Jmuiden anno 1905
Over IJmuiden gesproken
Projectgroep wijst college
op verkeersonveiligheid
Rally levert gehandicapte
kinderen video-camera op
«toentestan,
Kwaliteit Vrijheid
HET HOGE DUIN
hciven-
berichten
wat vertel je me nou?
4^*1
N
LSt
Eerste zeereis
BEWONERS MEERESTEIN VERONTRUST
Opbrengst collecte
kankerbestrijding
u weet wat B
u eet en
beter is er
niet.
NU’T MOOISTE
Z RESTAURANT
in Noord-Holland:
TJE
7
6
I
n
er
IJMUIDEN, Kennemerlaan 61
waar u ook dit lichtgewicht, fijngevoerde
model kunt komen passen. Het extra-
funktionele van dit jack:
ideaal om over
een colbert te dragen!
Als u brood wilt
kopen, kunt u uit veel
soorten kiezen, maar
u hebt 10 gegronde
redenen om van uw
leverancier
Toerkestan
origineel
grofbrood
te eisen:
Melka mannenjacks passen helemaal bij
deze tijd: vlot, vrij en perfekt van kwaliteit.
Een goede keuze heeft u bij
e-
Ie
Rijf"
Donderdag avondverkoop 7-9
S
X
N
Ni
N
s
M
N
s
to
to
to
to
to
S
to
to
to
to
to
to
to
to
M
to
41
Melka, Zweedse mode
voorde Lage Landen
d U A
f <5
-
■'V
s die
(ADVERTENTIE)
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. Voor de zestiende keer hield de Autosportvereniging Kennemerland
In het tweede, onlangs aan het gemeen
tebestuur gerichte schrijven, stelt de pro
jectgroep dat de antwoorden van het col-
(Van één onzer verslaggevers)
BEVERWIJK. De projectgroep Ver
keersveiligheid „Meerestein” heeft een
brief aan het college van B. en W. verzon
den waarin de verkeersproblematiek in
de door drukke verkeersaders doorkruis
te woonwijk aan de orde gesteld wordt.
De groep, samengesteld uit personeel en
oudercommissieleden van scholen, vesti
gen in hun schrijven vooral de aandacht
op de onveiligheid voor schoolgaande
kinderen en de chaotische verkeersdruk
te op de kruisingen.
olie
ord-
loei-
vijf
;orie
a de
i de
tend
ging
istip
n en
icier
iaat,
egen
wijk
straf
i 19-
in
id
„IEDEREEN KENT IJmuiden en een
tweede Ostende is het helemaal niet.
Maar na het drukke stadsgewoel, na in
je stand kris en kras getramd, gewan
deld, gedraafd en gejaagd te hebben,
doet het bepaald goed op de rustige boot
een langs Amsteream te varen, Amster
dam vanaf het water te inspecteren en
de stad te zien van een kant die aan
schuitenvoerders, kapiteins en schip
pers goed bekend, doch voor andere
stervelingen nog vrijwel nieuw is. Dat is
dan het begin van de bootreis naar IJ
muiden en verder stoom je met een
goede vaart - heus ’t is een vaart”.
Aldus het vervolg van het artikel.
Het maakt deel uit van de map met
gegevens over het oude IJmuiden die
onlangs door de heer J. G. van Gooi in
Naarden werd opgespoord.
vende en een heel eind vooruit komende.
Een wedstrijd is het niet, maar alleen het
bewijs dat de kleine Dolfijn op het
Noordzeekanaal de grote zeestomers de
baas blijft”.
ken worden, de vlagsignalen op en neer
gaan en uit de vuurmonden de zware
schoten ploffen, dan is het de moeite
waard daar een kijkje te gaan nemen.
De heer W. Koomen te IJmuiden: „Een
herinnering aan de tijd van de Grote
Staking in IJmuiden, in het jaar 1933. Ik
mocht eens met mijn oudste broer, Dirk,
mee op de fiets naar het Witte Gebouw
aan de Zuidzijde (het gebouw van de
Umuider Federatie, de grootste werkne
mersorganisatie - JvB). Daar was Blaas
altijd te vinden, de belangrijkste man in
die tijd. Mijn vader en broers waren er
ook regelmatig. Toen vond mijn broer
Dirk een gelegenheid om wat om handen
te hebben, het kottertje van het Schip
pertje, de Sursum Corda, een houten
schip. „Wil je tegen moeder zeggen dat ik
werk heb”, vroeg hij me. Dat deed ik
niet. Ik ging mijn eerste zeereis maken.
Dat was wat, een nacht op zee. De vol
gende morgen kwamen we weer binnen.
Dinsdag vertrokken: Hand Fortune,
Birkenhead; Tarring, New Ross; Smalagt,
Noordzee, IJmuiden; African Coast, La
gos; Zelda, Liverpool; Holland, Noordzee;
Hajnowka, Kolobrzeg, IJmuiden; Altair,
Jacobstad, Velsen; Smitlloyd 5, Dor
drecht, Velsen; Blatence, Whistling; Scol
Progress, Gothenburg; Prince Marn-7,
Hamina; Meteor, Delfzijl; Pulborough,
London; Pluto, Tamanger; Stirling Brig,
cont. plat; Sucevita; Antwerpen.
Woensdag vertrokken: Lachs, Emden;
Ostlea, Kopenhagen; Iggesund; Amethist,
Cork; Conti Almania, Gravesand; Stefan
Drescher, Bremen; Union Moon, Glas
gow; Tod Head, Schoreham.
De moeilijk bestuurbare raderponten
werden omgebouwd tot kettingponten
en toen had men alle moeilijkheden on
der de knie. In het voorjaar van 1906
werd de Velser Voetbrug gesloopt Voor
de scheepvaart was wederom een deur
wijd opengegaan.
liefst 30 meer
B-vitamines dan het
doorsnee-volkorenbrood,
9. en ook 30 °/o meer
calcium, fosfor en plant
aardige eiwitten
10. en tenslotte ook,
omdat de mensen in
Toerkestan o m. met
behulp van dit brood toch
maar mooi gezond blijven
en oud worden.
win
ning
rder
‘1 er-
tis te
zich
loen.
:chte
van
het
i een
n de
alar-
nog
raak
Ik ging voorop zitten. En wij kwamen
zingend in de haven. Want mijn broer
Dirk had vijf gulden verdiend én een
zootje vis. En dat was véél in die tijd”.
(Reacties op deze rubriek: schriftelijk
aan het bureau van dit blad met vermel
ding „IJmuiden wat vertel je me nou?”,
telefonisch 023-378601).
ik ze ook, maar ik adverteerde er niet
mee. ’t Is een aardigheid en het levert
bovendien een paar centen op”, aldus
deze Langbroek.
„De ontmoeting vond plaats in Chilli
wack, ruim 100 km ten oosten van Van
couver. Ds. Cor Langbroek bezocht Ca
nada voor drie weken en arriveerde per
vliegtuig, terwijl Maarten met zijn echt
genote de reis met een Mercedes maak
te”. Tot zover het bericht in het Cana
dese blad.
BEVERWIJK. De collecte voor de
kankerbestrijding heeft in Beverwijk en
Wijk aan Zee 22.335 gulden opgebracht.
Dit jaar is de opbrengst duizend gulden
hoger dan vorig jaar.
De brief, op 4 oktober aan het college
verzonden, geeft een overzicht van de
gecompliceerde verkeersproblematiek in
de woonwijk „Meerestein”. Met name na
het gereedkomen van de verbinding met
de Jan Ligthartstraat in Heemskerk en de
Plesmanweg en de verlenging van deze
weg naar de hoogovenpoort de Caeg na
men de problemen aanzienlijk toe. Reeds
in 1976 hebben verschillende scholen een
beroep gedaan op het gemeentebestuur
dat echter geen aanstalten maakte de ge
vraagde voorzieningen te treffen of een
nader onderzoek in te stellen. Op 10 maart
1977 werd de projectgroep Verkeersveilig
heid „Meerestein” opgericht.
De groep met als doelstelling het bevor
deren van de verkeersveiligheid van de
schoolgaande jeugd, stelde na een korte
voorbereidingsperiode een rapport samen
over de verkeersproblematiek ten aanzien
van de voetgangers. Tevens legde de
groep contact met Veilig Verkeer Neder
land, dat aan de hand van de gegevens in
het rapport van de projectgroep en een
bezoek aan Meerestein een tweede rap
port samenstelde waarin de aandacht ge
vestigd werd op de afgrendeling van
sluiproutes, de oversteekbegeleiding van
de schoolgaande jeugd door verkeersbri-
gades en het plaatsen van voetgangers
lichten bij de kruisingen. Naar aanleiding
van dit rapport stuurde de projectgroep
begin 1978 een brief naar het college
waarin onder meer erop aangedrongen
werd om de onveilige situatie veroorzaakt
door het te snel rijdende sluipverkeer met
verkeersdrempels in te tomen.
DE BOOTTOCHT OP het Noordzee
kanaal met de Dolfijn mocht allerplezie
rigst zijn in dat jaar 1905, de grote
scheepvaart had in die tijd ernstige
klachten over het tijdverlies door het
wachten bij de bruggen. De schrijver
van het artikel zegt daarover: „Juist het
stilliggen van schepen voor de bruggen
is het schrikbeeld van het Noordzeeka
naal. Een open-deurpolitiek is voor een
kanaal van Amsterdam naar zee het
ideaal; en waar er kans is de deuren van
het kanaal, alias de bruggen, zó dikwijls
gesloten te vinden als dat thans nog op
ons Noordzeekanaal het geval is, daar
begrijpt iedereen dat niet alleen de Am
sterdamse Kamer van Koophandel,
maar alle reders, stoomvaartdirecties en
groothandel een broertje dood hebben
„OF ALS DE grote mailstomers uit
gaan en het laatste vaarwel, gedurende
het schutten in de sluizen, gewisseld
wordt dan is het te IJmuiden voor een
Hollander goed daar te zijn, want dan is
er een glimp van het Nederlandse zeewe
zen en de koopvaardijglorie te zien
waarvan men in Amsterdam zelf zo wei
nig bemerkt. Ook als het stormt en die
zeestomers met moeite binnen de pieren
komen of zelfs daarbinnen nog vast lo
pen, dan is IJmuiden interessant.
ir De Dolfijn, „de bekende stoomboot
met het aardige bovendek en het zitje
voorop", waarmee de firma Gebr.
Goedkoop jarenlang de dienst Amster-
dam-IJmuiden onderhield. (Foto be
schikbaar gesteld door de heer J. G.
van Gooi).
pieren staan ruwe ijzeren gevaarten,
roestig van het zeewater, trotserende de
soms geweldige golven die er doorheen
slaan. En tussen het duin steken de vuur
torens hun ronde koppen uit, massief,
mooi als absoluut vertrouwbare bakens
voor de varensgasten. Die degelijkheids-
symbolen veranderen niet met het wisse
len der seizoenen. Ze geven IJmuiden
het solide karakter van haven en visser
splaats en de stedeling die weet te waar
deren de eigenaardige, ik zou willen zeg
gen rustige drukte van IJmuiden zal zijn
goedkoop uitstapje en eenvoudige boot
reis zeker niet betreuren. De Dolfijn, of
een andere retourboot van de firma
Goedkoop, brengt de reizigers weer
kalm te 5 uur aan de De Ruijterkade te
Amsterdam”.
De uitslagen: A-klasse: 1. F. F. Wisman-
E. H. Haantjes (Haarlem) 90 str. pnt.; 2. M.
Bouff- F. Cleeren (Haarlem) 180; 3. H.
Buwalda- mevr. Buwalda (Zoetermeer)
219; 4. E. van Arum- J. van Dalen (Delft)
221; 5. A. de Gier jr.- mevr, de Gier (Haar
lem) 225. B. klasse: 1. J. Ausma- mevr.
Ausma (Heemskerk) 264 str. pnt.; 2. B.
Bakels- T. Bakels (Haarlem) 266; 3. A.v.d.
Schoot- Mej. T. Oudenqaler (Hilversum)
368; 4. J. Baars- W. Dekker (Haarlem) 414;
5. R. v.d. Kloet- Mevr. R. v.d. Kloet
(Heemskerk) 420. C-klasse: 1. T. Trompet
ter- W. Seller (Nederhorst den Berg) 300
str. pnt.; 2. D. Visser- W. Jansen (Zand-
voort) 342: 3. D. Proper- mevr. Th. Proper
(Haarlem) 346; 4. J. Vermaat- mevr. M.
Vermaat (Haarlem; 367; 5. F. van Nieu
wenhuizen- A. Zwaag (Haarlem/Zand-
voort) 372. D-klasse: 1. Mevr. G. Spran-
gers- J. Sprangers (Hazerswoude) 252 str.
pnt.; 2. H. Duyn- mevr. Duyn (Uitgeest)
287; 3. P. P. Ophuysen- mevr. I. Ophuysen
(Haarlem)341; 4. Mevr. P. Arentshorst- A.
Arentshorst (Sassenheim) 376; 5. J. Gro-
venstein- mevr. Grovenstein (Leiden) 390.
Een speciale attractie was het als er
juist een Oost-Indische mailboot uitging.
„Men haalt die boot, die precies 10 uur
de stad verlaat, strijk en zet in, passeert
haar meestel even voorbij de Hembrug,
laat haar dan weer voorbijgaan door een
oponthoud aan een tussenstationnetje
en stoomt dan nog eens de zeekolos
voorbij, ditmaal de mailboot vóór blij-
Wie kent nu IJmuiden niet? En wat heb
je daar? Hola! Even geduld s.v.p.” - Dit
is het begin van een artikel dat in 1905 in
een veelgelezen periodiek verscheen.
„BADLUXE, BADLEVEN en annex-
kermisgedoe is er niet”, zo vermeldt de
beschrijving van het IJmuiden anno
1905. „De fine fleur komt er niet want op
de pieren is geen paviljoen met muziek
en aan het strand ronden geen Kurhaus-
koepels boven de duinen uit. Maar op die
Mevr. S. J. Nieman-Hofman te Sant
poort gaf ons een knipsel uit een Cana
dees blad ter inzage waarvan de inhoud
als volgt is: „Familie-reünie in westelijk
Canada. Gebroeders Langbroek na 40
jaar weer bijeen. De vier broers Maar
ten, Piet, Gerrit en Cor Langbroek wa
ren dezer dagen voor het eerst in bijna
veertig jaar bijeen in Chilliwack, B.C.
Het viertal, dat in IJmuiden werd gebo
ren, werd in het begin van de oorlog al
uiteen geslagen doordat de bezetters
evacuatie bevolen. Piet Langbroek, nu
accountant, kwam terecht als commies
in Emmercompascuum (Drenthe) bij de
Duitse grens. Zijn oudere broer Maarten
voegde zich met zijn vrouw later bij hem
toen hij inzag dat de evacuatieopdracht
niet te vermijden viel.
„Het ouderlijk gezin vertrok naar Wor-
merveer. Na de oorlog zagen de broers
elkaar nog wel eens afzonderlijk maar
nooit allemaal tezamen. Een van hen
diende in het toenmalige Nederlands-
Indië en later trokken Maarten, Piet en
Gerrit naar Canada en bleef Cor achter,
aan elke lage brug”. Er was uitkomst in
zicht: in maart 1904 was een begin ge
maakt met het bouwen van een nieuwe
Hembrug - elf meter boven het water -
met een doorvaartwijdte van vijf
envijftig meter. „Het mooiste zit eigen
lijk onder het water. De bootreizigers die
een paar mannetjes daarboven op die
ketels zagen draaien aan windassen en
ander aannemersgedoe beseffen niet
hoe daar onder het waterniveau door
middel van kokers, kleppen, samenge
perste en verdunde lucht, elektrisch
licht enz., voortdurend door ploegen ar
beiders zeer zwaar en moeilijk werk
verricht wordt. Extra geneeskundig toe
zicht, extra voorzorgsmaatregelen en
voortdurend een allernauwkeurigste be
handeling der luchtkranen en kleppen
behoedt dat werkvolk, dat onder een
zeer sterke luchtdrukking daar in de
diepte arbeidt, voor ongelukken en na
delige gevolgen”.
DE VELSER VOETBRUG - een te
simpele benaming want zelfs de stoom
tram maakte er, zij het met veel moeite,
gebruik van - had in 1905 haar tijd
gehad. De stoompont, „een der merk
waardigste waterbouwkundige produk-
ten in ons land”, moest haar taak
ovememen. Dat lukte aanvankelijk niet
zo goed. Doordat het water niet breed
genoeg was konden de ponten niet vol
doende vaart zetten met het gevolg dat
ze door de stroom afdreven en de aan
legplaats niet konden bereiken. De
schrijver van het artikel: „Het is wel erg
vreemd dat ze niet willen zoals mén wil”.
„DE TIJD breekt weer spoedig aan
dat de Amsterdammers over boottoch
ten gaan denken. Juist daarom lijkt ’t
mij 't goede moment om eens extra de
aandacht te vestigen op een der beste en
vooral de meeste afwisseling biedende
boottochten, die men van uit de hoofd
stad kan doen, namelijk naar IJmuiden.
Menigeen denkt onwillekeurig aan een
bootreis als aan iets langdradigs, verve
lends, saais. En dan naar dat IJmuiden!
melka
SWEDISH DESIGN
f
die nu als predikant van de Chr. Geref.
Kerk geestelijk verzorger is bij een ge
vangenis en het revalidatiecentrum van
de Nederlandse strijdkrachten in Doorn.
„Broers Piet en Gerrit hebben beiden
een accountantspraktijk in Chilliwack
en Maarten, die beurtelings visboer,
melkman en broodventer is geweest,
woont in St. Catharines (Ont.) waar hij
twee jaar geleden zijn delicatessenzaak
Parkview na tien succesvolle jaren ex
ploitatie van de hand deed en nu van zijn
pensioen geniet. Maarten houdt zich nog
wat bezig met hobby’s en verkoopt via
postorders bouwplannen van tuinmo
dellen van Nederlandse molens.
„Toen ik Parkview nog had verkocht
lege op de verschillende brieven weinig
om het lijf hadden. De groep dringt in de j
brief aan op concrete maatregelen die op
korte termijn de verkeersveiligheid in
Meerestein bevorderen.
„OP ZATERDAG komt men ook typi
sche vissers tegemoet, Urkers en Mar
kers die naar huis zeilen op hun dooie
gemak, zittende op de achtersteven met
het roer in handen, het korte pijpje tus
sen de tanden. Bij de bocht van het
Noordzeekanaal, voorbij zijkanaal C,
zien de passagiers de zeeduinen en te
vens de bossen van Velsen en Beverwijk.
Want de nadering van Velsen betekent
het einde der reis: IJmuiden. „De boot
voelt de zee”, vertelt ons de kapitein” -
In IJmuiden geen reden om zich te ver
velen: „Het is rustig en goed wandelen
naar Wijk aan Zee, naar Velsen en Be
verwijk. Langs het stand, langs het fort,
naar de pieren, op de pieren, in de vis-
sershaven is er steeds wat te zien. Vooral
als er schietoefeningen zijn en de drij
vende schijven snel langs de kust getrok-
Dinsdag aangekomen: Shabonee, Wil
helmshaven; Ice Express, Loan; Lachs,
Emden; Langeland, Delfzijl, IJmuiden;
Scheldeborg, Waya; Amatfiist, Gent; Tod
Head, Londen; Smitlloyd 5, Cont. Plat,
Velsen; Conti Almania, Hamburg; Oshea
Express, Drammen; Electron, Boston;
Smalagt, Noordzee, IJmuiden; Tor Bri
tannia, Gothenburg; Borrely, Wisbech;
Heidelberg, Bremen; Lupus, Rotterdam;
Smit Lloyd-15, Rotterdam, IJmuiden; Ni
na Bres, Rotterdam, IJmuiden; Arrow,
Rotterdam.
DE SCHRIJVER prees de goede zor
gen van de firma Goedkoop voor haar
passagiers: „Men strekt zich gemakke
lijk uit in de rieten leunsteolen die de
„Dolfijn” op zijn rug torst. Die Dolfijn is
de bekende stoomboot met het aardige
bovendek en het zitje vóórop die reeds
jaar en dag, in de dienst Amsterdam-
IJmuiden der eveneens bekende firma
Gebr. Goedkoop vaart. En wat de tijd
aangaat, men vertrekt om 10'A uur van
de De Ruijterkade, tenzij men met de
vroege boot van half negen wil gaan,
hetgeen voor een langer verblijf in IJ
muiden dienstig is”.
N
*4
N
N
s
s
N
Ju
M|
41
N
Ml
S
N|
X
N
N
N
xj
S
S
4»
J
4|
X
(ADVERTENTIES)
WIJK AAN ZEE J
Ook de hotelkamenrs zijn
fraai geworden!
40 METER BOVEN ZEE
REDELIJKE PRIJZEN
VRIÉNDELIJKE BEDIENING Z
J tel. (02517) 943 (wordt 59.43). J
41
ïl
Ml
4
Ml
4
Nj
Sj
41
Ml
Woensdag aangekomen: Aldebazen,
Rotterdam; Estland, Golle Gotland-2, Bre
men; Peder Lysgaard, Dagenham, Bever
wijk; Wegro, New Port; Gallic Wave, Gun-
nes; Dolphin Olivia, Zwarte Zee; Maksim
Gorky, Tilbury.
Alles bijeen namen er in de vier ver
schillende klassen 114 equipes deel. Het
waren er tachtig minder dan vorig jaar en
dat viel het organiserende Kennemerland
toch wel tegen. Er werd gestart bij de LTS
St. Petrus aan de Prins Bernhardlaan en
vandaar ging het door Waarderpolder,
recreatiegebied Spaarnwoude en langs
het Noordzeekanaal naar ijmuiden, waar
in het haven-en industriegebied de nodige
opdrachten moesten worden uitgevoerd.
Door uitzetter Verver waren de nodige
listen en hinderlagen bedacht, waarvoor
sommige equipes een fraaie oplossing be
dachten, maar die achteraf toch fout
bleek te zijn. Tijdens de prijsuitreiking in
de kantine van de LTS St. Petrus werd op
amusante wijze door de Heer Kees van
Schenk Brill uitleg gegeven aan de deelne
mers wat zij goed of fout hadden gedaan.
De opbrengst van de rally en loterij
3300.-) werd door voorzitter Arie Lutter
man van de Autosportvereniging Kenne
merland overhandigd aan een blij verras
te heer Panneman als hoofd van de ds.
Blauwschool. Het schoolhoofd vertelde de
deelnemers aan „Pony-Pot-Rally 16" dat
door hun bijdrage het vooropgestelde
plan volledig gerealiseerd kon worden,
namelijk de aanschaf van een video came
ra. Tevens deelde hij mee dat Kennemer
land in vier jaar een bedrag van meer dan
vijftienduizend gulden voor zijn school
bijeen had gereden, waarvan onder meer
een dierentuintje is aangelegd, een deel
I van het zwembad is bekostigd en dan nu
I de video-apparatuur is gecompleteerd.
een „Pony-Pot-Rally” en die is sportief bezien weer een succes geworden. Alleen de
deelname viel een beetje tegen. De opbrengst van de rally kwam weer ten goede aan de
ds. Blauwschool voor geestelijk gehandicapte kinderen aan de Abel Tasmankade in
Haarlem.
1. omdat het op de vierde
dag even smakelijk is als
op de eerste,
2. omdat er geen on
smakelijk bakkersvet aan
toegevoegd is om het
lekker ’slap’ te. houden,
3. en ook geen glucose of
dextrose; daarentegen wel
2 klaverhoning,
4. omdat het uiteindelijk
toch niet duurder is, want
u eet er minder van - dus
ook minder beleg en
boter,
5. omdat u dit brood niet
'wegspoelt’, maar kauwt:
belangrijk voor uw gebit,
speciaal ook voor
kinderen,
6. omdat het een perfekte
spijsvertering bevordert
en hoeveel mensen sukke
len daar niet mee,
7. omdat Toerkestan het
enige brood is waar de
volledige T.N.O.-analyse
op de verpakking is
vermeld, en dat kan ook,
want:
8. Toerkestan bevat maar
ijmuiden
