Volksstuk van Franz Xaver Kroetz knap geregisseerd
Geen nostalgie bij oud idool
Cliff heeft recht
op herwaardering
Emoties in
koel decor
bij Motels
IT
O
13
M
'5
Bezettings-
aktie rond
Duitse vredesprijs
voor Menuhin
Russische dansers
debuteren in VS
'f-
f
Vredenburg
Gekke Mensen garantie
voor vrolijk avondje
Aangrijpend toneelrealisme
in Mensch Meier bij Theater
Westland Utrecht Hypotheekbank
Haarlem, Frederikspark 1/hoek Houtplein.
i
ts
Gouden Harpen voor
Toon en Willem
'-Wjl
Drie echtparen vieren kerst met Ayckbourn
riek.
od/
?k
bij
rt
'pe-
MAANDAG
1 5
OKTOBER
19 7 9
KUNST
11
3
10
EN.
-1-
,- of
iblij-
EN,
lag.
?11
i
Met Pandbriefbiljetten, ’an de Westland/Utrecht Hypotheekbank spaart u veilig
een behoorlijk kapitaal bij elkai Het hoge rentepercentage staat namelijk vanaf het
m< >ment van aankoop tot het einde van de looptijd vast, de rente wordt ieder jaar herbelegd.
H krijgt zo de hoogste-fcnte-van-de-hoogste-rente-etc. Bij het huidige rente
percentage van 9'/:% groeit uw 11000,- in 5 jaar naar f 1556,- (effectief rendement 9.25%).
JM Verzilveren is na 2 jaar m< ’gelijk. u m< >et dan wel rekening h(>uden met et n
W renteaanpassing.
M lUt Voor mensen die liever op korte termijn sparen zijn er Pandbriefbiljetten met een
looptijd van 2 jaar; in deze relaticfkortc looptijd krijgt u toch het hoge rentepercentage
van 8/% (edfectief rendement 8. W>).
lp geld betekent dit, dat een Pandbriefbiljet van f 1000,- in slechts 2 ji.rr groeit naar f 1177,-.
Pandbriefbiljetten zijn (M)k verkrijgbaar in coupures van f K.000,-. Pandbriefbiljetten zijn aan toonder, u kunt dus zon
der formaliteiten uw geld beleggen.
Meer informatie over deze profijtelijke spaarvorm kunt u iqwinnen bij een van de kantoren van de Westland/l Itrecht
Hypotheekbank of bij uw makelaar of assurantieadviseur. -
023-319154
J
o
Tienvan de twaalf songs op de plaat zijn
afkqhstig van Terry Britten, dragen bijna
alle een kwaliteitskenmerk en zijn nave
nant geproduceerd door het duo Tarney
Sbencer (dat ook zelf voortreffelijke
albuns afscheidt). Het is dit werk dat
centaal staat op een concert dat zich qua
sfeei niet laat aanpaSsen bij wat Cliff en
zijn Voortreffelijke Skyband op het podi
um èveren.
Eei enkel oudje als Move it, The Young
One, Al Martino’s A Rose of Spanish
Harem (in een „fout” arrangement) of
Lucly Lips worden verwelkomd door
stomen van applaus, terwijl het veel
jS Cliff Richard;
meer geavanceerde repertoire maar ma
tig wordt ontvangen. Het lijkt er veel op
dat het deels oudere publiek niet hoort
hoe goed ex-Cockney Rebel-bassist Geor
ge Ford het ritme ondersteunt met tegen-
melodisch spel of hoe superieur Britten
De uitreiking is op 22 oktober door
minister Gardeniers van CRM.
De belangrijkste oorzaak van dit niet-
gespitst zijn, hangt samen met het ontbre
ken van geluidsbanden die een indruk
kunnen geven van de waarde van de
nieuwkomers. Op het pioment dat beide
bands hier optraden, was een debuutelpee
nog niet verkrijgbaar via officiële kana
len. Alleen de parallelle import verschaft
dan gelukkig uitkomst. Zowel The Knack
als The Motels bieden duidelijke indica
ties dat het momenteel gist in Californië
en wel in die mate dat je de indruk krijgt
met een soortement verlate new wave te
doen te hebben.
The Motels is een vijfpersoons sterke
groep rond songschrijfster Martha Davis,
die voortreffelijke songs schrijft rond the
ma’s als eenzaamheid en teleurstelling in
de liefde. De band, die muzikaal nogal wat
van westcoast-formaties als The Cars en
Blondie wegheeft, kent daardoor een veel
minder blijde uitstraling. Vooral live lijkt
het alsof een diepe emotionaliteit geaccen
tueerd wordt door een decor dat in koele
tonen is gezet. Merkwaardig daarbij is dat
veel songs beginnen met langzaam stacca-
to-gitaarspel en percussie-accenten op de
afterbeat.
Martha Davis bereikt door een nadruk
kelijke anti-show daarbij een goede uit
straling, die soms zelfs het karakter krijgt
van een dreigende apathie zoals in Total
Control („I’d sell my soul for Total Con
trol”). De band begeleidt haar voortreffe
lijk. De desolate saxsolo in dit nummer en
het lyrische gitaarwerk in Anticipating en
Closets and Bullets (flencher-techniek!)
spreken daarbij voor zich.
JOHN OOMKES
Concert: The Motels in Paradiso.
Bezetting: Martha Davis (zang, gi
taar), Jeff Jourard (gitaar), Martin Li
fe Jourard (keyboards, tenorsax), Mi
chael Goodroe (bas) en Brian Glascock
(drums). Amsterdam, 14 oktober 1979.
Nu behoor ik ook tot het contingent
getrouwen dat het amusant vindt om Cliff
weer eens aan te horen. Toen ik de rijpe
leeftijd van elf bereikt had, kon deze En
gelse soft-rocker bij mij geen kwaad doen
en ging er voor mijn gevoel niets boven
zijn zoetkwelende stemgeluid. En ik moet
me sterk vergissen of zijn Summer Holi
day-film beïnvloedde mijn latere reisdrift.
Kortom, als Cliff op bezoek komt is er
voldoende aanleiding óm de nostalgie bot
te laten vieren. Maar anders dan bij The
Kinks of een Fata Domino, die het lijdend
voorwerp zijn van een identieke publieke
lijke voorliefde, wijst Richard beleefd
doch dringend die gerichtheid af. Niet
alleen getuige zijn laatste album Rock and
Roll Juvenile, ook getuige zijn huidige
showwerk, dat stérk en eigentijds aan
doet, hoezeer zijn muzikale terrein ook
beperkt wordt door het onschuldige genre
waarin hij zich traditioneel ophoudt.
Rock and Roll Juvenile is een zeer aan
vaardbaar bewijs voor een artiest die zijn
tweede jeugd daadkracht wil bijzetten.
feestneuzen en toeters, en helemaal in het
toffe jongens-en-meiden-sfeertje van „En
waarom zullen we treuren. Nou, nie
mand in de zaal heeft getreurd. Integen
deel, iedereen was helemaal uit zijn eigen
sores en liet dat ook tijdens een langduri
ge ovatie blijken. Die gekke mensen ga
randeren een vrolijk avondje-uit. Niets
meer maar ook niets minder.
WIM HELVERSTEIJN.
Voorstelling: Gekke Mensen van Alan
Ayckbourn. Vertaling Jeroen Krabbé,
regie Sam Walters. Decor Frank Raven.
Spelers Pleuni Touw, Hugo Metsers, Ju
les Royaards, Ronny Bierman, Gerard
Cox en Carola Gijsbers van Wijk. Pre
mière 13 oktober, Stadsschouwburg,
Haarlem.
Concert: Cliff Richard in De Doelen.
Bestting Skyband: Terry Britten (gi-
taa), George Ford (bas), Mark Jenner
(gitar), Adrian Lee en Graham Todd
(kefjoards, Graham Jarvis (drums),
Stuirt Calvert, John Perry en Tony
Rivers (achtergrondvocalen). Rotter-
dan 13 oktober 1979.
Voorstelling: Mensch Meier, volksto
neel van Franz Xaver Kroetz, gespeeld
door toneelgroep Theater. Regie René
Lobo. Spelers: Leo Beyers, Anita Me
nist, Porgy Franssen en Froukje Ver
hoeven. Decor: Frank Raven. Vertaling:
Karel Muller. Kleine zaal, Schouwburg
Arnhem, 13 oktober 1979.
O
CD
NEW ORLEANS (AFP). Leonid en
Valentina Koslov, de twee dansers van het
Bolshoi Ballet die 16 september in de
Verenigde Staten politiek asiel vroegen,
hebben zaterdag in New Orleans hun
Amerikaans debuut gemaakt met het rei
zend balletgezelschap Galaxie. De twee
duizend toeschouwers gaven een enthou
siast applaus.
jr. Tel.
met verve. (Foto Le* van Rossen)
zijn klankkleuren aanpast aan elke nieu
we song. Richard zelf functioneert daarbij
vrijwel optimaal, soepel zingend en met
verve zijn werk presenterend.
Beste nummers in een 2 uur durend
concert zijn Hot Shot, Garth Hoods Did he
jump, Carrie, My Luck won’t change en
het oude Do you wanna Dance dat op een
verbluffende wijze opnieuw vorm heeft
gekregen. Cliff verdient herwaardering!
JOHN OOMKES
FRANKFURT (AP). De vredesprijs
van de Westduitse vereniging voor de
boekhandel is zondag in Frankfurt aan
de 63-jarige Amerikaanse violist Jehudi
Menuhin uitgereikt.
De prijs, 25.000 mark groot, wordt sinds
1950 jaarlijks toegewezen aan vooraan
staande figuren die de wereldvrede bevor
deren. De prijs wordt uitgereikt ter gele
genheid van de jaarlijkse Frankfurter
Buchmesse, de grootste boekententoon
stelling ter wereld.
Tijdens een plechtigheid in de Paulus-
kerk in Frankfurt noemde bondskanse
lier Helmut Schmidt Menuhin „een voor
beeld van een eigentijdse burger die de
vrede is toegewijd”.
Schmidt zei dat vooral de Duitsers re
den hebben om Menuhin dankbaar te zijn
omdat hij de muziek heeft gebruikt als
middel tot verzoening tussen de Duitsers
en hun voormalige vijanden na de Tweede
Wereldoorlog.
Van feest kun je feitelijk niet spreken
tenzij in de allerlaatste scène wanneer
het blijspel een dolle klucht geworden is
van kerst nog minder. Ayckbourn
heeft naar mijn gevoel het kerstfeest er
maar zo’n beetje bij gesleept om aan zijn
stuk een diepere dimensie te geven: een
zaamheid en tragiek van mensen, die met
zichzelf en met elkaar geen raad weten.
Wat mij betreft had dit plezierige drama
zich ook op sinterklaas of in een regenach
tig weekeinde mogen afspelen. Het zou
aan de situatie niets veranderd hebben. Je
hebt nu eenmaal te maken met gekke
mensen, die de titel van het blijspel alles
zins rechtvaardigen.
Drie echtparen dus, die elkaar iedere
keer in een landerige, soms daardoor be
klemmende sfeer ontmoeten. Zes gewone
mensen die op zich niets voorstellen en
elkaar ook niets te vertellen hebben. Ze
zoeken elkaar op, meer uit verveling dan
uit vriendschap. Hun samenkomsten lij
ken ze bij uitstek te benutten om hun
grote ongenoegen te slijten en hun wre
vels kwijt te raken of te cultiveren. O, ze
zijn heus niet te beroerd om af en toe iets
voor elkaar te doen, alledaagse klusjes
zoals het repareren van een lamp of het in
orde maken van de gootsteen. Juist op die
momenten grijpt Ayckbourn zijn kans.
Die incidenten blaast hij op tot tragi
komische evenenementen, die al gauw
doen denken aan Oliver en Hardy. Op het
moment, dat de een de lamp repareert,
draait de ander natuurlijk de knop om en
staat de behulpzame vriend onder stroom
een prachtig nummer van de cabare
tier Gerard Cox en als nummer drie
onder de gootsteen ligt, gooit natuurlijk
een van de vrouwen afwaswater in de
bak.
Het is allemaal voorspelbaar en het lijkt
oubollig, maar juist op die momenten on
derscheidt zich het talent van regisseur
Sam Walters, die al die onbenulligheid
boven het alledaagse uit tilt en ze tot een
onalledaagse verrassing maakt. Alle kom
mer en kwel, die daarmee gepaard gaan,
worden daardoor gerelativeerd, er gaat
zelfs enige vertedering van uit. Dat zal ook
wel de bedoeling van Ayckbourn geweest
zijn. Hij is er de man niet naar, de moralist
uit te hangen. Hooguit reikt hij zijn toe
schouwers, zoals in dit blijspel, enige her
kenningspunten aan, waardoor ze zich
niet alleen schuldig hoeven te maken aan
vrolijk leedvermaak maar ook een onbe
kommerde zelfspot kunnen bedrijven.
Pas dan is het mogelijk, er een dolle
klucht van te maken, zoals zaterdagavond
op het schouwburgtoneel, compleet met
•ir Scène uit Mensch Meier met v.l.n.r. Anita Menist, Leo Beyers en Porgy Franssen.
(Foto Wouter van Heusden)
Hei verhaal van Otto Meier is als dat
van lovelen. Hij is een mens die Zijn best
doet. Zijn werk bestaat uit het indraaien
van >en aantal schroeven bij de BMW-
autobbriek en hij verdient er een loon
mee lat hem in staat stelt zijn gezin van
het roodzakelijke te voorzien. Maar in zijn
eenviud beseft Meier zijn beperkingen en
zoek hij zijn compensatie. Bijvoorbeeld
in demodelvliegerij, waarin hij een kei is.
Het loort bij de dagdromen waarin hij
zich even kan verliezen, zoals de dure
balpn die hij aan z’n chef heeft geleend
en net durft terug te vragen.
Meers vrouw Martha is iemand die
haarhuishoudelijke en echtelijke bezighe
den naar plichtsgevoel vervult. Zij en
haarman hebben elk hun hunkering naar
eigenwaarde en beseffen dat zij zich wat
dat ietreft weinig illusies hoeven te ma
ken. Otto en Martha proberen beide te
geloien in zichzelf. Allebei erkennen zij
evenvel de beperktheid van hun bestaan
en (iarom willen ze voor hun zoon een
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De stichting Cona-
mus heeft Gouden Harpen toegekend aan
Willem Duys en Toon Hermans. De Gou
den Harp is de hoogste onderscheiding
van Conamus op het gebied van lichte
amusementsmuziek.
betere toekomst. Hij mag in elk geval niet
zomaar een arbeider worden. Niet in de
leer als metselaar om een goed vak te
leren, maar liever loopjongen bij een
bank. Die ouderlijke visie brengt mee dat
de jonge Ludwig niet aan werk kan ko
men. Verveeld hangt hij thuis rond, tot
ergernis van vooral zijn vader.
Het zijn deze exponenten uit een samen
leving die Kroetz gebruikt om de uitzicht
loosheid en begrenzingen te verduidelij
ken, waarbij hij de beschuldigende vinger
uitstrekt naar die maatschappij. Kroetz
schrijft vooral naturalistisch toneel, opge
splitst in korte scènes waarin de essenties
direct worden weergegeven. Dat deed hij
in Overstekend Wild, Agnes B, Het Nest
(nu op het repertoire van toneelgroep Sa
ter) en ook in Mensch Meier. Maar in dit
stuk gaat Kroetz zo gedetaileerd en ontle
dend te werk, dat je met verbijstering de
hopeloosheid van het grijze bestaan van
deze mensen beseft.
Binnen het gezin Meier komt het tot een
uitbarsting. Die krijgt gestalte door Otto’s
driftexplosie, als hij alles in huis aan
splinters gooit. Het vervolg komt nadat hij
i zijn vrouw als verlengstuk daarop verne
dert en zij bij hem weg gaat. Ook de zoon
is dan al uit huis vertrokken.
Mensch Meier is bij toneelgroep Theater
ingedeeld in de zogenoemde kleinezaal-
10, bank
isto- en
nd aan
el. 023-
(Van onze kunstredactie)
UTRECHT. Het Muziekcentrum
Vredenburg in Utrecht was tijdens
het afgelopen weekeinde middel
punt van een rumoerige actie door
een circa 250 man sterk actiecomité,
dat de naam Tivoli Tijdelijk draagt.
Al geruime tijd probeert deze groep
aan te tonen dat er te weinig zaal-
ruimte is in Utrecht en dat het rela
tief nieuwe cultuur centrum een
groot deel van de subsidies opslokt.
Nadat het comité vrijdag eerst het NV-
huis in de Domstad had gekraakt en er
een popfestival ensceneerde, volgde zater
dagmorgen de ontruiming op last van
burgemeester Vonhoff. Zaterdagavond
werd daarop door de actievoerders het
Muziekcentrum bezet. Rond dit gebeuren
deden zich zaterdagnacht meermalen
vechtpartijen voor tussen demonstranten
en de politie, die er inslaagde het centrum
zondagmorgen vroeg te ontruimen.
Na de beëndiging van de bezetting,
waardoor verschillende concerten geen
doorgang konden vinden, trok een groep
demonstranten naar de Utrechtse woning
van burgemeester Vonhoff. Een grote po
litiemacht zorgde ervoor dat de actievoer
ders op afstand bleven, maar kon niet
verhinderen dat nog enige tijd harde leu
zen werden geschreeuwd.
ROTTERDAM. Gisteren werd Cliff Richard39 jaar en het (vroegere) idool moest
dat zaterdag natuurlijk al bezuren. Tijdens eenserieus gepresenteerd concert wordt
de gang van zaken voortdurend onderbroken Oor fans op leeftijd, die boeketten,
snoepgoed en zelfs een verjaardagstaart aanbiean. Harry Webb, zoals Cliffs werkelij
ke naam luidt, handelt de festiviteiten afstandeijk af en blijft er wat gelaten onder.
Maar meermalen zucht hij: „let’s go on with thisconcert”, als om aan te geven dat hij
moe is van de idolatrie, niet op zijn nostalgisch aantrekkingskracht wil vertrouwen
en zien op zijn nieuwe repertoire wil laten voastaan.
AINHEM. De Duitse toneel-
schrjver Franz Xaver Kroetz heeft
voonl stukken geschreven over ge
won:, eenvoudige mensen. Zo
iemaid is Otto Meier, de huisvader
en bpende-bandarbeider in Kroetz'
volkstuk Mensch Meier, waarvan to
neelgroep Theater nu een uitgebalan-
ceerle en op veel momenten aangrij-
pence voorstelling heeft gemaakt.
Tontel over heel gewone mensen.
Een beknopt gfezin: man, vrouw en
een joon van zeg zestien of zeventien
jaar dus stoer. Een beetje sleetse
proqjkten van een samenleving, die
gegroeid is vanuit veilige zekerheden,
volgns geconditioneerde normen.
HAARLEM. Pleuni Touw en Hugo
Metsers, Ronny Bierman en Jules Roy
aards, Carola Gijsbers van Wijk en Ge
rard Cox, zij vormen in Alan Ayckbourns
blijspel „Gekke Mensen”, dat zaterdag
avond in de stadsschouwburg officieel in
première ging, de drie echtparen, die drie
jaar achtereen, min of meer bij toeval,
met elkaar kerstfeest vieren. Plaats van
handeling: bij toerbeurt eikaars keuken.
Dat kan precies, want er zijn drie be
drijven.
AMSTERDAM. De ontwikkelingen
in de eigentijdse rock gaan af en toe zelfs
de ingewijden te snel. Telkens opnieuw
komen er uit de onvoorstelbaar grote
Amerikaanse en Engelse reservoirs talen
ten omhoog, die hoe bestaat het, zo stel
je dan vast overlopen van creativiteit.
Laten we er dankbaar voor zijn; aan het
begin van de jaren zeventig maakte veel
eigentijdse muziek een beredeneerde en
uitgebluste indruk. Maar inmiddels heeft
de grote „omloopsnelheid" van nieuw ta
lent er voor gezorgd dat vrijwel niemand
enkele maanden terug aanwezig was bij
een optreden van The Knack en dit week
einde hetzelfde dreigde te gebeuren bij
The Motels.
produkties. Wat daar nou precies de maat
staf voor is, daarvan heb ik geen idee.
Maar in de voorstelling die ik er van zag is
wel duidelijk dat Theater er onder regie
van René Lobo indrukwekkend mee voor
de dag komt. Een doordachte totaalregie,
waarbij ook de techniek zichtbaar betrok
ken is, en een spelopbouw die tot in fines
ses is uitgeregisseerd, zorgen er voor dat
je een hele avond (duurt bijna tweeënhalf
uur) met een mengeling van spanning en
ontroering toekijkt.
De drie spelers die Mensch Meier opvoe
ren hebben zich zichtbaar in de karakters,
maar ook in hun leefomstandigheden en
onderlinge verhoudingen, verdiept. En elk
zetten zij hun eigen persoonlijkheid als
acteur/actrice in om de problematiek van
Kroetz’ gezin Meier te verduidelijken.
Nog nooit zag ik Leo Beyers zo trefzeker
als nu. Zijn Otto Meier is fascinerend om
te beleven, in alle facetten. Meiers drift,
maar ook zijn kinderlijke blijdschap en
hunkering naar geluk, krijgen bij Beyers
een sublieme invulling. Meiers vrouw
Martha wordt door Anita Menist al even
zuiver gespeeld. Deels broos en breek
baar, maar ook met grote vastberaden
heid in haar eenmaal genomen besluit.
Porgy Franssen als de zoon Ludwig is de
verpersoonlijking van dé prolongatie van
de uitzichtloosheid. Knap toneelspel van
deze jonge acteur, die zijn rol eveneens tot
in perfecte details uitvoert.
Frank Raven ontwierp het toneelbeeld,
dat in detail-realisme is uitgevoerd. Het
sluit geraffineerd aan bij de regie-visie.
Het stuk bestaat uit een groot aantal scè
newisselingen die, hoewel kordaat met
behulp van de spelers uitgevoerd, toch
voor een zeker oponthoud zorgen. Een
lastig te omzeilen factor, te verwaarlozen,
vergeleken bij de kwaliteit als geheel in
deze boeiende voorstelling.
KO VAN LEEUWEN
(ADVERTENCE)
Een Pandbrief biljet van f1000;
groeit naar f 1556,-
ftl
oor uw
M. O.a.
tstellen.
r 023-
