Eroscentrum, wasserette of
dolfinarium bij Leidseplein?
Studiereizen
PPR en ENFB:
CPN stroopt de mouwen
op voor oppositie
f:
Marine
Beurzen
w
„Geen
autootje pesten”
■w
Bevolking spreekt zich uit over toekomst van antieke gevangenis
Angstzweet bij overgebleven akkoordpartners?
Ex-gedetineerden
»g
Ontelbare overtredingen
In het reine
OKTOBER
1979
AMSTERDAM
10
V
De opmerkelijkste constate
ring uit het rapport van de Raad
X,
voor het Verkeer: „Wanneer
vanaf morgen elke automobilist
in Amsterdam zich stipt aan de
verkeersregels zou houden, zou
het verkeer in de hoofdstad vol
ledig tot stilstand komen.”
1J
Het is nauwelijks voorstelbaar dat Amsterdam nog berijdbaar zal
zijn per fiets, auto of tram, wanneer het aantal stoplichten groter
wordt. Toch heeft het gemeentebestuur snode plannen om binnen
tien jaar te komen tot bijna een verdubbeling van de 275 stoplichten
die de stad nu heeft.
feti
onder redactie van Theo van der Kaaij
081
I
tl
Hl
stoplichten in
Amsterdam
„Mensen, hier is zoveel leed geleden,
breek in naam van de naastenliefde dit
afschuwelijke complex af. Wie zal hier
nog met enig genoegen kunnen winkelen
of recreëren? Het interieur heeft me bij
zonder benauwd. Geef alles, hoe aardig
de gevel ook moge zijn, alles aan de
vergetelheid prijs, het is te erg.”
„Ik vind dat dit fraaie gebouw ten
dienste gesteld moet worden van het be
vorderen van sociale contacten tussen
zoveel mogelijk groepen die in Amster
dam wonen. Een noodlottige bestemming
zou zijn het verbouwen van dit pand tot
modem, efficiënt, maar harteloos com
plex, dat wel geld maar geen warmte
oplevert”.
„Bouwes mag nooit meer op het Leidse
plein komen, de lui. Laten staan en ver
bouwen. Eerst Bouwes een jaartje opslui
ten in een isoleercel”.
lichten bevordert het rijden door rood.
De betekenis van het stoplicht wordt
ontkracht en automobilisten, fietsers en
voetgangers nemen het verkeersrecht in
eigen hand.
De stoplichtennota geeft aan waar in
stallaties nodig zijn en waar ze wegge
haald dienen te worden, gebruik ma
kend van de richtlijnen die het verkeers
circulatieplan geeft, PPR en ENFB heb
ben bovendien nog wat verfijningsmaat-
regelen in petto. Zo zouden voetgangers
lichten hoorbaar moeten zijn voor blin
de mensen en de beschikbare oversteek-
tijd moet ook toereikend zijn voor wie
slecht ter been is. Tram en bus dienen
absolute voorrang te krijgen bij stop
lichten en er dient bij afstelling van
lichten meer rekening gehouden te wor
den met fietsers. De stoplichtennota
pleit overigens voor een snelle doorstro
ming van autoverkeer op hoofdwegen,
want, zo zeggen PPR en ENFB, „Stop
lichten mogen niet gebruikt worden om
autootje te pesten.”
In de deze week verschenen discussie
nota komt de Raad tot de conclusie dat
het verkeer in Amsterdam zich beslist
niet correcter gaat gedragen wanneer de
politie meer bekeuringen gaat uitdelen.
Het feit dat verkeersdeelnemers in de
hoofdstad en masse verkeerd parkeren,
ROEL WALRAVEN (CPN):
vuile PvdA-was
toen het noodlot toesloeg trad strijdplan X
in werking en de gelederen werden geslo
ten. In de PvdA is partijdiscipline weer
een vreemd woord, zodat de raarste boch
ten werden gemaakt om met de CPN in
het reine te komen. Een brief ging de deur
uit van de vier overgebleven akkoordpart-
foutief stoppen, te hard rijden, verboden
negeren en rode stoplichten aan de laars
lappen, acht de Raad het gevolg van een
verkeerd beleid.
densoos, wasserette, moderne gevangenis,
ban-de-bom-centrum, boksring, cremato
rium, dolfinarium, eindpunt Schiphollijn,
koninklijk paleis, raketlanceringsplaats,
spookhuis, vormingscentrum.
w Voor erg veel automobilisten in Amsterdam
is een rood stoplicht het sein om het gaspe
daal nog eens extra diep in te trappen
(Foto Lex van Rossen)
„Ons is niet een procedure als deze
bekend waarbij 4800 personen en instel
lingen op een dergelijke uitvoerige manier
hun mening kenbaar maakten”, schrijft
de stuurgroep aan wethouder Michael van
der Vlis, die zijn collega’s mag uitnodigen
een voorlopig standpunt in te nemen. Wat
zwaar zal tellen is het feit dat niet minder
dan 80.000 personen gebruik hebben ge
maakt van de mogelijkheid een bezoek te
brengen aan het huis van bewaring, hetzij
via het informatiecentrum, hetzij via een
van de vele festivals. Een aantal week
einden hebben in de zomermaanden in het
teken gestaan van „loeren in de lik” en
„neuzen in de nor”. (De aktiviteit „baden
in de bak” is samenwerking met de
„Vrienden en vriendinnen van het Zuider-
bad” kon helaas geen doorgang vinden).
Duizenden bezoekers werden nog eens
geteld op het homo-festival, de Cisca Uit
markt, de disco-avond en de volksmaal-
tijd. Bijzonder hoog gewaardeerd werden
de rondleidingen door het gevangenis-
Dit zijn drie van de 4800 reacties die
Amsterdammers en niet-Amsterdammers
hebben gegeven tijdens de afgelopen zo
mer gehouden meningspeiling over de
toekomst van een niet onbelangrijk stuk
van het Leidseplein. In opdracht van het
gemeentebestuur mocht dit voorjaar een
complex, onder leiding van ex-gedetineer-
den.
Wat de stuurgroep nadrukkelijk ver
meld heeft aan het gemeentebestuur is de
aanzienlijke hoeveelheid scepsis onder de
bevolking. Erg veel mensen reageerden
aldus: „Dat gemeentebestuur laat nu wel
een leuke inspraakprocedure houden,
maar zal het zich daar nu ook aan hou
den?” Wanneer B. en W. binnenkort hun
voorlopig standpunt ten aanzien van de
toekomstplannen voor dit stuk Leidse
plein publiceren zal er nog voor december
een hoorzitting door de stuurgroep wor
den georganiseerd.
Misschien heeft tegen die tijd ene Nico-
laas Bouwes uit Zandvoort weer iets van
zich laten horen. Hij diende twintig jaar
geleden al een aanvraag in voor een ap
partementenhotel, winkels en een par
keergarage. In 1975 kwamen de tegen-
plannen van Bouw-es-wat-anders. Later
schaarden zich Jasperina de Jong en Jan
Schaefer onder de plannenmakers. In
maart van dit jaar veegden B. en W. alle
ideeën van tafel en lieten weten dat de
Amsterdammers zelf maar eens moeten
zeggen wat er met de antieke gevangenis
gebouwen dient te gebeuren.
Heel toevallig heeft deze week ook de
Amsterdamse Raad voor het Verkeer
uitspraken gedaan over het verkeers-
lichtenbeleid en de algemene verkeerssi
tuatie in de stad. De Raad is een advie
sorgaan voor het stadsbestuur, bestaan
de uit afgevaardigden uit de bevolking.
Ook de Raad voor het Verkeer zegt dat
het verkeerslichtenbeleid beter uitge
werkt dient te worden. De Raad vindt
dat ook bii verkeerslichten overdaad
kan schaden, wat dagelijks leidt tot on
telbare overtredingen. De „Blij-dat-ik-
rij’’-aanhangers hoeven van de Raad
voor het Verkeer niet veel steun te ver
wachten. Een van de uitgangspunten is
dat niet-noodzakelijk autoverkeer in
Amsterdam zoveel mogelijk terugge
drongen dient te worden; hoe meer fiet
sers en klanten voor het openbaar ver
voer, des te beter.
Het schilderen van leuzen op het leegstaan
de huis van bewaring heeft geen zin meer, maar
wat moet er met het gebouw gebeuren?
Het anders zo gesloten front van burge
meester en wethouders van Amsterdam
vertoonde tijdens de laatst gehouden
raadsvergadering donderdagavond een
gapende leegte. CPN-wethouder Rudi
van der Velde, nog geen 24 uur daarvoor
met een motie van wantrouwen door de
gemeenteraad aan de dijk gezet, wilde
geen officiële ontslagprocedure afwach
ten en voegde zich zonder meer bij zijn
communistische collega’s in de zaal. Het
was tekenend voor de oorlogssituatie die
heerst op het Amsterdamse stadhuis.
Na het optrekken van de kruitdampen
van het onderwijsdebat (Van der Velde
kwam aan de schandpaal omdat hij de
directeur van de afdeling onderwijs wilde
ontslaan, om zo uit de problemen te gera
ken die hij zelf als wethouder veroorzaakt
had) tekent zich een vreemd strijdtoneel
af. Het zware geschut van de grootste
fractie in de raad, de PvdA, heeft doel
getroffen. De motie van wantrouwen
wordt mede ondertekend door CDA, D’66
ROB GROOTHOFF (VVD)
nieuwe affaire".
De discussie over fraude en mistoe
standen op de afdeling onderwijs van
het Amsterdamse stadhuis is nog maar
nauwelijks verstomd, of een nieuwe
„affaire” dient zich aan. Gemeente
raad en -bestuur kunnen zich de borst
nat maken, want het betreft opnieuw
ambtenaren die zich niet volgens de
reglementen gedrageri. Het VVD-
raadslid Rob Groothoff heeft in open
baarheid gebracht dat ambtenaren
^an de dienst sportzaken zich al vanaf
1966 te buiten gaan aan overbodige
studie- en dienstreizen, betaald uit de
gemeentekas. De directeur van de af
deling zou dezer dagen terugkeren van
een huwelijksreis die nota bene voor
een gedeelte door het stadhuis betaald
is.
Het geld staat op een speciale reke
ning en is afkomstig van een comité
waarin de ambtenaren zitting hebfcen.
Dat comité organiseert exposities van
onderhoudsmachines voor sportac
commodaties. De ambtenaren zouden
het werk voor dit comité in de normale
arbeidstijd verrichten. Volgens raads
lid Groothoff heeft de onderdirecteur
er helemaal een potje van gemaakt
door het afgelopen jaar een derde van
zijn werktijd zogenaamd op dienstreis
te zijn. Wethouder Kuijpers van sport
zaken voelt zich door de onthullingen
van Groothoff „geschokt”. Hij heeft dé
ambtenaren inmiddels om een verkla
ring verzocht en de gemeentelijke ac
countants op de boekhouding van de
afdeling gezet.
De Koninklijke Marine houdt begin
november in Amsterdam een „varende
banen-markt”. De bedoeling daarvan
is om enkele honderden jongelui te
werven, teneinde het steeds nijpender
wordende personeelstekort te vermin
deren. De marine mikt met deze banen-
markt op jongeren met de diploma’s
mavo 4 (Engels, wiskunde), lts (idem)
en mts (vliegtuigtechniek en elektro
techniek). De marine heeft door de
toenemende automatisering een groei
ende behoefte aan nieuw technisch
personeel, die moeilijk te vervullen,
blijkt. Volgens cijfers van het ministe
rie van sociale zaken zijn er in Neder
land ongeveer 3000, dit jaar van school
gekomen, werkloze jongelui met zo’n
opleiding. De Koninklijke Marine heeft
daarvan alleen dit jaar al 250 mensen
nodig.
De banenmarkt wordt gehouden op 8
en 9 november in de haven van Am
sterdam. Via een advertentiecampag
ne in de dagbladpers worden geïnte
resseerden deze week opgeroepen zich
voor de banenmarkt te melden. Ook
wordt een aantal jongeren, van wie de
gegevens via de arbeidsbureaus of de
gemeentehuizen zijp verkregen, direct
benaderd. Allen zullen dan voor een
bezoek aan de marinekazerne in Am
sterdam worden uitgenodigd. Op 7 no
vember vaart het gloednieuwe stan
daardfregat „Callenburgh” met een
aantal belangstellende jongelui van IJ-
muiden door het Noordzeekanaal naar
Amsterdam. Het fregat wordt daar in
de marinehaven afgemeerd en zal ge
durende de banenmarkt gebruikt wor
den om de geïnteresseerden een beeld
te geven van het marineleven.
De stichting Geologische Aktivitei-
ten houdt op zondag 28 oktober de 20e
„GEA-beurs” in gebouw De Hoek
steen, Jan van Galenstraat 6-10. Het
betreft een internationale beurs voor
liefhebbers van geologie. Er zullen mi
neralen, gesteenten en fossielen uit de
gehele wereld te zien zijn. Vakgeologen
zijn aanwezig voor het beantwoorden
van vragen en edelsteenkundigen doen
gratis testen. De GEA zelf geeft voor
lichting over cursussen, boeken over
geologie kaarten, vindplaatsen en mi
croscopen. De beurs is van tien tot vijf
uur geopend.
De stichting Numismatica houdt een
dag eerder, op zaterdag 27 oktober in
de Balzaal van het Hiltonhotel, Apollo-
laan 138, een internationale munten- en
penningenbeurs. Ook hier gratis taxe
ren en determineren van meegebrach
te munten. De beurs toont een bijzon
dere collectie munten uit Turkije, Am
sterdamse noodmunten en rekenpen
ningen of jetons. Ook deze beurs duurt
van tien tot vijf uur.
Straks bijna twee keer zoveel
Meer dan tweederde (68.8 percent) van
de insprekers is van mening dat alle ge
bouwen moeten blijven staan en ver
bouwd dienen te worden tot iets anders.
Voor sloop en nieuwbouw heeft zich 13,5
percent uitgesproken. De stuurgroep
heeft berekend dat buurtbewoners van
het Lèidseplein relatièf iets vaker willen
slopen en dat mensen van buiten Amster
dam, en zeker buitenlanders, vaker voor
behoud zijn. Ook neemt de geneigdheid
tot slopen toe naarmate de leeftijd van de
mensen vordert. Het gevangeniscomplex
moet verbouwd worden voor sociaal-cul-
turele activiteiten, zo vinden de meeste
insprekers. Lager scoren theaters, win
keltjes, terrassen en woningen. Hotels en
kantoren zjjn het minst gewenst.
Een willekeurige greep uit de sociaal-
culturele voorzieningen die de bevolking
gewenst acht levert een bonte scala van
mogelijkheden op: iets voor alle Amster
dammers, opvang drugsverslaafden, eros
centrum, iets voor gewone mensen, fiets
enstalling, feesten, dierenasiel, ruimte
voor flikkers en potten, vrijmarkt, bejaar-
stuurgroep aan de slag gaan om te onder
zoeken hoe de bevolking denkt over de
toekomst van hét leeggekomen huis van
bewaring en het kantongerecht aan het
Kleine Gartmanplantsoen.
ners PvdA, CDA, D'66 en PPR om te
vragen of de CPN toch alsjeblieft weer
terug wilde komen. Veertien dagen mocht
over dat voorstel gedacht worden. Een
dag later kan fractievoorzitter Ernst Bak
ker van D’66 zich niet meer inhouden. Hij
distantieert zich van de brief, noemt hem
„hypocriet” en het idee om de CPN terug
te vragen „politiek onbestaanbaar”. Weer
een dag later lucht het WD-raadslid Rob
Groothoff zijn hart over het onderwijsde
bat. „Een dieptepunt” noemt hij het peil
van de discussie in de raad. „De sfeer is
zodanig verpest, dat er op zakelijke basis
niet meer goed met elkaar gewerkt kan
worden,” aldus Groothoff. De WD kan
dit in alle objectiviteit constateren, want
ze is niet vertegenwoordigd in het stads
bestuur.
De CPN heeft na dertien jaar bestuurs-
verantwoordelijkheid dezelfde comforta
bele, maar vrijblijvende positie en stroopt
koelbloedig de mouwen op voor de rol van
oppositiepartij. Fractievoorzitter Walra
ven heeft de akkoordpartners („schapen”
noemt hij ze) al een stevig poepje laten
ruiken. „Huisbaas Schaefer” moet eraan
geloven vanwege zijn „huurpolitiek” D’66-
wethouder Wolffensperger vanwege pro
blemen die er zouden spelen op zijn dienst
herhuisvesting en zo zijn er nog wel een
aantal doelwitten.
Het draaien van de akkoordpartners
kan duiden op de aanwezigheid van angst
zweet. Donderdag beginnen de gesprek
ken met elkaar over het bezetten van de
opengevallen wethouderspost. Er wordt
nog steeds gerekend op een positief be
richt van de CPN. De tijd van antwoorden
is immers nog niet verstreken?
si- PELLE MUG (PvdA)
programcollege graag handhaven
nog halverwege het raadsdebat, na het
buiten hangen van diverse manden vuile
PvdA-was: „Wij gaan er van uit dat onze
partij deel uit blijft maken van het college
van B. en W.”
Het woord verwarring komt niet voor in
het communistisch woordenboek, dus
Bij wijze van troost zwaait de gemeen
te met het VCP, het verkeerscirculatie
plan, bedoeld als medicijn voor ver-
keerscongesties. De werkgroep verkeer
van de PPR en de fietsersvakbond
ENFB in Amsterdam vinden het ge
meentelijk voornemen om het stoplich
tenbestand drastisch uit te breiden maar
natte-vingerwerk en zijn op zoek gegaan
naar wat zij noemen een verkeerslich
tenbeleid.
„Een excursie langs de nieuwste.tech- v
nische mogelijkheden”, zo stellen PPR
en ENFB in een verslag, „en een bezoek
je aan het ambtelijk apparaat maken
duidelijk dat er met verkeerslichten nog
al wat te regelen valt, maar dat de orga
nisatie daarachter nog lang niet feilloos
loopt. De resultaten van de slechte orga
nisatie zijn op straat te zien. Vooral de
„architekten” van het verkeerslichten
beleid de computerdeskundigen van. de
gemeentelijke afdeling verkeer en ver
voer, zijn op dit moment een zwakke
schakel in het beleid. Echt beleid'ont
breekt dan ook.”
PPR en ENFB onderschrijven loyaal
de grote lijnen van het verkeerscircula
tieplan voor de hoofdstad (aparte ring
wegen voor openbaar vervoer en auto’s,
doorgaande routes, buurtstraten, bin
nenstad auto-„luw”, parkeergelegenheid
aan de rand van de stad en meer open
baar vervoer), in hun stoplichtennota
houden zij daar duidelijk rekening mee.
Om de volgende redenen zijn PPR en
ENFB tegen een forse vermeerdering
van het stoplichtenbestand. Zogenaam
de groene golven zijn in Amsterdam
technisch vrijwel niet te realiseren. Ver
keersdeelnemers worden eerder gecon
fronteerd met rode golven. Hoe meer
rode lichten, des te vaker zal de automo
bilist sluiproutes zoeken, het liefst door
smalle buurtstraatjes die daar niet op
berekend zijn. Waar geen stoplichten
zijn stroomt het doorgaand verkeer be
ter door, ten koste van kruisende wegen
en voetgangers. Een overmaat aan stop
en PPR en Van der Velde moet het veld
ruimen. De CPN neemt de zaak zeer hoog
op, zegt dat haar eigen mensen geen weg
werpartikelen zijn en besluit zich volledig
terug te trekken uit het college van B. en
W. Geen bestuursverantwoordelijkheid
meer voor de communisten, het zal alleen
nog oppositie zijn wat de klok slaat.
Verbijstering en verwarring bij de
PvdA. Het gaat toch uitsluitend om de
persoon van Van der Velde? De CPN mag
gerust met een andere kandidaat komen,
de CPN hoort immers vertegenwoordigd
te zijn in het stadsbestuur. PvdA-fractie-
voorzitter Pelle Mug tijdens het raadsde
bat: „Wij willen het programcollege bui
tengewoon graag handhaven, we moeten
er zorgvuldig mee omgaan.”
Nu lijkt het erop dat de PvdA nooit
rekening gehouden heeft met de mogelijk
heid dat de CPN zou breken met het
programakkoord. En de CPN ging er van
uit dat de motie het nooit zou halen in de
raad. Fractievoorzitter Roel Walraven zei
WWW
M
fe.
