Suriname boos
PLO bemiddelt in gijzelingszaak
Chemie zou autogas opkopen
en veel duurder
PvdA: winsten
Bij begrotingsbehandeling blijkt:
Sinterklazen
olieconcerns
Zorg over kosten
extra belasten
gezondheidszorg
Ontploffing bij
transfusiedienst
lit
Regering Spanje
beschuldigd
van marteling
Damiate Pers
WAT KRAAKT’T GEZELLIGST
BIJ EEN GOED GESPREK?
op Pronk
Van Lennep: Loonmatiging
noodzaak voor economie
„LPG wordt schaars
„Duurdere olie niet compenseren”
IJmuider Courant
9
Opgepakte medicus
wilde gaan helpen
in Cambodja
Vijftig ouders
bezetten school
„Optreden Gijsen
maakt priesters
moedeloos”
beschuldigd van
prijsontduiking
Olieconcerns VS
I Smiths Chips®
w
WOENSDAG
NOVEMBER
7
19 7 9
4
BINNEN- EN BUITENLAND
JJ
a
i
Smiths
I
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN-WASHINGTON.
De Nationale Iraanse Oliemaat
schappij (NIOC) heeft vanmor
gen berichten ontkend als zou
Iran geheel of gedeeltelijk de uit
voer van olie hebben stopgezet.
Smiths chips.
De gezelligste krakers
van Nederland.
va
ee
dc
be
be
va
de
da
ge
Hi
ga
ke
ga
lb€
'vo
br
De Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA verklaarde gisteren
over informatie te beschikken dat
in de belangrijkste Iraanse olie-
havens het laden van Amerikaan
se tankers was stopgezet. Tien
procent van de totale Amerikaan-
se olie-invoer is afkomstig uit
Iran.
xjö
Mil
5
Oliestop voor VS
in Iran ontkend
(ADVERTENTIE)
•I
147,50
i
I
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Loonmatiging in
Nederland is noodzakelijk om extra
onzekerheden in de economie te voor
komen en voor de versterking van de
rentabiliteit en concurrentiekracht in
het bedrijfsleven. De olieprijsverho-
gingen moeten niet worden gecom
penseerd in de lonen.
AMSTERDAM (ANP)V Twee mensen
liepen maandag ernstige brandwonden op
bij een ontploffing op de sterilisatieafde-
ling van de bloedtransfusiedienst in Am
sterdam. Vier anderen raakten lichtge
wond.
Volgens een woordvoerder van de poli
tie ontploften 935 halve liter flessen met
bicarbonaat, juist nadat zij uit de sterilisa-
tieruimte waren gekomen. De vermoede
lijke oorzaak is het kristalliseren van één
der flessen door overdruk.
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Op korte ter
mijn zijn schaarste aan en grote
prijsstijgingen van autogas (LPG) te
verwachten. Dit schrijft het maand
blad Succes. Alle pompstations zou
den op korte termijn rekening moe
ten houden met verminderde leve
ranties en witte pompen komen mo
gelijk zelfs zonder deze brandstof te
zitten.
Oorzaak, aldus Succes, is de verhoog
de belangstelling die chemische bedrij
ven hebben voor het gebruik van LPG in
de plaats van nafta. Dit laatste gas is
veel duurder geworden door de prijsstij
gingen van olie, waaruit het wordt ge
wonnen.
Op de vrije markt is volgens het blad
al een prijsstijging geweest van honderd
procent. LPG kostte in augustus in de
vrije verkoop nog driehonderd gulden
per ton en zou nu zeshonderd gulden per
ton kosten.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Partij van de Arbeid
heeft minister Van Aardenne (Economi
sche Zaken) gisteren gevraagd of het niet
mogelijk is de onlangs sterk toegenomen
winsten van de olieconcerns extra te be
lasten. In schriftelijke kamervragen infor
meren de PvdA-Kamerleden Van der Hek
en Kombrink speciaal naar de winsten
van de Nederlandse maatschappijen, nu
in de Verenigde Staten van de oliecon
cerns enorme winstcijfers bekend zijn ge
worden.
DIRECTIE: Damiate Pers b.v.
Mr. H. C. vanderMije
to:
ci<
vo
w<
ex
hu
ge
HOOFDREDACTIE
Jos L. Lodewijks
E. Koning
sii
M
Vi
hl
m
br
ri.
jo:
de
on
ve
bu
ZK
ZO
ne
zo
AMSTERDAM (ANP). Vanochtend
hebben vijftig ouders de Bijlmermeer-
school in Amsterdam bezet uit protest
tegen het ontslag van twee leerkrachten
per 1 januari 1980. Dat ontslag geschiedt
op grond van een hertelling van de leerlin
gen in september.
De ouders zijn van mening dat deze
maatregel ingrijpende gevolgen zal heb
ben voor de kwaliteit van het onderwijs
op de school.
Ri
ge
ge
ne
ge
al:
Ie'
til
m
va
he
WASHINGTON (Reuter). Het Ame
rikaanse ministerie van Energie heeft ne
gen grote oliemaatschappijen in de VS
ervan beschuldigd de afgelopen zes jaar
onjuiste opgaven te hebben verstrekt van
bijkomende kosten voor raffinage en ver
koop van olieprodukten.
Op deze manier zouden de maatschap
pijen de prijsvoorschriften voor een to
taalbedrag van bijna 2,5 miljard gulden
hebben ontdoken. De ondernemingen
stellen in een reactie op de beschuldiging,
dat een en ander berust op verschillen van
interpretatie van de bijkomende kosten.
Het ministerie heeft eveneens 35 grote
olieraffinaderijen in de VS ervan beschul
digd de prijsbepalingen tot een bedrag
van ruim dertien miljard gulden te heb
ben geschonden.
„Hij die een misdaad wegmoffelt, is zélf
ook een misdadiger”, aldus Bandres in
een brief aan de regering, die gisteren in
verscheidene Spaanse kranten was afge
drukt.
Vorige week confronteerde Bandres het
ministerie van Binnenlandse Zaken in
Madrid met gedetailleerde documenten
over de behandeling die twee militante
Basken ten deel zou zijn gevallen in San
Sebastian. Volgens de aanklacht was een
24-jarige verpleegster beestachtig gesla
gen, met elektriciteit gemarteld en aan
wrede seksuele vernederingen onderwor
pen. Een jongeman, eveneens door de
politie voor een Baskische terrorist ge
houden, verklaarde geslagen en met elek
triciteit gemarteld te zijn in het politiebu
reau van San Sebastian. De officiële ge
rechtsarts had bij beiden talrijke letsels
vastgesteld, nadat zij een aanklacht we
gens marteling hadden ingediend.
(Van onze redactie binnenland)
EINDHOVEN. De voormalig genees-
heer-directeur van het Eindhovense St.
Catharina-ziekenhuis, die maandag werd i
ingesloten in het Huis van Bewaring in
Den Bosch, was van plan morgen met het
medisch team van Eva den Hartog naar
Cambodja te vertrekken. Dit heeft zijn
raadsman, C. Aubel, gisteren bekendge- 1
maakt.
De ziekenhuisdirecteur nam in mei ont-
slag, nadat hij had bekend met zieken
huisgelden te hebben gemanipuleerd voor
een bedrag van ongeveer negen ton. De
man, die dat geld aanvankelijk in eigen
zak had gestoken, heeft het bedrag inmid
dels aangezuiverd. Tegen hem loopt een
onderzoek, omdat het ernstige vermoeden
is gerezen dat het om een aanmerkelijk
groter bedrag gaat.
Raadsman Aubel heeft forse kritiek op
de handelwijze van justitie, die de voor-
malig geneesheer-directeur liet vastzet
ten, nadat deze zijn Cambodjareis had
aangemeld.
Volgens Aubel was de ex-directeur niet
van plan om te vluchten. „Hij zou voor zes
maanden naar Cambodja gaan. Pro deo
zou hij deel uitmaken van een team van
verpleegkundigen en technici. Daarbij
was nadrukkelijk bedongen dat hij tus-
sentijds, als het onderzoek dat vereiste,
naar Nederland zou terugkeren”.
Voorop bij dit OESO-standpunt staat de
vrees voor aanwakkering van de inflatie,
zoals dat na de oliecrisis van 1973 gebeur
de. De verhogingen van de olieprijzen
werden toen volledig doorberekend in de
lonen, wat een van de oorzaken was van
een verdubbeling van het inflatiecijfer in
ons land.
Nederland is hierin volgens Van Lennep
een speciaal geval, omdat ons land olie
importeert en aardgas uitvoert. Door ver
hoging van de olieprijzen wordt ook het
aardgas duurder, hetgeen extra-inkom-
sten voor de staat oplevert. Volgens Van
Lennep moeten deze extra-gelden worden
gebruikt om het bedrijfsleven tegemoet te
komen in de hogere kosten voor het ener
gieverbruik.
Ons land staat er economisch goed voor,
zo meent Van Lennep. De economische
groei kan volgend jaar 2,5 procent bedra
gen, aldus voorspellingen van de OESO.
Om geen onevenwichtigheden te schep
pen in de huidige monetaire verhoudin
gen zou Nederland de inflatiegraad op
drie tot vier procent moeten houden.
De wens tot verkorting van de werktijd
is volgens de secretaris-generaal een „nor
male zaak die in veel landen leeft”. Dit
mag echter geen gevolgen hebben voor de
inflatie, zo stelt hij.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. De advocaat Juan
Bandres, tevens parlementslid voor
een linkse Baskische partij in Spanje,
heeft de Spaanse regering er gisteren
van beschuldigd, dat zij „de zijde
kiest van folteraars”. Dit omdat Ma
drid de martelingen ontkent, die de
politie vorige maand bedreven zou
hebben op twee gevangen Basken.
BEZORGKLACHTEN:
maandag t/m vrijdag van 18.30-19.00 uur
zaterdags van 11.30-12.30 uur
Uitsluitend telefoon: 02550-10519
voor Santpoort: 023 - 31 90 53
Oudeweg 12-14, Haarlem
tel. 023 - 31 90 53
BUREAU:
Redactie en administratie:
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden
postbus 18, 1970 AA IJmuiden
tel. redactie: 02550-15389
na kantoortijd: 02208-3577
tel. adm 02550-15437 en 16450
postgiro: 273107
telex: 41866
ADVERTENTIES:
telefoon 023 - 31 90 53
GROENTJES:
gerubriceerde advertenties, uitsluitend
telefoon 023 - 31 92 72
ABONNEMENTEN
- bij vooruitbetaling -
per maand
per kwartaal
per post
per |aar
per post
losse nummers
buitenland
per kwartaal
Dit is de mening van secretaris-generaal
Van Lennep van de Organisatie voor Eco
nomische Samenwerking en Ontwikke
ling (OESO). Van Lennep was twee dagen
in ons land. Hij sprak met ministers, Ka
merleden en vertegenwoordigers van
werkgevers- en werknemersorganisaties.
I
CC..Z. «OXv.v.vv>v.-.v»/z W—CV. - Mc.vMcwW
Een woordvoerder van een van de
belangrijkste leveranciers van LPG,
BK-Gas in Amsterdam, zegt in een reac
tie dat de ontwikkelingen op de gas
markt meer een kosten- dan een schaar
steprobleem zijn. LPG wordt wel-duur
der, maar het blijft aantrekkelijk voor
het autogebruik, aldus de woord
voerder.
Hij wist erop dat grote investeringen
zijn gedaan in de ontwikkeling van LPG-
bronnen, deels ook op de Noordzee. In
het Midden-Oosten wordt dit gas niet
meer zoals vroeger, verbrand. De
woordvoerder verwacht over zes jaar
minimaal een verdubbeling van de aan
voer van drie jaar geleden. West-Europa
kocht toen tien miljoen ton LPG.
De oppositie wil een fundamenteel an
dere aanpak en vindt dat een doelmatig
ordenings- en sturingsbeleid ontbreekt.
De regeringspartijen zijn niet geheel onte
vreden over de voorgestelde ombuigin
gen, waaronder meer „eigen bijdragen”
vallen, maar willen dat de bewindsvrouw
daarmee verder gaat.
De PvdA diende een motie in waarin
verwerping van alle eigen bijdragen
wordt gevraagd. PvdA-woordvoerder
Kolthoff sprak van „een samenraapsel
van een paar geniepige bijbetalingen, peu
terige verschuivinkjes zonder dat de uit
voeringsproblemen zijn opgelost en rege-
De Revolutionaire Raad, sinds het aftre
den van de regering-Bazargan, het uitvoe
rende orgaan in Iran, heeft aangekondigd
in een nieuw kabinet met name meer
geestelijken te zullen benoemen. De raad
heeft overigens de ministers uit de rege
ring-Bazargan gevraagd tijdelijk aan te
blijven om de lopende zaken het hoofd te
kunnen bieden.
1
f 14,80
42,60
56,50
167,70
220,50
0,75
Teheran gereisd om te bemiddelen inzake
de bezettingsactie van en gijzeling door
Iraanse studenten in de Amerikaanse am
bassade in de Iraanse hoofdstad. De be
middelingspoging zou een persoonlijk ini
tiatief zijn van PLO-leider Arafat.
Ook secretaris-generaal Waldheim van
de Verenigde Naties is via diplomatieke
kanalen bezig de vrijlating van de 59 ge
gijzelden te bewerkstelligen.
(Van onze redactie binnenland)
MAASTRICHT. „Het optreden van
bisschop Gijsen laat niets zien van de
noodzakelijke tact, liefde en bekommer
nis om mensen. Het laat geen ruimte aan
het eigen geweten van gelovige mensen en
doodt ieder initiatief. Het smoort elke
stem, brengt gewetensvolle christenen in
verwarring en maakt vele priesters moe
deloos”.
Dit staat in een geschrift dat een aantal
rooms-katholieke Limburgers gisteren
heeft verspreid onder geloofsgenoten in
het bisdom Roermond. Het is de bedoeling
dat het geschrift wordt ondertekend en
gericht aan kardinaal Willebrands. Deze
krijgt dan het dringende verzoek om op de
komende bijzondere bisschoppensynode
in Rome over de situatie in de Nederland
se kerkprovincie speciale aandacht te
schenken aan de toestand in het bisdom
Roermond sinds de komst van bisschop
Gijsen.
Vanuit Amsterdam hebben overigens
150 Nederlandse katholieken zich in een
brief aan paus Johannes Paulus II en de
Nederlandse bisschoppen beklaagd over
„het snelle en omvangrijke verval van het
katholieke geloof in Nederland dat zich
onder titel van vernieuwing heeft voltrok
ken”. Ook deze briefschrijvers, onder wie
ex-premier J. de Quay, vragen de aan
dacht van de synode die in januari in
Rome wordt gehouden over de r.-k. kerk
in Nederland.
lingen voor maximaal te heffen bijdragen
zijn uitgewerkt”.
Het CDA is met name verontrust over
de sterke stijging van de ziekenhuisver-
pleegtarieven, die verdubbelden tussen
1974 en nu. Het CDA-Kamerlid Van Rooi-
jen wilde weten wat de regering daaraan
denkt te doen.
Het CDA ging akkoord met de „eigen
bijdragen”, die ongeveer 100 miljoen zul
len opleveren. Betere controle op het ver
zekerdenbestand en invoering van een
minimale ziekenfondspremie voor men
sen die geen volledige dagtaak hebben
moeten snel gerealiseerd worden, want
brengen veel meer op dan de invoering
van „eigen bijdragen”, aldus het CDA.
Bij monde van Dees zei de WD moeite
te hebben met het voorstel de fysiothera-
peutische behandelingen voor zieken
fondspatiënten te beperken.
Staatssecretaris Veder-Smit antwoordt
vanavond. Ruim honderd leden van de
werkgroep „Stop het eigen risico” hielden
gisteren in Den Haag een demonstratieve
optocht tegen haar plannen.
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG/PARAMARIBO. De Su
rinaamse regering is boos over uitlatingen
van oud-minister van Ontwikkelingssa
menwerking, Pronk, zondag in een radio
programma van het IKON.
Vooral de beschuldiging, dat Suriname
de toenmalige Nederlandse regering zou
hebben gechanteerd in de kwestie-West-
Suriname, is minister-president Henck
Arron in het verkeerde keelgat geschoten.
In zijn hoedanigheid van minister van
Algemene en Buitenlandse Zaken heeft
hij gisteren de Nederlandse ambassade in
Suriname, Vegelin van Claerbgrgen, bij
zich ontboden om hem opheldering te
vragen over de uitlatingen van Pronk.
Met West-Suriname wordt het giganti
sche prestigeproject aangeduid, waarmee
de Surinaamse regering de ontginning
van bauxiet ter hand heeft genomen.
Daartoe moest onder meer een spoorlijn
worden aangelegd naar de havenstad
Apoera, welke haven zelf moest worden
vergroot.
Volgens oud-minister Pronk heeft de
Surinaamse regering vlak voor de onaf
hankelijkheid, onaanvaardbare druk op
Nederland uitgeoefend om gelden los te
krijgen voor het ontwikkelingsproject
West-Suriname, waarvan de uitvoering
met enorme vertraging gepaard gaat.
I
I
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Vrijwel de gehele Tweede Kamer uitte gisteren bij het
begin van het begrotingsdebat over Volksgezondheid onbehagen over de gang
van zaken in de gezondheidszorg. Met name de onbeheersbaarheid van de
kostenstijging vraagt om een andere koers, zo kreeg staatssecretaris Veder-
Smit te horen.
In het Rotterdamse Zuidplein-theater woonde koningin Juliana gistermiddag in gezelschap van
vier van haar kleinzoons, de opnamen bij van de televisieshow Negen miljoen Sinterklazen die de
NOS op 5 december zal uitzenden. Op de foto v.l.n.r.: prins Willem Alexander, Maurits, Constantijn,
Johan Friso, koningin Juliana en NOS-voorzitter Jurgens.
Lp
Een woordvoerder van de nationale
oliemaatschappij zei vanmorgen, dat de
olie-export gewoon doorgaat zolang gees
telijk leider Khomeini niet heeft beslist
dat de kraan moet worden dichtgedraaid.
Het Amerikaanse ministerie 'van Bui
tenlandse Zaken heeft Amerikaanse on
dernemingen in Iran aangeraden hun per
soneel te evacueren. Een woordvoerder in
Washington verklaarde dat hiertoe is be
sloten in verband met de omstandigheid
dat de administratieve dienstverlening
van de Amerikaanse ambassade in Tehe
ran „om overduidelijke redenen” niet lan
ger mogelijk was.
Een delegatie van de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie (PLO) is vandaag naar
