niet?
Enquête:
Onderzoek in EG-landen
CONTROLE OP LICHT
Pleidooi op CLAT-manifestatie:
58 procent Finnen
tegen kernenergie
Moeilijk jaar
vakbeweging
NCW-delegatie
naar Taiwan
Telefoneren op
zonne-energie
Certificaat voor
brandveiligheid
in Amsterdam
Gasunie wil in
Grote bezwaren
tegen D’66-
pensioenplan
„Advertentie
Bijenkorf
misleidend
1986 kolengas
in Eemshaven
Premieverdeiing
WAO gewijzigd
f -
Energietekort of
16
19 7 9
17
OKTOBER
ECONOMIE
Wim Spit (FNV):
99
k
DINSDAG
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Op een
internationaal symposium
over energie in Amsterdam
zijn gisteren zeer uiteenlopen
de visies ter berde gebracht.
Shell-directeur De Bruyne
pleitte voor de bouw van on
der meer vijfhonderd nieuwe
kerncentrales om in het ver
wachte energietekort te voor
zien, terwijl de Rotterdamse
hoogleraar Odell betoogde dat
elke ongerustheid over een ko
mend olietekort geheel onge
grond is.
3
Tegenstellingen op
energie-symposium
(Van onze redactie economie)
Nederlandse man
dsen
wast vaker af
0
199.50
dlijst.
Internationaal front
tegen bedrijfsleven
■ssoires.1
9
6
rgwand
nee!
8.25
7.26
Mits wij zuinigheid betrachten en het
energieverbruik rond de eeuwwisseling
twintig procent efficiënter maken dan
thans, zal dit toereikend zijn, zo meent de
Shell-directeur. Hij voorziet reusachtige
kapitaaluitgaven voor de energievoorzie
ning: meer dan zeventig miljard dollar per
jaar rond de eeuwwisseling (thans onge
veer twintig miljard per jaar).
Volgens hoogleraar aan de Erasmusuni-
versiteit in Rotterdam, Odell, hoeft de
wereld zich geen zorgen te maken om een
olietekort. Er zijn volgens hem voldoende
oliereserves en bovendien meent hij dat
de vraag in de komende jaren niet meer zo
sterk zal toenemen als in de jaren voor de
oliecrisis van zes jaar geleden.
Toen steeg dit verbruik met gemiddeld
zeven procent per jaar. Daarna was de
stijging ongeveer een procent per jaar.
Het streven naar eenheid van de vak
centrales in Latijns Amerika wordt vol
gens Ernesto Marius, adjunct-secretaris-
generaal van de CLAT, bemoeilijkt door
het feit dat de andere vakcentrales zich
richten naar voorbeelden in de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie.
Volgens Marius is de democratische
opening die nu in landen als Brazilië en
Le aierke tegenstand kan gedeeltelijk
veroorzaakt zijn door het feit dat deze
peiling kort na het ongeluk in Harrisburg
in de Verenigde Staten werd uitgevoerd.
Maar het resultaat is toch nog verrassend
indien men in aanmerking neemt dat er in
Finland amper een debat rond de kern
energie heeft plaatsgevonden. Daarom
waarschijnlijk is er nog steeds een grote
groep die verklaarde met gemengde gevo-
lens maar niet afwijzend te staan tegen
over kernenergie. Slechts 4 procent zei
geen mening te hebben.
Uit dit onderzoek blijkt dat de tegen
standers voornamelijk onder de jongeren
en de gepensioneerden te vinden zijn. De
groep van middelbare leeftijd blijkt door
gaans positiever te staan ten opzichte van
een uitbreiding van de kernenergie.
In het parlement rekent men daarente
gen wel op een uitbreiding. Kort geleden
werd een overeenkomst goedgekeurd die
betrekking had op het importeren van
uranium uit Australië.
t
ivei
i.
49,30
37.70
38.00
26.60
150,50
112.00
62,50
35.801
124,00
36,50
48,50
45.966
.58.20
44.00
127,60
35,80
46,80
127,00
52,50
48,10
3.60
48,50
63,20
85,006
50,00
147,50
44.20
51.00
124,00
35,50
45.70
95,30
62,80
89,00
43,00d
32,80
113,000
50,50
60,006
180,00
31,70
77,10
132,50
40,806
38,00
37,10
49,30
283,00
670,00
163,00
148,00
295,00
139.50
53.50
9.00
83,20
13.50e
42.00
142,50d
29,10
63,80
44,00
83,00
31.00
55,20
97.20
113,30
72,50
94.00
64.506
115.00
SCHIPHOL (ANP). Een delegatie
van het Nederlands Christelijk Werkge
versverbond (NCW) is zondag voor een
oriëntatiereis van ruim twee weken naar
de Philippijnen, Taiwan en Zuid-Korea
vertrokken. Doel van de reis is de NCW-
leden beter bekend te maken met het
sociaal-economische en sociaal-culturele
klimaat in deze landen.
De groep bestaat uit 32 werkgevers en
staat onder leiding van J. A. Bakker, lid
van het presidium van het NCW.
In Taiwan en Zuid-korea willen de
werkgevers vooral hun inzicht vergroten
in de samenwerking tussen overheid en
bedrijfsleven en in de plannen voor de
economische ontwikkeling in de tachtiger
jaren. In de Philippijnen zal de delegatie
onder meer het congres bijwonen van de
Internationale organisatie van christelij
ke werkgevers (Uniapac) dat zich bezig
houdt met het thema „De bijdrage van de
ondernemingen aan de ontplooiing van
mensen".
Volgens De Bruyne is het noodzaak om,
wil in de energiebehoefte van de niet-
communistische landen worden voorzien,
500 kerncentrales, 600 nieuwe kolenmij
nen, zes nieuwe gasbellen ter grootte van
het Slochterenveld en zeven nieuwe olie
bronnen met een voorraad als die van
Nigeria in produktie te nemen.
AMSTERDAM (ANP). De Amster
damse brandweer heeft een uniek initia
tief genomen om de brandveiligheid in
hotels en pensions te bevorderen. Met
ingang van 1 januari kunnen alle hotels
die aan bepaalde eisen voldoen de be
schikking krijgen over een zogeheten
„brandveiligheidscertificaat”. Dit certifi
caat, dat bij de entree kan worden opge
hangen, garandeert het publiek dat het
gebouw tot in de puntjes tegen brand
beveiligd is. De brandweer hoopt dat van
deze actie een stimulans zal uitgaan om
extra aandacht te besteden aan brandpre
ventie.
Amsterdam telt ongeveer 1100 logies-
verstrekkende bedrijven, die uiteraard al
le beschikken over een brandveiligheids-
vergunning hetzij een voorlopige, hetzij
een permanente. Dat betekent dat de
noodzakelijke technische voorzieningen
aanwezig zijn, maar, aldus de brandweer,
aan de manier waarop die voorzieningen
worden gebruikt mankeert nog wel eens
wat. Met het certificaat hoopt men de
hotels te bewegen meer voorzorgsmaatre
gelen te treffen dan die waartoe zij wette
lijk verplicht zijn.
De betrokken hotels zullen tweemaal
per jaar worden gecontroleerd om vast te
stellen of zij het certificaat mogen blijven
voeren.
Volgens Odell is er op grond van de huidi
ge economische ontwikkelingen geen re
den om aan te nemen dat de stijging van
het verbruik weer groter zal worden.
De veronderstelling dat in de nabije
toekomst olietekorten kunnen ontstaan is
volgens Odell gevaarlijk, omdat er ver
keerde beslissingen door kunnen worden
Piet Jeuken sloot als vertegenwoordiger
van de FNV met deze woorden nauw aan
bij uitspraken van vakbondsleiders uit
Latijns Amerika op een politieke en cultu
rele manifestatie in Amersfoort.
De bijeenkomst was georganiseerd door
de Nederlandse afdeling van de CLAT, de
internationale centrale van onafhankelij
ke bonden van arbeiders en boeren in
Latijns Amerika, die in december 25 jaar
bestaat. CLAT-Nederland bestaat deze
maand tien jaar. De manifestatie in
Amersfoort werd bijgewoond door ruim
tweehonderd van de 3200 CLAT-leden.
Ook de vakbondsvertegenwoordigers
uit Chili, Venezuela en Colombia en de
boerenorganisatie FCL benadrukten in
hun toespraken het belang van een groei
naar eenheid in de vakbeweging.
In Chili begint die eenheid langzaam
van de grond te komen. Carlos Frez, voor
zitter van de onafhankelijke bond FUT:
„De oprichting van het comité ter verdedi
ging van de rechten van de arbeiders,
waarvan ik vice-voorzitter ben, is een stap
in de goede richting. In dat comité zijn
vier vakbonden samengegaan. Ons be
langrijkste streven op dit moment is het
bestrijden van een arbeidsplan, zoals dat
door de militaire junta onder leiding van
Pinochet is opgezet. In dat plan staat
onder meer dat collectieve onderhande-
e
i
l
I
I
I
l
l
i
I
I
9
J
9
9
9
9
9
9
0
0
9
0
0
0
0
0
0
0
9b 180,006
4
BRUSSEL. Getrouwde mannen in Engeland, Denemarken en Nederland
zijn meer geneigd ene handje te helpen in het huishouden dan echtgenoten in
ander EG-landen, zo blijkt uit een recent onderzoek dat is uitgevoerd in
opdracht van de Europese Commissie, het dagelijks EG-bestuur.
Slechts 15 procent van de Italiaanse
mannen zegt dat ze hun vrouw vaak hel
pen, terwijl de hulpvaardigheid van ge
trouwde mannen in Engeland, Denemar
ken en Nederland tweemaal zo groot is.
Behalve over de verdeling van de huis
houdelijke taken hebben de onderzoekers
de ruim 8.000 ondervraagde mannen en
vrouwen ook aan de tand gevoeld over
hun tevredenheid met hun leven in het
algemeen, hun houding ten opzichte van
de veranderende rol van de vrouw en de
deelname aan politieke activiteit.
Huishouden is dus vrouwenwerk in Ita
lië, maar politiek is onmiskenbaar eën
mannenterrein. Bijna de helft van de on-
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Als het grootwinkelbe
drijf De Bijenkorf in een advertentie stelt
dat het de eerste algemene vrouwenboek
handel in ons land opent, dan misleidt het
daarmee het publiek en zet het zich af
tegen andere vrouwenboekhandels. Op
deze wijze mag De Bijenkorf niet meer
adverteren.
Aldus luidt de uitspraak van de Recla
me Code Commissie (RCC), die een klacht
heeft behandeld die de vrouwenboekhan
dels De Feeks, Xantippe, Heksenkelder,
vrouwenuitgeverij Sara en vrouwendruk
kerij Virginia hebben ingediend tegen ge
noemde advertentie van het grootwinkel
bedrijf.
De klagers achten de advertentie mislei
dend, omdat De Bijenkorf niet de eerste
algemene vrouwenboekhandel is. Sinds
1975 zijn er vijf vrouwenboekhandels ont
staan. Ten onrechte wordt aldus de RCC
voorts de indruk gewekt als zou men zich
in dit grootwinkelbedrijf op een veel bre
der terrein kunnen informeren dan in de
bestaande vrouwenboekhandels. De Bij
enkorf heeft echter een collectie van 350
titels, terwijl de meeste vrouwenboekhan
dels 1000 titels hebben.
AMERSFOORT. „De internationale vakbeweging kan het zich niet
langer permitteren verdeeld te zijn. Een nauwere samenwerking tussen het
Wereldverbond van de Arbeid en het Indernationaal Verbond van Vrije
Vakverenigingen is noodzakelijk als antwoord op het zich steeds hechter
aaneensluiten van het internationale bedrijfsleven”.
lingen per bedrijf worden toegestaan. Dat
betekent dat de vakbonden uitgesloten
worden van deelneming. Bovendien moe
ten de arbeiders zich onderwerpen aan
een maatregel dat stakingen verboden
zijn. Wordt er toch gestaakt, dan hebben
de werkgevers het recht stakingsbrekers
in dienst te nemen en de arbeiders te
ontslaan”.
Het belang van het comité is volgens
Frez, dat nu verspreid over heel Chili
acties worden gevoerd. Door de brede
vertakkingen is de vakbeweging ongrijp
baarder geworden, en dat betekent dat
het voor de militaire machthebbers moei
lijken is geworden tegenmaatregelen te
nemen.
Frez zegt dat de Chilenen niet meer in
de eerste plaats bang zijn voor de fysieke
onderdrukking door de militaire junta,
maar dat de angst zich aan het verschui
ven is naar de economische repressie.
Bolivia wordt gezocht, niet in eerste in
stantie bedoeld om de positie van de ar
beiders en boeren te verbeteren, maar is
het een economische noodzaak.
Zowel Marius als Jan Kulakowski, se-
cretaris-generaal van het Wereldverbond
voor de Arbeid (WVA), gingen uitvoerig in
op de historische ontwikkeling van de
onderdrukking en uitbuiting van de boe
ren en arbeiders in Zuid Amerika.
Kulakowski zei dat in de meeste Zuid-
amerikaanse landen de armoede en uit
buiting toenemen. Dit vormt volgens hem
een geweldige bedreiging voor de hele
maatschappij in dit werelddeel. „Het eni
ge historische alternatief is een grote be-
vrijding van Latijns Amerika, want alleen
de volken kunnen de volken redden”, al
dus de WVA-topman.
Minister De Koning van Ontwikkelings
samenwerking zei in een forumdiscussie
over de rol van de boeren en arbeiders in
de Latijnsamerikaanse revolutie dat juist
de bevrijding van deze bevolkingsgroep
onze eerste opdracht moet zijn bij de
ontwikkelingshulp aan de landen in dit
werelddeel.
Verder wees de bewindsman op de
noodzaak van een nieuwe internationale
economische orde en betere internationa
le samenwerking tussen de regeringen
onderling en vakbewegingen onderling,
die op dit gebied een enorme achterstand
hebben op de multinationale ondernemin
gen die in Latijns Amerika opereren.
Ook pleitte de minister nog eens voor
een strakke en verplichtende gedragscode
voor multinationals.
terd
8,50
1.73
3,87
460,00
324,00
5,44
dervraagde Italiaanse mannen zegt dat
het land er slechter aan toe zou zijn als er
meer vrouwen zitting zouden hebben in
het parlement. In België, Nederland, De
nemarken en West-Duitsland menen zo
wel mannen als vrouwen dat meer vrou
welijke parlementariërs geen politiek ver
schil zal opleveren. Alleen Franse en Ierse
vrouwen (respectievelijk 41 en 61 procent)
verwachten wel belangrijke veranderin
gen als zij een groter aandeel in de politiek
zouden krijgen.
Vrouwen vormen 35 procent van de
beroepsbevolking in de negen EEG-lan-
den. De helft van de vrouwen die niet
werken, vindt het jammer dat ze geen
baan hebben. Vooral in Frankrijk en Ita
lië hebben vrouwen graag een baan bui
tenshuis. „Het gezin” is de belangrijkste
reden om geen werk buitenshuis te
zoeken.
In de meeste landen zijn werkende
vrouwen en huisvrouwen ongeveer in ge
lijke mate tevreden met hun bestaan.
Twee uitzonderingen: Ierse huisvrouwen
lijken de gelukkigste mensen in Europa:
77 procent is „erg tevreden” met hun
leven. Aan de andere kant van de schaal
staat Italië, waar slechts half zoveel tevre
den huisvrouwen te vinden zijn. Overi
gens weerspiegelt de opvatting van de
huisvrouwen de algemene tendens in het
land: de Ieren zijn over het algemeen
tevreden met hun bestaan, de Italianen
koesteren de meeste onvrede.
In alle negen EG-landen zijn de vrou
wen minder hoopvol gestemd over hun
promotiekansen dan de mannen. In Ne
derland en Engeland menen de vrouwen
dat hun kans op promotie slechts half zo
groot is als die van mannen.
streefd naar 10 procent arbeidstijdver
korting. Dit zal zowel nationaal als
internationaal moeten worden gecoör
dineerd om te voorkomen dat er een
concurrentiestrijd over de ruggen van
de arbeiders zal worden uitgespeeld.
Dit zei vice-voorzitter Wim Spit van
de FNV op een bijeenkomst in Eindho
ven waar de afdeling Eindhoven van
het NKV met 7500 leden en de afdeling
van het NW met 4500 leden een fede-
ratieovereenkomst aangingen in
navolging van het landelijk voorbeeld.
Volgens Spit is het werkloosheid
sprobleem in Nederland het grootste
maatschappelijke probleem. Er be
staat volgens hem geen duidelijker
voedingsbodem voor extremisme dan
juist werkloosheid. Omdat er in deze
kwestie geen sprake is van een
overheidsbeleid dat hierop inspeelt en
er een antwoord op geeft, en omdat
ook van werkgeverszijde weinig be
reidheid bestaat over dit vraagstuk na
te denken, staat de vakbeweging er in
feite alleen voor, aldus Spit.
(Van onze redactie economie)
GRONINGEN. De Nederlandse Gas
unie wil in 1986 starten met een kolenver
gassingsinstallatie in de Eemshaven. De
Gasunie heeft gekozen voor het „Lurgi-
systeem”, genoemd naar een Duitse inge
nieursbureau dat het uitdacht. Het project
levert het Eemsmondgebied ongeveer 400
arbeidsplaatsen op. Het is de bedoeling
dat het kolengas wordt gemengd met het
vloeibare Algerijnse aardgas, dat tegen
die tijd bij de Eemshaven wordt opges
lagen.
Het streven van de Gasunie is bekend
geworden door uitlatingen van directeur
G. Kardaun op een bijeenkomst van indu
striëlen in Delfzijl. Hij deed die overigens
op een moment dat de betrokken ministe
ries nog niets wisten van deze plannen. De
kolen voor de nieuwe installatie zullen
worden aangevoerd uit Australië, Canada
of Polen. Er is nog een onderzoek gaande
naar de vraag welk land de meest geschik
te kolen voor het vergassingsproject
heeft.
Van de zijde van de Gasunie gaf woord
voerder Kroeze als commentaar dat de
zaak nog steeds in een studiefase bevindt,
hoewel hij niet wilde ontkennen dat het
bedrijf 1986 als streefdatum heeft. „Inves
teringsbeslissingen zijn er echter nog
steeds niet genomen en die kunnen wel
licht nog best een jaar op zich laten wach
ten”, aldus de woordvoerder van de
Gasunie.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Staatssecretaris De
Graaf van Sociale Zaken heeft de Sociaal
Economische Raad (SER) advies ge
vraagd over zijn plan tot wijziging van de
bepalingen in de WAO over de premiever
deiing tussen werkgever en werknemer.
Deze wijziging moet het mogelijk maken
dat het werknemersdeel in de premie
meer dan de helft van de totale premie
kan bedragen, hetgeen de wettelijke bepa
lingen thans niet toelaten.
Deze mogelijkheid tot herverdeling van
de totale premie acht de staatssecretaris
noodzakelijk geworden door ontwikkelin
gen sinds de inwerkingtreding van de
WAO, met name na de komst van de
Algemene Arbeidsongeschiktheidswet,
waarvan de premie geheel voor rekening
van de werkgever is.
De AAW fungeert als basisvoorziening
en de WAO als aanvullende voorziening
voor met name de nieuwe gevallen. Een
steeds groter deel van het totaal aan ar
beidsongeschiktheidsuitkeringen is na
melijk voor rekening van de AAW. Dat is
van invloed op de premieverdeiing van
WAO en AAW samen. Om die verdeling
de gewenste verhouding te kunnen geven,
is het volgens De Graaf noodzakelijk een
einde te maken aan de wettelijke bepaling
dat het werknemersaandeel in de WAO-
premie niet meer dan de helft van het
totale premiebedrag mag bedragen.
HELSINKI. 58 Procent van de Finse
bevolking heeft zich in een opiniepeiling
uitgesproken tegen kernenergie. De opi
niepeiling werd uitgevoerd door het Finse
Gallop-instituut. Voorts bleek dat slechts
17 procent van de Finnen een eventuele
uitbreiding van het aantal reactoren wil
zien. Momenteel zijn twee kernenergie
centrales in werking in Lofisa.
Slechts 12 procent verklaarde zich niet
tegen een kerncentrale in de buurt waar
men woont.
ALICE SPRINGS (Reuter). De
Australische stad Alice Springs heeft
gisteren een wereldprimeur gekregen
met het in werking stellen van een
telefooncentrale voor interlokale ge
sprekken, die loopt op zonne-energie.
Een keten van tussenstations, die
werken op zonne-energie, draagt de
telefoongesprekken uit deze stad in
de Simpson-woenstijn naar een 600
kilometer verder gelegen plaats,
waar de keten is aangesloten op het
landelijk telefoonnet. De zonne-ener-
giecentrales vervangen een systeem
met dieselaandrijving, dat alleen kon
werken met tevoren aangevraagde
gesprekken.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De Stichting van de
Arbeid, het overlegorgaan van centrale
werkgevers- en werknemersorganisaties,
zegt dat het pensioenplan van D’66 de
invoering van de algemene pensioenplicht
vertraagt.
In een brief aan het wetenschappelijk
bureau van D’66 heeft de Stichting van de
Arbeid commentaar geleverd op het door
D‘66 gepubliceerde voorontwerp van wet
tot wijziging van de Pensioen- en Spaar
fondsenwet.
De Stichting van de Arbeid zegt in de
brief waardering te hebben voor de po
ging van D’66 een bijdrage te leveren het
euvel van het pensioenverlies wegens in
flatie, vooral bij verandering van baan, te
beperken. De Stichting van de Arbeid is
bij de bestudering van het D’66-plan tot de
slotsom gekomen dat tegen het ingedien
de wetsvoorstel ernstige bezwaren
bestaan.
Met name vreest de Stichting van de
Arbeid dat aanvaarding van de D’66-voor-
stellen zal leiden tot een vertraging in de
totstandkoming van de wettelijke pensi
oenplicht, met de voorbereiding waarvan
de pensioencommisie van de Stichting
van de Arbeid vrijwel gereed is.
Sinds gisteren kunnen automobilisten in Amsterdam hun autoverlichting bij de ANWB gratis laten controleren. Dit gebeurt in samenwerking met de
Amsterdamse politie. Vorig jaar werden in één week een kleine 2000 auto’s nagekeken, waarvan ongeveer 60% gebreken vertoonde.
(Van onze redactie economie)
EINDHOVEN. Wanneer op 12 no
vember het arbeidsvoorwaardenbeleid
wordt vastgesteld, zal daarop geen ge
makkelijk jaar 1980 voor de vakbewe
ging volgen. Naast de handhaving van
de koopkracht van modaal, zowel voor
actieven als inactieven, zal het
arbeidsplaatsenovereenkomsten
(APO-)beleid opnieuw aan de orde
worden gesteld.
Het aantal nieuwe arbeidsplaatsen
zal nog jarenlang tekort schieten om de
vraag op te vangen en daarom zal de
komende jaren moeten worden ge-
-i,-
genomen. „Die veronderstellingen hebben
het karakter van profetiën die zichzelf
vervullen", aldus de hoogleraar.
Hij ziet als mogelijkheid dat de oliepro
ducerende landen hun voorraden in de
grond zullen willen houden, om ook in de
toekomst van produktie verzekerd te zijn.
Dit maakt de neiging om geld te investe
ren in het opsporen van nieuwe oliebron
nen minder, waardoor ook minder olie
gevonden zal worden, aldu? Odell.
De voorzitter van het Internationaal
Energie Bureau, de Deen Ershboll, zei
gisteren in Amsterdam, dat een „hechte
en adekwate” samenwerking tussen de
westerse industrielanden en de OPEC, de
organisatie van olieproducerende landen,
noodzakelijk is. „Beide groepen landen
kammen nu eikaars beleid af, maar een
conflict zal alleen maar tot rampspoed
leiden”, aldus Ersboll.
Als onderwerp van samenwerking
noemde hij de prijzen, de beheersing van
de vrije oliemarkten (spotmarkets), de
technologie, de ontwikkeling van alterna
tieve energiebronnen, ontwikkeling van
energiebronnen in de ontwikkelingslan
den, opbouw van een raffinage-industrie
in de olielanden zelf, de vorming van
voorraden en aanvoer.
