Vrouw tussen hond en wolf ontloopt het hete hangijzer
Film
Kunstfilms in
de Toneelschuur
amstcrdam
filmhuizen
hciarlem
Kinderachtig gedoe
in The Main Event
Chinatown: perfect detective
verhaal van Roman Polanski
Wolkers blijft weg
van filmpremière
Kort Amerikaans
Parodie op vlot-gemaakte produkties in Hollywod Boulevard
'S
Streisand en O’Neal in niemandalletje
Parodie
Dierensprookje
Engelse films
Ma
FILM
VRIJDAG
19 7 9
5
14
Charles Boost
4
>0
>0
iO
r
5
OKTOBER
D-
>O
0
Filmweefc
Arnhem
1979
In tegenstelling tot vorige keren toen de neiging
bestond Filmweek Arnhem officieel te openen
met een luchtige publieksfilm en ook op de slui-
tingsavond niet met al te zwaar geschut te komen,
is dit jaar met die traditie gebroken en stond
afgelopen woensdag bij de feestelijke opening
van de 12de Internationale Filmweek Arnhem de
Italiaanse film „La Luna” van Bernardo Bertoluc
ci, op het programma; terwijl het festival woens
dag avond 10 oktober besloten zal worden met de
Nederlandse film „Kort Amerikaans” van Guido
Pieters naar de roman van Jan Wolkers.
Twee opmerkelijke films dus
als omlijsting van een gevarieerd
programma dat in Rembrandt
loopt, terwijl in het vlakbij gele
gen Luxe het zogeheten alterna
tieve produkt aan bod komt,
woensdagavond ingeleid door
Pirn de la Parra „Dirty Picture”.
Over beide openingsfilms later
meer.
4
h
siden,
Festival breekt met
traat-
irlem,
traat-
>oedi-
’14.
Ryan O'Neal en Barbra Streisand in The Main Event.
Luxe, die de films vertoont waarvoor in
Hoopvolle filmstarlets" in Hollywood Boulevard (Boxy).
■ü- Boven: Een karikatuur van Eisenstein van
eigen hand.
'os
ge
iet
Aan „The Main Event” zijn wel namen
van enig gezag verbonden. Allereerst de
namen van de hoofdrolspelers, Barbra
Streisand en Ryan O’Neal en vervolgens
van regisseur Howard Zieff, die „House
Calls” met Walter Mattau gemaakt heeft
en de parodie op de western „Hearts of
the West” met Jeff Bridges en Alan Arkin.
In het wat opzichtig bedachte verhaaltje
dat hij nu verfilmd heeft, speelt Barbra
een elegante vrouw die in de parfumbusi-
ness goed verdiend heeft, niettemin fail
liet gaat en dan ontdekt dat haar enige
bron van inkomsten een jonge bokser is,
„Hollywood Boulevard” is voor inge
wijden een mooie parodie op het Holly
wood van de B.- en C-films, de snel en
vlot gemaakte produkties die met enige
moeite toch nog winstgevend kunnen
worden. Candy Wednesday is een van
voor een echtscheiding te verzamelen.
Maar zo eenvoudig liggen de zaken niet
en privé-detective Gittes raakt verzeild
in een weinig frisse familie-affaire waar
in John Huston en Fay Dunaway de toon
aangeven.
chard Adams „Watership down”, een
allegorisch dierensprookje.
Het verhaal gaat over een groep konij
nen dat zich bedreigd voelt door de
opdringende stad en tijdig hun natuur
reservaat verlaten op zoek naar veiliger
woongebied. Dat levert dramatische
avonturen op, vooral als er naar wijfjes
gezocht moet worden om de kolonie
voor totale ondergang te behouden.
Het bijzondere van „Waterschapsheu-
vel” is de poging om tekenfilm te gebrui
ken voor een dramatisch verhaal en
Wolkers: „Bij de opnamen in de acade
mie in Leiden zou ik aanwezig zijn om te
zien hoe aan mijn schilderij werd ge
werkt. Maar Pieters wilde mij er gewoon
niet bij hebben. Nu laat hij in de film de
hoofdpersoon dingen doen die een echte
schilder nooit zou doen.
Toen de film klaar was, is Pieters hier
nog geweest om zoete broodjes te bakken,
maar daar ben ik niet op ingegaan. Als
mensen zich zo gedragen, is het voor mij
afgelopen. Nee, ik heb die film nog niet
gezien. Ik ga straks wel kijken, als boerin
netje verkleed, gewoon in de bioscoop”.
ons land nog geen distributeur te vinden
zijn geweest en die door Hans Saaltink op
eigen smaak zijn uitgezocht en uit het
buitenland meegenomen om te zien of er
hier nog wat mee te doen is, staat er
sterker voor met „Woyzeck” van Werner
Herzog en „Quintet” van Robert Altman
in het vooruitzicht (beide op komende
zondag). Als men daarbij dan nog voegt
een paar historische documenten als „Ti
me in the Sun” van S. M. Eisenstein en een
filmbiografie van Erich von Stroheim, ge
titeld „The Man you love to hate”, afge
wisseld met wat vrolijke divertissementen
als „La Femme qui pleure”, om dan op de
laatste dag te eindigen met twee Truf-
faut’s, „La Chambre Verte” en ,,L’Amour
en Fuite”, dan kan men zich toch bij
voorbaat verheugen op een bijzonder
boeiend programma.
Evenals vorige jaren beperkt de film-
week zich niet tot het Rembrandt-com
plex. Door de hele stad zijn de bioscopen
van bijzondere programma’s voorzien. Zo
kan men in Palace I achtereenvolgens
zeven films met Lino Ventura zien waar
onder Rossi’s meesterwerk „Cadaveri ec-
celenti”.
Clint Eastwood staat centraal in Saskia
van „A Fistful of Dollars” uit ’64 tot en
met „The Gauntlett” uit ’77. In Scène I.
zorgen Mel Brooks en Marty Feldman
voor wat waanzinnige humor en in Scène
2 bepaalt niet de acteur maar de scenario
schrijver het programma en wel de grote
blijspel-leverancier van Broadway, Neil
Simon wiens stukken als „Plaze Suite” en
„The Goodbye Girl” het ook op de film
goed doen.
En de traditionele tentoonstelling onder
auspiciën van het Nederlands Filmmu
seum ontbreekt evenmin. Al dadelijk op
de eerste dag werd in het Arnhems Mu
seum ’s middags een overzichtstentoon
stelling van schetsen en tekeningen van de
Russische filmer Sergei M. Eisenstein ge
opend na een inleidend woord van Naoum
Kleinman, conservator van het Eisenstein
Kabinet te Moskou.
Palace 2 heeft gekozen voor de films
waarin het echtpaar Simone Signoret
Yves Montand (gesepareerd) optreedt, zij
bijvoorbeeld „La Vie devant soi”, hij in
„Police Python 357”.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Met ingang van volgen
de week dinsdagavond zal eens in de
maand een film met beeldende kunt als
centraal thema worden gedraaid in de
Filmschuur, onderdeel van het Haar
lemse theater de Toneelschuur aan de
Smedestraat. Het initiatief tot deze reeks
die telkens voor de tweede dinsdag
avond van de maand genoteerd zal staan
werd genomen in samenwerking met
het Frans Halsmuseum. Aanvangstijd
steeds 20.30 uur.
Al eerder zijn in het westen en met
name in het Filmmuseum kleine exposi
ties van Eisenstein’s tekenwerk te zien
geweest maar eerst bij deze zeldzame col
lectie originelen krijgt men een indruk
van de virtuoze tekentechniek van de fil
mer die zich vaak voorbereidde op een
film door het maken van schetsen. Sa
menvallend met deze tentoonstelling die
tot 19 oktober zal duren brengt Uitgeverij
Sun in Nijmegen Eisensteins „Lessen in
Regie” uit in Nederlandse vertaling, een
dubbele culturele manifestatie dus die de
Filmweek niveau geeft.
Hanna Schygulla neemt de rol van de
17-jarige Effi Briest op zich, die uitgehu
welijkt wordt aan een twintig jaar oudere
baron. Effi verveelt zich al gauw, voelt
zich ongelukkig en eenzaam en dat leidt al
gauw tot een verhouding met een andere
man. Wanneer de baron dit zes jaren later
ontdekt, daagt hij de minnaar uit tot een
duel, doodt hem en verstoot Effi. Wel
behoudt hij zelf hun dochter en voedt deze
zo op dat ze een afkeer ontwikkelt voor
haar moeder. Verdere hoofdrollen in deze
uit 1974 daterende Fassbinder worden ge
speeld door Wolfgang Schenk. Ulli Lom-
mel en Andrea Schober. Effi Briest draait
vanavond in Heemskerk. Aanvang 20.30
uur.
Cineaste Coline Serreau trok in 1977 in
Cannes grote belangstelling met haar do
cumentaire Mais qu’est-ce qu’elles veu-
lent. Pas na dit succes voelde zij zich in
staat de al twee jaar gereed liggende
Pourquoi te verfilmen. Zij omschrijft het
zelf als een bitterzoete komedie over lief
de en vrijheid. De film betreft drie samen
wonende mensen, een oude man die het
huishouden doet, een jongere man die wat
geld verdient als pianist en een vrouw die
geld verdient met het voorlezen van ver
haaltjes. In het begin vormen zij een, ook
seksueel, perfect trio, maar dat verandert
wanneer de oudere man een nieuw meisje
vindt. De hoofdrollen worden vertolkt
door Sami Frey, Mario Gonzales en Chris
tine Murillo.
Pourquoi-pas is dinsdag in Velsen (Ka
naalstraat 257) en donderdag in Castri-
cum (Bakkerspleintje 1). Aanvang 20.30
uur. In Velsen speelt bovendien woens
dagavond nog de film Armee der Lieben-
den uit 1972-1979 van Rosa von Praun-
heim, dat de discussie heropent op „Nicht
der Homosexuelle ist pervers, sondern die
Situation in der er lebt”.
Zaterdagavond om 20.30 uur draait The
Rolling Stones Story in het Witte Tejater
aan de Kanaalstraat 257 in IJmuiden. De
ze film volgt het ontstaan van deze legen
darische Britse groep tot en met de zoge
heten „afscheidstournee".
traat-
id 44,
JS,
as.
en
Studio brengt een tekenfilm met die
pere bedoelingen, de verfilming door
Martin Rosen, terzijde gestaan door tien
tallen medewerkers, van de vooral in
Amerika erg populaire roman van Ri-
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De schrijver Jan
Wolkers zal op 10 oktober in Arnhem de
première van de film die Guido Pieters
heeft gemaakt naar zijn roman „Kort
Amerikaans”, niet bijwonen. Tussen hem
en de regisseur bestaat een conflict, dat
ook na het gereedkomen van de film niet
is opgelost.
daarbij tegelijk af te zien van de geïdea
liseerde dierentekeningen die bijv. Walt
Disney een wereldfaam bezorgd hebben.
>kt
e-
e-
bil-
er-
tte-
net
f in
èr-
ie-
■re
e-
niet veel goeds en de vier jaar later tot
stand gekomen film bevestigt dit angstig
vermoeden. Eerst nog heeft Ivo Michiels
het scenario tot roman verwerkt die „Een
tuin tussen hond en wolf” als titel mee
kreeg, daarna kon pas door financierings-
moeilijkheden in ’78 met de opnamen be
gonnen worden. „De Tuin” uit de romanti-
tel werd vervangen door „Een Vrouw” en
uiteindelijk draait Delvaux’s film in Arn
hem als „Vrouw tussen schemering en
dageraad.” Een chaotisch voorspel dus
dat onzekerheid verraadt tot een film die
even verward en onzeker aandoet als de
bijgeleverde reclametekst.
Eenvoudig naverteld gaat „Een vrouw
tussen hond en wolf (om nu maar deze
titel aan te houden) over het meisje Lieve
(Marie Christine Barrault) die kort voor
de oorlog met de „idealistische” man
Adriaan (Rutger Hauer) trouwt maar hem
weer spoedig moet afstaan want Adriaan
gaat vrijwillig naar het Oostfront, daar
mee de deur openlatend voor een mede
dinger in de liefde, de verzetstrijder Fran
cois (Roger van Hooi) die gewapenerhand
bij Lieve binnendringt en er de rest van de
oorlog blijft uitzitten. Na de oorlog is hij
bruikbaar om de eindelijk van het front
teruggekeerde Adriaan spoedig vrij te
krijgen. Deze blijkt inmiddels niet tot in
keer gekomen te zijn en verbruikt zijn tijd
om verweerschriften en politieke pamflet
ten te schrijven, zodat Lieve uiteindelijk
haar koffertje pakt om het haar zoontje
het pand te verlaten.
Vlak, ongeïnspireerd en zonder drama
tische hoogtepunten verloopt deze weinig
originele intrige, die in geen enkel opzicht
beantwoordt aan de hooggestemde tekst
van de scenaristen die omzichtig en zon
der zich fel uit te spreken het Vlaamse
probleem in de oorlog benaderen, als was
het nog steeds een heet hangijzer.
Het IJmond-filmcircuit is deze maand
weer actief geworden. In de komende
week zullen twee recente films, Effi
Briest van regisseur R. W. Fassbinder en
Pourquoi-pas van Coline Serreau, rond
reizen.
>noeg
1 flink
voor
>or n
De dadaïst Heartfield ontwikkelde zijn
eigen en oorspronkelijke montage-tech-
niek halverwege de jaren twintig en ont
wikkelde een hoogst eigen kunstvorm, die
massaal reproduceerbaar was en alras
een politiek wapen van jewelste bleek.
Zijn werk richt zich in het algemeen
scherp tegen de burgerlijke moraal, fa
scisme in alle denkbare vormen en onder-
dukking in het algemeen. Herbst geeft in
de 63 minuten durende film niet alleen een
autobiografisch en chronologisch verslag,
maar laat zien hoe Heartfield zijn werk
opbouwde.
De filmreeks gaat van start met een
produktie van de Westduitse cineast Hel
muth Herbst, die twee jaar geleden een
portret maakte over de fotomonteur John
Heartfield. Op het scherp-analytische
werk van deze in 1968 overleden kunste
naar hebben zich latere fotomonteurs als
Klaus Staeck en Jürgen Holtfreter geo
riënteerd.
waarin zij, in haar rijke jaren, geld belegd
heeft. Maar die jonge bokser, die door
Ryan O’Neal gespeeld wordt, heeft de
jaarlijkse chèque van zijn maecenas
steeds geïnd, zonder zich verder veel om
de bokssport te bekommeren. Aan dat
luie leventje komt nu een einde.
De energieke Barbra maakt hem duide
lijk dat het door haar geïnvesteerde geld
dividend moet opbrengen en onder haar
streng toezicht wordt van Ryan een pre-
miebokser gemaakt, die steeds tegen ho
gere prijzen de ring ingaat. Enfin, het
uiteindelijk resultaat ligt voor de hand,
maar de voorafgaande verwikkelingen
zijn wat kinderachtig, vooral ook omdat
geen van beide acteurs de leeftijd nog
hebben om op een puberachtige manier
dol te doen.
Ivo Michels in 1975, te werken aan een
scenario waarvan zij gedurende twee
maanden „de krachtlijnen” vastlegden,
waardoor het „dramatisch plateau” zoals
de scenaristen het uitdrukken, „waarop
dit eenvoudige, maar in zijn menselijke
substantie altijd weer universele verhaal
zich afspeelt, de tuin is.” Dat Vittorio de
Sica enige jaren eerder met „II Giardino
dei Finzi Contini” ook al de tuin koos als
symbool in het oorlogsgebeuren, zal wel
toevallig zijn want de scenarioschrijvers
bedoelen ermee: „een kleine ruimte bin
nen de grote ruimte daarbuiten die con
stant gesuggereerd blijft, ommuurd en dit
wil zeggen open en toch besloten, intiem
en uitnodigend tot een intens zintuigelijk
waarnemen (wat is een boom? wat is een
lichaam?), tevens luisterpost en uitkijk
post tesamen
Deze hoogdravende tekst voorspelt al
die actrices die vol aspiraties naar Holly
wood trekken maar daar al gauw bemer
ken dat ze blij mogen zijn in handen te
vallen van goedkoop werkende maat
schappijtjes die er niet voor terugdein
zen een of twee films per week d’r uit te
gooien en waar snel afgerekend wordt
met artistieke pretenties. In deze sfeer
deinst concurrentienijd zelfs niet voor
moord terug.
Dit alles is natuurlijk in lichte toon
gehouden maar men krijgt wel enige
indruk van het andere Hollywood waar
het niet allemaal glamour en ster-allure
is.
Onder: Marie Christine Barrault, Rutger Hau
er en Roger van Hooi in André Delvaux's „Een
vrouw tussen hond en wolf.
Onder de ruim dertig premières die
Arnhem dit jaar brengt, bevinden zich
vier Engelse produkties die alle op het
programma van Rembrandt terechtgeko
men zijn. Een ervan is de zoveelste bewer
king van de Dracula-legende, ditmaal niet
geparodieerd, integendeel zeer serieus
aangepakt met niemand minder dan Sir
Laurence Olivier en Donald Pleasance in
hoofdrollen. Voor liefhebbers die er een
reis voor over hebben, meld ik even dat de
film van John Badham morgen -zaterdag-
nog te zien is in Rembrandt om 16.00 uur.
De verre bezoeker kan dan eventueel
tegelijkertijd en spannend hoogtepunt
van de Filmweek meemaken, namelijk
„Escape from Alcatraz” van Don Siegel,
hoofdrol Clint Eastwood die om 21.45
voor het eerst in Rembrandt draait.
Een andere Engelse film, ook al niet
uitmuntend door durf en originaliteit is de
re-make van „The Lady vanishes” maan
dag om 19.15 en dinsdag om 13.30 in
Rembrandt), eens de bekendste en meest
geprezen film die Alfred Hitchcock in
Engeland in 1938 maakte. Je moet wel lef
hebben om een dergelijk klassiek mees
terwerk opnieuw te willen maken en na
tuurlijk te moderniseren.
De trein waarin de héle film zich af
speelt yertrekt dit keer niet van een rom
melig stationnetje ergens op de Balkan,
zoals bij Hitchcock, maar vanuit een
Beierse plaats met een perron vol rumoe
rige nazies. En de Engelse nurse die zo
mysterieus verdwijnt gedurende de reis is
uiteraard niet meer Dame May Whitty
maar heet nu Angela Lansbury. Ook het
meisje dat tegen alle adviezen in blijft
zoeken naar haar verdwenen vriendin is
ingrijpend veranderd. In plaats van de
energieke en vasthoudende Margaret
Lockwood, nog lichtelijk duizelig door de
bloempot die een misdadige hand op het
beginstation op haar hoofd liet vallen, is
drastisch veranderd in de lange, drank
zuchtige Cybill Shepherd die in een frivo
le avondjurk door de trein holt en ieder
een tegen zich in neemt. En ga zo maar
door.
De grote lijnen van het destijds door
Sidney Gilliat en Frank Launder geschre
ven scenario naar de roman van Ethel
Lina White, zijn nog net herkenbaar maar
wie de oude Hitchcock gezien heeft, kan
beter de herinneringen niet laten vertroe
belen door een tweedehands imitator.
In verband met de Filmweek Arnhem,
waardoor de ogen van filmliefhebbend
Nederland meer oostwaarts gericht zijn,
hebben de Amsterdamse bioscopen van
het uitbrengen van belangwekkende
films afgezien en zijn blijven voortteren
op de successen van afgelopen weken. De
enige uitzondering maakt Rembrandt-
plein-Theater, dat van de gelegenheid ge
bruik heeft gemaakt een aardig nieman
dalletje onopvallend weg te werken.
Roxy heeft deze week het best
verzorgde reprise-programma. De
vertoonde films zijn niet nieuw, ook
niet voor Haarlem maar ze zijn wel
van een kwaliteit dat een opnieuw
zien alleszins gerechtvaardigd is.
Terwijl er altijd wel weer op bio-
scoop-liefhebbers gerekend kan
worden die „Chinatown” van Ro
man Polanski of, wat de nachtvoor-
stellingen betreft, „Hollywoord
Boulevard” van Joe Dante nooit ge
zien hebben.
„Chinatown” is een perfecte detective
(in het Amerikaans „Privat Eye”) ge
schiedenis vol verrassingen die onschul
dig begint met de opdracht aan de ge
sjeesde politieman Jake Gittes (Jack Ni
cholson) om de man van de rijke me
vrouw Mulwray te schaduwen ten einde
bewijzen van zijn ontrouw en redenen
Bij Martin Rosen zijn de dieren, ook m
hun onderlinge verhoudingen en gedra
gingen realistisch creaturen die in hun
samenleving de menselijke maatschap
pij met haar naijver en agressie dicht
benaderen. Waardoor men minder het
idee krijgt naar een poëtisch dieren
sprookje te kijken dan naar een symboli
sche poging de mensheid een spiegel
voor te zetten.
Over het „gezicht” van het „officiële”
Rembrandt-programma valt nu nog al
leen te zeggen dat het begin wat zwakjes
aandoet. Na de openingsvoorstelling
kwam donderdagavond „Een vrouw tus
sen hond en wolf” op het doek, een Frans-
Belgische co-produktie met als thema de
houding Van (sommige) Vlamingen gedu
rende de oorlog, een besmet onderwerp
dat niet voor niets vier jaar nodig heeft
gehad om in een film uit te kristalliseren.
Volgens de persinformatie die de film
begeleidt, begonnen André Delvaux en
Het beste wat Rembrandt tot nu toe te
bieden heeft gehad is Stanley Donen’s
„Movie, Movie” waarin het Hollywood
melodrama en de Hollywood-showfilm
geïmiteerd en daardoor geparodieerd
worden. Donen, choreograaf voor Fred
Astaire en Gene Kelly tot hijzelf films,
voornamelijk musicals en blijspelen ging
maken, kent de beide genres goed genoeg
om er karikaturale versies van te maken
die in stijl de originelen van een halve
eeuw terug aardig benaderen. In ieder
geval zorgde hij na de opening voor het
eerste lichtpuntje in het Rembrandt-pro
gramma.
luchtige
traditie
