Herman Brood naar Haarlem Ensemble Reinbert de Leeuw met hedendaagse muziek Piet Vincent op de bres voor instrumentenfonds Hot Jazzfestival geen gelukkige start serie Eentonige beweging bij Lucinda Childs Bubbling Brown Sugar plotseling stopgezet Duitse schrijver Friedenthal Fournet is geen echte Stravinski-dirigent overleden Houtsnijwerk van Michelangelo in Beiroet ontdekt Acteur John Soer overleden Alle artiesten ontslagen Oudestijl-orkesten kiezen voor veiligheid Verveling bij minimal dance op muziek van Glass Tansman grote verrassing op VARA-matinee „Ook amateurs moeten alle kans krijgen” 11 MAANDAG 22 OKTOBER 19 7 9 KUNST 1 1 AMSTERDAM. De grootste verrassing op het eerste VARA-matineecon- cert in de Stravinski-serie, was de aanwezigheid van Stravinski’s vriend, collega en biograaf, de componist Alexandre Tansman. (Van onze kunstredactie) HAARLEM. Aanstaande dinsdag wordt er in de Tuinzaal van het Haarlemse concertgebouw, op initiatief van de bekende Haarlemse pianope dagoog Piet Vincent, een concert gegeven ten bate van de Stichting Algemeen Muziekfonds. Dze stichting, kortweg gezegd de SAM, stelt zich ten doel om beginnende muziekleerlingen een instrument in bruikleen te kunnen geven. HAARLEM. Promoter Wim Wigt is een man over wiens verdiensten voor de jazz in Nederland eensluidend positief geoordeeld zou kunnen worden, ware het niet dat zijn ondernemingen af en toe een merkwaardig commercieel bijsmaakje hebben. Bij het samenstellen van een artiesten- „packet” voor het thans in ons land rondreizende Internationale Hot Jazzfestival werden met de losse hand twee Engelse oudestijlorkesten met een Deens combo samenge voegd. Dit illustere programma dient dan onder meer om de serie jazzconcer ten 1979-1980 in het Haarlems Concertgebouw van start te doen gaan. ROTTERDAM. De inmiddels al enigszins ingespeelde voorstelling van Lucinda Childs met haar acht dansers op muziek van Philip Glass in het Luxor Theater was een afgrijselijke ervaring. Het volume van de muziek, de eentonigheid van beweging, de ongeïnteresseerde gezichten van de dansers en de martelende herhaling van kleine groepjes zich nooit oplossende akkoor den, bezorgen je hoofdpijn, de lust om gillend weg te lopen. Grenzeloze verveling, die ook een bepaalde vorm van agressie bij mij oproept. ■nan Lucinda Childs Company met de nieuwe produktie Dance, op muziek van Philip Glass. loven loven Tl. e (1), n. loven Lieuwe Visser imposant 1). als waanzinnige konmg van film- Johan van Kempen Lw lit. Af ïrwijl s. De ipere- hniek Uniek en is. >eslis- Zelfs ikken weer ehou- j kan ierde- Kleu chool >rgen lents pro mma Jour VARA-matineeconcert door het Radio Filharmonisch Orkest. Dirigent: Jean Fournet. Solisten: Penelope Mackay, sopraan, Roland Bufkens, tenor, No- reen Berry, alt, Ibolya Sarvari, mezzo sopraan. Programma: Tansman, Stra- vinski. Concertgebouw Amsterdam, 20 oktober 1979. Jan Sutherland, die haar growl-vokalen met moeite twee registers laat beslaan. en het duo Hans Bruin-Selma Coolwijk zal muziek voor piano-vierhandig van Mo zart, Debussy en Dvorak spelen. „Een programma dat, evenals het doel waarvoor dit concert wordt gegeven, bij zonder de moeite waard is”, vervolgt Piet Vincent, die hoopt „dat de toeloop zó groot zal zijn dat de Haarlemse Tuinzaal verruild zal moeten worden voor de grote zaal”. Na de pauze weet de gehavende Papa Bue’s Viking Jazz Band nog het meest het motto van de avond te benaderen, al kiest ook dit derde orkest voor de veiligheid. De blazers hebben power en gastpianist pro fessor Ray Foxley weet zijn tintelend- versierende spel daar goed gedienstig aan te maken. Jammer dat ook deze formatie op een of andere wijze de bassist niet weet te incorporeren in het ensemblewerk. Ar ne „Papa” Bue Jensen heeft tot overmaat van ramp zelf ook geen sterke avond. Zijn soli zijn onzuiver en weinig gedurfd. de spanning zijn als er contrast was aan gebracht, door deze waanzin af te wisse len met momenten van „normaal-zijn”, zoals bij een geesteszieke als hier geschil derd wordt, immers ook in de realiteit het geval is. Bij zo’n boeiende uitvoering als hier, van Maxwell Davies’ muziek, die in colla- ge-achtige technieken op heel eigen wijze reminiscenties biedt aan vroeger tijden, realiseer je je tegelijkertijd het belang van Reinbert de Leeuw en zijn ensemble, die door deze manier van functioneren het zout in de pap van ons vaderlandse muziekleven betekent. Waren de instrumentalisten bij Davies’ werk, ter onderstreping van de strekking Het houtsnijwerk zal nog onderzocht worden door een internationale commis sie van kunstexperts, aldus Ugolini, en bij bevestiging van echtheid kan het werk als een uniek kunststuk worden beschouwd. De beeltenis is ongewoon omdat Jezus zijn armen gestrekt omhoog houdt, terwijl hij ze normaal aan weerszijden houdt. van het verhaal in kooien op het podium gezeten, in het andere programma-onder- deel was er geen sprake meer van een toneelbeeld en moest de expressie vanuit een statische situatie te voorschijn geroe pen worden. Het ging dan om Schönbergs Pierrot Lunaire, uit 1912, strikt genomen minder actueel dus dan de nog geen tien jaar oude Songs for a mad king, maar in de praktijk nog altijd even indrukwek kend en revolutionair overkomend. Lucia Meeuwsen was hierin de overtui gende Pierrot. Deze zangeres mag dan niet de scherpe dictie hebben van een Marjanne Kweksilber, haar uitbeelding is er niet minder artistiek om. Zonder een moment van inzinking wist ze, zonder tekstboek, de spanning tot het laatste, zuchtend uitgesproken woord uit Albert Girauds poëzie te handhaven. Een feno- mennale prestatie, die evenals in het geval van de Davies-vertolking door Lieuwe Visser, tot stand gebracht kon worden door de voortreffelijke instrumentale be geleidingen door de leden (Maarten Bon, Paul Verhey, Geert van Keulen, Rena Scholtens, René van Asta, Gyözö Harsa- nye, Jan Hulst, Willy Goudswaard) van het door Reinbert de Leeuw zo efficiënt geleide ensemble. Twee solo’s van Lucinda Childs om- speeld door drie groepswerken voor acht dansers. Choreografie Lucinda Childs. Muziek Philip Glass (elektro nisch orgel) met zes muzikanten (fluit, saxofoon, stem en electronics). 21 ok tober Luxor Theater, Rotterdam. (Van onze kunstredactie) GRONINGEN. Na de laatste van vier succesvolle voorstellingen in de Groninger Evenementenhal, kregen alle artiesten van de jazz-musical Bubbling Brown Sugar onverwacht ontslag aange zegd. De Amerikaanse negerrevue over het oude Harlem van de jaren twintig tot veertig, krijgt nog één voorstelling in den Haag en nog een korte tournee in België tot 4 november. Daarna is het definitief afgelopen. John Soer debuteerde in 1937 in het toneelstuk Elisabeth de vrouw zonder man. Daarna speelde hij uiteenlopende rollen in tal van stukken bij verschillende gezelschappen. De acteur, die vooral door zijn merkwaardige hese stem veel geheim zinnige personages uitbeeldde, maakte onder meer deel uit van de gezelschappen Comedia, Het Masker, het Gezelschap Cor Ruys en het laatst bij Ensemble. Op het toneel was John Soer de laatste jaren niet meer te zien. Friedenthal is het meest bekend gewor den om zijn compilatie van de Kleine Knaur, dat door vele deskundigen wordt beschouwd als de eerste bruikbare popu laire editie van een Duitstalige encyclo pedie. Verder schreef hij twee polemische bio grafieën over Goethe en de Amerikaaqge negerleider Martin Luther King. In 1961 werd Friedenthal door de Duitse regering onderscheiden voor zijn verdien sten in het verbeteren van de Brits-Duitdfe betrekkingen. en, >en *Je- entai- n wat :h ge- /erin- itzen- >loed- •dt 19 ■ndelt derde an de srpen lullen (Ne- nfilm. ntaire mma. rtage. la dos naai. BEIROET (AP). Grieks-Orthodoxe kerkfunctionarissen hebben zaterdag be kend gemaakt dat ze een 50 centimeter hoog houtsnijwerk, voorstellende Jezus Christus, van de hand van Michelangelo ontdekt hebben. veningen en donderdagavond in de Stads schouwburg in Utrecht. CONRAD VAN DE WEETERING )e Ce- 21.50 naai. man. rkom- i halb imma. jmen- 5Mu- teiten. 10 Ac- tages. 18.30 19.00 20.00 21.15 21.45 azz. 35 De e Pa- ).ktua kt on- amse f, die en In het tweede deel ziet het ernaar uit, dat Lucinda Childs in haar jeugd nooit mocht huppelen en nu ernstig probeert haar schade in te halen. Zij heeft kenne lijk niks te doen in de coulissen want ze blijft op het toneel. Op het achterdoek staat met zwarte lijnen een diagram gete kend en de danseres volgt met haar bewe gingen ditzelfde diagram op de toneel vloer. Het derde deel lijkt op het eerste, het vierde op het tweede en het vijfde weer op het eerste met dien verstande, dat de muziek steeds luider wordt, de dansers steeds meer vaart nemen en ook meer wendingen in hun gehuppel opnemen. Het gevolg is dat sommige mensen in het pu bliek van al dit gedraai ook nog duizelig worden. ri- Lieuwe Visser als koning in Eight songs tor a mad king tijdens de uitvoering in het Haar lemse concertgebouw getekend door Mieke Kemming Mason’s band beschikt daarbij nog over de beste blazerssectie, speelt in een idi oom waarin New Orleans moeiteloos wordt gepaard aan swing en dixieland, maar de warmbloedige energie waarvan „Hot” Jazz het zou moeten hebben komt maar niet vrij. Een standaard als Bugle Boy March wordt onbenullig gespeeld, compleet met ritmische accenten die er niet uit komen. Slaapverwekkend is That Old Feeling, hoe begaafd klarinettist Roy Pellett het thema ook omspeelt. Bubbling Brown Sugar zou ook nog een serie van zes weken in Ierland krijgen. Deze voorstellingen zijn geannuleerd. Plannen voor optredens in Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Italië en de Scandinavischs landen zullen niet worden verwezenlijkt. Zakelijk ongenoegen lijkt ten grondslag te liggen aan het plotseling stopzetten van de musical. Eén van de vier producenten, de Engelsman Dennis Mosselson, heeft afgehaakt. Hij wil geld zien om de verlie zen van de Londense produktie op te vangen en heeft zijn collega-managers eén uitkoopvoorstel gedaan. Deze vonden het redelijk hem te laten vertrekken met het bedrag waarvoor hij risico had genomen. Volgens de Nederlandse impresario Van Liempt, die met zijn Nederlands Theater bureau Bubbling Brown Sugar in Neder land runt, wilde Mosselson echter het vier voudige van dat bedrag. De Engelse manager heeft beslag laten leggen op de kassaverkoop van theater Carré en alle nog komende voorstellingen. Lucinda Childs en Philip Glass werden hier bekend door hun optreden in Ein stein on the Beach van Bob Wilson (1976) en Lucinda Childs trad hier ook op in I was sitting in my patio samen met Bob Wilson (1978). Haar eigen dansgroep be staat sinds 1973 en ze houdt zich al lang op met minimal dance waarbij haar ontspan nen houding en slap rondzwaaiende ar men kenmerkend voor haar zijn. On danks mijn afgrijzen werd er toch na ieder nummer nog tamelijk lang geklapt, maar ja, het gedreun van een orgel wordt tenslotte al eeuwen lang indrukwekkend gevonden. Deze voorstelling, die de titel Dance kreeg, maar eigenlijk een beledi ging voor de dans is, wordt vanavond (maandagavond) in Rotterdam herhaald, gaat dinsdag in het Circustheater in Sche- Nu kun je vooraf al nodige bedenkin gen tegen zo’n openingsconcert aanvoe- ren. Hot Jazz, de koortsachtige weergave van de jazz uit de jaren twintig en dertig, komt sowieso al voldoende in clubs aan bod om nog een grote aantrekkingskracht te kunnen nebben. Maar daarnaast drukt een concert - het woord festival heeft in dit verband toch een wat inflatoire bete kenis - met een zo duidelijk amusements- karakter al bij voorbaat een stempel op wat er verder zou kunnen volgen. Ook als dat bijvoorbeeld Betty Carter (4 novem ber) en Dexter Gordon (maart ’80) belooft te omvatten. Een wat andersgerichte start zou ook in verband met de Oktober-jazzmaand niet onwelgelegen zijn gekomen, alsmede het opnemen van enkele Nederlandse acts in de serie. Voor wat betreft het oudestijlme- nu dat door achtereenvolgens de Rod Ma son Jazzband, Max Collie’s Rhythm Aces en Papa Bue’s Viking Jazzband wordt opgediend, geldt zeker dat je niet afhan kelijk hoeft te zijn van een buitenlandse cuisinerie. Max Collie heeft veel aan kwaliteit inge leverd, nu hij al voor het zoveelste achter eenvolgende jaar langdurig het continent aandoet. Hij beschikt wel over een gezelli ge groep, die sfeer weet te maken, maar dat zo nu en dan nog wel eens ten koste wil laten gaan van de kwaliteit van het gebo- dene. Daarbij speelt nog niet een rol dat kornettist Phil Mason zijn instrument stopt met een bierglas, maar wel het slor dige en niet-sluitende spel van bassist Trevor Williams. Pijnlijk is ook de vervan ging van zangeres Janice King door ene Piet Vincent, beschermheer van de Stichting Algemeen Muziekfonds. KIEL (AP). De schrijver Richard Friedenthal, erevoorzitter van het West- duitse Pen-centrum, is vrijdag als gevolg van een bloedvatenverstopping in zijn longen overleden. Hij is 83 jaar ge worden. Er is door hem duidelijk aan een theater- situatie gedacht waarin de musici in een, het geluid belangrijk afdempende, orkest bak zitten. Want al waren de vocalisten, Penelope Mackay, Roland Bufkens, No- reen Berry en Ibolya Sarvari waarschijn lijk goed op hun taken berekend, in deze concertuitvoering waren ze maar zeer ten dele hoorbaar en zal de uiteindelijke ra- dio-uitzending van deze Mavra-versie eerst een reële kijk op alle prestaties mo gelijk maken. Mavra is een zogenaamde opera bouffe, een komisch stuk. Fournet is echter waar schijnlijk niet de man om deze muziek naar haar aard weer te geven. Want in plaats van humoristisch, kwam alles bloedserieus en haast streng over. Opge vallen was trouwens al in de voorgaande uitvoering van de balletmuziek Jeu de Cartes, dat Fournet inderdaad geen echte Stravinski-dirigent is. Fournet doet alles heel mooi genuan ceerd en streeft, bij behoud van een tame lijk laag dynamisch plafond, naar verfij ning. Misschien kun je redeneren: zo kan het ook. Maar een feit is dat het, Stravins ki’s muziek toch ook juist kenmerkende, bitse aspect van de bijterige ritmiek erin verwaarloosd wordt. JOHAN VAN KEMPEN (Van onze kunstredactie) HAARLEM. Aan het eind van zijn Nederlandse tournee, die op 2 november van start gaat met een concert in de Amsterdamse Edenhal, doet Herman Brood en zijn Wild Romance ook Haar lem aan. Op zaterdag 29 december wordt er opgetreden in de Beijneshal op het Stationsplein. Voorverkoop van toe gangskaarten begint op 15 december. nen maken. Ook particuliere muziekleer- krachten zullen een beroep op dit instru mentenfonds kunnen doen. Dit laatste is ook de uitdrukkelijke voorwaarde ge weest waaronder het AFVOMS het Algemeen Fonds Voor Onbemiddelde Muziekstuderenden, dat financiële steun biedt aan gevorderde vakstudenten een collectie violen aan het SAM heeft ge schonken. Van alle kanten wordt nu overigens enthousiast gereageerd op het werk van deze jonge stichting. En het nu door Piet Vincent ijverig voorbereide concert slaat twee vliegen in één klap: de aandacht wordt op het fonds gevestigd en de finan ciële armslag verruimd. Piet Vincent vond namelijk een aantal bevriende collega’s leerlingen bereid om belangeloos een ka- mermuziekprogramma te verzorgen. Piet Honingh, de soloklarinettist van het Concertgebouworkest, komt met Piet Kostense (die als vertolker van muziek van Albéniz ook als pianosolist optreedt) aan de vleugel een sonate van Brahms spelen, de van oorsprong Haarlemse com- ponist-pianist Hans Osieck draagt een ei gen Suite voor, Jaap Stork neemt piano- werken van Schumann voor zijn rekening Beschermheer van de SAM, Piet Vin cent, is als altijd klaar om je op humoristi sche wijze te woord te staan: „Als ik je vertel hoe ik aan die functie kom, moet je lachen. Toen ik na afloop van een concert in het Haarlemse concertgebouw, vanwe ge het slechte weer tevergeefs om een taxi stond te bellen, schoot een SAM-bestuurs- lid mij aan met de vraag of ik het be- schermheershap op mij wilde nemen. Heel graag, zei ik toen, op voorwaarde dat u mij even met uw auto thuisbrengt." „Zo is dat dus tot stand gekomen. Maar ik heb er geen spijt van, want het is echt een goeie zaak. Ook amateurs moeten alle kans krijgen”, aldus de 84-jarige piano- meester. De SAM is opgezet door de oudervereni ging Muziekcentrum Zuid-Kennemer- land. Maar het spreidingsgebied waarin deze stichting haar activiteiten wil ont plooien, zal zo ruim mogelijk worden ge nomen en in principe de hele regio betref fen. De samenwerking met de Haarlemse Muziekschool zal zeer nauw kunnen zijn juist ook om dat Joop Nuyten, de direc teur van die instelling, ook al tot het bestuur is toegetreden. Niet alleem muziekscholen zullen overi gens van de SAM-faciliteiten gebruik kun- Concert door Ensemble Reinbert de Leeuw. Lieuwe Visser, bas, Lucia Meeuwsen, spreekstem, Maarten Bon, piano en klavecimbel, Paul Ver hey, fluit en piccolo, Geert van Keu len, klarinet en basklarinet, Jan Hulst, viool, Rene Scholtens, viool en altviool, René van Ast en Gyözö Har- sanye, Willy Goudswaard, slagwerk. Programma: Maxwell Davies, Schon berg. Tuinzaal Concertgebouw Haar lem, 20 oktober 1979. In het eerste deel speelt organist Philip Glass razendsnelle vingeroefeningen waarbij echter zijn handen steeds op de zelfde plek op de toetsen blijven liggen, zodat het gauw saai wordt. Acht dansers in het wit blijken vreselijk belangrijke dingen in de coulissen te doen te hebben, want ze haasten zich steeds van links naar rechts over het toneel en dan weer terug. Ze huppelen daarbij, maar niet met vrolij ke gezichten. Een juffrouw koert steeds weer opnieuw dezelfde hoge toontjes in de microfoon. Giacomo Ugolini, de voorzitter van het Grieks-Orthodoxe kerkbestuur in de Li banese hoofdstad, zei dat een kunstexpert van de Italiaanse regering bevestigd heeft dat het houtsnijwerk voor „90 procent zeker” van de hand van de beroemde Italiaanse Renaissance-kunstenaar is. We moeten tot een massaal gebrachte finale - wat anders dan When the Saints; ook al zoiets - wachten voordat werkelijk vuurwerk ontstoken wordt. Een magere opbrengst voor een lange avond. JOHN OOMKES AMSTERDAM. Op 72-jarige leeftijd is de acteur John Soer overleden. Zijn lichaam is in stilte gecremeerd. Soer was na zijn pensionering voornamelijk actief in hoorspelen en televisieprodukties. HAARLEM. De Engelse componist Peter Maxwell Davies, is in zijn werk zeer wisselend van kwaliteit. Zo moest deze 45- jarige avantgardist zelfs zijn fans teleur stellen met de in het laatste Holland Festi val uitgevoerde cantate. Hoe overtuigend daarentegen zijn de door Davies tot een soort kameropera bewerkte Eight songs for a mad king, die in handen van de bas Lieuwe Visser met het Ensemble Reinbert de Leeuw, dit weekeinde veel indruk maakte op het Haarlemse publiek. Visser weet dan ook de toneelmatige aspecten in deze extraverte kunst volledig uit te buiten. En van zijn entree in de zaal, zo’n vijf minuten nadat de inleidende mu ziek heeft ingezet, tot aan de laatste door hem in deze tragi-komische rol ge-uite kreet, die uitstierf in de verst afgelegen gangen van het Haarlemse concertge bouw (waarnaar de met een papieren kroon als koning uitgedoste solist zich tenslotte, geheel volgens het libretto, ver wijderd had) was het publiek in de ban van zijn verrichtingen. De enige zwakke kant aan Davies ver werking van het door Randolf Stow in poëzie gegoten, op de historie geënte gege ven, is dat de door Lieuwe Visser gechar geerd naar voren gebrachte krankzin- ningheid van de koning (George III) voort durend aan bod komt. Hoeveel groter zou Concert: Hot Jazzfastival met drie orkesten. Bezetting Rod Mason Jazz band: Rod Mason (trompet), Chris Haskins (bas), Jim Garforth (drums), Roger Marks (trombone), Roy Pellett (klarinet) en Ray Foxley (piano). Max Collie’s Rhythm Aces: Max Collie (trombone), Phil Mason (kor net), Jack Gilbert (klarinet, altsax), Ron McKay (drums), Jim McIntosh (banjo), Trevor Williams (bas) en Jan Shutherland (zang). Papa Bue's Viking Jazzband: Arne Bue Jensen (trombone), Ole Stolle (trompet), Jprgen Svare (klarinet), Jens Splund (bas), Knud Ryskov (drums) en Ray Foxley (gas op piano). Haarlems Concertgebouw 21 okto ber 1979. Jean Fournet, die als toepasselijk begin van deze serie het Radio Filharmonisch Orkest dirigeerde in Tansmans in 1972 geschreven Stéle in memoriam d’lgor Stravinski, wenkte na afloop ervan de betreffende Pools-Franse componist op het podium. Terwijl Tansman de dirigent dankte met een „accolade”, bracht het publiek de 82-jarige meester een ovatione le hulde. De kwaliteit van dit muzikaal In memo riam een voor de uitvoerenden niet malse Studio Ritmico, ingesloten door twee sfeervolle delen met lamento-karak- ter maakte hoogst nieuwsgierig naar ander werk van deze „vergeten” compo nist Wie trouwens is destijds eigenlijk in de gelegenheid gweest om bijvoorbeeld van de acht door Tansman geschreven symfonieën kennis te nemen? Behalve wat, kamermuziek hoor je nooit iets van deze fantasierijk instrumenterende vakman. Misschien is het een voor de hand lig gende taak voor de VARA, die bij de programmasamenstelling van de zater dagse matineeconcerten altijd met succes originaliteit in repertoire nastreeft, om in de nabije toekomst eens één van Tans mans grote symfonische werken uit te voeren. Interessant ook was de kennismaking met de muziek van Stravinski’s opera Mavra, uit 1921, waarin de componist aan sluiting zoekt met de kunst van Glinka, Tsjaikovski en Poesjkin, aan welk drietal deze eenacter ook is opgedragen. Stravinski bedient zich hier van slechts een achttal strijkers en laat een uitgebrei de blazerssectie het eigenlijke werk doen. n en

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1979 | | pagina 11