Gevolg ongeluk in Harrisburg
Hongersnood dreigt
op Mountbatten
Offensief Marokko
Prijs niet bekendgemaakt
Jagers schieten
Toezeggingen
voor hulp
aan Cambodja
Ontkenning van
schuld moord
Ohira opnieuw
premier Japan
opvolger Park
maisvervoer Zambia
Zimbabwe blokkeert
tegen Polisario
Ontslag voor
vergeten van
arrestant
Vluchtpoging Ray
Oppositie eist
direct kiezen
Kerktop bekijkt
financiën curie
op motorrijders
Olie-akkoord tussen Egypte en Israel
Gehebt
Eer
Hendrik
3
19 7 9
NOVEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
DINSDAG 6
2
door Nico Scheepmaker
»sen
icht
ckx
:tor
I
(Van onze redactie buitenland)
WASHINTON. In de Ver
enigde Staten is een algemene
bouwstop voor kerncentrales
afgekondigd. Aanleiding hier
toe is het ongeluk van eind
maart dit jaar in de kerncen
trale in Harrisburg. Vier cen
trales zullen niet zoals gepland
al over een maand in werking
worden gesteld, maar pas na
dat een rapport over het veilig
heidsonderzoek in kerncentra
les is afgerond.
tten
gen
het
2BS)
B.800
hun
1977
n de
)0 in
r de
200),
Ogen
hap
I
MM
ïr”
trijfël
Algemene bouwstop
kerncentrales VS
(Van onze redactie buitenland)
tanks en pantserwagens
(Van onze redactie buitenland)
Hoeveel Israel nu gaat betalen is niet
bekendgemaakt. Weizman zei gisteren
port-
•t za-
chap
i van
1 het
i zich
n ge-
'evist
van
;even
>p te
/erse
•zoek
wei-
ische
VATICAANSTAD. Een woordvoer
der van het Vaticaan, Romeo Panciroli,
heeft bevestigd dat het, besloten overleg
tussen paus Johannes Paulus II en de
ruim 120 kardinalen van de rooms-katho-
lieke kerk, dat gisteren is begonnen in
Vaticaanstad, zich onder meer bezighoudt
met de financiële problemen van de curie,
het centrale kerkbestuur.
Bij de openingstoespraak gistermorgen
zei de paus, dat hij deze buitengewone
conferentie heeft bijeengeroepen om te
bevorderen, dat de hervormingen waar
toe het Tweede Vaticaanse Concilie be
sloot daadwerkelijk worden ingevoerd.
Dit concilie werd gehouden onder paus
Johannes XXIII.
De synode is voor vier dagen bijeenge
roepen, maar volgens woordvoerder P’an-
ciroli is het niet uitgesloten dat de kerklei
ders een dag langer bijeen zullen moeten
blijven. De vergadering bestaat onder
meer uit bijeenkomsten van discussie
groepen met elkaar sprekend in Latijn,
Frans, Engels, Italiaan en Spaans.
INGUALADA. Bij de Noordspaanse
stad Ingualada hebben jagers, kennelijk
verbolgen over de geluidsoverlast, deelne
mers aan een motorcross onder vuur ge
nomen. Vijf rijders werden gewond. Vol
gens de politie, die dit meedeelde, zijn
twee motorrijders er ernstig aan toe. On
danks een onderzoek van de Guardia Ci
vil zijn de schutters nog niet opgesnoord
Direct na het ongeluk werd de afgifte
van bouwvergunningen voor andere cen
trales gestaakt. Tot nu toe had de NRC
Dit adviescollege kwam naar aanleiding
van het opgeluk in Harrisburg tot de con
clusie dat alle kerncentrales in de VS
grondig moeten worden geïnspecteerd.
Het ongeluk in Harrisburg wordt geweten
aan technisch en menselijk falen.
de procedure „wel een jaar kan gaan
duren en mogelijk zelfs twee maar het is
niet uitgesloten dat we het komende voor
jaar weer kunnen beginnen”.
leeft
and-
van
snog
n de
Ie en
rine.
sche
;eno-
evol-
mer-
acht
illen
ilok-
het
epen
Tja. Maar hij is toch „Henri le Roi” niet?
En los daarvan vind ik het toch wel een
zeer lange (het kereltje was in 1973, toen
moeder overleed, tenslotte al 55 jaar!) en
ook heel forse „alimentatie”, gezien ook
het feit dat Mien meteen getrouwd was
met iemand met een vaste betrekking. De
vastste betrekking in den lande boven
dien, gezien de omstandigheden. Het feit
dat je zo’n maandelijkse toelage, naast dat
potje van honderdduizend gulden, vijfen
vijftig jaar lang, ook nog bijna veertig
jaar na het overlijden van de „natuurlijke
vader”, door zijn weduwe en vervolgens
door zijn dochter laat doorbetalen, maakt
op mij niet de indruk van overweldigende
oranjegezindheid.
Ik ben nooit officier geweest, ik weet
dus niet hoe de te berde gebrachte „eer
van een officier” eruit ziet, maar als voor
malig onderofficier kan ik melden dat de
eer van een onderofficier heel anders ge
structureerd is. Die Hendrik moet overi
gens de kwaadste niet geweest zijn, hij
stuurde jaren later nog eens gereedschap
naar de kleine Albrecht Willem en arran
geerde een ontmoeting. Daaruit blijkt dat
hij tenminste nog enige belangstelling
voor zijn eigenlijke zoontje had. „Heb jij
mooi gereedschap gehebt?”, vroeg hij
toen aan de kleine Albrecht. Aardige ke
rel, alleen had hij in een kwart eeuw nog
geen Nederlands kunnen leren.
De
lister
meer
i me-
ader-
rkne-
i aan
eden
rp al
egd.
i aan
heb-
stige
ider-
egen
ickx.
lit in
gatie
zoek
erte-
auw,
•s ui-
over
dure
TOKIO (Reuter/UPI). Masayoshi Ohi
ra is vanochtend (plaatselijke tijd) tijdens
een speciale zitting van het Japanse parle
ment herkozen tot eerste minister. De 69-
jarige Ohira kreeg 138 van de 511 stem
men in het Parlement, zijn rivaal Takeo
Foekoeda kreeg er 121. Er waren 252
ongeldige stemmen, allen afkomstig van
de oppositie.
Daarmee is de doorvoer van mais van
uit Zuid-Afrika naar Zambia stil komen te
liggen, waardoor Zambia direct met hon
gersnood wordt bedreigd. Het land heeft
geen verbinding naar zee. Mais is het
hoofdvoedsel van de 5,5 miljoen Zambi-
anen.
De regering van bisschop Moezorewa
van Zimbabwe is tot de maatregel overge
gaan „vanwege de voortdurende infiltra
ties van in Zambia gelegerde guerrilla
strijders van het Patriottisch Front".
Al elf dagen geleden dreigde Moezore
wa Zambia “^noties.
Moezorewa beschuldigt Zambia ervan dat
het voedsel, dat via Zimbabwe het land
bereikt, ook wordt gebruikt door de guer
rillastrijders van het Patriottisch Front.
Volgens diplomaten is de maatregel ech
ter bedoeld om de binnenlandse oppositie
in Zambia tegen president Kenneth Ka-
oenda een stimulans te geven.
SEOEL (Reuter/UPI). De leider van
de Zuidkoreaanse Democratische Partij,
de grootste oppositiepartij in het land,
Kim Young-Sam, eist directe verkiezingen
van een nieuwe president en afschaffing
van het kiescollege.
Dit college bestaat vrijwel geheel uit
aanhangers van de op 26 oktober ver
moorde president Park en moet volgens
de grondwet binnen negentig dagen een
nieuwe president kiezen. Kim Young-Sam
werd op 4 oktober door de meerderheid
van het parlement buiten de volksverte
genwoordiging gezet, waarna hevige rel
len volgden in de zuidelijke kuststeden.
Vandaag is het officiële onderzoeksrap
port gepubliceerd naar de omstandighe
den tijdens de moord. Hierin wordt de
dader, het hoofd van de Zuidkoreaanse
geheime dienst KCIA Kim Jae-Kyoe, er
van beschuldigd de president te hebben
doodgeschoten om zelf staatshoofd te
kunnen worden.
Waarom heeft de jurist Albrecht^Willem
Lier, toen hij eenmaal door Privé-mede-
werkster Jos Hagers was opgespoord, zo
gewillig meegewerkt aan de gevolgde pu
bliciteit, voor zover het althans De Tele
graaf en het TROS-programma „Tv-Pri-
vé” betrof? Uit verontwaardiging, zei hij,
over wat dr. L. de Jong in deel 9 gezegd
had over chantage door de moeder van de
zogenoemde „Henri le Roi”. Zijn ouders
hadden nooit en te nimmer gechanteerd.
Zij hadden het vorstenhuis altijd hoogge
acht en zijn „vader” was zelfs zo’n man
van eer geweest dat hij altijd geprotes
teerd had tegen het verlagen van de 1000
gulden per maand tot 500 gulden, want
zo’n afspraak tussen officieren schond je
niet!
rers)
eren
ir af
liter-
dat
Iden
jaar
■rho-
sr er
jctor
De
i de-
n de
sden
Op dit moment is de spanning tussen
Marokko en Algerije echter groter dan
ooit, zo wordt door waarnemers gesteld.
Vorige week waarschuwde koning Has
san van Marokko opnieuw dat zijn troe
pen zo nodig zullen overgaan tot het ach
tervolgen van Polisariostrijders tot over
de Algerijnse grens.
Inmiddels heeft de regering-Moezorewa
zich gisteren in Londen op de top over
Zimbabwe akkoord verklaard met een
herzien Brits plan voor een tussen-rege-
ring in de overgangsperiode naar nieuwe
verkiezingen in Zimbabwe. De delegaties
van het Patriottisch Front stelden echter
dat het Britse plan om een Britse gouver
neur het land in die periode te laten leiden
met gebruikmaking van het bestaande
overheidsapparaat, „de keuzen zou beper
ken van een nieuwe regering door deze op
te zadelen met de bestaande instellingen”.
Daarmee is de conferentie in Londen
over Zimbabwe haar negende week inge
gaan.
Archiefopname van de kerncentrale bij Harrisburg.
niets gezegd over eventuele hervatting
van de behandeling van deze aanvragen.
Tegen de subcommissie van het Huis van
Afgevaardigden zei Hendrie gisteren dat
De voorzitter van de Amerikaanse fede
rale commissie voor toezicht op kernin-
stallaties (NRC), Joseph Hendrie, heeft
gisteren verklaard dat dit mogelijk twee
jaar gaat duren. Hij legde een verklaring
af tegenover een subcommissie van het
Huis van Afgevaardigden.
Ambtenaren van de NRC-commissie
hebben het besluit over de bouwstop gis
teren bekendgemaakt. De voorzitter van
een adviescommissie van de Amerikaanse
regering, John Kemeny, verklaarde vori
ge week nog dat een algemene bouwstop
voor kerncentrales geen zin heeft zolang
de aanbevelingen van zijn commissie nog
worden bestudeerd
Paus Johannes Paulus II droeg in de basiliek
van ST. Pieter gisteren een mis op ter ere van
de kardinalen die in het afgelopen jaar zijn
overleden. Alle kardinalen die aan de vierdaag
se synode deelnemen waren aanwezig.
CASABLANCA. Een zevenduizend soldaten tellende Marokkaanse le
germacht is zaterdag een grootscheeps offensief begonnen tegen guer
rillabases van de bevrijdingsbeweging voor de westelijke Sahara, Frente
Polisario.
Het offensief is in het geheim begonnen,
zo werd gisteren in Marokko verklaard
door legerofficieren. De aanval wordt ge
noemd Operatie Ouhoud, een naam die
herinnert aan een van de grote veldslagen
van de profeet Mohammed voor het be
houd van de eenheid van de islamieten.
De kern van de strijdmacht bestaat uit
veteranen uit de Jom Kippoeroorlog tus
sen Israel en de arabische landen in 1973.
Bij het offensief worden in totaal vijftien
honderd tanks en pantserwagens ge
bruikt.
Doel is de vernieiging van bases van
Polisario in de dun bevolkte woestijnge
bieden langs de vijfhonderd kilometer
lange grens met Algerije en met Maureta-
nië. De aanval is ingezet nog voordat de
door de VS beloofde wapenzending in
Marokko is aangekomen. De Amerikanen
hadden als voorwaarde bij deze leverantie
gesteld dat onderhandelingen met Alge
rije en het Polisario moeten worden
geopend.
DUBLIN (DPA). Bij de opening van
het proces in Dublin tegen de twee Ieren
die ervan worden verdacht op 27 augustus
Lord Mountbatten door een bomaanslag
om het leven te hebben gebracht, hebben
beiden iedere schuld ontkend.
Volgens de aanklager zijn op de kleren
van Thomans McMahon en Francis
McGirl resten van springstoffen, zand en
verfsporen van de boot van Mountbatten
aangetroffen.
Voor het proces, dat vermoedelijk drie
weken zal duren, zijn zeer strenge veilig
heidsmaatregelen getroffen.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK. Op de gisteren begon
nen conferentie van de Verenigde Naties
over hulp aan de hongerende bevolking
van Combodja heeft de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken Vance na
mens de Verenigde Staten hulp toegezegd
ter waarde van 69 miljoen dollar. Ook
andere deelnemers deden toezeggingen.
Namens de Europese Gemeenschap be
loofde de Ierse ambassadeur bij de Ver
enigde Naties Kasting 55,5 miljoen dollar.
De Sovjet-Unie zegde niet-militaire hulp
goederen toe ter waarde van 85 miljoen
dollar.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken Jean Frangois-Poncet stelde voor
levensmiddelen en medicijnen aan val
schermen neer te laten in ontoegankelijke
gebieden van Combodja. Frankrijk, zo zei
hij, is bereid de vliegtuigen hiervoor te
leveren.
Secretaris-generaal Waldheim van de
Verenigde Naties, die de conferentie bij
eengeroepen heeft, schatte dat er op korte
termijn 310 miljoen dollar (ongeveer 600
miljoen gulden) nodig is.
De Combodjaanse ambassadeur in
Moskou, Keo Prasat, was ook in New
York aanwezig. Volgens een woordvoer
der van het ministerie van Buitenlandse
Zaken hebben minister Vance en enkele
senatoren gisteren op een geheime plaats
een onderhoud met Prasat gehad. De Ver
enigde Naties erkennen nog steeds de
vorige machthebber Pol Pot, die sinds
januari een guerrillastrijd voert in de oer
wouden.
(Van onze redactie buitenland)
FELDKIRCH. Drie Oostenrijkse
agenten hebben gisteren hun ontslag
en elk een boete van bijna 5000 gulden
gekregen, omdat ze een arrestant had
den vergeten en hem achttien dagen
zonder eten en drinken in een cel heb
ben laten zitten. De drie agenten was
het veroorzaken van ernstig lichame
lijk letsel en het schenden van de rech
ten van de mens ten laste gelegd.
De vergeten arrestant was een acht
tienjarige, die op 1 april van dit jaar
werd gearresteerd na een ongeluk met
een auto waarin hij al§ passagier
meereed.
Achttien dagen later werd hij in kri
tieke toestand gevonden. De jongeman
had zich in leven weten te houden door
stukken van zijn leren jas op te eten en
zijn urine te drinken. Artsen noemden
het een wonder dat hij nog in leven
was. Het slachtoffer heeft een eis tot
schadevergoeding ingediend van ruim
40.000 gulden. De rechtbank moet
daarover nog beslissen.
In het najaar van 1917 ontmoette Hen
drik Wladimir Albrecht Ernst, prins der
Nederlanden, hertog van Mecklenburg-
Schwerin, Mien Abbo-Wenneker uit Den
Helder. Hendrik was toen 41, Mien 30 jaar.
Hendrik was zestien jaar gehuwd met de
toen 37-jarige Wilhelmina, Koningin der
Nederlanden, en had een achtjarig doch
tertje Juliana en Mien was weduwe. Van
het een kwam het ander en die ander
blijkt nu Albrecht Willem Lier te heten en
in Vught te wonen. Zulke dingen gebeur
den, en ze gebeuren nog, alleen hebben ze
dank zij de pil en de NVSH doorgaans
minder ver strekkende gevolgen dan in de
jaren dat Hendrik buiten het paleis op
zoek was naar zijn identiteit.
Albrecht Willem Lier (een voornaam
ontleend aan Hendrik, en een voornaam
ontleend aan menige Oranje-koning, dat
kan dus niet missen) heeft de achternaam
Lier te danken aan de eerste-luitenant der
infanterie Jan Derk Lier, die blijkbaar
bereid werd gevonden met Mien te trou
wen toen die zwanger bleek te zijn. Waar
om, valt buiten ons gezichtsveld. Mis
schien hield hij van haar, vroeg hij haar
ten huwelijk en vond hij het geen bezwaar
toen zij hem bekende dat ze in verwach
ting was van een kind van een bekende
Duitse hertog. Misschien zwichtte hij voor
zachte aandrang uit hogere legerkringen,
of misschien was hij altijd al verliefd op
haar geweest, had hij altijd een blauwtje
bij haar gelopen en toonde ze zich nu
opeens bereid toch met hem te trouwen.
Hij in de wolken, zij uit de nesten.
De eerste-luitenant maakt met de prins
gemaal „op basis van het woord van eer
tussen twee officieren” de afspraak dat
voor de zoon een spaarrekening van
100.000 gulden zou worden geopend,
waarover de jongen op 18-jarige leeftijd
zou kunnen beschikken, mits hij dan een
universitaire opleiding zou gaan volgen.
Dat tijdstip brak aan in 1936, Hendrik was
toen al twee jaar dood. Honderdduizend
gulden toen, komt ongeveer overeen met
een miljoen gulden nu, een pittig bedrag
dus, dat in 1936 nog behoorlijk moet zijn
uitgegroeid. Mien Lier kreeg bovendien
een maandelijkse toelage toegezegd van
1000 gulden (vergeleken met nu dus zo’n
10.000 gulden), die na haar dood zou
overgaan op haar en Hendriks zoon en bij
diens overlijden op de eventuele kinderen.
Een perpetuum mobile dus, een eeuwig
durende levensverzekering. Mien Lier en
haar man Jan Derk overleden beiden in
1973. Tot dat jaar kregen ze het maande
lijkse bedrag uitgekeerd, zij het dat dit in
1922, door tussenkomst van de Haagse
hoofdcommissaris van politie Van ’t Sant,
tot de helft was teruggebracht. Geen 1000
gulden meer maar 500.
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY. De regering van
Zimbabwe heeft gisteren de laatste
spoorwegverbinding van Zambia
met de buitenwereld gesloten door de
spoorwegbrug over de Zambesi-ri-
vier bij de Victoria-watervallen voor
alle goederentransporten te sluiten.
MEMPHIS (DPA). James Earl Ray,
die in april 1968 wegens de moord op
dominee Martin Luther King werd ver
oordeeld tot 99 jaar gevangenisstraf, heeft
gisteren een vergeefse poging gedaan uit
de gevangenis van Memphis te ont
snappen.
Het was zijn tweede ontsnappingspo
ging.
eerst verslag te willen uitbrengen aan het
IsraelischeTcabinet.
Bij het begin van de besprekingen wilde
Israel niet verder gaan dan de officiële
OPEC-prijs per vat olie (159 liter). Die
bedraagt ongeveer 26 dollar, hoewel ver
schillende olieproducerende landen al
prijsverhogingen hebben doorgevoerd of
aangekondigd. Egypte wilde zich echter
richten op de prijzen op de Rotterdamse
vrije oliemarkt: ongeveer 45 dollar per
vat. Egypte is geen lid van de OPEC.
Het Israëlische parlement heeft gisteren
met grote meerderheid een motie van
wantrouwen tegen de regering-Begin ver-
tie in Zuid-Libanon heeft gisteren alle
wegen in zijn enclave afgesloten voor alle
verkeer van de VN-vredesmacht UNIFIL.
Ook de kustweg die het VN-hoofdkwar-
tier met verschillende bataljons verbindt
is afgesloten.
Volgens een woordvoerder van Haddad
is hiertoe besloten nadat Ierse UNIFIL-
soldaten zaterdag geen toestemming had
den gegeven bij een Palestijnse aanval
gewond geraakte bewoners te evacueren.
Een VN-woordvoerder verklaarde echter
dat de Ieren niet zijn ingegaan op een
verzoek van Haddads militie legervoertui
gen bij een UNIFIL-controlepost door
gang te verlenen.
worpen. De motie was ingediend door de
twee afgevaardigden van de onlangs op
gerichte rechtse partij Techija en kreeg
slechts drie stemmen; 53 parlementariërs
stemden tegen. In de motie werden de
onderhandelingen met Egypte over de ge
noemde olieleveranties aan de kaak
gesteld.
Met 54 tegen 46 stemmen heeft het par
lement zich achter een wetswijziging
geschaard waardoor premier Begin een
tweede plaatsvervangend premier, aftre
dend minister Ehrlich van Financiën kan
benoemen.
Majoor Haddad van de christelijke mili-
eent
gen-
noet
ning
g en
dat
rdA-
■ijfs-
be-
sen-
;iing
zul-
on-
vor-
de
ssa-
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO-JERUZALEM. De Is
raëlische minister Weizman van De
fensie heeft verklaard dat hij met de
Egyptische president Sadat een ak
koord heeft bereikt over de prijs die
Egypte aan Israel zal berekenen voor
olie die afkomstig is uit de Sinaï-
woestijn. Op 25 november draagt Is
rael het olieveld Alma in dit gebied
over aan Egypte.
j.
