Huisarest
Londen-top in kritieke fase
EG-Commissie:
Havemann
opgeheven
Directeur van
ziekenhuis
China aanvaardt
Vietnamees ministerie:
Carter maant
Vechtpartij in
Zuid-Korea
gerechtsgebouw
in Hamburg
Irak verhoogt
olieprijzen
ie
Volgens PvdA-Kamerlid De Vries in interview:
Muurkrant pleit
voor dissident
Vermoedelijke
Moro-ontvoerder
uitgeleverd
politiek van
Vietnam niet
Oorlog dreigt tussen
Thailand en Cambodja
aangehouden
I
Duvel
Wernher von Braun
Ongerief
rip
-,-rf
(Van onze redactie buitenland)
rslag
unster-
lebben
rebben
•bond
loven
ilgoed
)ortus
ectors
mond
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Het Patriottisch Front van Zim
babwe heeft zijn bezwaren tegen het Britse
ontwerp voor een nieuwe grondwet laten val
len en zal opnieuw deelnemen aan de Londense
conferentie over Zimbabwe. Men gaat zich nu in
de Britse hoofdstad buigen over de overgangs
periode naar de onafhankelijkheid.
D c, K
trijfel
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie buitenland)
- -
Bonn wacht op besluit Den Haag
bij modernisering kernwapens
(Van onze redactie buitenland)
HANOI. Er dreigt een gewapend
conflict tussen Thailand en Cambod
ja. Een grensoorlog is niet uitgeslo
ten. Het risico van een confrontatie
wordt door „het imperialisme en de
internationale reactie” veroorzaakt,
aldus een communiqué van het Viet
namese ministerie van Buitenlandse
Zaken, dat gisteren is uitgegeven.
Belgi-
rootste
ld wor-
lid De
vragen
toethof
Justitie
officier
volging
van de
FB. Dit
ibbelin-
een de-
ion.
ote mo-
i aan de
)oor te
kunnen
Dit zei
het mi-
ipening
»res dat
eerste
;ren en
iter. De
ongres,
rlandse
len met
gin 1981
»n.
erk Re-
van de
:ier van
overleg
ale CRI
iedienst
esloten
225 van
Ze zijn
sctieltje,
s de po-
'vangen
erlands
Bureau
itenlan-
en Ma-
gsmate-
egeling
e, twee-
jboorte-
ibortus,
ie man)
ands en
ie hoge
,de zeer
passend
Volgens De Vries vindt de Bondsrepu
bliek voor een positieve beslissing de
steun van alleen Italië en België onvol
doende. De Nederlandse stem is daarbij
volgens hem doorslaggevend. „Het lijkt
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Irak heeft de prijs van
zijn ruwe olie met ongeveer tien procent
verhoogd. Het land is hiermee de vijfde
OPEC-staat (groep van olieproducerende
Van de
kerkeer
rkomen
en wor-
:tor. Zij
sen niet
htbaar-
ans bij
(Van onze redactie buitenland)
PEKING. In de Chinese hoofdstad
Peking is gisteren een muurkrant aange
plakt op de zogeheten „muur van de de
mocratie", waarin wordt geprotesteerd te
gen de veroordeling van de 29-jarige Chi
nese dissident Wei Jingshen. De publika-
tie trok meteen veel belangstelling.
In de muurkrant wordt gezegd, dat de
werkelijke reden voor de veroordeling
van de dissident niet contra-revolutionai-
re agitatie en het doorgeven van militaire
geheimen aan een buitenlander is (zoals
het vonnis van de rechtbank vermeldde),
maar het feit dat de Chinees zich bezig
hield met onderwerpen die door de Chine
se leiders zijn verboden. De straf die Wei
heeft gekregen (vijftien jaar cel) is veel te
zwaar aldus de muurkrant.
laiiUen) die de afgelopen dagen een prijs
verhoging heeft aangekondigd. De nieuwe
prijzen gaan morgen in. Andere landen
die hun prijzen onlangs verhoogden zijn
Libië, Iran, Koeweit en Venezuela.
Intussen heeft olieminister Jamani van
Saoedi-Arabië gisteren in Washington ge
zegd, dat nauwelijks druk wordt uitgeoe
fend op de OPEC-landen om op de verga
dering van december in Caracas de prij
zen te verhogen. Hierin zal geen verande
ring komen, tenzij Iran minder ruwe olie
gaat produceren, zo verwacht Jamani.
(Van onze redactie buitenland)
ROME. De extreem-linkse professor
Franco Piperno is gisteren door Frank
rijk aan Italië uitgeleverd, waar hij te
recht zal moeten staan op beschuldiging
van medeplichtigheid aan de moord vorig
jaar op de Italiaanse oud-premier Aldo
Moro. De 36-jarige hoogleraar natuurkun
de van de universiteit van Padua arriveer
de aanboord van een Frans vliegtuig op
een militair vliegveld bij Rome.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/POESAN. Presi
dent Carter heeft een brief aan president
Park van Zuid-Korea geschreven, waarin
hij hem vraagt de politieke onderdruk
king te matigen. De Amerikaanse minis
ter van Defensie, Harold Brown, die in
Zuid-Korea op bezoek is, heeft de brief
overhandigd.
In de Zuidkoreaanse havenstad Poesan,
waar na twee avonden van ongeregeldhe
den de staat van beleg is afgekondigd,
heerste ook gisteravond een gespannen
situatie. Op belangrijke kruispunten heb-
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. De Chinese minister van
Buitenlandse Zaken Hwang Hwa heeft
gisteren tijdens een persconferentie ter
afsluiting van het politieke deel van het
bezoek van de Chinese premier Hwa Guo-
feng aan Frankrijk gezegd, dat de Vietna
mese bemoeienis in Cambodja niet als een
voldongen feit moet worden geaccep
teerd.
Op de vraag of China een tweede mili
taire aanval overweegt zei de minister, die
de premier verving omdat deze zich niet
goed voelde, dat zijn land nooit lichtvaar
dig handelt.
In officiële kringen in Parijs is meege
deeld dat president Giscard d’Estaing en
de premier het niet eens zijn geworden
over een oplossing voor de situatie in
Indo-China. Beide partijen zouden het er
alleen over eens zijn dat alle volkeren
vrede wensen.
dat de last van de beslissing nu op de
schouders van de Nederlanders wordt ge
legd,” aldus de PvdA’er.
In de Verenigde Staten is beroering
naar aanleiding van het interview ont
staan, omdat tot nu toe werd aangenomen
dat de Westduitsers met een modernise-
ringsbesluit akkoord zouden gaan als ten
minste België en Italië dat besluit zouden
delen.
„Als Nederland nee zegt is het voor de
Duitsers ook nee”, aldus De Vries giste
ren. „Ik heb zelf de indruk dat wanneer
België ja zegt en Nederland nee, het voor
de Duitsers uiterst moeilijk zal worden
om toch ja te zeggen”. De stem van Italië
wordt door De Vries niet als doorslagge
vend beschouwd. Overigens verwacht het
Kamerlid dat België en Nederland uitein
delijk op één lijn zullen gaan zitten.
Onder het mom van humanitaire hulp
leveren de Amerikaanse imperialisten en
de expansionisten uit Peking grote hoe
veelheden wapentuig aan de strijders van
de verdreven Pol Pot, aldus de verklaring.
Het ministerie wijst met klem de suggestie
van de hand als zou Vietnam verantwoor
delijk zijn voor de hongersnood in Cam
bodja.
Ondertussen zijn rond 20.000 aan mala
ria en ondervoeding lijdende Cambod
jaanse vluchtelingen via een nauwe berg
pas Thailand binnengekomen en hebben
zich genesteld in het overvolle kamp bij
Klong Kai Teun, waar zich al ongeveer
20.000 vluchtelingen bevinden. Dit is giste
ren van militaire zijde in Thailand meege
deeld.
In het gebied rond de stad Aranjapra-
thet zijn deze week ongeveer 70.000 vluch
telingen aangekomen, terwijl bij de grens
(Van onze redactie buitenland)
HAMBURG. In een gerechtsge
bouw in Hamburg is het gisteren tot
een massale vechtpartij gekomen tus
sen ongeveer honderd jongeren en een
groot aantal politieagenten. De jonge
lui waren de rechtszaal binnen ge
stormd juist op het moment dat een
zitting was begonnen tegen drie jonge
vrouwen.
Hoewel de politie spoedig ter plaatse
was, zagen de drie vrouwen tijdens de
vechtpartij kans uit het gerechtsge
bouw te ontsnappen. Tegen hen is een
arrestatiebevel uitgevaardigd.
De vrouwen worden ervan beschul
digd de Bondsrepubliek te schande te
hebben gemaakt door het uitdelen van
pamfletten, waarin werd beweerd, dat
de Westduitse stadsguerrilla’s Andreas
Baader, Jan-Carl Raspe en Gudrun
Ensslin in de Stammheim-gevangenis
van Stuttgart niet door zelfmoord zijn
overleden, maar door de Westduitse
politie zijn vermoord.
Linkse extremisten, meest studenten
behorend tot de beweging van „autono-
misten” (arbeidersautonomie-red.) waar
van Piperno leider was, staken na een
bijeenkomst op de universiteit van Rome
vier autobussen en verscheidene auto’s in
brand uit protest tegen de uitlevering.
De passagiers van een van de bussen
konden nog net uit het voertuig springen
voordat dit vlam vatte.
Piperno, die ontkent een rol te hebben
gespeeld bij de moord op Moro, werd op
17 augustus in een café in Parijs gearres
teerd. Een hof in Parijs besloot woensdag
hem uit te leveren op grond van de be
schuldiging dat hij twee mannen verbor
gen had in wier huizen de politie wapens
had gevonden, die gebruikt waren bij de
moord op Moro.
Dat besluit werd overigens al op 28
maart 1970 genomen, het Wernher von
Braunhof bestaat dus al een tijdje, maar
mevrouw L. van Tongerloo ontdekte het
pas dit jaar en vond het een beetje
overdreven een straat te vernoemen naar
een nazi die zoveel doden op zijn geweten
had. Het straatnaambordje vermeldt dat
Von Braun „ruimtevaartpionier” is ge
weest, maar dat is maar de helft van het
verhaal. Mevrouw Van Tongeren schreef
een beleefd briefje aan het gemeentebe
stuur van IJsselstein, waarin zij memo
reert dat zij zelf onder de laatste vliegrou
te van de V2’s woonde, en dat een dorps-
genote de V2 toen typeerde als een „duvel
met de hel aan z’n kont”. Zij wijst op Von
Brauns verleden en verzoekt het Wernher
von Braunhof naar een sympathieker
ruimtevaartpionier te vernoemen, daar
aan toevoegend:
„Naamswijzigingen van straten vormen
immers geen uitzondering, laat staan dat
zij onmogelijk zouden zijn. Juist politieke
omstandigheden zijn er vaak de reden
voor. Is Nederland zijn naoorlogse Stalin-
straten niet allemaal alweer kwijt? Wijzig
de bijvoorbeeld de gemeente Utrecht de
Mengelberglaan niet in Wolter'Heukels-
laan, omdat een verzetsman beter klinkt
dan een beroemde dirigent die met de
Duitsers sympathiseerde?”
londge-
jl, Hefs-
en en
zikkeld,
genheid
eid met
ing van
jrd mil-
waarvan
sel voor
zeggen
laar de
ben militairen met tanks stellingen be
trokken. President Park, die verantwoor
delijk is voor de toepassing van de staat
van beleg, heeft opdracht gegeven tot slui
ting van de universiteit en tot censuur op
de pers.
De president heeft een verklaring uitge
geven waarin hij zei, dat de afkondiging
van de staat van beleg noodzakelijk was,
omdat hij voor eens en voor al een eind
wilde maken aan gewelddaden door
„duistere elementen”.
De ongeregeldheden braken uit op een
tijdstip dat de regering zich op onverzoen
lijke wijze geplaatst ziet tegenover de op
positie in het parlement. Deze trad in haar
geheel af, nadat regeringsgezinde afge
vaardigden enkele weken geleden een
voorstel aanvaardden, dat oppositielieder
Kim Young Sam belette zijn zetel in het
parlement in te nemen vanwege zijn felle
aanvallen op president Park.
de wederzijdse troepenvermindering van
Oost en West aan de orde is. Wie voor deze
zitting worden uitgenodigd is nog niet
bekend.
De Britse premier Margaret Thatcher
heeft in Luxemburg de Westeuropese lan
den opgeroepen akkoord te gaan met het
voorstel van een NAVO-commissie, in
West-Europa 572 moderne kernraketten
te stationeren. Het militaire machtsappa
raat van de Sovjet-Unie laat West-Europa
geen andere keus, aldus de premier. De
NAVO-ministers van Defensie nemen
waarschijnlijk in december een beslissing
over de raketten.
Het Warschau-Pact heeft gisteren een
verklaring gepubliceerd waarin uitdruk
kelijk wordt gezegd dat er geen Russische
raketten voor de middellange afstand bui
ten de’Sovjet-Unie staan opgesteld.
I V
oiiwiwa
Linkse demonstranten staken gisteren in de buurt van de universiteit van Rome enkele bussen en auto ’s in brand uit protest tegen
de uitlevering van prof. Piperno door Frankrijk aan Italië.
innen in
door de
i achter-
ikkeling
ng in te
loeilijke
•stander
irklozen
sn voor
staat.”
zeen bij
■icht op
zerheid.
wensen
men, zo
hij de
en het
(Van onze redactie buitenland)
WEST-BERLIJN. De Oostduitse au
toriteiten hebben gisteren het huisarrest
opgeheven van de Oostduitse dissident
prof. Robert Havemann. Dit heeft Have
mann gisteren telefonisch laten weten aan
vrienden in West-Berlijn.
Het huisarrest werd zondag ingesteld,
toen Havemann naar een vergadering wil
de gaan met de Oostduitse dissident Bah-
ro, die vorige week op vrije voeten kwam.
Bahro is eergisteren naar West-Berlijn
gereisd.
Waarnemers mene dat dit een van de moeilijkste punten zal
zijn bij het nu al zes weken durende overleg over de toekomst
van Zimbabwe. De kans dat het overleg-hierop vastloopt is niet
gering, zo wordt gezegd.
Na een onderhoud van een kwartier met de voorzitter van de
Zimbabwe-conferentie, de Britse minister van Buitenlandse Za
ken lord Carrington, lieten de leiders van het Patriottisch Front,
Nkomo en Moegabe, gisteren weten dat ze het niet nodig vonden
„terug te keren naar de discussie over de grondwet”. Carrington
toonde zich zeer tevreden over deze verklaring. Hij zei nu te
wachten op het begin van de besprekingen over de overgangsre
gelingen in de voltallige (Londense) vergadering, die vandaag
nog worden hervat.
Struikelblok voor verder overleg was tot nu toe de kwestie van
de (in de grondwet omschreven) schadevergoeding voor blanke
boeren in Zimbabwe, wier grond na het onafhankelijk worden
van Zimbabwe kan worden onteigend. Verondersteld wordt, dat
over deze kwestie een compromis is bereikt door de toezegging
van Groot-Brittannië, de VS en enkele EG-landen een compensa-
tiefonds in het leven te roepen. Volgens Britse dagbladen gaat
het hierbij om een bedrag van vijf miljard gulden.
In Mozambique is vernomen, dat guerrillastrijders van de
ZANU, een van de vleugels van het Patriottisch Front, de
afgelopen twee weken bij acties op Zimbabwees grondgebied 93
soldaten van het Zimbabwese leger hebben gedood. Volgens de
ZANU heeft het leger van Zimbabwe in dezelfde periode 212
Zimbabwese burgers gedood.
De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken New
som heeft gisteren voor een commissie van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden verklaard, dat China een van de
belangrijkste leveranciers van wapens is aan de guerrillastrij
ders in Zimbabwe. Bovendien trainen de Chinezen de guerrilla
strijders, aldus Newsom.
weer bij overleg
LUIK (DPA). De Belgische politie
heeft gisteren in Luik de Westduitse zie-
kenhuis-directeur aangehouden die werd
gezocht in verband met wantoestanden in
zijn ziekenhuis in Erftstadt bij Keulen. De
Westduitser werd in een trein ontdekt.
Tegen de 66-jarige man is een arrestatie
bevel uitgevaardigd wegens grove nalatig
heid bij het gebruik van de radio-actieve
stof radium. Jarenlang zou in het desbe
treffende ziekenhuis met dit materiaal
zijn gewerkt zonder de vereiste vergun
ning. Bovendien zou de medische appara
tuur niet aan de eisen voldoen en de
veiligheidsmaatregelen onvoldoende in
acht zijn genomen.
WASHINGTON-DEN HAAG-
LUXEMBURG-PRAAG. Volgens
het PvdA-Kamerlid Klaas de Vries
zal West-Duitsland zich binnen de
NAVO niet uitspreken voor plaatsing
van nieuwe kernraketten op zijn
grondgebied, als Nederland niet mee
doet. De voorzitter van de Kamer
commissie voor defensie zegt dit in
een vraaggesprek met de New York
Times.
Van wie je ook nooit meer iets hoort, dat
is Tom Lehrer, die in de jaren vijftig,
begeleid door zijn eigen klaterende piano
muziek, liedjes zong die zeer sterk en
verrassend van tekst waren, en daarom
vooral veel opgang maakten in Ameri
kaanse en ook Nederlandse universitaire
kringen, waar men zich niet ontzag Tom
Lehrer-sessies te organiseren bij iemand
die zich erop kon beroemen een Tom
Lehrerplaat in zijn bezit te hebben. Zoals
tegenwoordig mensen die Koot en Bie op
de videoband hebben staan, eens per jaar
hun vrienden thuis uitnodigen voor een
Koot en Bie-happening.
Een van de venijnigste Tom Lehrer-
liedjes ging over Wernher von Braun, aan
wie de kreupelen en weduwen in Londen
hun hoge pensioenen te danken hadden.
Dat sloeg dan niet zozeer op Von Brauns
onmiskenbare verdienste voor de ruimte
vaart, als wel op zijn even onmiskenbare
verdiensten voor de ontwikkeling van Hit
Iers Vl’s en V2’s, die niet alleen in Londen,
maar ook onderweg waar zij voortijdig
neerstortten, dood en verderf zaaiden.
Von Braun was bij die ontwikkeling geen
klein radertje in een grote machinerie,
integendeel, toen Hitler geen fiducie meer
had in de ontwikkeling van de V2, stelde
Wernher von Braun in een laatste wan
hoopspoging een zorgvuldig gemonteerd
filmpje samen van de tot dan toe bereikte
successen bij de ontwikkeling van de V2.
Alleen met Wernher von Braun bekeek
Hitler de beelden, die grote indruk op hem
maakten en hij gaf bevel dat toch met het
V2-project moest worden doorgegaan.
Von Braun was en bleef tot het einde
van de oorlog lid van de Nazi Partij, en het
was grotendeels aan hem te „danken”, dat
er in totaal zo’n 43.000 V2’s gelanceerd
werden, waarvan 1500 tegen Engeland en
2100 op de haven van Antwerpen werden
afgevuurd. De eerste V2 werd op 8 sep
tember vanuit Nederland gelanceerd,
werd 5 minuten en 20 seconden later door
de Britse radar gesignaleerd, en verwoest
te vijf seconden daarna een geheel blok
huizen in Londen. Geschat wordt dat de
V2 het leven van 8000 Londenaars eiste,
ongeveer evenveel als de ..Blitzkrieg” van
1940. Allemaal dankzij het vernuft en
doorzettingsvermogen van Wernher von
Braun, die de produktie van de V2, toen
de oorlog al zo goed als verloren was. nog
wist door te drukken.' Geen wonder dus
dat IJsselstein in de provincie Utrecht een
straat, het Wernher von Braunhof, naar
de grote man van het Saturnus- en Apollo-
project heeft genoemd!
Volgens de New York Times zou door
een Nederlandse afwijzing binnen de
NAVO een crisis kunnen ontstaan, omdat
de Amerikanen in het moderniseringspro
gramma van het kernwapenarsenaal de
sleutel zien voor de NAVO-politiek van de
komende tien jaar. „Een langgerekt me
ningsverschil kan het bondgenootschap
storten in wanorde en bedreigen met een
fundamentele verzwakking”, aldus de
krant.
In politiek Nederland zijn de meningen
over deze zaak verdeeld. Een Kamermeer
derheid, bestaande uit CDA en PvdA,
vindt dat de NAVO nu nog geen besluit
over de modernisering mag nemen.
De Kamercommissie voor Buitenlandse
Zaken heeft besloten eind februari vol
gend jaar een hoorzitting te houden over
de MBFR-besprekingen in Wenen waarop
Patriottisch Front
nog eens duizenden Cambodjanen wach
ten. Zij zullen, zo wordt verwacht, de
grens overtrekken als het offensief van de
Vietnamese bezettingsmacht tegen de Ro
de Khmer-soldaten van Pol Pot begint.
De Tweede-Kamerleden Van den Bergh
(PvdA) en Ploeg (WD) zijn van oordeel
dat de Werkgroep Bootvluchtelingen
waarvan zij deel uitmaken, een initiatief
dient te nemen voor hulpverlening op
grote schaal aan de hongerende bevolking
van Cambodja. In een brief aan de werk
groep wijzen de Kamerleden op het ont
stellende menselijke drama dat zich in
Cambodja afspeelt.
De Amerikaanse voedseldeskundige
Jean Mayer heeft in een schrijven van de
Federatie van Wetenschapsmensen giste
ren gezegd dat er misschien nog tijd is om
600.000 kinderen in de- leeftijdgroep tus
sen vijf en negen te redden als de hulppro
gramma’s worden opgevoerd. De meeste
kinderen onder de vijf jaar zijn al gestor
ven. Volgens Mayer is er dagelijks 1000
ton voedsel nodig.
Burgemeester en wethouders van IJs
selstein schreven haar terug, dat geen
voorstel aan de raad zou worden gedaan
om de straatnaam Wernher von Braunhof
te wijzigen. Onder de leerlingen van de
scholen in IJsselstein was indertijd een
prijsvraag uitgeschreven tot het beden
ken van straatnamen, de ingezonden na
men werden beoordeeld door een jury, die
in haar advies ook de naam „Wernher von
Braunhof opnam:
„Aangenomen mag worden, dat het de
raad, toen deze op 28 maart 1970 besloot
tot het geven van de betreffende straat
naam, genoegzaam bekend was, wie
„Wernher von Braun” was. Nog in maart
van dit jaar is dit punt in een raadsverga
dering aan de orde geweest, maar werd
geen besluit tot straatnaamwijziging
genomen.
In de overwegingen, welke wij in onze
beslissing hebben betrokken speelt ook
nog mede, dat een straatnaamwijziging
voor de bewoners van de betreffende
straat nogal wat ongerief met zich mede
brengt. zoals postbezorging e.d.”.
een de
zolgend
>ctorge-
n. Ver
volgens
herstel
sitie en
ingskli-
BRUSSEL. De Europese Commissie,
dagelijks bestuur van de Gemeenschap,
heeft in haar economische jaarverslag de
verwachting uitgesproken dat de econo
mische groei in de EG volgend jaar af
neemt, terwijl de werkloosheid zal toene
men. De verwachtingen van de Commis
sie zijn niet optimistisch.
Gepleit wordt voor bezuinigingen en
een bevriezing van de reële lonen. De
stijging van de olieprijzen met zestig pro
cent tot juni van dit jaar heeft de economi
sche groei in de EG met 0,6 procent ver
minderd en dat kan dit jaar wel eens één
procent worden.
Een en ander viel samen met een toena
me van het aantal mensen in de leeftijds
klassen dat geacht wordt te werken, met
een half procent. Dit houdt in, dat de
werkloosheid in de Gemeenschap als ge
heel zal toenemen. Terwijl nu 5,9 miljoen
mensen (5,4 procent van de beroepsbevol
king) werkloos zijn, zal dat volgend jaar
oplopen tot 6,2 procent, aldus de Europese
Commissie.
1 V V
