RAMP EIST 72 LEVENS
Winterweer VS
eist tien doden
Gevierd met parades
Chef van Bruins
In W.-Duitsland
weet niets
van executies
Vietnam werkt mee aan
hulp voor Cambodja
Vragen blijven
rond moord op
president Park
op grote schaal
wapendiefstal
Suriname beperkt
visactiviteiten
verhoogt disconto
Opnieuw moord
in Baskenland
Zestig doden bij
treinongeluk
Westduitse bank
CONFLICT OVER INVESTERINGEN
Broedermoord
As
SCHEPEN MET HULP GELOST
Familieschuld
Lang leve Trotski!
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 9
NOVEMBER
DONDERDAG
1
door Nico Scheepmaker
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. Met groots militair machtsvertoon herdenkt Algerije vandaag
de revolutie van 25 jaar geleden tegen Frankrijk. Op de herdenking van deze
historische dag zijn meer dan twintig staatshoofden uitgenodigd, onder wie de
Cubaan Fidel Castro en William Tolbert, president van Liberia en voorzitter
van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid. Veiligheidsadviseur Sbigniew
Brzezinski woont de festiviteiten namens president Carter bij.
(Van onze redactie buitenland)
MEXICO CITY. Het vlieg
tuigongeluk gisteren op het
vliegveld van Mexico City is
waarschijnlijk veroorzaakt
door een fout van de gezag
voerder en niet te wijten aan
een technisch mankement. Al
dus een voorlopige conclusie
van deskundigen, belast met
het onderzoek. Bij het neer
storten van de DC-10 van de
Amerikaanse luchtvaartmaat
schappij Western Airlines
kwamen 72 mensen om het
leven: 71 passagiers en een
vrachtwagenchauffeur die
werkzaamheden op de lan
dingsbaan uitvoerde. Zeven
tien passagiers, onder wie de
27-jarige Nederlander Allard
Hoogland uit Arnhem,
overleefden de ramp.
-4
Ongeluk DC-10 mogelijk
door fout gezagvoerder
Algerije herdenkt
vrijheidsoorlog
(Van onze redactie buitenland)
Nieuw verdrag van
Lomé ondertekend
Ik schreef gisteren al dat in Tsjechoslo-
wakije een grote sprong voorwaarts was
geboekt, nu in het proces tegen de zes
Charta-leden, die allen toegaven lid te zijn
van Vons, een groepje mensen dat zich
inzet voor herziening van onrechtvaardi
ge processen, de gevangenisstraffen be
perkt bleven tot vijf jaar maximaal. In
1952 immers werden Slansky c.s. ter dood
veroordeeld en ook opgehangen, om pas
in 1963 van alle schuld te worden vrijge
sproken. Net iets te laat dus om ze weer tot
leven te kunnen wekken.
In het boek „De waarheid over mijn
man” van Josefa Slansky vertelt ze dat
haar in 1963 bericht werd dat de as van
haar man indertijd na de voorgeschreven
periode was vernietigd. In 1968 beschreef
„Reporter” hoe het in werkelijkheid was
gegaan:
Mexicaanse en Amerikaanse onderzoe
kers hebben zich inmiddels ontfermd over
de „zwarte doos” waarin alle vluchtgege-
vens met een bandrecorder worden opge
nomen. De metalen box werd vrijwel on
beschadigd aangetroffen.
Op 25 mei verongelukte bij Chicago een
DC-10 van American Airlines. Alle 273
inzittenden kwamen hierbij om het leven.
Tijdens de start was een motor losgeraakt
waardoor het toestel onbestuurbaar werd.
van dit militaire machtsvertoon is volgens
waarnemers te laten zien waartoe Alge
rije in geval van een oorlog in staat is.
Welingelichte bronnen uit Algiers heb
ben bevestigd dat Algerije met dit militai
re défilé op een indirecte manier wil laten
blijken hoe sterk de achterban is van het
Frente Polisario, de bevrijdingsbeweging
van de Saharanen, die strijdt tegen Ma
rokko voor de vestiging van een onafhan
kelijke staat aan de noordwestkust van
Afrika.
De eerste twee vracht
schepen met hulpgoederen
die door het Wereldvoed
selprogramma, het Inter-
Uit de grensstreek met
Thailand heeft het Interna-
Dit verdrag, Lomé-2, vervangt een eer
ste overeenkomst die van kracht is tot
februari volgend jaar. De ondertekening
gisteren werd negen uur vertraagd door
een meningsverschil over een door de EG
gewenste bescherming van investeringen.
De ACP-landen zagen die bescherming
als een bedreiging van hun beslissings
recht en als een „neokolonialistische ma
noeuvre”. De president van Togo kwam
echter met een voor alle partijen aan
vaardbaar compromis. Voor investerin
gen van EG-landen in de genoemde ont-
wikkelingsstaten geldt voortaan een non-
discriminatiebepaling, hetgeen inhoudt
dat investeringen door EG-landen dezelf
de kansen moeten krijgen als investerin
gen door staten die geen lid zijn van de
gemeenschap.
Evenals het eerste verdrag voorziet Lo
mé-2 in een vrijstelling van invoerrechten
voor de export van de ontwikkelingslan
den naar de EG. De ACP landen hebben
wat dit betreft geen verplichtingen ten
aanzien van de uitvoer door EG-landen.
Verder wordt via het Europese Fonds
voor Regionale Ontwikkelingsprojekten
(EFRO) 15,5 miljard gulden uitgetrokken
voor ontwikkelingswerk, het stabiliseren
van de exportopbrengsten van de ACP-
landen en het beheer en toezicht op de EG-
ontwikkelingsprojekten. Deze projekten
bestaan voor een groot deel uit leningen
voor het opsporen van mineralenreserves,
waarbij lage rente geldt.
Bordeaux zei wel heel zeker te weten
dat noch Bruins, noch Neuhauser hem
had gevraagd om de Sleutelbergs te liqui
deren. Mogelijkerwijs heeft hij de twee
gezegd hen terug te brengen naar de
plaats waar zij vandaan kwamen, de ge
vangenis Molenberg in Delfzijl, aldus Bor
deaux na lange aarzeling.
Tijdens de voorbereidingen voor zijn
berechting door het bijzonder gerechtshof
in Leeuwarden in 1949 had hij voor het
eerst van hun dood gehoord, zo zei hij.
Het proces tegen de nazi’s Westerheide
en zijn secretaresse Johanne Zelle is giste
ren in Bielefeld met vrijspraak voor bei
den geëindigd. Hun was ten laste gelegd
dat zij in de jaren 1942-1943 deelgenomen
hebben aan de moord op zeker 9000 joden
in de Oekraïne. De rechtbank achtte de
schuld niet afdoende bewezen. Er was
geen enkel zakelijk bewijs in de vorm van
documenten of soortgelijke stukken meer
voorhanden, zo werd gesteld.
Het proces wordt morgen voortgezet.
Vandaag is het Allerheiligen, een erkende
feestdag in West-Duitsland.
Niet alleen zijn de straffen die Dienst-
bier, Uhl, Havel c.s. kregen minder onher
roepelijk, ik vind het ook veel beschaaf
der dat in dit geval tegenstanders van het
regime werden berecht en veroordeeld, in
plaats van jarenlange medestanders, ka
meraden, hoge partijfunctionarissen. Het
voordeel van broedermoord is weliswaar
dat het binnen de familie blijft, maar het
is toch gênanter dan boze buurman-
moord. Ook op dit punt mag dus van
vooruitgang gesproken worden, al zou ik
toch niet graag Nederlander zijn als de
justitie van Van Agt na een razendsnel
geheim proces Herman Wigbold, W. L.
Brugsma, Emmy van Overeem, Gerrit
Komrij en Wouter Gortzak tot gevange
nisstraffen veroordeelde omdat zij protest
hadden aangetekend tegen het justitiële
gescharrel ten voordele van Pieter Men
ten, ik noem maar even een voorbeeld.
FRANKFURT. De Deutsche Bun
desbank heeft vandaag haar rentetarie
ven met één percent verhoogd. Het dis
conto komt op zes en het tarief voor
leningen tegen onderpand op zeven per
cent. Reden van deze verhoging is het
disconto en het beleningstarief aan te pas
sen aan de tarieven op de vrije markt.
HAGEN. Tijdens het getuigeverhoor
van de vroegere SD-chef van Siert Bruins
en de SD-er Neuhauser, Bordeaux, heeft
deze gisteren voor de rechtbank in Hagen
gezegd zich niets meer te herinneren van
de executie van de gebroeders Sleutelberg
bij Delfzijl.
„In de sfeer van absurditeit was ook de
laatste fase van het proces onuitsprekelijk
dwaas: toen de elf ter dood veroordeelden
waren geëxecuteerd bevond de onderzoe
ker „XY” zich juist bij de adviseur Galki
na. De chauffeur en de met de liquidatie
van de as belaste mannen kwamen rap
port uitbrengen. Ze verklaarden dat ze de
as in een zak hadden gedaan en deze
hadden uitgestrooid op een gladde weg
even buiten Praag. De chauffeur zei la
chend dat hij nog nooit veertien personen
tegelijk had vervoerd in zijn Tatraplan
„drie levenden en elf in een zak”.
(Van onze redactie buitenland)
WASHINGTON. Hevige
sneeuwval en barre koude in het
zuiden van de VS heeft gisteren aan
tenminste tien mensen het leven ge
kost. Twee automobilisten die waren
ingesneeuwd vroren dood, zes ande
ren kwamen om bij verkeersonge
vallen veroorzaakt door sneeuwstor
men en gladheid. Twee mensen wer
den gedood toen een sneeuwstorm
hun caravan trof.
Volgens de autoriteiten in Texas
zijn meer dan 400 auto’s inge
sneeuwd. Op veel plaatsen ligt het
verkeer volkomen stil. Bovendien
wordt een aantal steden geteisterd
door overstromingen.
In het
Oostafrikaanse Djibouti, een voormalige
Franse kolonie, zijn gisteren waarschijn
lijk zestig treinreizigers omgekomen bij
een ongeluk bij het dorp Holhol, bijna 50
kilometer van de hoofdstad Djibouti.
Tachtig mensen zouden gewond zijn ge
raakt. De politie vermoedt dat de trein een
te hoge snelheid had toen op een helling
een bocht werd genaderd. Onder de
slachtoffers zouden zich geen buitenlan
ders bevinden.
Dat soort grappen blijft ons met betrek
king tot Havel, Dienstbier c.s. gelukkig
bespaard. In 1963 werd alweer gesproken
over „het onrecht en de monsterachtig
heid van de op niets berustende proces
sen”, en van Slansky c.s. werd gezegd dat
zij „hun leven hadden geofferd voor het
communisme”. Een interessante interpre
tatie. Interessant is ook het lijstje waarin
aangegeven staat, aan welke vervolging
de familieleden van Rudolf Slansky had
den blootgestaan, terwijl toch in be
schaafde landen iemands schuld niet
wordt afgemeten aan zijn mate van ver
wantschap met een schuldige (laat staan
een onschuldige). Slansky’s echtgenote
Josefa was 38 jaar bij haar arrestatie, zat
drie en een halve maand gevangen en
werd een jaar geïnterneerd. Zijn zoon
Rudolf was 16 jaar toen hij anderhalf jaar
geïnterneerd werd. Zijn broer Richard
was 48 jaar toen hij zeven jaar gevangen
werd gezet. Zijn schoonzuster Anna was
50 jaar toen zij een jaar in de gevangenis
belandde, gevolgd door een half jaar in
ternering. Zijn zwager Bedrich Adler was
40 jaar toen hij een jaar gevangen werd
gezet, en zijn schoonzuster Misloslava Ad-
lerova was 40 jaar toen zij een jaar geïn
terneerd werd. Zijn nichtje Anna was 3
jaar toen zij een jaar geïnterneerd werd,
zijn zwager Antonin Hasek was 43 jaar
toen hij zes jaar gevangen werd gezet.
Zijn schoonzuster Lisa Haskova was 40
jaar toen zij anderhalf jaar geïnterneerd
werd. Richard en Antonin waren overi
gens tot levenslang veroordeeld, maar
kwamen in 1963 vrij, op alle punten gere
habiliteerd (behalve dan op het punt dat
ze Slansky’s broer en zwager waren ge
weest).
Een heel groot pluspunt is ook, dat
Havel c.s. de beschuldigingen als onge
grond van de hand hebben gewezen.
Slansky en zijn medebeklaagden hebben
indertijd alles bekend, de aanklager
had het zo gek niet bedacht of ze gaven het
toe! Niet alleen bekende Slansky hoogver
raad en contact met buitenlandse geheime
diensten, maar ook dat hij in oktober 1927
in het publiek „Lang leve Trotski!” had
geroepen. Trotski werd in 1927 in de
USSR uit de communistische partij gesto
ten, in Stalinistische ogen was het dus heel
verdacht om in dat jaar „Lang leve Trots
ki!” te roepen. Het kwalijke feit was overi
gens opgediept uit de vooroorlogse politie
archieven. Ook toen werd het namelijk
niet op prijs gesteld als iemand „Lang leve
Trotski!” riep, zij het vanuit een geheel
ander politiek gezichtspunt.
De luchtbrug tussen de
Thaise hoofdstad Bangkok
en Phnom Penh met Her-
cules-transportvliegtuigen
wordt voortgezet. Daar
mee worden dagelijks me
dicamenten, vis, melkpoe
der, dekens en ander mate
riaal vervoerd.
Een deel van de wrakstukken van de verongelukte DC-10. De ravage na het ongeluk was enorm De 27-jarige landbouwkundig ingenieur Allard
Hoogland uit Arnhem werd met stoel en al naar buiten geslingerd en overleefde de ramp.
tionale Rode Kruis gemeld
dat de medische verzor
ging van de vluchtelingen
uit Cambodja is verbéterd.
De komende dagen wordt
het aantal artsen en ver
pleegsters in het gebied
uitgebreid.
Drie Amerikaanse sena
toren en de zangeres Joan
Baez hebben gisteren voor
een commissie van de
Amerikaanse Senaat ver
klaard dat er bewijzen zijn
dat de Vietnamezen in
Cambodja dodelijke gas
sen gebruiken. Zij hebben
onlangs een reis naar Thai
se vluchtelingenkampen
gemaakt.
Het is vandaag de eerste keer sinds elf
jaar dat er in Algiers een militair défilé
wordt gehouden. Aan de parade, waarin
de meest moderne wapens worden ge
toond waarover Algerije momenteel be
schikt, nemen legereenheden deel van de
landmacht, marine en luchtmacht. Doel
Over de gehele wereld werden DC-10-
toestellen voor inspectie aan de grond
gehouden omdat aan een ontwerpfout
werd gedacht. Een verkeerde
onderhoudsprocedure van American Air
lines bleek echter de directe oorzaak te
zijn.
Politieke waarnemers zijn erg be
nieuwd of de Algerijnse autoriteiten
woord zullen houden tegenover de 63-
jarige Achmed Ben Bella, het eerste
staatshoofd van de Algerijnse republiek,
die op 19 juni 1965 door een staatsgreep
van zijn minister en latere opvolger Houa-
ri Boumedienne in de gevangenis beland
de. Enige tijd geleden lieten de Algerijnse
bewindhebbers doorschemeren dat zij
Ben Bella, die vanaf 4 juli van dit jaar
beperkte bewegingsvrijheid geniet, ter ge
legenheid van het 25-jarig bestaan van de
revolutie vrij zouden laten.
nationale Comité van het
Rode Kruis en UNICEF
naar Cambodja zijn ge
stuurd, worden op het
ogenblik in de Cambod
jaanse haven Kompong
Som gelost.
Aan de vooravond van de herdenking
van de revolutie heeft de Algerijnse pre
mier Chadly Bendjedid in een rede ter
gelegenheid van de opening van het parle
ment verklaard dat Algerije het Polisario
onvoorwaardelijk steunt in zijn vrijheids
strijd.
In deze rede, die geen nieuwe elementen
bevatte, noemde hij de politiek van Ma
rokko een factor, die de spanning in
Noordwest-Afrika veroorzaakte. Chadly
verweet de Verenigde Staten eveneens tot
deze spanning bij te dragen. De Algerijnse
premier beschreef de strijd om de weste
lijke Sahara als het gevolg van een expan
sionistisch (Marokkaans) regime.
FRANKFURT. In de Westduitse
Bondsrepubliek zijn sinds 1972 19.406 wa
pens van allerlei kaliber gestolen. Deze
wapens komen niet alleen terecht bij de
onderwereld of bij linkse of rechtse terro
ristische groeperingen, maar ook menig
burger heeft zich op deze illegale wijze
bewapend. Dit meldt de jongste uitgave
van Deutsche Polizei, het orgaan van de
Duitse politiebond.
De wapens werden van verschillende
instellingen gestolen, zoals het leger, poli
tie, de geallieerde strijdkrachten, wapen
handelaren, jagers en particulieren die
over een wapenvergunning beschikken.
De Duitse politiebond neemt de zaak
hoogst ernstig en eist van alle bezitters
van wapens en beheerders van wapenop
slagplaatsen dat zij betere beveiligings
maatregelen nemen.
De DC-10 kwam uit Los Angeles. Voor
zover nu kon worden nagegaarr heeft de
gezagvoerder per abuis in dichte mist een
verkeerde baan gekozen om te landen. De
landingsbaan die hij uitzocht was gesloten
in verband met reparatiewerkzaamheden.
Ooggetuigen hebben verklaard dat het
toestel vlak voor de landing nog vergeefs
probeerde uit te wijken naar een andere
baan. Het vliegtuig stortte neer op enkele
vrachtwagens en vloog in brand nadat het
zich in een gebouw van de luchthaven had
geboord.
De wrakstukken van de DC-10 werden
over grote afstand verspreid: een van de
motoren kwam op ongeveer driehonderd
meter van het ongeluk tegen een hek tot
stilstand, dichtbij een drukbevolkte slop
penwijk.
De Nederlander Allard Hoogland: „Ik
voelde een schok toen het toestel aan de
grond kwam en dacht dat de rechter ban
den klapten. Dan hoorde ik het verschrik
kelijke geluid van scheurend metaal en
gillen. Dat is alles wat ik mij herinner”.
Een andere passagier, de Mexicaan Pe
dro José, verklaarde dat de vlucht, totdat
het toestel een paar minuten voor de lan
ding in dichte mist kwam, normaal was
verlopen. „Plotseling leek het alsof het
toestel begon te ratelen en te steigeren.
Nog geen halve minuut later klapte het op
de grond. Het ging direct aan stukken.”
(Van onze redactie buitenland)
BILBAO. In Spaans Baskenland is
een lid van de Guardia Civil bij een
moordaanslag om het leven gekomen. Het
29-jarige lid van de burgerwacht werd
gedood toen bij in Bilbao in zijn auto door
machinegeweervuur werd getroffen.
De man was het tweede slachtoffer in
Spaans Baskenland sinds op 25 oktober
bij een volksstemming zelfbestuur voor
dit gebied werd aanvaard.
Het lid van de Guardia Civil zou onder
vuur zijn genomen vanuit een bestelwa
gen. Twee mannen zouden de aanslag
hebben gepleegd. De munitie die op de
plek van de moord is gevonden, wordt
onder andere gebruikt door leden van de
radicale Baskische afscheidingsbeweging
ETA-Militar.
De Spaanse premier Suarez heeft ver
klaard dat de regering niet van plan is
amnestie te verlenen aan de ongeveer
tweehonderd Baskische gevangenen die
lid zijn van ETA-Militar en ETA-politico
Militar. Iedereen die na de amnestie voor
politieke gevangen van 1977 de wet heeft
overtreden, moet daarvoor worden ge
straft, aldus Suarez.
DJIBOUTI (UPI/AFP/AP).
GENÈVE. Viet
nam heeft de Verenigde
Naties gisteren toestem
ming verleend tot het
over land bevoorraden
van vrachtwagens met
dieselolie, zodat deze
voor een efficiënte ver
spreiding van hulpgoe
deren zorg kunnen dra
gen, aldus het NV-kin-
derfonds UNICEF gis
teren.
SEOEL (AP). De regering van Zuid-
Korea heeft nog geen bevredigend ant
woord gegeven op de vraag waarom de
chef van de inlichtingendienst (KCIA)
Kim Jae-Kyu vrijdagavond president
Park heeft doodgeschoten.
Dit menen waarnemers in Zuid-Korea.
Zij twijfelen aan de uitleg van de regering,
volgens welke Kim zijn positie bedreigd
zag als gevolg van de aanhoudende onge
regeldheden in zijn land. Bovendien plaat
sen zij vraagtekens bij de stelling dat Kim
zijn aanslag zonder overleg met of zonder
hulp van andere heeft gepleegd.
Het is daarnaast nog volkomen ondui
delijk wie Park moet opvolgen. Aangeno
men wordt dat leger en regering een soort
bestand zijn aangegaan tot de begrafenis
van Park overmorgen. Volgens waarne
mers zal na zaterdag een machtsstrijd
losbranden.
LOMÉ. Vertegenwoordigers
van de Europese Gemeenschap en
van de 57 ontwikkelingslanden van
de ACP-groep (Afrika, Caribisch Ge
bied en Stille Oceaan) hebben giste
ren in Lomé, hoofdstad van Westafri-
kaanse staat Togo, een tweede ak
koord voor ontwikkelingssamenwer
king getekend.
PARAMARIBO (ANP). Vanaf van
daag is het voor schepen van landen die
geen visserijverdrag met Suriname heb
ben afgesloten, verboden visserijactivitei
ten in de Surinaamse territoriale wateren
uit te voren. Met dit besluit wil Suriname
zijn territoriale wateren en de daaraan
grenzende economische zone be
schermen.
trijFcl O
