Tijdens bezoek Van der Klaauw
Reacties gereserveerd
Vingers erbij aflikken
huwelijken in
Verdrag tussen
Sovjet-Unie en
Zuid-Jemen
Nog geen besluit over top Sadat-Begin
Geestelijkheid
Iran wil weer
VS schrappen
bezoek Praag
Doodvonnis voor
vier Palestijnen
Lid Rode Brigade
pleegt zelfmoord
demonstraties
Zaak-Strippel
brengt minister
in het nauw
Namibië”
„Geen gemengde
Junta Salvador wil gesprek met bezetters
Bi
Vitaal?
Underground
Zwamborn
Verloedering
Ambiguiteit
3
VRIJDAG 26 OKTOBER
BINNEN- EN BUITENLAND
1979
door Nico Scheepmaker
acties
Bom
de ge-
spoor-
nabij
Wereld
was de
at het
Dulem-
inder
rking
Vulca-
nebben
samen-
ran een
erland-
I heeft
ilijkhe-
jn ont-
perso-
irgen
n WD
;er van
dat het
ids als-
:t. Deze
lerzoek
houden
an het
waarschuwing aan het adres
van de NAVO-landen.
chikt
klem
rk Ne-
ie met
tretaris
nvrage
Fruken
eniging
i gege-
rekt
igres
(Van onze redactie buitenland)
BOEDAPEST. De Hon
gaarse minister van Buiten
landse Zaken, Frigyes Puja,
heeft gisteren op de eerste dag
van het driedaags bezoek van
minister Van der Klaauw van
Buitenlandse Zaken aan Boe
dapest gezegd, dat een beslis
sing van de NAVO om het
kernwapenarsenaal te moder
niseren, onmiddellijk zal wor
den gevolgd door een soortge
lijke stap van de kant van de
Sovjet-Unie. Waarnemers zien
in deze uitlating een duidelijke
eibus
gaat in
in Ne-
ee jaar
sagiers
t open-
Vanuit
routes
tag van
korter
belbus-
e bus-
'otest
ft I
I J
Hongarije waarschuwt NAVO
voor nieuwe wapenwedloop
Plannen voor meer
inspraak N-Ierland
i
Egypte en Israel sluiten
akkoord over bufferzone
f
r»
i beslo-
czaam-
et pro-
an. Dit
■denen,
ogelijk
sen zal
ipenge-
jken of
van de
ur van
gerea-
gewest
zij ver-
bouw
andsto-
Ahaus.
ustheid
vesti-
sn uni-
T. van
kunde
elft in
i heeft
;svoor-
immis-
veer-
onder-
twee dagen de ministeries van Arbeid en
Economische Zaken in de hoofdstad San
Salvador bezet houden. „Wij zullen geen
aanval plegen op de ongewapende linkse
bezetters, we willen een gesprek met hen",
aldus een verklaring van de junta. De
bezetters hebben naar schatting 130 men
Overigens sneed Van der Klaauw zelf,
als eerste, de kwestie van de modernise
ring van de westelijke tactische kernwa
pens aan, door onder meer te spreken
over de „terughoudendheid” die in brede
lagen van de Nederlandse bevolking en in
het parlement op dit punt bestaat. Hij
voegde hieraan met nadruk toe, dat ons
land in de NAVO zal blijven en „zal deel
nemen aan de beslissingen".
Van der Klaauw zei voorts tegen zijn
Hongaarse collega, dat de Nederlandse
strijdkrachten in het kader van de af-
sahrikkingspolitiek van de NAVO ook
kerntaken hebben en dat het aanbod van
de Russische president Brezjnejv om te
sprken over de beperking van de tactische
kernwapens, de besluitvorming over deze
zaak binnen de NAVO niet zal beïnvloe
den. Zoals bekend zal de NAVO waar
schijnlijk in december een beslissing ne
men over het vraagstuk van de moderni
sering van de kernwapens.
Van der Klaauw heeft in het gesprek
overigens geen nadere opheldering ge
vraagd over de inhoud van Brezjnjevs
voorstellen.
De bewindslieden hebben in Boedapest
ook gesproken over het probleem van de
Zuidoostaziatische vluchtelingen. Minis
ter Pua zei daarover onder meer, dat zich
onder de 750.000 vluchtelingen „200.000
hoeren bevinden".
Defensie heeft gisteren na besprekingen
met de Egyptische president Sadat ver
klaard dat er nog geen besluit is gevallen
over een eventuele nieuwe topontmoeting
tussen Sadat en de Israëlische premier
Begin. Eerder hadden Israëlische rege
ringskringen verklaard dat Sadat en Be
gin elkaar eind november in de Egypti
sche stad Aswan zullen ontmoeten.
De Belgische regering heeft gisteren de
tweede man van de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO), Farouk Chaddoe-
mi officieel ontvangen. In een verklaring
na afloop van de twee uur durende be
sprekingen heeft de Belgische minister
Simonet van Buitenlandse Zaken gezegd
dat de PLO volgens de Belgische regering
als spreekbuis van het Palestijnse volk
fungeert.
Volgens Israëlische kringen is Israel be
reid een officiële uitnodiging te sturen
naai’ de Palestijnen om deel te nemen aan,
de besprekingen over Palestijnse autono
mie. Israel, Egypte en de Amerikaanse
onderhandelaar Robert Strauss praten in
Londen over deze kwestie. Tot nu toe
overigens zonder resultaat.
De Palestijnen weigeren tot dusver aan
de besprekingen deel te nemen. De voor
gestelde autonomie wordt door hen als
een schijnoplossing gezien. In plaats van
erkenning van het Palestijnse zelfbeschik
kingsrecht beschouwen de Palestijnen de
voorstellen een feitelijke sanctionering
van de Israëlische bezetting van de Weste
lijke Jordaanoever en de Gaza-strook.
Europees commissaris Claude Cheys-
son heeft vandaag besprekingen gevoerd
met Caddoemi. Nadrukkelijk is echter
verklaard dat het niet om een officiële
ontmoeting gaat. Binnen de EG staat men
op dit moment huiverig tegenover het
leggen van officiële contacten met de
PLO.
Heb ik nu prinS Claus op zijn teen
getrapt door in het eerste stukje de woor
den „underground” (tussen aanhalingste
kens) en renaissance (zonder aanhaling
stekens) niet te vervangen door „onder
grondse” en wedergeboorte? Me dunkt
van niet. Met „underground” wordt be
doeld: activiteiten en strevingen geba
seerd op een alternatieve opvatting van
cultuur en maatschappij, die min of meer
illegaal moeten plaatsvinden omdat de
gevestigde orde ze (nog) niet tolereert. Zo
staat het letterlijk in het Groot Woorden
boek der Nederlandse Taal Van Dale.
Ondergronds is iets anders. En weliswaar
kan „renaissance” in dit geval best met
„wedergeboorte” worden vertaald, maar
juist omdat het om taal gaat geeft „renais
sance” meer kleur aan de bewering.
^r/arlA aie bi.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. De zich steeds bloeddor
stiger uitende leiding van geestelijken
Khomeini verklaarde woensdag te hopen,
dat de ex-sjah kanker heeft in Iran wil,
verbitterd door de kritiek van tegenstan
ders, weer demonstraties door het hele
land organiseren om steun voor het be
wind van Khomeini te betuigen.
Er moeten weer, „solidariteitsmarsen”
worden gehouden, zo bleek gisteren uit
het blad De Islamitische Republiek, het
orgaan van de regerende geestelijkheid in
het land, dat voor het gemak alvast een
lijst van „goedgekeurde” leuzen voor de
marsen publiceerde. Gisteren zijn in Iran
na een tijdelijke stop van ongeveer een
week voor het eerst weer executies uitge
voerd. Het ging om zes mannen met arabi-
sche namen in de Zuidiraanse stad Ah-
waz. Zij werden veroordeeld wegens rei
zen naar het buurland Irak, het in bezit
hebben van explosieven, sabotage aan
olie-installaties en wapenovervallen.
In de buurt van de stad Mahabad, die
tien dagen lang het toneel van de strijd
tussen Iraanse troepen en Koerden was, is
gisteren weer zwaar geschoten. In de stad
zelf was het over het algemeen rustig.
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU. De Volksrepubliek Zuid-
Jemen heeft gisteren een vriendschaps-
en samenwerkingsverdrag getekend met
de Sovjet-Unie. Het verdrag dat de twee
presidenten, Brezjnjev en Ismail, in Mos
kou ondertekenden, legt de nauwe relaties
vast, die tussen de twee landen zijn ont
staan sinds de Britten zich in november
1976 terugtrokken uit hun strategisch be
langrijke post Aden, aan de ingang van de
Rode Zee.
Na de breuk met Egypte en Somalië
beschikt Moskou nu over twee arabische
bondgenoten, Irak en Zuid-Jemen. waar
mee het een vriendschapsverdrag heeft
gesloten.
Yiet‘
iovem-
lemon-
'svoor-
lisatie.
landse
liseert,
mtebe-
rege-
sen gegijzeld, onder wie de ministers van
Arbeid en Economische Zaken. Zij eisen
onder meer forse loonsverhogingen voor
de armen, lagere voedselprijzen en vrijla
ting van alle politieke gevangen. De rege
ring zegt dat er geen politieke gevangenen
zijn
(Van onze redactie buitenland)
BONN. De minister van Justitie van
de Westduitse deelstaat Rijnland-Palts,
Otto Theisen (CDU), is gisteren hard aan
gepakt door de fracties van SPD en FDP
in het deelstaatparlement. Zij hebben zijn
aftreden geëist, omdat hij politiek verant
woordelijk zou zijn voor de „ongelooflijke
nonchalance” waarmee het onder hem
ressorterende Openbaar Ministerie is om
gegaan met documenten over de van oor
logsmisdaden verdachte Arnold Strippel.
Deze 68-jarige zou destijds in 1944 me
deverantwoordelijk zijn geweest voor het
zogenoemde bunkerdrama in het Bra
bantse Vught. Daar werden toen twintig
vrouwen door de SS vermoord.
Al in 1968 had het Westduitse Centraal
Bureau voor de Vervolging van Nazimis-
daden uit Nederland ontvangen documen
ten naar de officier van jusitite doorge
stuurd. Hoewel de naam van Strippel
daarin wordt genoemd, heeft het Open
baar Ministerie en daarna ook nog de
procureur-generaal op vragen steeds ont
kend, dat er aanwijzingen waren dat
Strippel bij het bunkerdrama was betrok
ken. De minister zei gisteren dat hij voort
durend verkeerd was geïnformeerd en dat
hem geen blaam betrof.
De SPD overweegt een motie van wan
trouwen tegen minister Theisen in te
dienen.
Het betoog van Puja is duidelijk erop
gericht, de publieke opinie in de westerse
landen te beïnvloeden, aldus Nederlandse
delegatiekringen.
De Hongaarse minister waarschuwde in
het gesprek met Van der Klaauw voor het
gevaar van een nieuwe bewapeningswed
loop „als de westerse landen door invoe
ring van nieuwe kernwapens de huidige
evenwichtig militaire balans tussen Oost
en West verstoren”. Volgens de Hongaar
se bewindsman is er geen reden voor
stationering van nieuwe kernwapens door
de NAVO. „Harde feiten voor de westerse
stelling dat de Russische SS-20-raketten
een bedreiging vormen voor West-Europa
zijn nooit geleverd”, aldus Puja tegen Van
der Klaauw. De Hongaar suggereerde
(Van onze redacteur in Engeland Henk Leffelaar)
LONDEN. Over twee weken zal de Britse regering met plannen komen
om Noord-Ierland meer zeggenschap te geven in eigen zaken. De Britse
minister voor Ierse qaken Humphrey Atkins wil daarna een conferentie
beleggen met de vier belangrijkste partijen in de ..provincie”, zoals Noord-
Ierland in Londen wordt genoemd.
Atkins maakte echter meteen duidelijk
dat het niet in de bedoeling lag om de
Noordieren zeggenschap te geven in het
handhaven van de orde en veiligheid
In Holland Hèrald vraagt Bill Levy, de
in Amsterdam wonende, voormalige
hoofdredacteur en uitgever van de Lon-
dense „underground”-krant „Internatio
nal Times”, zich af of het zin heeft Neder
lands te leren lezen en schrijven. Hij be
gint met de ontmoedigende vaststelling
dat er in de wereld meer lepralijders zijn
dan Nederlanders, namelijk 16 miljoen
tegen 14 miljoen. En vraagt zich vervol
gens af waarom de Nederlandse taal, als
die zo vitaal is als zijn Nederlandse vrien
den beweren, dan zo zwaar gesubsidieerd
moet worden door de staat? Alleen nood
lijdende industrieën die niet in staat zijn
zich op eigen kracht te handhaven worden
immers door de staat gesteund? Bill Levy
doet dan een simpel voorstel: verbied de
Nederlandse taal! Maak haar illegaal!
Iedereen weet dat alle essentiële dingen
juist opbloeien als zij onderdrukt worden.
Laten we het eens uitproberen. In tien
jaar zal de Nederlandse taal of verdwij
nen, of een renaissance ondergaan!
In hët tweede Stukje schreef ik „orïder-
laatst” in plaats van „onlangs”. Het eerste
woord is ongebruikelijk, maar u zult het
in elk ordentelijk woordenboek in de bete
kenis van „onlangs" terugvinden. Hoe
meer bruikbare woorden de schrijver of
spreker ter beschikking staan, hoe rijker
zijn uitdrukkingsvermogen is. Niet in de
eerste plaats omdat hij zijn woorden kan
variëren (de ene keer „onlangs”, de ande
re maal „onderlaatst”), maar omdat al die
woorden met een zelfde betekenis in
werkelijkheid net iets anders plegen te
betekenen, dank zij een ander timbre, een
andere klankkleur, een andere afstam
ming of een andere herkomst. Als je een
woord uit een vreemde taal overneemt
terwijl er een bruikbaar Nederlands
woord voor is, verdubbel je dus je uit
drukkingsvermogen, en kun je de taal
alleen verarmen als je het Nederlandse
woord nooit meer gebruikt. Penalty en
strafschop. Je kunt je overigens afvragen
of een woord dat alleen maar „bruikbaar”
is, daaruit de verwachting mag putten dat
het ook altijd opgesteld wordt in het taal-
elftal. Bruikbaar, bruikbaar, Kees Zwam
born is ook bruikbaar, maar met de Hon
gaar Balint in de achterhoede was Ajax
nu minder kwetsbaar geweest.
Prins Claus heeft onderlaatst in een
toespraak tot neerlandici geklaagd over
de „taalverloedering” hier te lande. „Als
de woordenschat van de gemiddelde Ne
derlander niet twee- tot drieduizend maar
tienduizend woorden bevat, zoals in een
recent uitgebracht rapport staat, weet hij
deze rijkdom doorgaans aardig te verber
gen", zei de prins. Maar zelfs woordenrijk
dom biedt geen waarborg tegen de verloe
dering van de taal. „Het willekeurig
overnemen van woorden en begrippen uit
vreemde talen, wanneer er een bruikbaar
Nederlands woord voor is, verarmt de
taal. De taalverloedering is een gevaarlijk
verschijnsel, wanneer nog altijd geldt: de
taal is gans het volk”, meende de prins.
Toegegeven, de taal is gans het volk
(gans?, ja natuurlijk, gans is voor het
gehoor toch meer dan heel?), maar de
maag is ook gans het volk, en niemand zal
toch willen beweren dat er van eetverloe-
dering sprake is als we niet alleen meer
boerenkool, hutspot, andijvie, gestoofde
runderlapjes, appelmoes, bintjes, gries
meelpudding en erwtensoep eten, maar
ons af ën toe ook vergrijpen aan gevulde
paprika, broccoli, bami extra, ijsbergsla,
vleestomaten, kiwi’s, mais, tsatskiki, Che
vrolet chevaux of plumpudding. Wie ons
taalvermogen op een strikt vaderlands
dieet wil zetten, en ondertussen ponder
blikken of blozen Eisbein, Gugelhupf en
Kaiser-Schmarrn aan zijn kinderen voor
zet, voert een tweeslachtige politiek die
onherroepelijk tot ambiguiteit leidt. Tot
maagklachten dus.
Het Nederlandse lid van het Europees
Parlement, de christen-democraat Pen
ders, liet gisteren weten dat het voor offi
ciële erkenning van de organisatie van
Jasser Arafat nog te vroeg is. Hetzelfde
geldt volgens hem voor een bezoek van
Arafat aan het Europese Par lement.
<Van onze redactie buitenland)
CUNEO. Francesco Berardi, een lid
van de Italiaanse stadsguerrillagroepe-
ring Rode Brigade die in de gevangenis
van Cuneo viereneenhalf jaar celstraf .uit
zat, heeft zich gisteren in zijn cel opgehan
gen. Dit is door de Italiaanse autoriteiten
bekendgemaakt. Berardi werd be
schouwd als de koerier van de groep die
indertijd oud-premier Moro ontvoerde en
om het leven bracht.
dat zou de bevoegdheid blijven van het
Britse parlement.
De voorstellen van Atkins, die hij in een
toespraak in het Lagerhuis onthulde, wer
den door de Noordierse parlementariërs
koel ontvangen. Ian Paisley, de militante
leider van de Democratie Unionists, zag er
alleen heil in wanneer een conferentie
belegd zou kunnen worden met gekozen
afgevaardigden, die een duidelijk man
daat van de kiezers zouden hebben.
James Molyneaux, Lagerhuislid voor de
Ulster Unionists, was van mening dat At
kins’ voorstel niet meer was dan „etalage-
versiering". Volgens hem kan de kwestie
alleen in het parlement worden behan
deld. Gerald Fitt, van de Social Democra
tie en Labourpartij, zei dat iedereen in
Noord-Ierland de conferentie met de
grootste argwaan zou bejegenen en hij
voorspelde dat er geen enkele overeen
komst bereikt zou worden.
Atkins toonde zich echter optimistisch.
„Alle Ieren in het Lagerhuis”, zei hij,
„hebben zich tijdens de verkiezingen op
het standpunt gesteld dat Noord-Ierland
meer zeggenschap moet krijgen. Die kans
is er nu, maar zij moeten niet verwachten
dat het parlement daarvoor speciale orga
nisaties in het leven zal roepen”. Atkins
gaf toe dat de periode van onderhandelin-
gen „vol gevaren” was en zei dat het
verboden katholieke Noordierse leger
(IRA) geen belangstelling zou hebben
voor de gesprekken. „De IRA is alleen
geïnteresseerd in terreur en vernieling”,
aldus Atkins.
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO, LONDEN, BRUSSEL.
Egypte en Israel hebben gisteren in
Cairo feen akkoord bereikt over de
controle over de voorlopige bufferzo
ne die vanaf 27 januari de strijd
krachten van beide landen in de Si-
naï-woestijn zal scheiden. De zone zal
worden ingesteld nadat de Israëli
sche troepen tweederde van de Sinaï
hebben verlaten. Egypte en Israel
hadden in september al een voorlopig
akkoord bereikt.
De Israëlische minister Weizman van
(Van onze redactie buitenland)
ANKARA-LOD. Een Turkse militai
re rechtbank heeft gisteren vier Palestij
nen ter dood veroordeeld vanwege hun
aandeel in de bezetting van de Egyptische
ambassade in de Turkse hoofdstad Anka
ra, in juli van dit jaar.
Vier Turken die de actie ondersteunden
kregen gevangenisstraffen die varieerden
van zes maanden tot 19 jaar.
Bij de aanval op de ambassade werden
twee Turkse politie agenten gedood. Tij
dens de bezetting kwam een personeelslid
van de ambassade om het leven toen hij
bij een ontsnappingspoging uit het raam
viel.
Door bemiddeling van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie (PLO) werd de ac
tie na twee dagen beëindigd. De vier ter-
doodveroordeelde Palestijnen kunnen te
gen het vonnis in beroep gaan.
In Israel heeft een militaire rechtbank
twee jonge Palestijnen veroordeeld tot
levenslange gevangenisstraffen. Zij wer
den schuldig bevonden aan moord bij een
aanslag op een Israëlische bus op 11
maart van het vorig jaar. Bij de petie
kwamen 35 Israëliërs en negen Palestij
nen om het leven.
De twee veroordeelde Palestijnen, 18 en
19 jaar oud, waren de enige overlevende
commando’s. Na het vonnis ontstonden
emotionele taferelen in de rechtszaal. Veel
aanwezigen hadden erop gerekend dat de
Palestijnen ter dood zouden worden ver
oordeeld.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON/DEN HAAG. Was
hington heeft gisteren een bezoek van een
topfunctionaris van Buitenlandse Zaken
aan Praag geschrapt om zijn kritiek te
onderstrepen ten aanzien van het proces
en de vonnissen tegen zes dissidenten in
Praag.
De functionaris, plaatsvervangend on
derminister Robert Barry van het Europe
se bureau van het ministerie, zou volgen
de maand een aantal Oosteuropese lan
den bezoeken. Praag is nu van zijn pro
gramma vervallen.
Intussen wil de Tweede Kamer in Den
Haag graag nog deze week de bevindin
gen kennen van de waarnemer, die de
processen in Praag tegen de zes dissiden
ten heeft bijgewoond Oppositieleider
Den Uyl heeft Kamervoorzitter Dolman
daar gisteren om gevraagd.
Minister Van der Klaauw van Buiten
landse Zaken had de Kamer toegezegd
een waarnemer naar de processen te stu
ren. De eerste dag is de waarnemer vol
gens Den Uyl geweigerd, verder heeft hij
de procesgang kunnen volgen.
(Van onze redactie buitenland)
WINDHOEK. De Nederduitse Gere
formeerde Kerk van Namibië (Zuidwest-
Afrika) gaat niet akkoord met de pas
afgekondigde wetten die huwelijken van
mensen van verschillend ras goedkeuren.
De kerk heeft haar predikanten opdracht
gegeven deze huwelijken niet kerkelijk in
te zegenen.
Op de synode van de kerk in Windhoek
werd dezer dagen met 63 tegen 8 stemmen
een motie aangenomen, waarin deze „ge
mengde” huwelijken „zeer ongewenst"
worden genoemd.
Dominee Van der Spuy een van de wei
nige tegenstanders van de motie zei tij
dens het debat, dat hij weliswaar is gekant
tegen huwelijken van mensen van ver
schillend ras, maar dat hij voor dit stand
punt geen gronden in de bijbel kan vin
den. Hij wees er verder op dat de predi
kanten door de staat zijn aangesteld als
ambtenaar van de burgerlijke stand om
huwelijkeg^te sluiten en dat zij daarom de
wet niet kunnen negeren.
daarmee dat de SS-20 niet op West-Euro-
pa is gericht, maar op China, zo menen
waarnemers.
Puja's betoog wordt in Nederlandse de
legatiekringen gezien als een aanwijzing
dat yle Russische campagne om de weste
lijke. besluitvorming te beïnvloeden,
wordt opgevoerd.
üs en
n der
'olksre-
;en het
it diep-
ng van
ht voor
revolu-
ijd met
Beiden likken ze zich er de vingers bij af: de één beduusd en een beet/e boos (boven), de
ander (onder) voldaan en tevreden.
Gouverneur Jerry Brown van Californië (boven), in dit kleine rollenspel het met cocostaart
bezwadderde slachtoffer, bedenkt zich voortaan wel drie keer voor hij zich weer laat
overhalen tot een toespraak voor studenten. Als tenminste Aron Kay (beneden) er dan weer
bij is. Kay, ex-,,yippie'' met de reputatie vermaard taartensmijter. gooide namelijk gisteren
goed raak
Het enige commentaar van Kay op zijn Laurel en Hardy-achtige daad: .Gouverneur Brown
moet eens wat doen voor de gevangenen in Californië.
Kay was er overigens op dat moment zelf een en werd rap weggeleid door de politie
(Van onze redactie buitenland)
SAN SALVADOR. De uit burgers en
militairen bestaande nieuwe regering van
het Middenamerikaanse El Salvador wil
een dialoog met de leden van het uiterst
linkse Revolutionaire Volksblok die sinds
tnjfel O
