OOK MINISTER SHARON DREIGT MET AFTREDEN
Times 13 november
weer te koop
Verdeeldheid
over SALT-2
Weer auteur uit
Tientallen doden
Oost-Duitsland
bij treinongeluk
Franse soldaten
Grote emoties bij nazi-proces
Sjah zou aan
kanker lijden
Drie tot vijf jaar cel
voor Charta-dissidenten
„Brezjnjev is
verkouden’
ifirarikreich
ZümTode
verurteilt
in Mauretanië
Wegens ondermijning van de staat
ïr
Selderijknol
Roede
Kastanje op zak
„Reactorpersoneel
Harrisburg niet
deskundig genoeg
BREuj
■I
3
1979
WOENSDAG
2 4
OKTOBER
BINNEN- EN BUITENLAND
2
door Nico Schbppmak^r
itallen
koord
trapie
■f
ïerste
.ager
iding
■i
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. Tijdens een
vergadering van het Israëlische
parlement zijn gisteren vijf moties
van wantrouwen tegen de regering
Begin ingediend. De moties, van de
kant van de oppositie, werden alle
verworpen in één stemming met 59
tegen 47 stemmen.
rving
(Van onze redactie buitenland)
PRAAG/DEN HAAG. Zes onder
tekenaars van het Tsjechoslowaakse
manifest voor de mensenrechten
Charta ’77 zijn gisteren bij het proces
in Praag schuldig bevonden aan „on
dermijning van de staat” en veroor
deeld tot gevangenisstraffen van drie
tot vijf jaar. Een verdachte kreeg een
voorwaardelijke straf.
KEULEN. „Lischka, moorde
naar! Hagen, moordenaar! Hein
richsohn, moordenaar! - Sobibor,
Treblinka!”. Spreekkoren voor het
gerechtsgebouw aan de Appelhof-
platz in Keulen, waar gisteren het
proces begon tegen de vroegere
SS’ers Kurt Lischka (70), Herbert
Hagen (66) en Ernst Heinrichsohn
(59), die ervan worden beschuldigd
dat zij bij deportatie van minstens
73.000 Franse joden naar Ausch
witz hebben voorbereid en uitge
voerd.
Regering-Begin overleeft
vijf moties van wantrouwen
i
(Van onze redacteur in
West-Duitsland, Hans Amesz)
„Meestal neem ik ’s morgens een uitge
bloeide stengel van de gulden roede (Soli-
dago) in de hand, voor ik de hakkende
tocht door de tuin onderneem. Mijn tuin is
9 are (900 vierkante meter), en soms zijn
de doorgangen nogal miniem. En hoewel
ik spinnen bewonder, heb ik ze liever niet
in mijn nek. Vandaar”.
Al jarenlang brengt zuster Bosma mij
daarom omstreeks deze tijd een zakje met
kastanjes van de boom die staat naast de
polikliniek van ons ziekenhuis. Zo ook dit
jaar. Volgend jaar zal ik toch zelf moeten
zoeken, want zij gaat helaas met pensioen.
Deze coïncidentie en verdere wetenswaar
digheden rondom uw Trijfel over kastan
jes leken mij te aardig om u niet te ver
melden”.
Een dorpsgenote van me, al enkele ja-
ren op de leeftijd des onderscheids, heeft
ook altijd een kastanje in haar jaszak, en
eentje in haar tas, die dan ook nog nooit
rheumatiek heeft gehad. Ze gelooft er niet
in, maar ze doet het toch maar. Waar komt
het geloof vandaan, dat kastanjes een
mens kunnen beschermen tegen artritis
oftewel gewrichtsontsteking? Gelukkig
hebben wij een goedaardige heks in onze
vriendenkring, en die heb ik het even
laten uitzoeken. Het zit dus zo. Een kas
tanje zit in zo’n lichtgroen omhulsel met
stekels. Dankzij die stekels wordt de kas
tanje binnenin elektrisch geladen, die ste
kels trekken namelijk elektriciteit aan.
Een mens heeft elektriciteit nodig, als zijn
elektrische veld niet op peil is, verzuurt
het bloed. Of als het bloed verzuurt, ver
mindert de elektriciteit, hoe die wissel
werking precies in elkaar stak wist onze
persoonlijke heks ook niet.
Als het bloed verzuurd is, dus niet hel
der en zuiver meer is, krijg je ontstekin
gen aan de gewrichten, bijvoorbeeld rheu
matiek. Omdat de kastanje dus een elek
trisch geladen vrucht is, kun je je bloed,
door een of meer kastanjes op zak te
dragen, elektrisch bijladen en zuiver hou
den, zodat het niet verzuurt.
recteur
)PA, is
■de van
Bonn,
em de
en toe-
•e ver-
nauwe
e pers-
eretaris
aat het
ipie toe
achten,
twoord
Abma
var; de
patiën-
ian-me-
it zegt,
kheden
sen, al-
nan op
bij de
iet Bra-
bereikt,
ran het
rhoging
srkende
nemers
d giste-
ëindigd
om hun
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Sjah Mohammed Reza
Pahlevi, de afgezette heerser van Iran, is
opgenomen in een ziekenhuis in New
York en lijdt volgens een woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken aan kanker. Ook zou de
ex-sjah moeilijkheden hebben met zijn
galblaas.
Pahlevi, die maandagavond in New
York arriveerde, werd ondergebracht in
drie privé-kamers op de 17e verdieping
van het ziekenhuis en wordt zeer streng
bewaakt door eigen veiligheidsmensen.
Gisteren heeft ook de Iraanse regering
bekend gemaakt over inlichtingen te be
schikken, dat de afgezette sjah aan kan
ker lijdt. Hij zou zelfs in het laatste stadi
um van deze ziekte verkeren. Een woord
voerder van het ziekenhuis in New York
volstond met te zeggen dat de sjah niet is
opgegeven.
Functionarissen van het ministerie van
Buitenlandse Zaken van de VS hebben er
de nadruk op gelegd dat de sjah om huma
nitaire redenen toestemming heeft gekre
gen om het land in te komen. Zolang het
medisch nodig is, mag hij blijven.
Volgens mensen die de gang van zaken
in de rechtszaal hebben meegemaakt,
ging de uit drie leden bestaande recht
bank met de Franse slag te werk. Zo
werden als bewijs van de tenlastelegging
van ondermijnende activiteit in beslag
genomen documenten overlegd, zonder
dat daarbij werd gezegd in welk opzicht
deze documenten subversief waren. Vra
gen van de verdachten hierover werden
niet beantwoord door de rechtbank. De
verdachten hebben met klem verklaard
onschuldig te zijn.
Intussen zijn in het buitenland talrijke
protesten geuit tegen het proces in Praag.
In het Poolse Kraskow zou een vijftiental
dissidenten wegens een dergelijke actie
zijn opgepakt.
De vonnissen werden meegedeeld door
mensen die het proces bijwoonden en
werden later door het officiële Tsjechoslo-
waakse persbureau Ceteka bevestigd.
De Italiaanse president Sandro Pertini
stuurde zijn Tsjechoslowaakse collega
Gustav Husak een boodschap met het
verzoek tussenbeide te komen ten gunste
van de zes Charta-aanhangers.
De Nederlandse regering liet gisteren
weten, op dit moment nog geen protest te
zullen aantekenen bij de Tsjechoslowaak
se regering. In EG-verband zal worden
bekeken, welke stappen eventueel zullen
worden genomen, aldus een woordvoer
der in Den Haag.
Als Fassbender de namen van de aan
klagers opnoemt, neemt een oudere
man het woord: „Meneer de voorzitter,
ik wil ook als aanklager optreden. Mijn
ouders en mijn zusters zijn in Ausch
witz vermoord, door die schoften daar.
Dat zijn geen mensen”.
WASHINGTON (Reuter). De Ameri
kaanse Senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen heeft met één stem
verschil zich achter het SALT-2-verdrag
geschaard.
Senator Howard Baker had een ver
gaand wijzigingsvoorstel ingediend dat
nieuwe onderhandelingen met Moskou
nodig zou maken. Baker vindt het onjuist
dat de Russen driehonderd zware SS-18-
raketten mogen handhaven waardoor vol
gens hem met de Verenigde Staten het
evenwicht is verstoord.
inklijk
•rbond
en die
’t uige-
irijf te
:ijdens
:en en
s hier-
aldus
nota.
lit jaar
perso-
t tegen
ig jaar.
ktober
eerste
In het
an een
ite van
erdam
Zo zit dat dus, volgens erkende heksen
kringen. Een kastanjeboom is dus eigen
lijk één grote elektrische centrale. Vol
gens het „Huishoudboek van Ot en Sien”
van Greet Buchner valt reuma te bedwin
gen met thee en elsebladknoppen. De
knoppen van de zwarte els plukken vlak
voordat ze openspringen, zo snel mogelijk
drogen, er thee van zetten en daar elke
morgen een kopje van drinken. Een ander
oud huismiddel is een selderijknol koken
tot hij boterzacht is, knol door zeef halen,
mengen met kookwater, ’s morgens drin
ken op de nuchtere maag.
e ver-
ak dat
net de
en tijd
meer
nt, al-
nd een
i in het
m in de
dienst-
e cam-
i. Voor
;te ma
an 8 tot I
e Ruy-
lenden
i laten
die de
oktober
■rdamse
aan van
e geval-
wen het
r, auto-
appara-
gens de
auto’s.
aantal
i 14.488.
e aantal
omdat
liet ver-
aangifte
is dat „niet wordt afgeweken van het
kader dat door de akkoorden van Camp
David is vastgesteld. Om de vitale belan
gen van Israel in het oog te houden moet
men ook voortgaan met vestigen van ne
derzettingen in de bezette gebieden. Niets
in de akkoorden van Camp David ver
biedt dit”, aldus Dajan.
Dajan zei dat hij een boek wil gaan
schrijven. „Ik hoop een boek te schrijven
over de vredesonderhandelingen en het
vredesverdrag met Egypte. Ik wil voor de
komende twee jaar lid blijven van de
Knesset en ik hoop nauw contact te kun
nen houden met de joden buiten Israel.”
Dajan meende dat het „onzin” is hem tot
politiek opportunist te bestempelen, na
dat hij de Arbeiderspartij verliet en later
het ministerie van Buitenlandse Zaken op
zich nam in een door de Likoed geleide
coalitie-regering. „Niemand deed mij een
plezier met de vraag me bij deze regering
aan te sluiten en ik deed niemand anders
een plezier”, zei hij. „Ik verlaat de rege
ring niet omdat ze in een zwakke positie
zit.”
Als aanvulling op het Nederlands Geba
renboekje van Herman Pieter de Boer en
Pat Andrea vermeldde ik het hakkende
gebaar met gestrekte arm waarmee ik me
elke ochtend een weg baan („met een
hakmes door de jungle”) door de spinne-
webben die ’s nachts de uitgang van mijn
huis hebben versperd. Als aanvulling
daar weer op (je kunt op het gebied van
Nederlandse Gebaren niet nauwkeurig
genoeg zijn) schrijft de heer T. Hooyenga
Jzn uit Suameer:
wkge-
let de
goed
nstru-
jvatie
is het
Vervolgens het vertrouwde begin van
nazi-processen in de Bondsrepubliek.
De verdediging van Lischka wraakt de
voorzittende rechter: hij zou om allerlei
redenen (hij zou bijvoorbeeld geen be
zwaar hebben gehad dit proces te lei
den) niet onbevangen zou zijn. Die pro
cedure duurt, relatief gezien, zeer lang.
In de zaal stijgt de spanning. Mede-
aanklager professor Friedrich Kaul be
schuldigt de advocaten van Lischka het
proces moedwillig te vertragen.
De rechtbank besluit na overleg dat
de voorzitter geenszins bevooroordeeld
is. Dan is de eerste dag van het proces
tegen Lischka en anderen ten einde.
Morgen wordt het voortgezet.
LONDEN (UPI). De 194 jaar oude
Britse krant The Times zal 13 november
weer in de Britse kiosken liggen. The
Sunday Times, een blad van hetzelfde
krantenconcern, volgt vijf dagen later.
Beide bladen waren als gevolg van een
arbeidsconflict over de invoering van mo
derne technieken sinds 30 november vorig
jaar niet meer verschenen. The Times had
op dat moment een oplage van 300.000 per
dag en van The Sunday Times werden er
’s zondags ruim anderhalf miljoen exem
plaren verkocht.
In een andere Trijfel beschreef ik hoe ik
’s avonds laat met kastanjes werd beko
geld, die door een windvlaag links en
rechts om me heen in het afgevallen bla
derdek ploften, en hoe ik toen diezelfde
aandrang weer in me op voelde komen als
in de oorlogsjaren, toen ik in het ochtend-
grauwen al de straat op ging om granaat
scherven te zoeken (ik zou wel eens willen
weten wat m’n moeder met m’n granaat
scherven heeft gedaan, ik begin ze steeds
meer te missen). Nu overwoog ik een
ultrakort moment om met een zaklan
taarn kastanjes te gaan zoeken voor mijn
dochtertjes.
Naar aanleiding daarvan schreef de
heer B. J. Graatsma, anesthesist in Oran
jewoud, het volgende:
„De laatste alinea van uw Trijfel over
kastanjes trof mij in het bijzonder. Ik
stapte enkele dagen geleden ook ’s avonds
uit de auto (om precies te zijn: omstreeks
19.30 op woensdag 10 oktober jl. op een
landgoed in Nederlangbroek (U), alwaar
ik was uitgenodigd om „aan te zitten aan
een diner”), toen rondom mij, door'heftige
windvlagen veroorzaakt, kastanjes neer
vielen op het grind van de oprijlaan.
Ik maakte mij echter geen zorgen over
mijn fontanel maar wel over eventuele
deuken in het dak van mijn auto! Verder
zocht ik wèl in het duister naar een kas
tanje en ik vond een prachtig exemplaar,
dat ik opwreef op de mouw van mijn
colbert, om het vervolgens in m’n broek
zak te stoppen.
Want al sinds jaar en dag heb ik in
vrijwel elke broekzak of jasje (zelfs m’n
witte doktersjas!) een kastanje.
Dit, in navolging van mijn vader, die
zich ook op deze wijze tracht te behoeden
voor het krijgen van rheumatische ar
thritis.
het Israëlische Hooggerechtshof waarbij
de ontruiming van de joodse nederzetting
Elon Moreh werd bevolen, „de regering
nu een duidelijke beslissing zal moeten
nemen over de nederzettingen in de ge
bieden.”
Hij herhaalde zijn standpunt dat hij het
vestigen van joodse nederzettingen in
dunbevolkte gebieden voorstaat en dat
Israel over voldoende domeingronden in
de bezette gebieden beschikt, om geen
beroep te hoeven doen op privé-gronden.
Mosje Dajan nam, zoals bekend, ontslag
als minister van Buitenlandse Zaken we
gens fundamentele meningsverschillen
met de harde lijn van de regering Begin
inzake Palestijnse autonomie. Hij zei niet
te geloven dat het standpunt van de rege
ring, na zijn vertrek, harder zal worden.
„Ik ben er zeker van dat de regering haar
uiterste best zal doen een akkoord over
autonomie te bewerkstelligen.”
Dajan zette uitvoerig uiteen hoe hij per
soonlijk de huidige en toekomstige onder
handelingen ziet. Het wezenlijke voor hem
Kurt Lischka laat zijn advocaat zeg
gen dat zijn gezondheid hem niet toelaat
nu uitspraken te doen. Herbert Hagen
schildert zijn leven als een biografie die
niet afwijkt van die van de meeste ande
re mensen. Ernst Heinrichsohn, nog
steeds CSU-burgemeester van het
Beierse Burgstadt, beweert dat hij bij
het „Judenreferat” in Parijs kwam om
dat hij zo’n joodse naam heeft.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS. Frankrijk stuurt een een
heid van 150 tot 180 militairen naar Nou-
adhibou in Noord-Mauretanië, zo is giste
ren gemeld in regeringskringen in Parijs.
De eenheid moet Marokkanen en de
bevrijdingsbeweging Polisario in de Wes
telijke Sahara ervan afhouden het Maure-
taanse grondgebied te schenden. Verder
is het de bedoeling dat ze de 1.500 Fransen
beschermt, die in Nouadhibou en omge
ving wonen.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft bekend gemaakt
een commissie naar Marokko te sturen,
die zal trachten te bemiddelen in het Sa-
hara-conflict.
Ech Chaab, het dagblad van de Alge
rijnse regering, heeft gisteren scherpe kri
tiek geleverd op het besluit van de presi
dent van de Verenigde Staten moderne
wapens te leveren aan Marokko. Het be
sluit van Carter, aldus de krant, „is een
vijandige daad jegens alle volken van
Noord-Afrika”.
Een oudere dame draag een schild
met de tekst: „Slechts 3000 kwamen
terug”. Inderdaad, in de periode maart
1942 tot mei 1944 zijn ongeveer 70.000 uit
Frankrijk gedeporteerde joden in de
gaskamers van het Derde Rijk omgeko
men. De drie SS’ers worden daarvoor
verantwoordelijk geacht.
Dat dit proces, 35 jaar na de massa
moord, uiteindelijk toch plaatsvindt, is
voor een niet gering deel te danken aan
de advocaat Serge Klarsfeld, die samen
met zijn vrouw Beate, talloze documen
ten heeft verzameld, die het bewijs leve
ren dat Lischka, Hagen en Heinrich
sohn wisten wat er met de gedeporteer
de joden in het nazi-rijk zou gebeuren.
In de nacht van maandag op dinsdag
waren meer dan 200 Franse joden met
de-trein naar Keulen gereisd om „ge
rechtigheid” te eisen. Onder hen vele
zonen en dochters van in de gaskamers
omgekomen mensen.
Om half negen gistermorgen ontstaat
tumult. Vele demonstranten, die bijna
allemaal een sticker hebben opgespeld
met de tekst: „Franse Jood”, willen het
gerechtsgebouw binnen. Er wordt ge
duwd en geslagen. Het resultaat: vier
lichtgewonden.
Voor de ingang van de rechtszaal
wordt eveneens gedrongen. Een vrouw,
die een concentratiekampnummer op
haar linkeronderarm heeft, wordt te
ruggeduwd. Zij snikt en roept tegen de
jonge agenten: „Weten jullie wel wat mij
is aangedaan”.
In de zaal, die veel te klein is voor alle
belangstellenden (er was geen grotere
beschikbaar), staat bijna iedereen op
banken en tafels. De verdachten zijn er
nog altijd niet.
Uiteindelijk, tegen kwart voor elf, be
treden de drie verdachten de zaal. Zij
wenden zich af als de tv-camera’s en de
talloze fotografen in actie komen. Hun
verdedigers vormen een soort menselij
ke muur.
De voorzittende rechter Fassbender
neemt het woord. Hij zegt dat het de
opgave van de rechtbank is zakelijk te
handelen.
CALCUTTA (UPI/Reuter). Bij een
treinongeluk in India, 250 kilometer ten
noorden van Calcutta zijn gisteren 23
mensen om het leven gekomen en 130
gewond.
Het ongeluk gebeurde toen de trein een
brug over een rivier passeerde. Twee wa
gons zouden uit de rails zijn gelopen en in
de rivier gestort. Hoewel over de oorzaak
van het ongeluk nog geen zekerheid be
staat, deelde een politiefunctionaris mee,
dat volgens zijn informatie de brug het
had begeven.
Buiten het gerechtsgebouw in Keulen demonstreerden gisteren ongeveer 200 Franse joden. Zij riepen leuzen tegen de drie voormalige
SS ers (Lischka. Hagen en Heinrichsohn) die hier terechtstaan wegens het voorbereiden en uitvoeren van de deportatie van tenminste 73.000
Franse joden naar Auschwitz.
BRUSSEL (AFP). De Russische
staats- en partijleider Brezjnjev ver
schijnt vrijwel zeker binnenkort weer in
het openbaar. Een lid van het Russische
Centrale Comité en de Opperste Sovjet,
Vladimir Zagladin, heeft dit gisteren in
Brussel gezegd.
Zagladin is in verband met een Euro
pees forum over ontwapening en veilig
heid in de Belgische hoofdstad. Hij zei dat
Brezjnjev kou had gevat en op het ogen
blik rust neemt. Rond het Russische
staatshoofd ontstonden eind vorige week
geruchten als zou hij zijn overleden.
De 39-jarige Peter Uhl, die tien jaar
geleden om politieke redenen ontslagen
werd als docent aan een technische
school, werd veroordeeld tot vijf jaar ge
vangenisstraf en de 43-jarige toneelschrij
ver Vaclav Havel tot viereneenhalf jaar.
Vaclav Benda, een 33-jarige filosoof en
letterkundige die optrad als woordvoer
der van Charta ’77, kreeg vier jaar. De 44-
jarige Jiri Dienstbier, indertijd een popu
laire radio-omroeper en ook een woord
voerder van Charta ’77, werd tot drie jaar
veroordeeld. Eenzelfde straf kreeg de 52-
jarige televisiejournaliste Otta Bednaro-
va. De andere vrouwelijke verdachte, de
46-jarige psychologe Dana Nemcova,
moeder van zeven kinderen, kree twee
jaar voorwaardelijk met een proeftijd van
vijf jaar.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Het personeel van
de kernreactor bij het Amerikaanse Har
risburg, die begin dit jaar onklaar raakte,
beschikte niet over voldoende kennis en
deskundigheid om de reactor te laten wer
ken of toereikend te onderhouden.
Dit staat volgens het Amerikaanse dag
blad New York Times in een rapport van
de presidentiële onderzoekscommissie die
na de problemen bij Harrisburg is inge
steld. Het definitieve rapport zou binnen
kort aan president Carter worden
overhandigd.
De Amerikaanse Senaat moet het
SALT-2-verdrag nog goedkeuren. Mede
gezien de stemmenverhouding in de ge
noemde Senaatscommissie wordt er reke
ning mee gehouden dat het verdrag veel
weerstand in de Senaat zal ontmoeten.
In dissidentenkringen wees men er
overigens op, dat de vonnissen „mild”
waren, vergeleken met de straffen die
tegen de verdachten waren geëist.
Westerse diplomaten en journalisten wer
den niet tot de rechtszaal toegelaten. Vol
gens westerse bronnen in Praag wilden de
autoriteiten de rechtszaak zo snel moge
lijk afhandelen. De grote belangstelling
voor en de vele kritiek in het buitenland
op het proces zou de machthebbers in
Praag hebben verrast.
Na het opstappen van minister van Bui
tenlandse Zaken, Dajan, vanwege het
vraagstuk van de Palestijnse autonomie,
dreigde gisteren ook minister van Land
bouw, Sharon, met aftreden als geen op-
lossing wordt gevonden voor de nederzet-
ting Elon Moreh. Volgens de Israëlische
radio zou Sharon Begin hebben laten we-
ten te zullen aftreden als de regering ge
volg zou geven aan de opdracht van het
Israëlische Hooggerechtshof tot ontrui
ming van deze nederzetting op de Weste
lijke Jordaanoever. Sharon is fel voor-.
stander van joodse nederzettingen op be
zet gebied en vindt dat de regering zich
niets moet aantrekken van de uitspraak
van het Hooggerechtshof.
Intussen heeft de extreem nationalisti
sche beweging van getrouwen, de Goesj
Emoniem, laten weten dat zij er absoluut
tegen is dat de nederzetting Elon Moreh
bij Nabloes wordt afgebroken.
Ex-minister Mosje Dajan is overigens
niet van plan een politieke „come-back” te
maken, hoewel hij zijn zetel in de Knesset,
het Israëlische parlement, behoudt. „Ik
ben niet van plan me bij een of andere
partij aan te sluiten of een partij op te
richten. Persoonlijk denk ik niet dat ik
nog lid zal zijn van een kabinet in toekom
stige regeringen.”
Dajan vertelde dit gisteren in een ont
moeting met journalisten, nadat zijn ver
rassende ontslag, dat hij zondag indiende,
van kracht was geworden. De voormalige
bewindsman behoudt zijn zetel in het par
lement als onafhankelijke. Dajan zei te
geloven dat na de unieke uitspraak van
Simon
■ren als
ichtbal-
■ichting
lijn co-
ferheij-
op de
trijfel O
J
WEST-BERLIJN (Reuter). Günter
Kunert, een van de populairste schrij
vers van Oost-Duitsland, is naar West-
Duitsland vertrokken. Hij heeft zijn
intrek genomen in het stadje Itzehoe
bij Hamburg.
Dit heeft een woordvoerder van zijn
Westduitse uitgeverij Carl-Hanser
meegedeeld. Volgens welingelichte
kringen in Oost-Berlijn besloot Kunert
Oost-Duitsland te verlaten, toen hij
hoorde dat autoritéiten in het zuiden
zijn boeken uit bibliotheken hadden
gehaald en ze hadden vernietigd.