemeen een zo groot mogelijke zeker
heid alvorens iets nieuws toe te passen,
meende ir. M. E. Zwarts, lector bouwkun
de aan de technische hogeschool Eindh
oven.
van nieuwe vormen van energie
zijn dè zeer lange periode die voorafgaat
worden van commerciële
de onzekerheid over rege-
en milieubeschermende
De gemiddelde stijging van de kostprijs
van ruwe olie met ongeveer acht dollar
per vat (van 159 liter) gedurende de eerste
helft van fdit jaar en de verhoging van het
produktieniveau door Saoedi-Arabië heb
ben de kans op ernstige krapte op de
oliemarkt in de komende winter vermin
derd, zo zei Pocock. Bij normale weersom
standigheden valt te verwachten dat de
olievoorraden in de niet-communistische
landen aan het eind van de winter weer
een redelijke omvang hebben. Pocock
dacht hierbij aan een totale voorraad van
ongeveer vier miljard vaten. Dat zou
twaalf procent meer zijn dan aan het eind
van de vorige winter, toen de voorraden
afzonderlijk klein waren.
Het is in wezen niet te voorspellen hoe
de aanbodsituatie zich zal ontwikkelen, zo
zei hij; Kort gezegd komt het erop neer dat
er weinig speelruimte is en dat onvoorzie
ne ontwikkelingen moeilijk kunnen wor
den opgevangen. Afgezien van de moge
lijkheid van nieuwe politieke beroering is
het niet duidelijk hoe de olieproducerende
landen zullen reageren op de te verwach
ten afneming van de vraag. Sommige lan
den zouden kunnen besluiten hun produk-
tie verder te beperken.
Ook de ontwikkeling aan de vraagzijde
is onzeker, zo verklaarde Pocock. De
prijsverhogingen zouden belangrijke ge
volgen kunnen hebben, maar er is weinig
bekend over het huidige niveau van de
voorraden van verbruikers en het is daar
om moeilijk voorspellingen te doen over
de reacties op een verruiming van het
aanbod. Pocock wees op een aantal psy-
chologisch-economische effecten die zou
den kunnen optreden. De zorgen van de
consument over de gevolgen van de infla
tie voor de koopkracht van zijn inkomen
zou een vermindering van de vraag met
nog meer dan de geraamde 1,5 procent
kunnen veroorzaken. Aan de andere kant
zou de vrees voor tekorten en voor een
verdere prijsstijging tot abnormale voor-
raadvorming voor de winter kunnen
leiden.
Ook de ontwikkeling van de oliesituatie
in het oostelijk blok is een onzekere fac
tor. Maar zelfs wanneer men vertrouwelij-
ke waarschuwingen voor grote olietekor
ten in de Comecon in de jaren tachtig niet
serieus neemt, staat het toch vast dat er
niet meer hoeft te worden gerekend op
een regelmatige stroom van bijna een
miljoen vaten olieprodukten per dag uit
de Sovjet-Unie naar West-Europa.
We moeten er dus op zijn voorbereid dat
de balans van vraag en aanbod in de
komende 18 maanden naar elk van beide
kanten kan doorslaan, zo zei Pocock.
Wanneer er geen evenwicht tussen vraag
en aanbod is zal dit onmiddellijk van
invloed zijn op de prijzen op de loco-
markt, en dergelijke gevolgen zijn in het
algemeen in beide richtingen onevenredig
groot. De meest realistische verwachting
is misschien nog dat een aantal belang
rijke olieproducerende landen bij een ver
mindering van de vraag en een bevredi
gend niveau van de voorraden, hun pro-
duktie dienovereenkomstig zullen ver
minderen. De komende twee jaar zal er
sprake zijn van een wankel evenwicht dat
gemakkelijk kan worden verstoord door
onvoorziene gebeurtenissen.
Wat betreft de vooruitzichten op lange
termijn zei Pocock dat de olieverbruiken-
de wereld tot het besef is gekomen van de
mogelijkheid van een crisis. Hij noemde
de vijf jaren na 1974 een periode van
gemiste kansen. Overduidelijke tekenen
van de nadering van grote energieproble
men zijn toen genegeerd en de oliever-
bruikende landen hebben zorgeloos geno
ten van een voortdurende daling van de
reële olieprijs in plaats van zich bezig te
houden met de ontwikkeling van alterna
tieve energiebronnen en met energiebes
paring. Op de economische topconferen
tie is de noodzaak hiertoe eigenlijk erkend
emde tekorten die zijn opgetreden hebben
nu ook de ogen van de individuele burger
geopend, zo zei Pocock.
de derde-wereldlanden is de Wereldbank
tot het besef gekomen van de noodzaak
tot uitbreiding van haar hulp in de ener
giesector. Terwijl in het afgelopen jaar
voor vier energieprojecten die vooral met
de produktie van olie en aardgas te maken
hadden, 112,4 miljoen gulden is toegezegd,
wil de Bank het komende jaar 750 miljoen
dollar voor acht projecten uitgeven en in
1983 niet minder dan 1,5 miljard dollar
voor 83 projecten. Dat bedrag komt
overeen met tien procent van het totale
bedrag van de dan te verstrekken lenin
gen. In de afgelopen twee jaar zette de
Bank al meer personeel in ten behoeve
van energieprojecten, raadpleegde olie
maatschappijen en stuurde deskundigen
naar landen met veelbelovende energie
projecten. De Bank liet derhalve niets aan
het toeval over om zich te bekwamen op
dit terrein. Zij liet wel doorschemeren het
voorlopig te willen houden op conventio
nele projecten en 'in experimenten met
bijvoorbeeld het gebruiken van graan
voor de produktie van benzine nog geen
brood te zien.
50,10
37,70
44.00
28.40
166.30
119.00
72.00
43.70
132.00
40.60
54.40
57,00
66.50
54.00
132.00
47.60
54.00
145.00
57.50
50.50
3.60
52,00
68.00
82.00
55,00
151,30
47.50
55,50
124,00
37,80
49.50
92.80
66.50
96.20
48.60
32.90
95.20
128,00
51,30
59,10
188.50
e 37,00
83.00
139.50
46.00
42.00
39,30
57,50
280,00
690,00
194,00
160,00
310.00
ïh Prinses Beatrix kwam gisteren de 3-jarige Maria van Vroonhoven te hulp bij hei in elkaar
zetten van een poppewagen. Het meisje had het wagentje gewonnen met een tekenwed
strijd ter gelegenheid van de opening (door prinses Beatrix) van het nieuwe gebouw van het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in Heerlen.
