W. -Duitsland
it
In verband met Russen op Cuba
Rehabilitatie
Voor stationering raketten
Parlement Iran
onder toezicht
Auschwitz-boek
Brezjnjev waarschuwt
westelijke landen
sluit grens
voor varkens
Veroordeling
tot lezen van
Ben Bella krijgt
vrijheid terug
van aartsvijand
Mao Tse-toeng
Korporaal
„baalde”
IMF wil eigen munt
inplaats van dollar
geestelijken
fc 'U-w
I
Salisbury meldt
vernietiging
basis Moegabe
Schadevergoeding
voor klappen van
man of vader
Hongaarse soldaat
krijgt doodstraf
Dode na explosie
schip op Kreta
Vers vlees
Marktplaats
Lui wieltje
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
DINSDAG 2 OKTOBER
19 7 9
door Nico Scheepmaker
oest
Bij viering revolutie
iwet
ers
ffen
erk
vel
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. De
Amerikaanse president Car
ter heeft aangekondigd dat in
verband met de aanwezigheid
van 2.000 a 3.000 Russische mi
litairen op Cuba een speciale
gevechtseenheid voor het Ca
ribisch Gebied zal worden ge
vormd en het aantal militaire
oefeningen rond Cuba zal
worden opgevoerd.
'7-1
ïFy
I FF
trijfel
Carter stuurt troepen
Caribisch gebied
naar
w? «l
at de
kom-
izien-
:ullen
net is
terwijl
of uit
tomen
onder
geling
latkist
e ver-
ekken
het weekeinde met Nederland over deze
kwestie had onderhandeld, zonder een
aanvaardbaar resultaat te bereiken.
Anders dan in de bondsrepubliek, waar
De Bondsrepubliek is een van de be
langrijkste afnemers van Nederlands var
kensvlees. Jaarlijks worden ongeveer een
miljoen hele varkens en een half miljoen
geslachte met een waarde van ruim een
miljard gulden aan de bodfrepubliek gele
verd.
elk geslacht varken door een dierenarts
op trichinen moet worden onderzocht, ge
beurt dat in Nederland alleen steekproefs
gewijze bij één procent van alle geslachte
dieren. Dit is naar de mening van deskun
digen in Bonn te weinig om trichinen-vrij
vlees te kunnen garanderen.
Brezjnjev uitte de waarschuwing bij de
ontvangst van een werkgroep van de Soci
alistische Internationale die zich kwam
LONDEN (AFP). In Groot-Brit-
tannië zullen geslagen vrouwen en kin
deren schadevergoeding kunnen krij
gen als tegen de man of vader die de
klappen uitdeelde vervolging is inge
steld.
Voor een gebroken neus zal 225 pond
(ruim 900 gulden) moeten worden be
taald, voor twee gebroken voortanden
400 pond en voor verlies van een oog
6000 pond. De schadevergoeding wordt
voorlopig voor onbepaalde tijd bij wij
ze van proef gegeven.
oriënteren over het ontwapeningsvraag-
stuk.
De president zei dat zijn land niet an
ders doet dan zijn defensie verzekeren
„hetgeen absoluut onontbeerlijk is”. Hij
beschuldigde de westelijke landen ervan
„alle mogelijke voorwendselen te gebrui
ken om werkelijke akkoorden over de
ontwapening te voorkomen” en voegde
daaraan toe dat de Sovjet-Unie niemand
bedreigt.
Tot de delegatie van de Socialistische
Internationale behoort ook de Nederland
se oud-minister van Buitenlandse Zaken
Max van der Stoel. Brezjnjev sprak niet
over de mobiele SS-20 raketten die de
Russen hebben ontwikkeld in antwoord
waarop het Navo-bondgenootschap de
stationering van de Amerikaanse „Per
shing”-raket in Europa overweegt.
Secretaris-generaal Bernt Carlsson van
de Socialistische Internationale wees erop
dat het bezoek aan de Sovjet-Unie het
eerste van deze aard is en sprak van een
„historisch karakter”. De komende twee
dagen, zal de delegatie met specialisten
van het centrale partijcomité over het
ontwapeningsvraagstuk spreken.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. De voormalige president
van Algerije, de nu 63-jarige Ben Bella,
krijgt weer volledige bewegingsvrijheid in
zijn land. Welingelichte bronnen in Alge
rije hebben dit gisteren meegedeeld.
Begin juli werd Ben Bella uit de gevan
genis vrijgelaten en kreeg hij beperkte
bewegingsvrijheid in zijn geboortedorp
M'sila. Hij was in 1965 afgezet bij een
staatsgreep door de vorig jaar overleden
Haouri Boumédienne en daarna gevan
gen gezet.
Het Interim Comité van het fonds be
sprak de kwestie gisteren in de Joegosla
vische hoofdstad Belgrado waar de jaar
vergadering van het IMF plaatsvindt. Er
wordt al geruime tijd gezocht naar ver
vanging van de dollar in de wereldhandel.
Vroeger gebeurde dit omdat men een te
kort aan dollars vreesde door de uitbrei
ding van de handel en tegenwoordig om
dat er teveel dollars zijn in de wereld door
de tekorten op de Amerikaanse handels-
balans. Dit veroorzaakt telkens nieuwe
dollarcrises.
Eén poging van ontwikkelingslanden
om een delegatie van de Palestijnse be
vrijdingsbeweging PLO als waarnemer
toe te laten bij de IMF-conferentie in
Belgrado is gisteren mislukt. Wel werd in
voorbereidende besprekingen de moge
lijkheid geopend om de PLO volgend jaar
als waarnemer toe te laten.
Het ziet er naar uit dat de IMF-jaarver
gadering zich grotendeels zal bezighou
den met de stabiliteit van de wisselkoer
sen in ht algemeen en van de dollar in het
bijzonder. Voorafgaande aan de vergade
ring hielden de Verenigde Staten en West-
Duitsland in het weekeinde in Hamburg
een bijeenkomst over economische en mo
netaire aangelegenheden.
In een gezamenlijke verklaring zeiden
de beide landen gisteren vastbesloten te
zijn op te treden tegen ongerechtvaardig
de, schoksgewijze schommelingen op de
wisselmarkt. „Wanneer ingrijpen noodza
kelijk is zal dit snel en in nauwe samen
werking plaats vinden”, aldus de verkla
ring.
De Westduitse minister van Financiën
Matthofer zei zondag in Belgrado dat de
dollar op het ogenblik ten opzichte van de
Westduitse mark ruim twintig percent
wordt ondergewaardeerd. Volgens de mi
nister is slechts een kleine ingreep nodig
om de koers van de Amerikaanse munt op
de wisselmarkten te stabiliseren.
:ware
n het
it uit
lat in
iplete
uto’s,
ie en
naar
>rdie-
;rond
scha-
1. De
„Het publiek geeft de voorkeur aan het
kopen van vers vlees bij de slager, boven
het verpakte vlees in de supermarkt. In
deze supermarkten worden vleesvitrines
met verpakt vlees steeds meer vervangen
door ambachtelijke slagersafdelingen”,
heeft de heer A. P. Goossens, vice-voorzit-
ter van het bedrijfschap Slagersbedrijf
bij de viering van het 25-jarig bestaan van
het schap gezegd.
In de beginjaren van het schap bestond
de vrees dat de supermarkten de traditio
nele vleesverkoop zouden doen verdwij
nen, maar zie, wat gebeurde? In de super
markt kwam een vleeswinkeltje, zeg maar
een behoorlijk uit de kluiten gewassen
slagerij, met meer verkoopsters en uitbe-
ners achter de toonbank en zichtbaar op
de achtergrond dan de buurtslagerij zich
ooit kon veroorloven.
De varkens komen na u via het tourni-
quetje de supermarkt binnen, en gaan er
als varkenshaasje in uw boodschappen-
mandje via de kassa weer uit: zo vers is
tegenwoordig het vlees in de supermarkt.
Dat zou tot blijdschap stemmen, als we
voor dat doel supermarkten hadden uitge
vonden. Maar die wilden toch juist dat we
vlugger opschoten? Vroeger moest je
eerst naar de slager, daar wachten, zijn
kwinkslagen retourneren, je boodschap
pen oplepelen, en dan weer wachten tot
hij het biefstukje („niet plat geslagen als
tublieft”) had af gesneden, het hart voor
de poes in blokjes had gehakt, en de lever
zonder spekjes had afgesneden. „Doeg!”.
En dan ging je naar de melkboer, die
toen nog geen melkman of SRV-man heet
te. Wachten op je beurt, een half pond
kaas werd afgewogen („mag het iets meer
zijn?” „Ja hoor, als ik maar niet meer
hoef te betalen”), de pakken melk had je
zelf al gepakt, evenals het pak vlokken-
feest, „anders nog iets van uw dienst?”,
betalen en snel wegwezen, naar de groen
teman.
Kinderen die vóór mogen omdat ze
haast hebben en toch alleen maar zo’n
ingevroren ijshoorntje willen waarin hele
maal onderin nog een toverbal voor de
apotheose zorgt, en dan ben je tenslotte
aan de beurt. Drie pond prei („zal ik het
groen er afsnijden?” „Ja, doet u dat
maar”), een kilo kruimige aardappels en
een halve liter jus. Hebben we nu alles
gehad? O nee, de bakker, gauw gauw,
anders is de Allison op, de Allisin is altijd
op, die is blijkbaar gerantsoeneerd zonder
dat we dat van de regering mogen weten,
anders zou er na elven toch ook nog wel
eens Allison zijn.
„Mag ik een Rotterdammertje van u?”.
O jé, die mevrouw gaat dus voor, nou laat
maar gaan, die andere juffrouw slaat de
kassa al aan. „Wie volgt?”. Ik schep adem
en zeg: „Mag ik ’n maar die andere
mevrouw heeft al „Een half wit” geroe
pen. De juffrouw achter de toonbank
kijkt vragend van haar naar mij. „Ik laat
uit principe altijd maar één dame voor
dringen, en u bent al de tweede”, zegik
minzaam, en ik word geholpen.
CDA
'aarin
kking
s van
orden
orstel
■il het
leden
lenge-
er de
rnbe-
Ka-
3osi-
ner-
ter-
-oep
het
:pn
Lijke
idse
■cre-
t zij
i ge-
Ivo-
den
SALISBURY (Reuter). Het leger
van Zimbabwe heeft vorige week de
belangrijkste basis van het Patriottisch
Front in Mozambique vernietigd. Woord
voerders in Salisbury verklaarden giste
ren dat er ongeveer duizend guerrillastrij
ders van Robert Moegabe waren gelegerd.
Verslaggevers die naar de basis werden
gebracht kregen te horen dat het kamp
buitengewoon intelligent was aangelegd,
vermoedelijk met hulp van Russische ad
viseurs. Men gaf geen officiële cijfers van
het aantal doden onder de guerrillastrij
ders. Volgens het Zuidafrikaanse dagblad
The Johannesburg Star zouden het er 500
zijn. De troepen uit Zimbabwe hadden
volgens de krant twee man verloren.
Op de conferentie over de toekomst van
Zimbabwe in Londen bestaan nog steeds
„nogal aanzienlijke” verschillen tussen de
afvaardigingen van het Patriottisch Front
en van premier Moezorewa. Volgens een
woordvoerder van minister van Buiten
landse Zaken Carrington wil deze niette
min morgen een „verfijnde versie” van
het grondwetsvoorstel presenteren.
Zo was het vroeger, in de ijstijd van de
supermarkt, maar tegenwoordig is het
anders. Je rijdt met je karretje naar de
groenteafdeling, trekt een nummertje en
wacht. Eén jongen helpt de mensen aan
een kilo andijvie. Daarna loop je naar de
afdeling vleeswaren, trekt een nummertje
en wacht. Een béétje supermarkt heeft
tegënwoordig ook een apart kaaswinkel
tje binnen zijn wallen, nummertje trekken
en wachten. De langste rij staat bij de
broodafdeling, maar die verkoopt dan
ook Toerkistan. Wachten, omhoog kijken,
tot je nummer komt. De supermarkt is
gewoon weer een overdekte marktplaats
geworden, zoals je dat nog in de Balkan-
landen hebt. Zodra je eerst een nummer
tje moet trekken voordat je in de rij voor
de kasse mag gaan staan, houd ik de
supermarkt voor gezien. Nog even, dan is
het zover.
t het
teren
ffen-
rden
van
veer-
g be-
egels
>ude-
Een
s dat
>eten
il en
van
fase,
;den,
nnen
zie-
Uren was je op die manier kwijt. Toege
geven, je kwam nog eens onder de men
sen, en je hoorde nog eens wat uit de
omgeving, maar was dat de opzet van je
boodschappentocht? Mij is wel eens ver
teld dat de gepensioneerden in eeh klein
dorp de gewoonte hadden eerst naar de
slager te gaan, het vlees naar huis te
brengen, daarna naar de bakker te wan
delen, het brood naar huis te brengen,
vervolgens naar de melkboer te gaan, de
fles melk naar huis te brengen om ten
slotte naar de groenteman te gaan, zodat
ze gedurende de hele ochtend iets omhan
den hadden, maar ik ben nog niet gepensi
oneerd. Daarom heb ik nooit een hekel
gehad aan die supermarkten, waar je met
een karretje met altijd één lui wieltje
langs alle schappen loopt, en alle diep
vrieskisten, zodat je bij de finish alleen
nog maar een tijd hoeft te wachten bij de
kassa.
Altijd dezelfde tijd, zoals u weet, want
als het druk is staan er bij alle acht kassa’s
rijtjes van zeven mensen, en als het stil is
staan er bij de twee kassa’s ook rijtjes van
zeven mensen. Er is dan even het zenuw
slopende wedstrijdelement achter welke
rij je je zal aansluiten, achter die rij met
meer mensen met zo te zien minder in hun
wagentje, of achter die rij met een paar
mensen die blijkbaar meteen voor de hele
herfst hebben ingekocht? Meestal verlies
je.
het
[iste-
den.
voor
i op-
ege-
mdi-
laris
wer
eld
voer
den.
dko-
en
i de
stra
aoet
3 hij
een
r de
■ren
een
:un-
jals
gen
vol-
een
nle-
uit-
zijn
van
ren
en.
KHANIA. Bij een ontploffing van een
schip in de haven van Souda op Kreta, is
gisteren een man om het leven gekomen.
Zeker 115 mensen raakten gewond, van
wie 25 ernstig.
De materiële schade na de explosie was
enorm. Meer dan duizend auto’s werden
beschadigd, terwijl daken en deuren van
huizen door de lucht vlogen. Veel bewo
ners van Souda moesten de nacht in ten
ten doorbrengen.
De oorzaak van de brand die aan de
ontploffing voorafging is nog niet bekend.
Het schip vervoerde gas. benzine en ex-
(Van onze redactie buitenland)
HAMBURG. Een 20-jarige korpo
raal van het Westduitse leger heeft
gisteren paniek gezaaid door met hoge
snelheid in een zwaar pantservoertuig
door het drukke centrum van Ham
burg te denderen.
Pas na een lange achtervolging werd
de amokmaker tot stoppen gedwon
gen, toen hij zich klem reed in een file.
Vier mensen raakten gewond, terwijl
verscheidene voertuigen zwaar wer
den beschadigd.
Van twee auto’s reed de korporaal
met zijn pantservoertuig de zijkanten
af, maar de inzittenden kwamen met
de schrik vrij. Gevraagd naar de reden
van zijn „uitstapje”, zei de korporaal,
die licht onder invloed verkeerde, dat
hij „baalde van alles”.
(Van onze redactie buitenland)
FRANKFURT. Een rechtbank in het
Westduitse Frankfurt heeft twee 17-jarige
jongens opgedragen een boek te lezen
over Auschwitz, een van de grootste ver-
nietingskampen van Hitler. De jongelui
werden door de rechtbank schuldig be
vonden aan het verspreiden van nazi-pro-
paganda. Volgens de rechtbank hadden
de twee in Frankfurt pamfletten ver
spreid, waar in werd opgeroepen tot
„dood en vernietinging van alle buitenlan
ders en joden
Ze kregen opdracht het boek „Anus
Mundi - vijf jaar in Auschwitz” te lezen,
geschreven door de Poolse gevangene
Wieslav Kielar, die in het kamp verbleef.
Binnen drie maanden moeten ze recht
bank een uittreksel van het boek overhan
digen.
Rhodesische soldaten ondervragen drie
mannen die zijn opgepakt bij een bevoorra-
dingsbasis van de Zimbabwe African National
Liberation Army (ZANLA) van Moegabe in Mo
zambique.
MOSKOU (AFP). De Russische president Leonid Brezjnjev heeft de
westelijke landen gisteren gewaarschuwd dat „zij met vuur spelen” door te
overwegen nieuwe Amerikaanse raketten in Europa te stationeren waarmee
de Sovjet-Unie kan worden bereikt.
(Van onze redactie buitenland)
Peking, bij de viering van de dertigste
verjaardag van de Chinese communisti
sche revolutie gisteren, blijkt de voormali
ge president Liu Shaoqi postuum te zijn
gerehabiliteerd. Hij was een van de groot
ste tegenstanders van Mao Tse-toeng en
werd afgezet tijdens de Culturele Revolu
tie aan het eind van de jaren zestig.
Zijn rehabilitatie bleek bij de opening
van een tentoonstelling over dertig jaar
geschiedenis van de Chinese communisti
sche partij. Op een reusachtig tableau
staat de ex-president levensgroot afge-
beeld aan de zijde van oud-premier Chou
Enlai.
De Chinese kranten berichtten gisteren
over een banket dat staats- en partijleider
Hua Guofeng aanbood aan vierduizend
mensen. Verder had het Centrale Comité
van de communistische partij in het week
einde een lofzang gepubliceerd op de ge
schiedenis van de revolutie. Mao Tse-
toeng werd hierin opvallend weinig ge
noemd. Wel werd uitgebreid gewag ge
maakt van foute beslissingen van de voor
malige Chinese leider.
Een artikel gisteren in de Pravda, het
orgaan van de Russische communistische
partij, was naar het oordeel van politieke
waarnemers opvallend positief over de
Chinese revolutie. In het artikel klonk ook
door dat de delegaties van beide landen,
die momenteel in Moskou onderhandelen
over een conferentie om de betrekkingen
te verbeteren, het wellicht eens kunnen
worden over een agenda voor een derge
lijke bijeenkomst.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Het toekomstig parle
ment in Iran zal onder toezicht komen van
een groep geestelijken en islamitische ju
risten. Deze krijgen een recht van veto op
alle besluiten van de volksvertegenwoor
diging. De raad van deskundigen voor de
nieuwe grondwet is het gisteren over deze
kwestie eens geworden.
Zes door de opperste religieuze leider
(ayatollah Khomeini, red.) benoemde
geestelijken en zes door het parlement
benoemde juristen zullen alle wetten toet
sen aan de islamitische wetten en de
grondwet.
De raad van deskundigen, waarin de
geestelijkheid de boventoon voert, zou de
ze week zijn werkzaamheden afronden.
Men heeft echter een maand respijt gekre
gen, omdat nog maar de helft van de
nieuwe grondwet is behandeld. Als de
raad klaar is volgt een
BOEDAPEST (AFP). In de Hongaarse
hoofdstad Boedapest is een soldaat ter
dood veroordeeld wegens desertie en het
verwonden van een politieman. De sol
daat, Karoly Dobia, was op 22 juli van dit
jaar uit het leger verdwenen en had daar
na enkele schoten gelost op een politie
man die hem zijn papieren vroeg. De
veroordeelde kan in hoger beroep gaan.
In een nationale radio- en televisierede
verklaarde Carter gisteravond dat „op het
hoogste niveau” van de Sovjet-Unie
aangenomen wordt president Brezjn
jev de garantie is gegeven dat de Russi
sche soldaten op Cuba geen bedreiging
voor de VS vormen of zullen vormen.
Een woordvoerder van het Witte Huis
kondigde gisteren het regeringsbesluit
aan dat de Amerikaanse marinebasis op
Cuba, Guantanamo, binnen twee weken
met 1500 mariniers zal worden versterkt.
Niet duidelijk is of de vestiging van deze
eenheid een permanent karakter heeft.
De speciale troepen voor het Caribisch
gebied zullen worden gestationeerd in
Key West in de staat Florida, de meest
zuidelijke punt van de VS, een kleine
200 kilometer van Cuba. Om de Russi
sche en Cubaanse activiteiten op Cuba
beter in de gaten te kunnen houden zal
onder meer het aantal spionagevluchten
boven het eiland worden opgevoerd. Ook
zal het scheepvaartverkeer tussen de Sov
jet-Unie en Cuba intensiever worden ga
degeslagen.
In zijn toespraak benadrukte president
Carter dat de aanwezigheid van de Russi
sche militairen op Cuba geen crisissfeer te
weeg heeft gebracht. De kwestie is vol
gens hem zeker geen reden om terug te
keren naar de Koude Oorlog, zoals die in
1962 woedde tijdens de eerste Cuba-crisis.
Carter verklaarde in zijn rede nadruk
kelijk dat met het SALT-2-verdrag ter
beperking van de strategische bewape
ning tussen de VS en de Sovjet-Unie, geen
politiek spel mag worden gespeeld. Carter
riep het Amerikaanse Congres op het ver
drag goed te keuren. „Voor sommige men
sen kan een confrontatie emotioneel be
vredigend zijn voor een paar dagen of
weken, maar het zou schadelijk zijn voor
het nationale belang en de veiligheid van
de Verenigde Staten,” aldus Carter.
„Overtuigend bewijsmateriaal” toont
volgens de president aan dat de Russische
troepen op Cuba zijn georganiseerd tot
een gevechtseenheid en dat deze is bewa
pend met „ongeveer veertig tanks en an
der modern militair materieel”. De een
heid is volgens Carter geen aanvalsmacht
en niet in staat een aanval op het Ameri
kaanse vasteland uit te voeren. De troe
pen vormen volgens de president ook
geen nucleaire bedreiging.
Zowel de Sovjet-Unie als Cuba hebben
verklaard dat de Russische militairen al
leen op Cuba zijn gestationeerd om Cuba
nen op te leiden. In een interview met de
Amerikaanse televjsie verklaarde de Cu
baanse president Castro zondag dat de
huidige situatie op geen enkele manier is
te vergelijken met die van 1962. Toen
waren er volgens Castro ruim 40.000 Rus
sische militairen op Cuba, 28 squadrons
bommenwerpers en tientallen kernra-
ketten.
President Carter kondigde in zijn natio
nale radio- en televisietoespraak aan dat
de VS meer economische steun zal verle
nen aan landen in het Caribisch Gebied.
De Amerikaanse regering wil, aldus Car
ter, op die manier er toe bijdragen dat
landen vriendschappelijke banden met
Washington blijven behouden en niet in
communistische handen vallen.
(Van onze redactie buitenland)
BELGRODO. Het Internationale Monetaire Fonds (IMF) heeft opnieuw
een stap gezet op weg naar vervanging van de Amerikaanse dollar als
munteenheid voor de wereldhandel. Het Interim Comité bereikte gisteren
overeenstemming over invoering van een substitutierekening, waarin leden
van het IMF dollars kunnen storten in ruil voor een munt die het fonds
uitgeeft.
(Van onze redactie buitenland)
BONN. De Westduitse douane heeft
opdracht gekregen de invoer van Neder
lands varkensvlees vanaf vandaag volle
dig te stoppen als de Nederlandse instan
ties geen gevolg geven aan de Westduitse
eis de veterinaire controle op trichinen
(kleine, parasitaire wormpjes) te verbete-
ref. Dit werd gisteren in Bonn bekendge
maakt, nadat Nederland niet had toege
zegd de controles volgens de bepalingen
van de Westduitse warenwet uit te voeren.
Een woordvoerder van het ministerie
voor Landbouw en Voedselvoorziening in
Bonn verklaarde, dat men in Brussel tot
9
t F X,
.- X
over de grondwet.
