Doos van Pandora
gaat open
Damiate Pers
IJmuider Courant
NOTITIES
OVER:
c
O
MAANDAG 22
OKTOBER
19 7 9
ij»
M
X.
II
I
De regering lijkt er op uit te zijn het
autosnelwegennet te verdubbelen.
Men accepteert een toename van het
aantal auto’s met vijftig percent en een
toename van het aantal
autokilometers van 55 miljard nu tot
jaarlijks 78 miljard rond 1995. Voor
wegen (aanleg en verbreding) wil deze
regering elf miljard gulden uitgeven.
Daar tegenover staat een uitgave van
slechts vier miljard voor de
verbetering van het vervoer per trein,
tram en bus. Dat betekent tot 1995 elk
jaar 700 miljoen gulden (nu 600
miljoen) voor de wegenbouw
tegenover slechts 260 miljoen voor het
openbaar vervoer (nu 400 miljoen),
terwijl de tekorten van het openbaar
vervoer nauwellijks mogen stijgen. Dit
is de mening van de werkgroep
„Milieubeheer Leiden”, als reactie op
de regeringsbeslissing over het
structuurschema Verkeer en Vervoer.
Voorbereidingen om de indianenvervolgingen aan de
kaak te stellen, door Kees Klaasse, de overheid en de
auto, door Rien Polderman, een Victoriaans keurslijf dat
wat sleets begint te raken, door Tom Nillissen.
I
u
i
ll
WvTS
MM
J
i
Verdubbeling net autosnelwegen?
I'
Tribunaal oordeelt over indianenvervolging
i
147,50
I
I
,l
I
I
Het algemene beeld is, dat de auto toch
eigenlijk overal op de eerste plaats komt,
behalve in de grote stadsgewesten. Voor het
openbaar vervoer wordt met enige
uitbreiding het huidige voorzieningen
niveau als uitgangspunt genomen. Bepaald
veel minder terughoudend betoont men
zich ten aanzien van de uitbreiding van het
hoofdwegennet.
De regering gokt er ten onrechte op, dat er
Het plan om de Yanoama-india-
nen te verspreiden komt van de
Braziliaanse minister van Binnen
landse Zaken, Mario Andreazzo,
onder wie zowel de ontwikkeling
(lees: ontginning) van het Amazo
negebied valt, als de behartiging
van indiaanse zaken.
In januari 1978 opperde de Am
sterdamse Werkgroep Indianen
Project 4iet idee om een onafhan
kelijk en internationaal tribunaal
op poten te zetten over de rechten
en de positie van de oorspronkelij
ke bevolkingen van de Amerika’s:
de indianen. De groep bestaat uit
een aantal Nederlandse organisa
ties, dat zich al langer bezighoudt
met het geven van voorlichting
over deze autochtonen.
in het landelijk gebied een ander verkeers-
en vervoersbeleid kan worden gevoerd, dan
in de grote stadsgewesten. Beide gebieden
hebben onderlinge relaties. Wanneer men
in het landelijk gebied de auto de vrije
teugel laat, geeft dat ook in de grote stad
een verergering van de overlast van het
autoverkeer. Verdere aantasting van het
openbaar vervoer zal het gevolg zijn. Wil
men werkelijk een vermindering van de
overlast nastreven, dan zullen aan het
autoverkeer op het platteland en in de
kleine steden eveneens beperkingen
moeten worden gesteld, zo meent de
werkgroep.
„Milieubeheer Leiden” wijst er op, dat
nergens in het structuurschema de
gevolgen worden vermeld van de
beleidskeuze ten gunste van de auto. De
toename van de verkeershinder in de
steden, de relatieve stijging van het aantal
verkeersslachtoffers, de voortgaande
versnippering en aantasting van natuur en
landschap, het toenemend energieverbruik
per hoofd van de bevolking, enz. enz.
worden verzwegen. Op de zeer
fundamentele kritiek van verschillende
groeperingen, die een beleid voorstaan,
waarin de rol van de auto veel minder sterk
op de voorgrond staat, gaat de regering
nauwelijks in. „Is de regering het eens met
deze kritiek, maar niet tot een ander beleid
in staat, of is de regering niet bij machte de
kritiek te weerleggen”, zo vraagt de
werkgroep zich af.
Ernstige bedenkingen heeft de
milieuwerkgroep tegen de manier waarop
de regering de noodzaak van bepaalde
wegen aannemelijk probeert te maken. In
de berekeningen, die het standpunt van de
regering ondersteunen is een groot aantal
aannamen verwerkt, die opzichzelf kunnen
worden bekritiseerd. De mogelijkheden
van het openbaar vervoer worden in de
berekeningen op minimaal gesteld. Men
gaat uit van te lange wachttijden en te lang
berekend voor- en na-transport.
Daarentegen worden de mogelijkheden van
het autoverkeer gemaximaliseerd. Voor het
zoeken naar een parkeerplaats, en het weer
wegrijden daarvan, heeft men een veel te
korte tijd aangenomen. En de gemiddelde
rijsnelheid van de auto in het spitsuur
houdt geen enkel verband met de feitelijk
gemeten snelheden gedurende deze tijd.
Deze constructie leidt in de
computermodellen, waarop de regering
haar beleid baseert, tot een enorme vraag
naar autovoorzieningen, terwijl voor het
openbaar vervoer slechts een restfunctie is
weggelegd.
De werkgroep vindt, dat in het
structuurschema Verkeer en Vervoer ook
de relatie met de Ruimtelijke Ordening
zoek is. Het verkeer en vervoersbeleid is
strijdig met het beleid dat men in de
Ruimtelijke Ordening zegt voor te staan.
„Men kan niet tegelijkertijd volhouden, dat
de leegloop uit de grote steden niet overal
verspreid in het landelijk gebied terecht
mag komen, maar dat men wel overal in
Nederland zo snel mogelijk met de auto
moet kunnen komen”, aldus de werkgroep.
„Milieubeheer Leiden” vindt dan ook dat de
het Instituto Indigenista Intera-
mericano (Mexico).
Tenslotte wil de werkgroep, dat de regering
de zogenoemde „parallelstudie van de
Nederlandse Spoorwegen” publiceert. In
deze studie onderzoeken de NS of de aanleg
van een nieuwe weg in het westen des lands
gevolgen heeft voor de parallel aan deze
geprojecteerde weg gelegen spoorlijn. Voor
de beoordeling van de wenselijkheid van
een nieuwe weg is van belang in hoeverre
deze weg de marktpositie van het openbaar
vervoer ondergraaft.
Raad van Advies voor de Ruimtelijke
Ordening nauwer bij het verkeers- en
vervoersbeleid moeten worden betrokken.
Een misleidende werking heeft het woord
„wegverbreding” volgens de werkgroep. De
regering doet milieuvriendelijk:
wegverbreding in plaats van nieuwe wegen.
Dat deze „verbreding” in een aantal
concrete gevallen een verdrievoudiging van
de verkeersoppervlakte betekent, zegt de
regering er niet bij.
Als argument voor nieuwe wegen noemt de
regering vaak de veiligheid. De werkgroep
vraagt zich af of de situatie er met nieuwe
wegen werkelijk zo veel veiliger op wordt.
Is er wel gedacht aan de extra aansluitende
wegen die nodig zijn, de oude weg in de
nieuwe situatie en het feit dat een nieuwe
weg nieuw autoverkeer zal aanmoedigen?
Zou de veiligheid niet meer gebaat zijn,
wanneer het geld dat nu in wegen wordt
gestopt, zou worden geïnvesteerd in direct
op de vergroting van de veiligheid gerichte
maatregelen? zo vraagt „Milieubeheer
Leiden” zich af.
uit elkaar rukken van gezinnen
en als slaaf verkopen van kinde
ren, in het bijzonder meisjes voor
prostitutie;
ontkenning en vernietiging van
culturele tradities van de Aché,
waaronder het gebruik van hun
taal, traditionele muziek en reli
gieuze gebruiken.
DIRECTIE Damiate Pers b.v
Mr H.C. van der Mije
I
l
J
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewijks
E. Koning
V
die
om
del:
plai
een
ove
den
dan
gen
bou
ove
Dat
bev
O
reet
huk
wijl
kw<
mot
met
fent
plal
het
zijn
voo
oim
en
M
het
gaai
den
bou
lege
O
gers
en v
ners
de i
OU'
de
W.
hei
wo
nie
Wi
ge
dei
zie
inr
dal
boi
kei
de:
D
Voll
de
tijdt
geul
van
deli
kinj
de I
vest
ten
ontl
de 1
noei
torn
sen
heei
altij
alle
teer
tuss
de o
gem
niet
dat
ven
ii
B:
kinj
ven
bete
Goe
verl
wor
A
bek
sub:
II
l;
I'
afslachting van de indianen
buite de reservaten door jagers en
slavenhandelaars met hulp van de
strijdkrachten en door leden van
de regering oogluikend toeges
taan en zelfs aangemoedigd;
Oi
in a
mee
wez
subi
min
Doel van het tribunaal is de
zaak van de indianen op grote
school en in wijder verband aan
de orde te stellen; hun zaak onder
de aandacht te brengen van poli
tieke, kerkelijke en andere gezag
hebbende organisaties en perso
nen en tevens de publieke opinie
te mobiliseren. Daarbij zijn de ini
tiatiefnemers zich ervan bewust
dat ook de bestrijding van het
mede door Hollywood verspreide
beeld over indianen aandacht ver
dient.
De initiatiefnemende stichting
gaat ervan uit dat de indianen het
recht hebben op hun eigen cul
tuur, taal en grondgebied en dat
door derden wederrechtelijk in
bezit genomen gronden hen beho
ren te worden teruggegeven. Om
het tribunaal internationaal te
maken zijn ook contacten gelegd
met andere Europese organisaties
zoals de Russell Peace Foundati
on (Engeland), Die Gesellschaft
für bedrohte Völker (West-Duits-
land), IWGIA (Denemarken), Sur
vival International (Engeland) en
enigen in wie de Zuidamerikaanse
indiaan nog een pleitbezorger
vindt. Het protest zal echter vrij
wel zeker door de minister wor
den genegeerd, gezien de onderge
schiktheid van de indianen aan
minerale rijkdommen en de enor
me houtreserves van het amazo-
newoud, die Brazilië op steeds
alarmerender schaal wil gaan ont
ginnen.
Het Braziliaanse ministerie van
Binnenlandse Zaken heeft het
plan opgevat om ongeveer negen
duizend Yanoama-indianen van
uit hun gebied over te brengen
naar een reservaat dat bestaat uit
21 losse stukken land. De Yanoa
ma-indianen leven in het zuiden
van Venezuela en het noorden van
Brazilië, een gebied met tropische
regenwouden en het stroomge
bied van een aantal machtige ri
vieren, waaronder de Orinoco.
Andere zaken, waarvan is voor
gesteld ze op het tribunaal aan de
orde te stellen, zijn de onvrijwilli
ge sterilisatie van indianen in
Noord- en Zuid-Amerika, de posi
tie van de indianen in Guatemala,
de activiteiten van missie en zen
ding, de kolonisatie van Bolivia
door blanken afkomstig uit de zui
delijke Afrikaanse landen (Zuid-
Afrika, Rhodesië, Namibië) en de
westerse onderwijssystemen.
Teneinde een zo duidelijk moge
lijk inzicht te krijgen wil de orga
nisatie ook aan zoveel mogelijk
betrokkenen (multinationals, mis
sie en zending, regeringen) gele
genheid geven hun standpunten
naar voren te brengen. Zij zullen
op de hoogte worden gesteld en
verzocht aanwezig te zijn.
Zij zijn de grootste nog betrek
kelijk in afzondering levende
groep indianen in het uitgestrekte
regenwoud van Brazilië. Velen
van hen leven nog in natuurlijke
staat en hebben nooit contact ge
had met een niet-indiaan, al zijn
door hun grondgebied verscheide
ne wegen aangelegd.
De Werkgroep Indianen Project
meent dat de problemen van de
indianen internationaal nauwe
lijks bekend zijn, terwijl toch een
voortdurende strijd gaande is en
de rechten ingeperkt worden door
nieuwe wetten (Cunningham Bill
in de VS; de landrechtenwet in
Brazilië e.d.). Slechts spectaculai
re gebeurtenissen, zoals Wounded
Knee, worden door de media ge
signaleerd.
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427. IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel adm 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per jaar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
BEZORGKLACHTEN
maandag t/m vrijdag van 18.30-19 00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel 023 - 31 90 53
ïF Paus Johannes Paulus II in Ierland
Volgende maand wordt er in de
republiek Ierland weer een deuk
geslagen in het schijnheilige pant
ser van valse Victoriaanse deugd
zaamheid. Dan namelijk treedt in
de republiek een wet in werking die
de verkoop van voorbehoedmidde
len toestaat. Tenminste aan die Ie
ren die over een trouwboekje be
schikken, want buiten echtelijk ver
band wordt louter op deugdzaam
heid gerekend. Althans dat wil de
openbare moraliteit, daarin op de
bekende wijze voorgegaan door de
in de republiek nog erg invloedrijke
roomskatholieke kerk.
Ondanks het feit, dat paus Johan
nes Paulus II nog maar een paar
weken geleden tijdens zijn bezoek
aan Ierland, de bevolking opriep
zich verre te houden van zaken als
abortus en echtscheiding en de
voordelen van een reine levenswan
del met breed palet schilderde, kun
nen de Ierse vrouwen zich in no
vember met een wat geruster hart
ter slaapkamer begeven.
Het is overigens niet uitgesloten
dat de echtelieden die van een voor
behoedmiddel gebruik willen gaan
maken, daar nog flink wat moeite
voor zullen moeten doen. De midde
len zijn uitsluitend op doktersre
cept te verkrijgen en naar schatting
6000 Ierse apothekers, de helft, heb
ben al laten weten een dergelijk
recept niet te zullen honoreren, om
dat hun geweten dat niet toelaat. En
het is een publiek geheim, dat ook
veel artsen heftig worstelen met dat
geweten, al zijn er van deze be
roepsgroep geen cijfers beschik
baar die kunnen laten zien bij hoe-
velen het geweten de bovenliggende
partij is geworden.
Verbazing behoeft de houding
van de apothekers en van een aan
tal artsen niet te wekken. De behan
deling van deze zeer behoudende
wet heeft een jaar geduurd en de
emoties laaiden gedurende die tijd
op als vuur op een rieten dak. De
kerk liet weten het wetsontwerp
„immoreel” te vinden en tegenstan
ders spraken van een „doos van
Pandora” die ongetwijfeld zal lei
den tot een maatschappij waarin
niets meer heilig zal zijn. In het
parlement riep een volksvertegen
woordiger geprangd uit, dat men
wetten kan veranderen maar de
Tien Geboden voor immer en on
veranderlijk zijn. Vier roomskatho
lieke bisschoppen lieten de Ierse
overheid weten niet gediend te zijn
van burgerlijke bemoeienissen met
de moraal en verboden het de ka
tholieken (ongeveer 94 procent
staat als zodanig geregistreerd)
voorbehoedmiddelen te gebruiken.
Deze mensonterende praktij
kenwaren enzijn er voornamelijk
op gericht het grondgebied van de
Aché vrij te maken voor kolonisa
tie, veelal door veeteeltbedrijven.
Deze schendingen van de mensen
rechten van de Aché zullen, al
thans wanneer hiertegen geen
maatregelen worden genomen, ui
teindelijk resulteren in de totale
uitroeiing van het Aché-volk. Hun
aantal werd in 1974 nog geschat
op ongeveer 1100.
14,80
f 42,60
56,50
167,70
220,50
f 0,75
slavernij, marteling en doden
van indianen in reservaten in
Oost-Paraguay;
onthouden van voedsel en me
dicijnen aan de Aché, resulterend
in hun dood door verhongering en
ziekte;
r4MHi
Indien de Yanoama’s over 21
stukken land worden verspreid, is
hun doodvonnis als volk gete
kend. De uitgekozen gebieden zijn
te klein om zich zelfstandig in
stand te kunnen blijven houden.
Bovendien zal door deze ver
strooiing de onderlinge verbon
denheid verdwijnen. Daarbij
komt dat deze verspreide kleine
gebieden veel toegankelijker zijn
voor mijn- en wegenbouwers en
houtfabrikanten, dan het huidige
woongebied van de Yanoama’s.
-B 41
De Amsterdamse Werkgroep In
dianen Zuid-Amerika (W1ZA), die
deze heilloze plannen in ons land
bekendheid probeert te geven,
maakt ook melding van het pro
test van Braziliaanse antropolo
gen en bisschoppen, nagenoeg de
Toch zijn er in de republiek ook
andere geluiden te horen. Opricht
ster Rosita Sweetman van de mili
tante Ierse vrouwenbeweging kriti
seerde onlangs scherp het maat
schappelijke klimaat in haar land:
„De wetten en instellingen van de
Ierse vrijstaat zijn gebaseerd op een
uit de jaren ’20 daterende katholie
ke theologie en Victoriaanse
ethiek.”
En in haar boek met betrekking
tot het seksuele klimaat in Ierland,
titel Op Onze Rug, zegt ze: „In een
maatschappij zo gesloten en dog
matisch als de Ierse, is het moeilijk
te spreken over moraliteit anders
dan binnen de lijnen van de katho
lieke orthodoxie. Een meer ver
draagzame houding tegenover seks
is dringend nodig. En vaak pijnlijk
duidelijk.”
Zoals zo vaak als er in een moei
zame kwestie een even moeizaam
compromis moet worden gevonden,
is niemand tevreden. De conserva
tieven niet omdat toestaan van
voorbehoedmiddelen hoe geclausu
leerd ook, hun altijd te ver gaat; de
liberalen niet omdat deze wet hun
lang niet ver genoeg gaat.
Er ligt overigens, ook al krijgt het
ontwerp volgende maand kracht
van wet, nog voldoende conflictstof
opgestapeld. Een van de bepalingen
in de wet is, dat de klinieken voor
geboorteregeling die sinds 1969 be
staan, moeten worden gesloten. De
ze klinieken, momenteel acht stuks,
mogen weliswaar geen voorbehoed
middelen verkopen, maar daar was
met een eenvoudige aanpassing wel
onderuit te komen en voor veel Ie
ren waren die klinieken de enige
mogelijkheid aan middelen te ko
men die hen in staat stelden zelf te
bepalen hoeveel en wanneer kinde
ren. Omdat de Ierse overheid nu de
nieuwe wet er is, ook meer greep wil
krijgen op verkoop van voorbe
hoedmiddelen, wil ze sluiting van
de acht klinieken. Personeel en lei
ding daarvan hebben echter al laten
weten daar niets voor te voelen en
aangekondigd open te zullen
blijven.
In de klinieken is men namelijk
bevreesd, dat veel bezoekers een te
hoge drempelvrees hebben om
eerst de arts om een recept te vra
gen en daarna in een apotheek dat
recept in te wisselen. Bovendien lo
pen betrokken bij de apotheek dan
ook nog de kans dat ze en plein
public „neen” te horen krijgen, met
alle gefluister en gegniffel daarbij.
Maar ondanks het uiterst voor
zichtige karakter van de nieuwe
wet, is er vooruitgang geboekt in de
Ierse vrijstaat. Vooruitgang voor in
ieder geval die mensen die geloven
in wat voor Europese burgers een
paar honderd kilometer oostelijker
allang een weet is: beslissen over
eigen lichaam en leven doet iedere
volwassen staatsburger zelf.
Nu bijna twee jaar later, ziet het
er naar uit dat dit tribunaal er ook
werkelijk gaat komen. Een soort
Russell-tribunaal, maar dan
toegespitst op de rechten van de
oorspronkelijke bewoners in
Amerika. Als datum voor de eer
ste zittingsperiode is half mei van
het volgend jaar geprikt, terwijl
als plaats van handeling aan het
Haagse Vredespaleis wordt ge
dacht. Uitgenodigd worden juris
ten, antropologen, auteurs en ker
kelijke vertegenwoordigers om in
een internationale jury plaats te
nemen. Voorts zullen een dertigtal
getuigen, getuige-deskundigen uit
Amerika en twintig indiaanse
waarnemers verklaringen afleg
gen. Het motto van dit internatio
nale indianentribunaal: „Het
recht van de Zwakste”.
Daarmee is dan een nieuw
hoofdstuk toegevoegd aan de
trieststemmende geschiedenis van
het bestaan van de indianen in
zowel Zuid-, als Noord- en Mid-
den-Amerika; een bestaan geken
merkt door volkerenmoord, dis
criminatie, armoede, slavernij,
landroof en vernietiging van cul
turele tradities.
Inmiddels is reeds klein
aantal gevallen geselecteerd, dat
tijdens het tribunaal volgend jaar
mei aan de orde zal komen. Daar
bij is de uitroeing van de Aché’s in
Paraguay. In 1974 beschuldigde
de Internationale Bond voor de
Rechten van de Mens samen met
de Inter-Amerikaanse Associatie
voor Democratie en Vrijheid, de
regering van Paraguay van mede
plichtigheid aan het tot slaaf ma
ken of vermoorden van de Aché
(Guayaki) indianen in Oost-Para
guay. In een protest, gericht aan
de secretaris-generaal van de VN,
gedocumenteerd met bijlagen,
ooggetuigenverslagen en foto’s,
signaleerden de organisaties de
volgende overtredingen van de
Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens:
